دوای سەردانەكەی بۆ بەغدا ، ئەمڕۆ بان كی مۆن سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان لە رێگەی فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی هەولێرەوە گەیشتە پایتەخت و لەلایەن نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان و ژمارەیەك لە وەزیرانی حكومەتەوە پێشوازی لێكرا .

دوای دانیشتنێكی كورتیش سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان بە یاوەری كەریم سنجاری وزیری ناوخۆ و نەوزاد هادی پارێزگاری هەولێر و ژمارەیەك لە بەرپرسانی حكومەتی هەرێمی كوردستان و نەتەوە یەكگرتووەكان سەردانی كامپی كەورگۆسكی پەنابەرانی كوردی سوریای لە هەرێمی كوردستان كرد و لە لایەن بەرپرسانی كامپ و خودی پەنابەرانەوە بە سروودی ئەی رەقیب و فڕاندنی كۆتری سپی وەكو نیشانەی ئاشتی پێشوازی لێكرا .

پاشان لە وتەیەكدا نەوزاد هادی پارێزگاری هەولێر وێڕای بەخێرهێنانی میوانان ، سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان و ئەنتۆنیۆ گۆتیێریس كۆمیسیاری باڵای پەنابەران وخاتوو ڤالێری ئامۆس ، ئاماژەی بەوەدا ئەو كامپە بە پاڵپشتی تەواوی حكومەتی هەرێمی كوردستان و وەزارەتی ناوخۆو دامو دەزگاكانی پارێزگا و زێرەڤان  بەشێوەیەكی خێرا لە ماوەی سێ رۆژدا دامەزرا بۆ ئەوەی بۆ پێشوازیكردن لە پەنابەرانی كوردی سوریا رێكخرا .

پارێزگاری هەولێر سوپاسی خۆی ئاراستەی رێكخراوەكانی WFP  و WHO یونیسێف و یونیسیكۆ و دەزگای خێرخوازی بارزانی كرد كە هەموولایەك وەكو یەك تیم بۆ خزمەتگەیاندن بە كوردی سوریا لە و كامپە كاریان كرد .

هاوكات ئاماژەی بەوەدا ئەو خزمەتگوزاریەی پێشكەش بەئاوارەكان كرا لەو كامپەدا تاڕادەیەك رۆڵی هەبوو لەوەی ژیانیان تۆزێك باشتر بكات و هاتنی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكانی وەكو پاڵپشتیەكی دیكەی حكومەت و ئاوارەكان لە قەڵەمدا بۆ باشتركردنی ژیانی ئەم ئاوارانە  و ئاماژەی بەوەشدا حكومەتی هەرێمی كوردستان و ئاوارەكان چاوەڕوانی پاڵپشتی زیاترە لە حكومەتی هەرێمی كوردستان دەكات بۆ باشتركردنی رەوشی ژیانیان تا ئەو كاتەی دەگەڕێنەوە وڵاتی خۆیان .

دوای گەشتێكیش بۆ نێو خیوەتگەی ئاوارەكاندا ، بان كی مۆن سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان لە وتەیەكدا كە چەند وشەیەكی بە زمانی كوردی دەستپێكرد ، خۆشحاڵی خۆی بە ئامادەبوون لە كامپی كەورگۆسك و بەسەربردنی چەند كاتژمێرێك لەگەڵ ئەم پەنابەرانە نیشاندا و پاڵپشتی تەواو و بەهێزی نەتەوە یەكگرتووەكانی بۆ ئەم پەنابەرانە نیشاندا و ئاماژەی بەوەشدا ئەوان هاتوون گوێ لەنیگەرانی و هیوا و ئاواتەكانی ئەم پەنابەرانە بگرێت .

 بان كی مۆن نیشانیدا ژمارەیەكی زۆری خانەوادە پەنابەرەكان بە هەبوونی منداڵ و نەخۆشەوە سەرمای ئەم زستانە بەسەر دەبەن و دووپاتیكردەوە ئەو خانەوادانە دەیانویست ئایندەیەكی گەشتریان هەبێت بەڵام ئەوان لە ئایندەی خۆیان دڵنیا نین و نیگەرانن ولەناخی دڵەوە سوپاسی حكومەتی هەرێمی كوردستانی كرد بەرامبەر بە وەرگرتنی 200 هەزار پەنابەر لە سوریاوە.

هەروەها نیشانیدا حكومەتی هەرێمی كوردستان چەندین كامپی بۆ ئەم مەبەستە دروستكردووە و كۆمیتەی كارگوزاریشی بۆ هەماهەنگی كارەكانیان پێكهێناوە و دەستخۆشی لە حكومەتی هەرێمی كوردستان كرد بەرامبەر بە پابەندبوونیان بۆ بە دەنگەوەچوونی ئەم ئاوارانە وسوپاسی پارێزگاری هەولێر و هەموو بەرپرسانی ئیداری و رێكخراوە ناحكومیەكان كرد بۆ خزمەتگەیاندن بەم ئاوارانە.

سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان نیشانیدا ئەم ئاورانە پێویستیان بە ئازادی و دادپەروەری و كەرامەتەوە هەیە بۆیە شوێنی خۆیان جێهێشتووە بۆیە دووپاتیكردەوە ئەو بەیاوەری ئەخزەر ئیبراهیمی نێردراوی نەتەوە یەكگرتووەكان و كۆمكاری وڵاتانی عەرەبی كاری بەردەوام دەكەن بۆ پاڵپشتیكردنی ئەم ئاوارنە تاوەكو دەگەرێنەوە وڵاتی خۆیان .

 
هەروەها راشیگەیاند سبەی كۆنفڕانسێك بۆ هاوكاری مرۆیی لە كوێت بەڕێوەدەچێت بۆ هاوكاریكردنی ئەم پەنابەرانە بە دابینكردنی هەموو هاوكاریەك لە هەموو روێكەوە راشیگەیاند هەفتەی داهاتوو كۆنفڕاسێكی تایبەت لە بارەی سوریاوە بەڕێوە دەچێت هیواشی خواست بە زووترین كات ئاشتەوایی لە سوریا بێتەدی و ئاوارەكان بگەڕێنەوە وڵاتی خۆیان و تائەو كاتەش نەتەوە یەكگرتووەكان رابەرایەتی ئەم هەڵمەتە دەكات بۆ گەڕانەوەی ئەم ئاوارانە .

 
پاشان ئەنتۆنیۆ گۆتییرس كۆمیسیاری باڵای پەنابەران پاڵپشتی پەیڤەكەی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكانی كرد وسوپاسی حكومەت و خەڵكی هەرێمی كوردستان كرد بۆ خزمەتگەیاندن بەم ئاوارانە ونیشانیدا حكومەتی هەرێم توانیویەتی كەرامەت و مافی ئەم پەنابەرانە لەڕووی تەندروستی و پەروەردە و فێركردن و خزمەتگوزاریەوە دابینكردووە و هیوای خواست وڵاتانی دیكەش هەمان هەنگاو بنێنەوە .

 
هەروەها راشیگەیاند سبەی لە كوێت هەڵمەتێك بۆ كۆكردنەوەی 542 ملیۆن دۆلار بۆ خزمەتگوزاری پەنابەران لە هەرێمی كوردستان بەڕێوە دەچێت و نیشانیشیدا هاوكاری دارایی بۆ ئەو پەنابەرانە بەس نیە و ئاماژەی بەوەشدا هەرێمی كوردستان باشترین كاری بەوە كرد كە سنوورەكانی خۆی بۆ ئەم پەنابەرانە كردەوە .

 
نیگەرانی خۆیشی بەوە نیشاندا كە خەڵكی سوریا بەهۆی گرتنەبەری رێگەی قاچاغەوە لە ئاوی دەریاكاندا دەخنكێن كاتێك وڵاتی خۆیان بەجێدەهێڵن وداواشیكرد سنوری وڵاتانی دیكە وەكو هەرێمی كوردستان لەبەردەم ئاوارەكانی سوریا واڵا بێت و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش كار بۆ دابینكردنی پێدوایستیەكانی بكات .

 
پاشان لەوەڵامی پرسیاری رۆژنامەنووساندا بان كی مۆن نیگەرانی خۆی بە بارودۆخی هەنووكەیی سوریا نیشاندا كە تا ئێستا زیاتر لە نیوەی دانیشتوانی كاریگەری نەهامەتی ئەم بارەیان پێوە دیارە و زیاتر لە 100 هەزار كەس كوژراوە و ئەمەش بۆتە هۆی قەیرانی سیاسی ومرۆیی بۆ هەموو جیهان و هۆكاری نەبوونی چارەسەری بۆ ئەم پرسەی بۆ هەبوونی دابەشكاری لەنێو خودی گەلی سوریادا نیشاندا و دووپاتیشیكردەوە هیچ كاتێك چارەسەری سەربازی كۆتایی بەم قەیرانە ناهێنێت و ئاماژەی بەوەشدا هەفتەی داهاتوو لە كۆنفڕانسی جنێف 2 دا هەموو ئەو پرسانە دەخرێنە روو و هەوڵدەدرێت راسپاردەكانی جنێف 1 جێبەجێبكرێن و ئەمەشی بە خاڵی گرنگی كۆنگرەكە دانا وداوای لە هەموو لایەنەكان كرد توندوتیژی رابگرن بۆ ئەوەی قسە لەسەر ئاشتی بكرێت .

 
هەروەها لەبارەی كاتی دیاریكراو بۆ كۆنگرەی جنێف 2 و بەشداریكردنی وڵاتان تیایدا دووپاتیكردەوە ئەو داوەتنامەی بۆ بەشداریكردن بۆ هەموولایەك ناردووە بە هەردوو لایەنی دەسەڵات و ئۆپۆزیسیۆنی سوریاشەوە و حكومەتی سوریاش بەشداری خۆی دووپاتكردۆتەوە و هیواشی خواست ئەحمەد جەربا سەرۆكی ئەنجومەنی نیشتیمانی سوریا بەشداری بكات ئەمە جگە لە 30 وڵاتی دیكە بە هەر پێنج وڵاتی ئەندامی هەمیشەیی ئەنجومەنی ئاسایشەوە .

 
لەبارەی بەشداری ئێرانیش لە كۆنگرەكەدا بان كی مۆن بە باشی زانی ئەم وڵاتە بەشداری تیادا بكات ئەگەرچی ئەو مەسەلەیە هێشتا یەكلایی نەبۆتەوە و لەگەڵ ئەخزەر ئیبراهیمی قسەی لەسەر ئەو مەسەلەیە كردووە .

دکتۆر جگەرخوێن جێگری نوێنەرایەتی هەرێمی کوردستان لە تاران لە وتووێژ لەگەڵ گۆڤاری هەمشەهری دیپلۆماتیکی ئێراندا ڕایگەیاند: لەم هەلوومەرجەی ئێستادا ئێمە دەتوانین هۆگری دەوڵەتی هەرێمی کوردستان لە دابینکردنی دیموکراسی لەم ناوچەیە و پێکهێنانی کۆمەڵگەیەکی پێشکەوتوو و هەمە لایەنە ببینین، بە جۆرێک کە خەڵکی دەتوانن ئازادانە بە شوێن داواکارییەکانی سیاسی خۆیاندا بڕۆن.

 دکتۆر جگەرخوێن جێگری نوێنەرایەتی هەرێمی کوردستان لە وڵاتی ئێران لە وتووێژیکی تێروتەسەل لەگەڵ گۆڤاری هەمشەهری دیپلۆماتیکی ئێران، سەبارەت بە باروودۆخ و شووناس و جۆری کۆمەڵایەتیی هەرێمی کوردستان گوتی: هەرێمی کوردستان شووناسێکی کوردی هەیە و هەر کام لە ناوچە جۆراوجۆرەکانی کوردستانیش شووناس و پێکهاتەی تایبەت بە خۆیان هەیە. بێگومان بوونی بنەما فیکری و کەلتووری جۆراوجۆر، کاریگەری بەرچاوی لەسەر پێکهێنانی ڕێکخراوەکان و چالاکی و کردەوە سیاسییەکاندا هەیە. ئەو حیزب و لایەنە سیاسیانەی کە لە پێکهاتەی سیاسی کوردستاندا بوونیان هەیە هەر کامیان تایبەتمەندی خۆیان هەیە. 

  گوتیشی: حیزبی دیموکراتی کوردستان بە لەبەرچاوگرتنی کاتی دامەزرداندنی، توانیوییەتی وەکوو بەرەیەکی بەربڵاو و ئازادیخوازی نەتەوەیی کار بکات و توانیوییەتی جیل و توێژە جۆراوجۆرەکانی خەڵکی ڕێکبخات و ئەوان لە چوارچێوەی بەرنامەکانی حیزبێکی سیاسی تۆکمە ڕێنوێنی بکات تا لە تیشکی ئەودا لە داخوازییەکانی نەتەوەیی کوردەکان پشتیوانی و چالاکی بکات.

ئەوەیشی خستەڕوو: ناودارترین و کاریگەرترین شۆڕشی خەڵکی کورد لە سێپتەمبەری ساڵی 1961 بە رێبەرایەتی نەمر مەلا مستەفا بارزانی سەری هەڵدا و کاریگەری زۆر گرینگی لە پێکهاتەی سیاسی عێراقدا بە جێهێشت. بەلەبەرچاوگرتنی پشتیوانی بێوێنەی خەڵکی، حیزبی

 دیموکراتی کوردستان توانی حیزبێک لە ئاستی سەرێدا نیشان بدات.   

لە بەشێکی دیکەی ئەم چاوپێکەوتنەدا دکتۆر جگەرخوێن سەبارەت بە هەڵبژاردنەکانی ئەم

دواییانەی پەڕڵەمانی هەرێمی کوردستان گوتی: خاڵێکی بەرچاوی ئەم هەڵبژاردنە، بوونی

 کەشووهەوایەکی گونجاو بۆ هەڵبژاردنەکان بوو، بە شێوەیەک کە حیزبەکان بتوانن لە هەلوومەرجێکی بەرانبەر و یەکساندا لە هەڵبژاردنەکان بەشداری بکەن و چالاکی سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان بکەن و هەڵبەت ئەم هەلوومەرجانە دەستکەوتی دەسەڵاتیی دەوڵەتی هەرێمی کوردستان و تواناکانی حیزبی دیموکراتی کوردستان، یەکێتی نیشتمانی کوردستان و حیزب و لایەنە سیاسییەکانی کوردی بەشداربوو لە دەسەڵاتدایە.   

گوتیشی: لەم هەلوومەرجەی ئێستادا ئێمە دەتوانین هۆگری دەوڵەتی هەرێم لە دابینکردنی دیموکراسی لەم ناوچەیە و پێکهێنانی کۆمەڵگەیەکی پێشکەوتوو و هەمە لایەنە ببینین، بە جۆرێک کە خەڵکی دەتوانن ئازادانە بە شوێن داواکارییەکانی سیاسی خۆیاندا بڕۆن. بۆ نموونە بزووتنەوەی گۆڕان و پارت و لایەنە سیاسییەکانی دیکەی هەرێمی کوردستان لە کەشووهەوای لێوانلێو لە ئازادی لە کۆمەڵگای پێشکەوتووی کوردستاندا چالاکی دەکەن و لە هەڵبژاردنەکاندا بەشداری دەکەن. بێگومان ئەوە بە هۆی بوونی باروودۆخی سیاسی گونجاوە کە حکوومەتی هەرێمی کوردستان بەدیهێناوە.

 ئەویشی ئاشکرا کرد: من هەلًَبەت سەبارەت بەم هەنگاوە خۆشبینم و جووڵەی سیاسی لە کۆمەڵگای هەرێمی کوردستان بە جووڵەیەکی هێمن و باش و گونجاو دەبینم کە بەرەو کۆمەڵگایەکی ئازاد و بەرپرسیار دەڕوات و گەشەسەندنێکی سەقامگیری بەدواوەیە.

 جێگری نوێنەرایەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران سەبارەت بە پەیوەندیی نێوان حکوومەتی هەرێمی کوردستان لەگەڵ وڵاتانی عەڕەبی گوتی: دەولەتی هەرێمی کوردستان بەرپرسانە و لە چوارچێوەی یاسادا لەگەڵ وڵاتانی جۆراوجۆردا پەیوەندیی دەگرێت و پەیوەندیی هەرێمی کوردستان لەگەڵ وڵاتانی عەڕەبی زیاتر پەیوەندییەکی ئابووری و بازرگانییە. خاڵێک کە لێرەدا بەرچاودەکەوێت ئەوەیە کە شووناسی عێراق تەنیا شووناسێکی عەڕەبی نییە و لەم ڕووەوە وڵاتانی عەڕەبی بۆیان دەرکەوتووە کە دەبێت لەگەڵ بەشەکانی دیکەی عێراقیش پەیوەندییەکی باشیان هەبێت، بە تایبەت هەرێمی کوردستان کە لە ئاستی عێراق و ناوچەکەدا ڕۆڵێکی بەرچاو دەگێڕێت.  

 دکتۆر جگەرخوێن لە وڵامی پرسیارێکی دیکەی گۆڤاری هەمشەهری دیپلۆماتیک سەبارەت بە پەیوەندیی هەرێمی کوردستان و ئێران گوتی: دەبێت ڕاشکاوانە ئاماژە بەوە بکەم کە بە درێژایی ئەم ساڵانەی دواییدا پەیوەندی هەرێمی کوردستان لەگەڵ هیچ وڵاتێک بە ڕێژەی ئێران بەربڵاو و باش نەبووە، لەڕاستیدا حکوومەتی هەرێمی کوردستان توانیوییەتی ئاستی پەیوەندییەکانی خۆی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێدا بە باشی ڕابگرێت.

 گوتیشی: بە پێی ئەو ئاسایش و سەقامگیریی و ئیرادەیەی کە لە هەرێمی کوردستان هەیە بۆ ئاوەدانکردنەوەی کوردستان نیازێکی بەربڵاو بوونی هەیە. لە بواری ئابووریدا چەندین لایەن، لەوانە: تورکیا، هاتوونەتە ناو گۆڕەپانەکەوە و نیازەکانیان بە باشی ناسیوە و بە بەشداری خۆیان یارمەتی پلانەکانی گەشەسەندنی دەوڵەتی هەرێمی کوردستانیان بە باشی داوە. ڕوانینی هەرێم بەو شەریکە ئابووریانە تەنیا یارمەتی بە ئاوەدانکردنەوەی کوردستان و بەرەوپێشچوونی ئەم هەرێمەیە.    

 جێگری نوێنەرایەتی هەرێمی کوردستان لە شاری تاران لە دوایین بەشی ئەم وتووێژەدا گوتی: سەبارەت بە پەیوەندیی لەگەڵ ئێران دەبێت ئاماژە بەوە بکەم کە پەیوەندیی زۆر باش لەگەڵ تورکیا یا هەر وڵاتێکی دیکە هیچ زیانێک بە ئێران ناگەیەنێت. باروودۆخ و تایبەتمەندیی ناوخۆیی و کەلتووری هەرێمی کوردستان و ئێران، بواری بێوێنە و گەنجاو بۆ گەشەسەندنی پەیوەندییەکانی نێوان دوو لایەن لە هەموو بوارەکاندا دەڕەخسێنێت.

 گۆڤاری مانگانەی هەمشەهری دیپلۆماتیک، مانگی دەی 1392 (ژانوییەی 2014)، ژمارە 79، لاپەڕەکانی 78 تا 87.