هەرێمی کوردستان
نێچیرڤان بارزانى پێشوازى له باڵیۆزى بهریتانیا له عیراق كرد
ئێوارهى ئهمڕۆ سێشهممه 4ى شوباتى 2014، نێچیرڤان بارزانى سهرۆك وهزیرانى ههرێمى كوردستان پێشوازى له سایمۆن كۆلیز باڵیۆزى بهریتانیا له عیراق و كونسولى گشتیى بهریتانیا له ههولێر كرد.
له دیدارێكدا ڕهوشى سیاسى و ئهمنیى ئێستاى عیراق بهگشتى و پێشهاته ئهمنى و سهربازییهكانى پارێزگاى ئهنبار بهتایبهتى خرانه بهر باس و باڵیۆزى بهریتانیا سوپاس و پێزانینى وڵاتهكهى پێشكهش به حكوومهتى ههرێمى كوردستان كرد بۆ یارمهتیدان و حهواندنهوهى ئهو هاووڵاتیانهى پارێزگاكه كه له ئهنجامى پێكدادانهكان و ئۆپهراسیۆنه ئهمنى و سهربازییهكان ئاواره بوون و ماڵ و حاڵى خۆیان جێ هێشتووه. لاى خۆیهوه نێچیرڤان بارزانى وێڕاى پشتگیریى حكوومهتى ههرێم بۆ بهرهنگاربوونهوهى تیرۆر، ههروهها جهختى لهسهر پێویستیى بهدهنگهوهچوونى داواكارییه یاسایى و دهستوورییه ڕهواكانى دانیشتوانى پارێزگاكه له لایهن حكوومهتى عیراقهوه كردهوه.
كێشهكانى نێوان ههولێر و بهغدا و پرسهكانى بودجه و نهوت و پێشمهرگه و ناوچهكانى ماددهى 140 و گفتوگۆكانى نێوان ههردوو حكوومهتى ههرێمى كوردستان و حكوومهتى فیدرال؛ لایهنێكى دیكهى دیدارهكه بوون. لهمبارهیهوه نێچیرڤان بارزانى دووپاتى كردهوه كه حكوومهتى ههرێمى كوردستان لهگهڵ ئهوهدایه ههموو كێشهكان له ڕێگهى دیالۆگ و لێكگهیشتنهوه و لهسهر بنهماى گهڕانهوه بۆ دهستوور و لهبهرچاوگرتنى بهرژوهندییهكانى عیراق بهگشتى چارهسهر بكرێن.
لاى خۆیهوه باڵیۆزى بهریتانیاش پشتگیریى وڵاتهكهى بۆ چارهسهركردنى كێشهكان له ڕێگهى دیالۆگ و ههر هاوكارییهكى لهمبارهوه ڕاگهیاند و هیواى خواست كێشهكان له ڕێگهى دانوستانهوه چارهسهر بكرێن.
له كۆتاییى دیدارهكهدا تیشك خرایه سهر چۆنیهتیى پهرهپێدانى پهیوهندییهكانى ههرێمى كوردستان و بهریتانیا و ههردوولا جهختیان لهسهر برهودان به پهیوهندییه دووقۆڵیهكان له بواره جیاكاندا كردهوه. ههر لهم چوارچێوهیهدا و بۆ هاوكاریكردنى ههرێمى كوردستان له بوارى سیستهمى بانكى و بانكداریدا، باڵیۆزى بهریتانیا له عیراق ڕایگهیاند كه دواى كردنهوهى لقى سهرهكیى بانكى ستاندارد چارتهرد ـ ى نێودهوڵهتیى بهریتانى له بهغدا، ڕۆژى 3ى ئازارى داهاتوو له ههولێریش لقێكى ئهو بانكه دهكهنهوه، سهرۆك وهزیرانیش خۆشحاڵیى خۆى بهم ههنگاوه دهربڕى و ڕایگهیاند كه ههرێمى كوردستان بهگهرمى پێشوازى له ههنگاوى لهم جۆره دهكات و ههموو ئاسانكارییهك پێشكهش دهكات.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان و وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا كۆبوونەوە
ئەمڕۆ سێشەممە 4ـی 2ـی 2014 لە بەرلینی پایتەختی ئەڵمانیا فڕانك واڵتەر شتاینمایەر وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا بە گەرمی پێشوازی لە بەرێز مەسعود بارزانی سەرۆكی ھەرێمی كوردستان و شاندی یاوەری كرد كە لە بەڕێزان فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی ھەرێمی كوردستان، فەلاح مستەفا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكوومەتی ھەرێمی كوردستان و دلشاد بارزانی نوێنەری حكوومەتی ھەرێمی كوردستان لە ئەڵمانیا پێكهاتبوو.
لەم دیدارەدا وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا باسی سەردانەكەی پێشووی خۆی بۆ كوردستان كرد و خۆشحاڵی و سەرسووڕمانی خۆیشی نیشان دا بەرانبەر ئەو پێشكەوتنانەی لە هەرێمی كوردستاندا هاتوونەتەئاراوە.
لە بەشێكی قسەكانیدا وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا لەبارەی ڕەوشی عێراق بە گشتی و پارێزگای ئەنبار بە تایبەتی و ھەڵبژاردنەكانی داھاتووی عێراق و پێشبینیەكانی بۆ نەخشەی سیاسیی عێراق لەدوای هەڵبژاردن چەند پرسیارێكی ئاڕاستەی سەرۆك بارزانی كرد.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی خۆشحاڵیی خۆی دەربڕی بۆ ڕەخساندنی ئەم دیدارە و ھیوای خواست كە وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا جارێكیتر سەردانی كوردستان بكات بۆ ئەوەی زیاتر بە پێشكەوتنەكانی كوردستان ئاشنا ببێت. ھەروەھا سەرۆك بارزانی پەیوەندیەكانی نێوان ئەڵمانیا و ھەرێمی كوردستانی بە گرنگ نرخاند و لە وەڵامی پرسیارەكانی وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیادا رۆشنایی خستەسەر ڕەوشی ئاساییشی عێراق و پارێزگای ئەنبار بە تایبەتی و بە پێویستی زانی ئەم بارودۆخە بە زووترین كات چارەسەر بكرێت و گوتی: "چارەسەری گشتی ئەوەیە كە عێراق پابەندبێت بە سیستەمی فیدڕاڵی چونكە ئەمە بنەمایەكی سەرەكییە لە دەستوری عێراق". لە درێژەی قسەكانیدا سەرۆكی ھەرێمی كوردستان هێمای بەوەدا كە پێویستە ھەموو لایەك ھاوكار بن بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆریستان چونكە ئێستا ئەوان بەھێزترن و بوونەتە هەڕەشە لەسەر هەموو ناوچەكە. پەیوەست بە هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە پێویستە ھەمو لایەك پابەند بن بە ئەنجامدانی هەڵبژاردن لە كاتی دیاریكراوی خۆیدا.
لەبارەی پەیوەندیەكانی ھەرێمی كوردستان و توركیا سەرۆك بارزانی بە ڕوونی باسی لەوە كرد كە ئەو پەیوەندیانە لە بەرژەوەندی ھەردولا و لە ھەمانكاتدا لە بەرژەوەندی عێراقیشدایە. سەبارەت بە ڕەوشی ناوخۆی هەرێمی كوردستان سەرۆك بارزانی باسی هەڵبژاردنەكانی پارلەمانی كوردستان و ھەوڵەكانی پێكھێنانی حكوومەتی نوێی ھەرێمی كوردستانی كرد و گوتی: "ئەولەویاتی حكوومەتی تازەی ھەرێمی كوردستان، بەردەوامیی ئاساییش و سەقامگیری لە هەرێمی كوردستان و هەروەها بەرەوەپێشەوەبردنی هەمەلایەنەی ژێرخانی ھەرێمی كوردستانە".
لەم دانیشتنەدا پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و ئەڵمانیا و بارودۆخی ڕەوەندی كورد لە ئەوڕووپا و ڕۆڵی لە ئاوەدانكردنەوەی هەرێمی كوردستان خرایە بەر باس و گفتوگۆ. شایانی باسە پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا و سیاسەتی نەوتیی هەرێمی كوردستان و هەروەها بارودۆخی سیاسیی ناوچەكە و سووریا تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوون.
ڕوونكردنەوەیەك لە گوتەبێژی فەرمیی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان سەبارەت بە دواكەوتنی سەردانی بەڕێز سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ وڵاتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا
لەم چەند ڕۆژەدا لەبارەی هۆكاری دواكەوتنی سەردانی سەرۆك بارزانی بۆ ئەمەریكا لە ژمارەیەك میدیا و دەزگەی ڕاگەیاندن هەواڵی ناڕاست بڵاو بووەتەوە، لە ڕاستیدا هەموو ئامادەكارییەك لە لایەن ئیدارەی ئەمەریكاوە بۆ ئەم سەردانە و وادەكەی و دیدار لەگەڵ گەورەبەرپرسانی ئەمەریكا و سەرۆككۆماری ئەمەریكا ئەنجام درابوو بەڵام سەرۆك بارزانی خۆی بڕیاری داوە ئەم سەردانە بۆ كاتێكی گونجاوتر دوابخرێت و ئەم بابەتەش لە پەیوەندییە تەلەفۆنییەكەی نێوان جێگری سەرۆكی ئەمەریكا و سەرۆكی هەرێمی كوردستان باس كراوە.
د. ئومێد سەباح
گوتەبێژی فەرمیی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان
1ـی 2ـی 2014
عیماد ئەحمەد پێشوازی لە وەفدێكی پەرلەمانی ئۆكرانیا كرد
پێش نیوەرۆی ئەمرۆ عیماد ئەحمەد جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە دیوانی پارێزگای سلێمانی و بە ئامادە بونی بەهرۆز محەمەد ساڵح پارێزگاری سلێمانی پێشوازیكرد لە وەفدێكی پەرلەمانتارانی وڵاتی ئۆكرانیا كە پێك هاتبون لە نوێنەری فراكسیۆنەكانی پەرلەمانی ئۆكرانیا .
لە دیدارێكدا گفتوگۆ لەبارەی بەتەو كردنی پەیوەندییە سیاسی و ئابوری و فەرهەنگیەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و وڵاتی ئۆكرانیا كرا .
جێگری سەرۆكی حكومەت لە وتەیەكدا ئاماژەی بە هەوڵەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستاندا لە بواری ئاوەدانی و بنیات نانەوەی ژێرخانی ئابوری هەرێم كرد و وتیشی پێویستیمان بە ئەزمون و هاوكاری وڵاتانی پێشكەوتو هەیە و ئۆكرانیاش وەك وڵاتێكی خاوەن پیشەسازی دەتوانێت هاوكارو پشتیوانیمان بێت لە پرۆسەی دروستكردنی ژێرخانی ئابوریمان .
عیماد ئەحمەد رونیشیكردەوە لە هەرێمی كوردستان یاسای تایبەت بە وەبەرهێنانمان هەیە بە یاسا پشتیوانی و هاوكاری لە وەبەرهێنانەری بیانی دەكەین و داواشی كرد كۆمپانیا كانی ئۆكرانیا بەشداربن لە پرۆسەی ئاوەدانی هەرێمی كوردستان و بە تایبەت لە بوارەكانی پیشەسازی و وزە و كارەبا و دانانی كارگەی گەورە وەبەرهێنان بكەن .
جێگری سەرۆكی حكومەت ئاماژەی بەسەقامگیری ئەمن و ئاسایش لە هەرێمی كوردستان داو , ووتیشی ئارامی لە هەرێمی كوردستان , لە گەڵیشیدا دەوڵەمەندی بە كانزای سروشتی , بۆتە دەروازیەك بۆ ئاوەدانی لە عێراق , هاتنی وەبەرهێنەرانی بیانی و خستنەگەری سەرمایەكانیان لە هەرێم ئەمەش وای كردووە ژمارەیەك لە كونسولگەری و نوێنەرایەتی وڵاتان لە كوردستان بكرێنەوە , بۆ قوڵكردنەوەی ئەو پەیوەندیانەو زیاتر لێك تێگەیشتن لە نێوان هەردوولا ، پێمان باشە وڵاتی ئۆكرانیاش بەهەمان شێوە نوێنەرایەتی خۆیی لە كوردستان بكاتەوە و وەك حكومەتی هەرێمی كوردستان هاوكارو پشتیوانیان دەبین .
رود گۆڤسكی میكۆلا بەناوی وەفدی میوانەوە خۆشحاڵی بە سەردانەكەیان بۆ هەرێمی كوردستان و ئەو پێشوازیە گەرمەی لێیان كراوە نیشاندا و سوپاسی سەرۆك مام جەلالی كرد كە لە یەكەم سەردانی وەزیری دەرەوەی وڵاتەكەی پشتیوانی كردن بۆ هاتنە كوردستان و دروستكردنی پەیوەندی لەگەڵ حكومەتی هەرێم و ، راشیگەیاند وەك نوێنەری فراكسیۆنەكانی پەرلەمانی ئۆكرانیا پاش گەرانەوەیان بۆ وڵاتەكەیان بەجدی كار لەسەر جێنۆسایدی گەلی كورد دەكەن و هەوڵی زیاتر دەدەن بۆ گەشەكردنی پەیوەندیەكانی نێوان وڵاتەكەیان و هەرێمی كوردستان .
نیكۆلای تەئكیدیشی كردەوە هەرێمی كوردستان گەشەی ئاوەدانی و ئابوری گەورەی بەخۆیەوە بینیەوەو ئەمەش هۆكارێكی گرنگە بۆ ئەوەی كۆمپانیای بیانی روی لێبكەن و وتیشی ئێمە هانی كۆمپانیا گەورەكانی وڵاتەكەمان دەدەین لە هەرێمی كوردستان كاری وەبەرهێنان و بكەن و ئەو پشتیوانی و كارئاسانیانەشی بە هەنگاوێكی گرنگ وەسف كرد بۆ هاتنی كۆمپانیاكانی وڵاتەكەی و ئاماژەی بەوەشدا وڵاتی ئۆكرانیا خاوەنی پیشەسازی گەورەیە بەتایبەت لە بواری دەرهێنان و هاوردە كردنی وزە و كارەبا و دروستكردنی هێڵی ئاسنین و دامەزراندنی جۆرەها كارەگە ، كە دەتوانێت رۆڵیان هەبێت لە دروستكردنی ژێرخانی ئابوری هەرێمی كوردستان .
هەر لەو دیدارەدا پارێزگاری سلێمانی ئاماژەی بەوە دا پارێزگاكان دەسەڵاتی ئەوەیان هەیە رەزامەندی بدەنە كۆمپانیای بیانی بۆ دروستكردنی كارگە و لە سلێمانی هەموو كار ئاسانیەك بۆ دانانی كارگە كراوە و ئێستە كێبركێ یەكی بەرچاو هەیە لە هاتنی كۆمپانیای بیانی و داواشی كرد كۆمپانیاكانی ئۆكرانیا پەلە بكەن لە هاتنیان بۆ هەرێمی كوردستان و شاری سلێمانی بەتایبەت .
لە بەرانبەر ئەو پێشوازیە گەرمەی لێیان كراوە وەفدی میوان بانگێشتی حكومەتی هەرێمی كوردستانیان كرد بۆ سەردانی وڵاتەكەیان لە پێناو زیاتر پتەو كردنی پەیوەندیەكانیان و راشیان گەیاند دروستكردنی پەیوەندی بتەوی ئابوری دەبێتە هۆی دروستكردنی پەیوەندییەكی هەمە لایەنەی لە نێوان وڵاتی ئۆكرانیا و هەرێمی كوردستان .
هەنگاریا نوێنەرایەتی خۆی لە هەرێمی كوردستان دەكاتەوە
دوای ئەوەی هەر یەك لە وڵاتانی چین و كوێت و كەنەدا بڕیاریاندا نوێنەرایەتی خۆیان لە هەرێمی كوردستان بكەنەوە، حكومەتی هەرێم و حكومەتی فیدڕالیش رەزامەندیان لەسەردا. ئەمڕۆ لە لێدوانێكی بۆ ماڵپەری فەرمی حكومەتی هەرێم فەلاح مستەفا رایگەیاند كە وڵاتی هەنگاریاش رەزامەندی وەرگرت بۆ كردنەوەی نوێنەرایەتی وڵاتەكەی لە هەرێمی كوردستان.
بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت گووتی دوای سەردانەكەی بەڕێز سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ هەنگاریاو ویستی هەردوولا بۆ بونیاتنانی پەیوەندی دوولایەنەو هاوكاری و هەماهەنگی نێوان فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەرەوەو باڵیۆزخانەی هەنگاریا لە عیراق، بەخۆشحاڵیەوە رایدەگەیەنین كە بەكاركردن لە نزیكەوە لەگەڵ وەزارەتی دەرەوەی عیراق، ئەنجومەنی وەزیرانی فیدڕاڵ رەزامەندی نیشاندا لەسەر كردنەوەی نوێنەرایەتی وڵاتی هەنگاریا لەسەر ئاستی كونسوڵگەری گشتی لە هەرێمی كوردستان.
فەلاح مستەفا رایگەیاند دوای رەزامەندی بۆ كردنەوەی كونسوڵگەری گشتی وڵاتی هەنگاریا، ئێستا 31 وڵات نوێنەرایەتیان لە هەرێمی كوردستان بە ئاستی جیاجیا هەیە و هەوڵەكانیش بەردەوامن بۆ فراوانكردنی ئاستی پەیوەندیەكان لەگەڵ كۆمەڵگای نێودەوڵەتی.
كەنەدا دەخوازێ پەیوەندیەكانی لەگەڵ هەرێم بباتە قۆناغێكی پێشكەوتوو
فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت پێشوازی لە بڕۆنۆ ساكۆمانی باڵیۆزی نا نیشتەجێی كەنەدا لە عیراق و شاندێكی یاوەری كرد و باسیان لە میكانیزمی بەرەوپێش بردنی پەیوەندییە دووقۆڵیەكان و رەوشی ئەمڕۆی هەرێمی كوردستان و عیراق و ناوچەكەو گوزەرانی ئاوارەكانی سوریا لە هەرێم كرا.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- ههرێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ لهگهڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» لهگهڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی ههولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی لهگهڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات