هەرێمی کوردستان
بارزانی ڕوو لەئێرانو پشت لە ئەمریكا دەکات
سنور ميديا
مەسعود بارزانی، سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان، دەیەوێت پەیوەندییەكانی لەگەڵ كۆماری ئیسلامی ئێران ئاسایی بكاتەوە، بەپێی میدیا ئێرانییەكانیش بارزانی نامەی "نهێنی" بۆ قاسم سلێمانی فەرماندەی فەیلەقی قودس ناردوە.
31ی تشرینی یەكەمی 2017، باوكی قاسم سلێمانی فەرماندەی فەیلەقی قودسی سوپای پاسدارانی ئێران، كۆچی دوایی كرد، مەسعود بارزانی پرسەنامەیەكی بەزمانی فارسی ئاراستە كردو ماڵپەرە فارسییەكان وەك ئاماژەیەك بۆ نیازی بارزانی لەچاككردنەوەی پەیوەندییەكانی خۆییو پارتەكەی لەگەڵ ئێران، دەقی نامەكەیان بڵاوكردەوە.
جگە لەوە هەریەكە لەماڵپەڕەكانی تابناك، فەرتاك نیوزو ئیسنای ئێرانی بڵاویان كردووەتەوە كە "مەسعود بارزانی نامەیەكی تری نهێنی بۆ قاسم سلێمانی ناردووەو تیایدا داوای گەڕانەوەی پەیوەندییەكانی پارتیو ئێرانی كردووە بۆ سەردەمی حەفتاو هەشتاكانی سەدەی ڕابردوو".
لەنامە نهێنییەكەدا بارزانی داوای لەسلێمانی كردووە هانی بەغداد بدات گفتوگۆ لەگەڵ هەولێر بكاتو واز لەفشارەكانیو هێرشی سەربازی بهێنێت بەرامبەر هەرێمی كوردستان.
هەروەها بارزانی لەنامەكەدا ئامادەیی پیشانداوە بۆ هەڵدانەوەی لاپەڕەیەكی نوێ لەگەڵ تاران، بەپێی زانیارییەكانی ههفتهنامهى (ژیان) لەپەیامانەی كە ئاراستەی دەسەڵاتدارانی ئێران كراوە لەپاش ئەنجامدانی ریفراندۆم، پارتی دیموكراتی كوردستان دانی بەوەدا ناوە كە پەیوەندییەكی هەڵەی لەگەڵ ئێران هەبووە، لەو چوارچێوەیەدا مەسعود بارزانی و پارتیش دەیانەوێت لەمەودوا پەیوەندییەكی تر كە لەوەی پێشوو جیاوازبێت لەگەڵ ئێران درووست بكەنەوە.
نازم دەباغ، نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لەتاران، بە (ژیان)ی راگەیاندوه "تەنها ئاگاداری پرسەنامەكەم، بەڵام پێشتر پەیوەندی پارتیو ئێران بەتەواوەتی سڕ ببوو، بێگومان پارتی مەبەستیانە كە ئەو پەیوەندییانەیان دوای ریفراندۆم لەو سڕبوونە رزگار بكەن".
هەوڵەكانی بارزانیو پارتی بۆ دروستكردنەوەی پەیوەندی لەگەڵ كۆماری ئیسلامی ئێران لەكاتێكدایە، رۆژی 6ی تشرینی دووەمی 2017 مەسعود بارزانی، لەچاوپێكەوتنێكی لەگەڵ ئاژانسی (NPR)، رایگەیاند كە "پێداچوونەوە بە پەیوەندییەكانیان لەگەڵ ئەمریكا دەكەن".
بەرپرسی پەیوەندییەكانی دەرەوەی پارتی رەتیدەكاتەوە كە هیچ هەوڵێكی نهێنیو نامەیەك بۆ دروستكردنی پەیوەندی لەگەڵ ئێران لەئارادابێت.
هۆشیار سیوەیلی، بەرپرسی پەیوەندییەكانی دەرەوەی پارتی، بە وتى"پارتی وەك سیاسەتو بەرنامە لەگەڵ پەیوەندی باشدایە لەگەڵ ئێران، توركیا، عێراقو سوریاو هەموو وڵاتانی تر، لەو چوارچێوەیەشدا هەوڵی خۆی لەگەڵ هەموو ئەو وڵاتانەدا دەدات".
نازم دهباغ بۆ كهناڵێكى ئێرانى: ڕیفراندۆمى سهربهخۆیی كوردستان بوو به بهشێك له مێژوو
نوێنهرى حكوومهتى ههرێمى كوردستان له تاران، له دیدارێكدا لهگهڵ كهناڵێكى ئێرانى، ڕای دهگهیهنێت، ڕیفراندۆمى سهربهخۆیی ههرێمى كوردستان بوو بهشێك له مێژوو.
له دیدارێكی ڕۆژنامهوانیدا لهگهڵ كهناڵى (عالم)ى ئێرانى، نازم دهباغ، نوێنهرى حكوومهتى ههرێمى كوردستان له تاران، ڕای گهیاند: "حكوومهتى ههرێم سهرقاڵى پێكهێنانى شاندێكه بۆ ئهوهى به پێی دهستوور لهگهڵ حكوومهتى فیدڕاڵدا، گفتوگۆ بكات".
ئاماژهى بهوهشدا، كه حكوومهتى ههرێمى كوردستان چهند جارێك ئامادهیی خۆى نیشانداوه بۆ دهستپێكردنهوهى گفتوگۆ و چاوهڕێی حكوومهتى بهغدایه. پێشبینیشى كرد، ههفتهى داهاتوو كارى لهسهر بكرێت.
سهبارهت به سنوورهكانى ئێران لهگهڵ ههرێمى كوردستان، نوێنهرهكهى حكوومهتى ههرێم له تاران، ڕوونیكردهوه، كه كۆمارى ئیسلامی ئێران دهروازهى سنوورى باشماخى كردووهتهوه، گوتیشی: "دهروازهكانى تر لهسهر ڕێكهوتنى نێوان حكوومهتى فیدڕاڵ و حكوومهتى ههرێم دهوهستێت، كه پێشنیاز كراوه بههاوبهشى لهنێوان ههردوولا بهڕێوه ببرێت، بهڵام بهغدا دهیهوێت ههموو دهروازهكان بهتهنها كۆنترۆڵ بكات".
سهبارهت به ڕێفراندۆمى سهربهخۆیی كوردستان كه له 25ى ئهیلوولى 2017 بهسهركهوتوویی بهڕێوهچوو، نازم دهباغ، كه لهسهر پشكى یهكێتى نوێنهرى حكوومهتى ههرێمى كوردستانه له تاران، گوتی: "دواى ئهوهى حكوومهتى ههرێم ئهنجامهكهى ههڵپهسارد، ڕیفراندۆم بوو به بهشێك له ڕابردوو، بهو پێیهى پێچهوانهى دهستوورى عێراقه".
نوێنەری حکومەتی هەرێم لە تاران بۆ جام کوردی: ڕیفراندۆم هەرێمی کوردستانی بۆ ڕابردوو گەڕاندەوە
جام کوردی:
نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران ڕایگەیاند کە بەڕێوەچوونی پرۆسەی ڕیفراندۆم، هەرێمی کوردستانی بۆ دواتر گەڕاندەوە و داهاتووەکەشی وا دەبێت کە دەسەڵاتەکانی هەرێم بۆ پێش ساڵی ٢٠٠٣ دەگەڕێتەوە.
بە پێی ڕاپۆرتی جام کوردی، نازم دەباغ کە سەردانی بیست و سێهەمین خولی پێشانگای چاپەمەنییەکانی ئێرانی لە تاران کردبوو، ژووری تایبەتی جام کوردیی وەک یەکەم گۆڤاری هاوبەشی ئێران و هەرێمی کوردستانی عێراق بە سەرکردەوە و لە وتووێژی لە گەڵ ستافی جام کوردی وتی: لەم هەلومەرجە نوێیەدا پێویستمان بە گەڕانەوە بۆ دەستووری عێراق دەبێت.
ناوبراو وتی: بە پێی دەستووری عێراق دەبێت فیدراڵیزمی هەرێمی کوردستان لە سنورەکانی پێش ٢٠٠٣ بەردەوام بێت و لە سێ بواری بەرگری، دارایی و سیاسەتی دەرەوە هەرێمی فیدراڵ دەبێت لە ژێر چاودێری حکومەتی ناوەندیدا بێت.
نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستانی عێراق لە تاران ڕایگەیاند کە بەدەر لەم سێ بوارە، ئەرکی بەڕێوەبردن لە ئەستۆی سیستەمی فیدراڵی هەرێم دەبێت.
دەباغ لە وەڵامی پرسیارێک سەبارەت بە هەوڵی لایەنێکی سیاسی بە مەبەستی تێکدانی پەیوەندییەکانی هەولێر و بەغدا وتی: لە ڕاستیدا بەڕێوەچوونی ڕیفراندۆم چەشنێک لە کاردانەوەی هەرێم لە بەرامبەر سیاسەتەکانی بەغدا بووە کە لە بەرامبەر بە کورد هەڵەی تێدا بینراوە بەڵام ئەوەی کە گرنگە ئەوەیە کە زۆربەی وڵاتانی جیهان و نەتەوە یەکگرتووەکان ڕەزامەندی ئەوەیان پیشان داوە لە چوارچێوەی دەستووری عێراق کێشە و داواکارییەکانی کورد جێبەجێ بکرێت.
ناوبراو جەختی کردەوە کە ئەگەر ئەو کێشانە چارەسەر نەبن کێشە و گرفتەکانی دیکەش سەرهەڵدەدەن.
ئەم دیپلۆماتکارە کوردە هەروەها وتی: بەرژەوەندی کورد ئەوەیە کە ئەم پاڵپشتییە لە دەست نەدات کە داوای وتووێژ لە گەڵ بەغدا و چارەسەربوونی کێشە و گرفتەکان لە چوارچێوەی دەستوور دەکەن و پێویستە بۆ ڕێگری لە زەرەرمەندی زیاتر بەو ئەمری واقیعە ڕازی ببێت.
نازم دەباغ سەبارەت بە ڕۆڵی تاران لە هێوربوونەوەی پەیوەندییەکانی نێوان هەولێر و بەغداش وتی: بە بۆچوونی من ئێران بە درێژایی مێژوو رۆڵێکی ئەرێنیی لە بەرامبەر کوردانی عێراق هەبووە و ئەوەش پێویست بوو کە لە قۆناغی پێش ڕیفراندۆمیش گرنگیمان بە ڕاوێژەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران دەدا و ئەو پرۆسەیە بەڕێوە نەدەچوو لە بەر ئەوەی کە بینیمان دەرەنجامی باشی بە دواوە نەبوو.
نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران لە درێژەدا وتی کە لە ئێستاشدا وا دەبینم کە بە هەمان شێوەی جاران، کۆماری ئیسلامی ئێران ئامادەیی ئەوەی هەیە لە چوارچێوەی دەستووری عێراق و پاراستنی یەکپارچەیی خاکی ئەم وڵاتە کێشە و گرفتەکانی کورد چارەسەر ببێت.
نازم دەباغ لە کۆتایی سەردانەکەی بۆ ژووری جام کوردی لە پێشانگای چاپەمەنییەکانی تاران بە ئاماژە بە ڕۆڵ و کاریگەری میدیا لە پەیوەندی نێوان گەلان وتی: میدیا گەر بتوانێت پەیامی ڕاستی بگەێنێت کاریگەری بەرچاوی خۆی پیشان دەدات.
سلێمانی كۆبوونەوەی تایبەتی لەگەڵ بارزانی كردووە نوێنەری حكومەتی هەرێم لەتاران هەوڵەكانی ئێران بۆ دواخستنی ریفراندۆم ئاشكرادەكات
شارپرێس:
نازم دەباغ نوێنەری حكومەتی هەرێم لەتاران رایگەیاند، قاسمی سلێمانی فەرماندەی سوپای قودسی ئێرانی كۆبوونەوەی دووقۆڵیو زۆر تایبەتی لەگەڵ مەسعود بارزانی كردووە پێش ئەنجامدانی ریفراندۆم.
نازم دەباغ لەچاوپێكەوتنێكی لەگەڵ ژمارەی ئەمڕۆ سێ شەممەی هەفتەنامەی ئاوێنە راشیگەیاندووە "لەكاتی دیاریكردنی وادەی ریفراندۆمەوە تا ئەو كاتەی ریفراندۆمەكە ئەنجامدرا، شاندی ئێران 70 تا 80 كۆبوونەوەیان لەگەڵ سەركردەی لایەنە سیاسییەكانی كوردستان ئەنجامدا".
نوێنەرەكەی حكومەتی هەرێم لەتاران ئاشكراشیكردووە، كە خۆی پەیامێكی تایبەتی قاسمی سلێمانی بەنامەی فەرمی ناردووە بۆ مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیشتمانی كوردستانو بەتەلەفونو زارەكیش ناردوویەتی بۆ حكومەتی هەرێمی كوردستان".
هەروەها رایگەیاندووە "قاسمی سلێمانی لەو پەیامەیدا پێیوتم بەسەركردایەتی سیاسی كوردستان بڵێت، كە ئامادەیی ئەوەین لەچوارچێوەی دەستوورو یەكپارچەیی عێراقدا بەرگری لەمافەكانی ئێوە بكەینو مادەی 140یش جێبەجێبكەین".
قسەكانی دەباغ لەكاتێكدایە، كە مانگی رابردوو پرۆسەی ریفراندۆمی سەربەخۆیی بەرێوەچوو، كە ئەوە كاردانەوەی زۆری بەدواوە هاتو بەو هۆیەشەوە پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمو ئێران تێكچوو.
دەباغ لەبارەی باشبوونەوەی پەیوەندییەكانی ئێرانو هەرێمی كوردستان رایگەیاند "دڵنیام لەقۆناغی ئایندەدا ئێران هەوڵدەدات هاوپەیمانی كوردو شیعە بپارێزێت، كە ئێران دژی كورد نییە، بەڵكو دژی ئەو سیاسەتەیە پەیڕەو كرا".
قاسم سلێمانی لەرێگەی نازم دەباغ پەیامێكی بۆ سەركردایەتی كورد ناردوە
بەوتەی نوێنەری حكومەتی هەرێم لە تارانی پایتەختی ئێران، قاسم سلێمانی وتویەتی لە چوارچێوەی دەستورو یەكپارچەیی خاكی عێراق بەرگریی لەمافەكانی كورد دەكات.
"نازم دهباغ" نوێنهری حكومهتی ههرێم له تاران له چاوپێكهوتنێكدا كه له ژمارهی ئهمڕۆ سێ شهممهی رۆژنامهی "ئاوێنه"دا بڵاوكراوهتهوه رایگهیاندووه، پێش ئهنجامدانی ریفراندۆم "قاسمی سلێمانی" كۆبوونهوهی دوو قۆڵی و زۆر تایبهتی لهگهڵ "مهسعود بارزانی" كردووه.
ناوبراو ئاماژهی بهوهشكردووه "لهكاتی دیاریكردنی وادهی ریفراندۆمهوه تا ئهو كاتهی ریفراندۆمهكه له ههرێم ئهنجامدرا، شاندی ئێران 70 تا 80 كۆبوونهوهیان لهگهڵ سهركردهی لایهنه سیاسیهكانی كوردستان ئهنجامدا".
"نازم دهباغ" ئاشكراشی كردووه "خۆم پهیامێكی تایبهتی قاسمی سلێمانیم بهنامهی رهسمی نارد بۆ مهكتهبی سیاسی یهكێتیی نیشتمانی كوردستان و به تهلهفون و زارهكیش ناردومه بۆ حكومهتی ههرێمی كوردستان، قاسمی سلێمانی لهو پهیامهیدا پێیوتم به سهركردایهتی سیاسی كوردستان بڵێ كه ئامادهیی ئهوهین له چوارچێوهی دهستور و یهكپارچهیی عێراقدا بهرگری له مافهكانی ئێوه بكهین و ماددهی 140یش جێبهجێ بكهین".
نوێنهری حكومهتی ههرێم له تاران ئهوهشی خستووهتهڕوو "دڵنیاشم له قۆناغی ئایندهدا ئێران ههوڵدهدات هاوپهیمانی كورد و شیعه بپارێزێت، كهواته ئێران دژی كورد نییه، بهڵكو دژی ئهو سیاسهتهیه كه پهیڕهو كرا".
نازم دهباغ نوێنهری ههرێمی کوردستان له ئێران له وتووێژ لهگهڵ رویداد٢٤ ههرێمی کوردستان له بارودۆخی گونجاودا نهبوو بۆ بهڕێوهبردنی راپرسی
رویداد٢٤- نازم دهباغ، نوێنهری حکومهری ههرێمی کوردستان له ئێران دهڵێت: راپرسییان کپ کرد و لهوانهیه هۆکارهکهی ئهوه بێت که ههرێمی کوردستان له بارودۆخی گونجاوی بهڕێوهبردنیدا نهبوو. باشتر وابوو کاتهکهی دوابخرێت بۆ کاتێکی دیکه.
نازم دهباغ، نوێنهری حکومهتی ههرێمی کوردستان له ئێران به ئامادهبوون له ژووری رویداد٢٤ له پیشانگای رۆژنامهوانی تاران، هۆکاری بێئاکامبوونی راپرسی وا لێکدایهوه: راپرسییان کپ کرد و لهوانهیه هۆکارهکهی ئهوه بێت که ههرێمی کوردستان له بارودۆخی گونجاوی بهڕێوهبردنیدا نهبوو. باشتر وابوو کاتهکهی دوابخرێت بۆ کاتێکی دیکه، ئهڵبهت ئهم بابهته پهیوهندی به ههڵهکانی بهڕێز بارزانی، سهرۆکی ههرێم و لایهنهکانی دیکهوه نییه، زیاتر پهیوهندی به راوێژی ههڵهوه ههیه چونکه راوێژکارهکانی کاک مهسعود زانیاری ههڵهیان پێدا.
له درێژهشدا وتی: ئهڵبهت دهبێت ئاماژه بهم خاڵهش بدهین که لهوانهیه رووداوهکانی ههرێمی کوردستان پیلانگێڕییهک بوو که لهجیاتی خهڵک و زۆرینه وابکهن بگهڕێینهوه بۆ ساڵی ٢٠٠٣.
نوێنهری حکومهری ههرێمی کوردستان سهبارهت به پهلهکردن له جێبهجێکردنی ریفراندۆمدا وتی: کاک مهسعود دهبوو زیاتر سهرنجی ئهو راوێژانه بدات که وهریدهگرت و لانیکهم گرنگی زیاتری بهو راوێژ و خواستانه بدایات که دۆستانی کورد له ئێران و ئهوروپا و ئهمریکا بۆ ئهنجامنهدانی راپرسی پێیان دهدا.
دهباغ سهبارهت به پشتیوانیکردنی ئیسراییل لهم راپرسییه دهڵێت: وهکوو کوردێک هیچکات متمانهم به پشتیوانی ئیسراییل نییه چونکه هاتنهناوهوهی ئیسراییل به مانای دوژمنی وڵاتانی عهرهبی و ئیسلامی لهگهڵ ههرێمه، بۆیه وادیاره ئیسراییل لهم بابهته ئامانجێکی تایبهتی پهیڕهو دهکرد.
ئهو سهبارهت بهوهی که ئیسراییل ویستوویهتی مهقهڕهکانی خۆی له ئێران نزیک بکاتهوه دهڵێت: ئیسراییل دژی سهربهخۆیی خۆرههڵاوی ناوینه و دهیهوێت سوودی خۆی دهست کهوێت له قهیرانهکاندا.
دهباغ سهبارهت بهوهی که خهڵكی ههرێمی کوردستان له ئێران دڵنگهران بوون دهڵێت: ئهم دڵنگهرانییه کورد له کۆماری ئیسلامی ئێران دۆستانهیهو وهکو دڵنهگرانی دوو برایه. لهوانهیه سهرکردایهتی ههرێم گوێی به راوێژهکانی ئێران نهدابێت بهڵام ئهمه بهو مانا نییه که دۆستی نێوانمان لهناو چووبێت، چونکه ئهم دوو وڵاته خاوهن جوگرافیا، نهژاد و ئایینی هاوبهشن، بۆیه بۆ داهاتوو پێویستیان به یهکتره.
نوێنهری ههرێمی کوردستان له درێژهدا وتی: بۆیه لهم ههلومهرجهدا چاوهڕوانی ئهوهین که کۆماری ئیسلامی ئێران رۆڵی دۆستانه و پشتیوانکهری خۆی له کوردهکان درێژه پێ بدات چونکه پاراستنی یهکێتی نێوان کورد و شیعه دهبێته هۆی دروستبوونی عێراقێکی ئهمن.
نوێنهری ههرێمی کوردستان سهبارهت بهوهی که ئهگهر مام جهلال زیندوو ببوایا دژایهتی دهکرد وتی: نهبوونی مام جهلال له ههرێمی کوردستان دهرکهوت، مام جهلال دهیوت که سهربهخۆیی ههرێمی کوردستان شاعیرانهیه و ئهمهش بهو مانایه نهبوو که بۆ گهیشتن بهم ئامانجه خهباتی نهکردبێت، بهڵام دهبێت بارودۆخی سهربهخۆیی ئاماد بێت؛ بۆیه ئهگهر ریفراندۆم لهدهست ئهودا ببوایات، رووی نهدهدا.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- ههرێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ لهگهڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» لهگهڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی ههولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی لهگهڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات