ئەمڕۆ فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندییەكانی دەرەوەی حكومەت پێشوازی لە شاندێكی ئیتاڵی كرد كە پێكهاتبوو لە بەڕێزان ماریۆن باڵدی ، سەرۆكی فەرمانگەی فریاگوزاری بۆ هاوكاری لە وەزارەتی دەرەوەی ئیتالیا و ماركۆ فاڵكۆنە هەماهەنگكاری دارایی فریاگوزاری ئیتالی و كارمێلۆ فیكارا بەرپرسی نووسنگەی باڵیۆزخانەی ئیتاڵیا لە هەرێم.
لە دیدارەكەدا كە كاروان جەمال جێگری بەرپرسی فەرمانگەو دیندار زێباری جێگری بەرپرسی فەرمانگە بۆ كاروباری رێكخراوە نێودەوڵەتیەكان و خاتوو سوهام جەبەلی یاریدەدەری بەرپرسی فەرمانگەو ژمارەیەك لە راوێژكاران ئامادەبوون، شاندی میوان خۆشحاڵی خۆیان دەربڕی بۆ ئەم پێشوازیە و مەبەستی سەردانەكەیان خستەڕوو كە بریتی بوو لە ئاگاداربوون لە ڕەوشی پەنابەرانی سوریا لە هەرێمی كوردستان و چۆنیەتی هاوكاری كردنیان.
ماریۆن باڵدی باسی لەوەش كرد، كەوا حكومەتی ئیتالیا تاوەكو ئێستا بڕی 50 ملیۆن دۆلاری بۆ سەرجەم پەنابەرانی سوریا تەرخان كردووە و ئەم جارەش دوو ملیۆن یۆرۆی لە ڕێگەی ڕێكخراوە ناحكومییەكان و ئاژەنسە نێودەوڵەتییەكانی سەر بە ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ پەنابەرانی سوریا لە هەرێم تەرخانكردووە.
لە لای خۆیەوە فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندییەكانی دەرەوە دەستخۆشی ئەم هەنگاوەی لە حكومەتی ئیتاڵیا كردو جەختی لەوەش كردەوە كە حكومەتی هەرێم دریغی نەكردووە بۆ كۆمەككردنی ئاوارەكان، بەڵام بەهۆی هەبوونی نزیكەی 300 هەزار ئاوارەی سوریا حكومەتی هەرێم ناتوانێ بە تەنها لە ئاست پێداویستیەكانیان بێت. بۆیە دەخوازین كۆمەڵگای نێودەوڵەتی بە جددی بڕوانێتە بارودۆخی ئاوارەكان ، چونكە لە بوارەكانی خۆراك و تەندروستی و پەروەرەیی و پێداویستی رۆژانە پێویستیان بە كۆمەك و یارمەتی هەنووكەیی هەیە.
بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەرەوە باسی لە كاریگەرییە نەرێنییەكانی قەیرانی سوریا لەسەر هەرێم كرد و گووتی حكومەتی هەرێمی كوردستان خوازیارە قەیرانەكانی سوریا بەزووترین كات كۆتایی پێ بێت و حكومەتێك لەسەر بنەمای دیموكراسی و فرەیی دابمەزرێ كە تێیدا پاراستنی مافی مرۆڤ و مافی هەموو نەتەوەكان لەبەرچاو بگیرێت.
لە تەوەرێكی تری دیدارەكەدا شاندی میوان باسیان لە پتەوكردنی پەیوەندی ئابووری نێوان ئیتالیا و هەرێمی كوردستان كرد و ئاماژەیان بەوەدا كە هەرێمی كوردستان دوورگەیەكی ئارامە لە ناوچەكی پڕ لە كێشەو ململانێ، بۆیە وەزارەتی دەرەوەی ئیتالیا، كۆمپانیا و وەبەرهێنەرانی وڵاتەكەی هان دەدات بۆ ئەنجامدانی وەبەرهێنان لە هەرێمی كوردستان.
فەلاح مستەفا ئەم هەنگاوەی وەزارەتی دەرەوەی ئیتاڵیای بەرز نرخاندو گووتی ئەم هەنگاوە خزمەت بە بەرژەوەندی هەردوولا دەكات. هەروا گووتی ئیتاڵیا وەكو وڵاتێكی خاوەن ئەزموون و پێشكەوتوو لە ڕووی پێشەسازی و بوارە جیاجیاكان دەتوانێ ڕۆڵی بەرچاو بگێڕی لە بونیادنان و بەرەوپێشبردنی هەرێمی كوردستان.
دوو شەممە, 03 ئازار 2014
ئەمڕۆ فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندییەكانی دەرەوەی حكومەت پێشوازی لە شاندێكی كۆمیسیۆنی نێودەوڵەتی سەربەخۆی پەیوەست بە پێشێلكارییەكانی مافی مرۆڤ لە سوریا كرد بە سەرۆكایەتی بەڕێز پاولۆ سێرجیۆ پینهێرۆ .
لە دیدارەكەدا كە كاروان جەمال جێگری بەرپرسی فەرمانگەو دیندار زێباری جێگری بەرپرسی فەرمانگە بۆ كاروباری رێكخراوە نێودەوڵەتیەكان و خاتوو سوهام جەبەلی یاریدەدەری بەرپرسی فەرمانگەو ژمارەیەك لە راوێژكاران ئامادەبوون، بەڕێز پێنهێرۆ كورتەیەكی لەبارەی گرینگی دامەزراندنی ئەم كۆمیسیۆنە خستەڕوو، كە لە سێبتەمبەری 2011 دەست بەكار بووەو لە ساڵی 2012 بەمەبەستی هەوڵدان بۆ ڕاگرتنی توندوتیژی و پێشێلكارییەكان دژ بە مافی مرۆڤ سەردانی سوریای كردووە و لەگەڵ گەورە بەرپرسانی ئەو وڵاتە كۆبۆتەوە، بەڵام هەوڵەكانی بێ ئاكام بووە.
سەرۆكی شاندەكە مەبەستی سەردانەكەی بۆ هەرێم روونكردەوە كە بۆ زیاتر ئاگاداربوونە لە كەیسەكانی پێشێلكردنی مافی مرۆڤ لە سوریا وچۆنێتی هاوكاری كردنی قوربانیانی توندوتیژی.
هەروا گووتی كۆمیسیۆن لەكاتی ڕوودانی كێشە و ململانییەكان كاری خۆی دەكات و ڕاپۆرتی خۆی بۆ لایەنی پەیوەندیدار بەرز دەكاتەوە و هەوڵ دەدات دەنگی قوربانیانی توندوتیژی و جەنگ بەرز بكاتەوە و هاوكارییان بكات و لەهەمان كاتدا كار دەكات بۆ ناساندنی كەیسی تاوانكاران بە دادگای نێودەوڵەتی تاوان بەمەبەستی دادگایی كردنیان.
فەلاح مستەفا سوپاس و پێزانینی خۆی ئاراستەی شاندی میوان كرد و ڕوونی كردەوە كەوا حكومەتی هەرێم بە بایەخەوە دەڕوانێتە پرسەكانی مافی مرۆڤ و بە توندی پێشێلكارییەكانی مافی مرۆڤ ئیدانە دەكات و هەموو هەوڵ وكۆششی خۆی دەخاتە گەڕ لەپێناو پاراستنی مافە بنەڕەتییەكانی مرۆڤ.
هەروا گووتی تا ئێستا هەرێمی كوردستان پێشوازی لە نزیكەی 300 هەزار ئاوارەی سوریا كردووە و تاوەكو ئێستا بەبڕی زیاتر لە 70 ملیۆن دۆلار كۆمەكی دارایی ئاوارەكانی كردووە و هەموو هەوڵێك دەدات بۆ باشتر كردنی بارودۆخیان لە ڕووی تەندروستی و پەروەدەیی گوزەرانی رۆژانە.
بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت جەختی لەوەش كردەوە كەوا هەرچەندە ئەركی نەتەوە یەكگرتووەكان و كۆمەڵگای نێودەوڵەتیە كۆمەك و یارمەتی پێویست پێشكەش بە ئاوارەكانی سوریا لە هەرێمی كوردستان بكەن و قەبارەی یارمەتییەكان بگەیننە ئاستی پێوویست ، بەڵام دەخوازین كۆمیسیۆنیش لە ڕێگەی ڕاپۆرتەكانیەوە دەنگی هەرێمی كوردستان بگەیەنێتە كۆمەڵگای نێودەوڵەتی و كۆمیسیاری باڵای مافەكانی مرۆڤی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ زیاتر گرینگی دان بە بارودۆخی ئاوارەكان.
فەلاح مستەفا ئاماژەی بە سیاسەتی حكومەتی هەرێم دا كە باوەڕی تەواوی بە بەهاكانی دیموكراسی و فرەیی و لێبووردەیی و پێكەوەژیانی ئاشتیانە هەیە، بۆیە ئەمڕۆ بێجگە لە ئاوارەكانی سوریا، نزیكەی 26 هەزار خانەوادەی مەسیحی عیراق و 30 هەزار ئاوارەی پارێزگای ئەنبار ڕوویان لە هەرێم كردووە و لەسایەی سەقامگیری سیاسی و كۆمەڵایەتی و ئاسایشی هەرێم دەژین.
لە كۆتاییدا فەلاح مستەفا دووبارە هیوای سەركەوتنی لە ئەرك و گەیاندنی پەیامی مرۆیی بۆ شاندی میوان خواست.
جێگەی باسە كۆمیسیۆنی ناوبراو وەكو لایەنێكی سەربەخۆ لە 5 ی ئاداری ئەمساڵ ڕاپۆرتی خۆی سەبارەت بە ڕەوشی مافی مرۆڤ و پێشێلكارییەكان لە سوریا بڵاودەكاتەوە و لە كاتی ئامادەكردنی ڕاپۆرت پشت بە زانیاری و ڕاپۆرتەكانی ئاژانس و ڕێكخراوە نێودەوڵەتییەكان دەبەستێت.
دوو شەممە, 03 ئازار 2014
ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ یه‌كشه‌ممه 2ى ئازارى 2014، بە ئامادەبوونی نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان و ژمارەیەك لە وەزیر و بەرپرسانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان و حكوومەتی فیدراڵ و ژمارەیەك لە پیاوانی خاوەنكار و سەرمایەدارانی كەرتی تایبەت، پڕۆژەی شاری جوان لە سلێمانی كرایەوە كه هۆتێلى پێنچ ئه‌ستێره‌یى "میلینیۆم هۆتێل ـ سلێمانى" له‌خۆ ده‌گرێت.
لە ڕێوڕەسمەكەدا فارووقی مەلا مستەفا خاوەنی كۆمپانیای فارووقی جێبەجێكاری پرۆژەكە لە وتەیەكدا ڕوونى كرده‌وه كه ئەم پرۆژەیە گرنگیەكی زۆری بۆ سلێمانی هەیە و بە تەواوبوونی ئیتر سلێمانی دەتوانێت میوانداری كۆنگرە و كۆنفرانسی گەورە لەسەر ئاستی بەرز بكات و ڕوونكردنەوەیەكی لەبارەی بەشەكانی پرۆژەكەی پێشكەش كرد و هاوكات سوپاسی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستانى كرد بۆ پاڵپشتیكردنی پرۆژەكانی كەرتی تایبەت، بەتایبەتی پڕۆژەكانی كۆمپانیاكەی كە دووپاتی كردەوە لە بەرژەوەندیی گەلی كوردستاندان.
پاشان له وته‌یه‌كدا سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان خۆشحاڵیی خۆی بەوە نیشان دا كه لە بۆنە و ڕووداوێكی گرنگ لە شاری سلێمانی بەشدار دەبێت، كە بۆ ئەم شارە پێویست بوو، هاوكات سوپاسی فارووقی مەلا مستەفای كرد بۆ جێبەجێكردنی ئەم پرۆژەیە و ئاماژه‌ى به‌وه دا كه ئەمە لە دڵسۆزیی خۆیەتی بۆ سلێمانی و بۆ پێشخستنی بواری گەشتوگوزاری لە هەرێم بەگشتی.
سەرۆكی حكوومەت دووپاتی كردەوە كردنەوەی ئەم پڕۆژەیە، چیرۆكێكی دیكەی سەركەوتنی پرۆسەی پەرەسەندن و بنیانتانەوە و ئاوەدانكردنەوەی هەرێمی كوردستانە، كە هەر لە سەرەتاوە كەرتی تایبەت ڕۆڵێكی دیار و كاریگەری تیادا بینیوە.
هەروەها ئاماژەی بەوە دا وەبەرهێنەران لە سایەی سیاسەتی وەبەرهێنانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، هەمیشە زەمینەیەكی زۆر گونجاویان بۆ ڕەخساوە بە شێوەیەكی زۆر كارا، ببنە بەشێكی سەرەكی لە پێشخستن و گەشەسەندنی هەرێمی كوردستان و حكوومەت هەر لە سەرەتاوە بڕوای وا بووە كوردستان بەبێ بەشداریی كەرتی تایبەت ناتوانێت پەرە بستێنێت و گەشە بكات و كەرتی تایبەتی بە داینەمۆی پێشكەوتنی هەر وڵاتێكی وەسف كرد، هه‌روه‌ها تیشكى خسته سه‌ر گرنگیی ئەم كەرتە و وای كرد حكوومەتی هەرێم هەر زوو یاسایەك بۆ هاندانی وەبەرهێنەرانی خۆماڵی و دەرەكی بۆ وەبەرهێنان لە هەرێمی كوردستاندا دەربكات.
نێچیرڤان بارزانی ستایشی خاوەنكار و وەبەرهێنەرانی كەرتی تایبەت كرد لە هەرێمی كوردستان كە بە شێوەیەكی دڵسۆزانە كاریان بۆ وەگەڕخستنی سەرمایەكانیان لە كوردستاندا كردوە و داواشی لێ كردن هەوڵ و كۆششی بەردەوامی خۆیان بدەن بۆ ئەوەی سەرمایەكانیان لە هەرێمی كوردستان وەگەڕ بخەن و دەرفەتی كاری زیاتر بۆ هاووڵاتیان برەخسێنن.
هەروەها ئەوشی ڕوون كردەوە حكوومەت دیدگایەكی ڕوونی بۆ بواری گەشتوگوزاری هەیە و ونیشانی دا گەشتیاری دەتوانێ ببێتە یەكێك لە سەرچاوە هەرە سەرەكییەكانی ونەیشاردەوە كه ئەم بوارە كەموكوڕی تیادایە و پێویستی بە ژێرخانێكی ئابووری هەیە بۆ ئەوەی وەبەرهێنەران بتوانن كاری لەسەر بكەن.
نێچیرڤان بارزانی تیشكی خستە سەر گرفت و كەموكوڕیەكانی بواری ئابووری لە هەرێم بەو پێیەی زۆربەی خەڵك پشتیان بە دامەزراندن لە حكوومەت بەستووە و نیشانی دا ئەم مەسەلەیە ڕەگ و ڕیشەی خۆی هەیە كە لە دوای وێرانكردنی لادێەكانی كوردستان لە ساڵی 1975 دەستپێ دەكات، كاتێك خەڵكی لادێكانیان لە حكوومەت دادەمەزراند و ئەم مەسەلەیەش لە ناچاری هەر بەردەوام بوو.
هیواشی خواست قوتابیان جگە لە خوێندن بۆ فێربوونی پیشە هان بدرێن و گرنگی بە كردنەوەی قوتابخانەی پیشەیی بدرێت بۆ ئەوەی شارەزایی باش لە لایەن قوتابیانی كوردستانەوە هەبێت بۆ ئەو پیشانەی وڵات پێویستی پێیەتی، نەوەكو بۆ بچووكترین شتیش شارەزا و كەلوپەل لە دەرەوە بهێندرێن، ئەگینا وڵات بەرەو هەڵدێر دەچێت و ئەوەشی خستە ڕوو كە هیچ حكوومەت و سیستەمێكی دنیا هەموو دەرچوانی زانكۆ دانامەزرێنێت و تەنها پشت بەستنی هاووڵاتیانی بە كەرتی حكوومی بە كارێكی هەڵە لە قەڵەم دا.
لە كۆتایی وته‌كه‌یدا سەرۆكی حكوومەت دەستخۆشی لە فارووقی مەلا مستەفا و هەموو بازرگان و وەبەرهێنەرانی كەرتی تایبەت كرد بۆ خەمخۆریان بۆ پێشخستنی هەرێمی كوردستان و هیوای خواست پڕۆژەكانیان هەمیشە زۆر بێت و هەموو كوردستان لە زاخۆ تا خانەقین سوودی لێ ببینێت.
شیاوی باسە شاری جوان لە سلێمانی لەسەر پانتایی 248 هەزار مەتر زەوبی چوارگۆشە دروست كراوە و 260 ملیۆن دۆلاری تێچووە، پێكهاتووە لە 39 نهۆم و 253 ژووری نووستنی بچووك و مامناوەند و گەورە و شاهانە، 4 بازاڕی گەورە و هۆڵی كۆبوونەوە و ئاهەنگگێڕان و سینەما و 2 چێشتخانە و شوێنی زیاتر لە 1000 كەسی تیادا دەبێتەوە، كە یەكێكیان دەكەوێتە كۆتایی هۆتێلەكە و لەماوەی یەك كاژێردا جارێك بە دەوری خۆیدا دەخولێتەوە.
یەک شەممە, 02 ئازار 2014
ده‌رباره‌ى ڕاگرتنى مووچه‌ى فه‌رمانبه‌رانى هه‌رێمى كوردستان له لایه‌ن حكوومه‌تى عیراقى فیدراڵه‌وه، كه هیچ پاساوێكى یاسایى و ده‌ستوورى نیه، سه‌فین دزه‌یى وته‌بێژى فه‌رمیى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان له لێدوانێكدا بۆ مالپه‌ڕى فه‌رمیى حكوومه‌ت ڕایگه‌یاند: به داخه‌وه ئه‌وه‌ى چاوه‌ڕوان نه‌ده‌كرا ئه‌وه بوو به‌ڕێز نوورى مالكى سه‌رۆك وه‌زیرانى عیراقى فیدراڵ كه خۆى له هه‌رێمى كوردستان ژیاوه و زانكۆى له هه‌ولێر ته‌واو كردووه، هه‌نگاوێكى له‌م شێوه‌یه هه‌ڵێنێ و دۆسیه سیاسییه‌كان تێكه‌ڵى مووچه‌ى فه‌رمانبه‌ران و بژێوى ژیانى هاووڵاتیان بكات. ئه‌مه له كاتێكدایه گفتووگۆكان به‌رده‌وامن بۆ چاره‌سه‌ركردنى پرسه‌كانى نێوان هه‌ردوولا و چاوه‌ڕێى ئه‌وه‌ین به‌رپرسانى به‌غدا له خه‌مى چاره‌سه‌ركردنى پرسه‌كاندا بن به ڕێگه‌ى دیالۆگ، نه‌ك قووڵكردنه‌وه‌ى كێشه‌كان و بڕینى مووچه‌ى فه‌رمانبه‌ران.
حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان هه‌موو ڕێگایه‌كى گرتووه‌ته به‌ر بۆ ئه‌وه‌ى به گوێره‌ى بنه‌ما ده‌ستوورییه‌كان، پرسه هه‌ڵواسراوه‌كان له‌گه‌ڵ به‌غدا بخاته چوارچێوه‌ى دیالۆگ و گفتوگۆكانه‌وه، ئه‌م دواییه‌ش لێكنزیكبوونه‌وه‌یه‌ك هه‌بوو بۆ چاره‌سه‌ركردنى پرسه‌كان، به‌ڵام ئه‌مجاره حكوومه‌تى عیراقى فیدراڵ په‌ناى بۆ بڕینى مووچه‌ى فه‌رمانبه‌ران برد، كه ئه‌مه‌ش هه‌نگاوێكى نه‌خوازراوه، چونكه به‌شی هه‌رێم له بودجه‌ی عیراق مافێكی ده‌ستوورییه و ناكرێ وه‌كوو كارتێكی سیاسی بۆ یه‌كلاكردنه‌وه‌ی ناكۆكییه‌كان به كار بهێنرێت.
هه‌روا به‌رپرسیاریه‌تیه‌كى دیكه‌ى ده‌ستووری كه له‌سه‌ر شانی حكوومه‌تی عیراقه، ئه‌وه‌یه نابێت له‌ژێر هه‌ر ناوێكدا بێت جیاوازی له نێوان هاووڵاتیانی عیراقدا بكات، به‌ڵام ئه‌وه‌ی هه‌موو لایه‌ك به ڕوونی ده‌یبینین ئه‌وه‌یه كه سه‌رۆك وه‌زیرانی فیدراڵ جیاوازی كردووه و مووچه و بودجه‌ی هه‌موو عیراقی داوه و ئه‌وه‌ی هه‌رێمیشی ڕاگرتووه و گه‌مارۆی دارایی به‌سه‌ر خه‌ڵكی كوردستاندا سه‌پاندووه.
ئێمه له حكوومه‌تى هه‌رێم ڕایده‌گه‌یه‌نین كه به‌رپرسانى عیراق ده‌بێ پشتگیرى له پرۆسه‌ى ئاوه‌دانكردنه‌وه و گه‌شه‌سه‌ندنى هه‌رێمى كوردستان بكه‌ن، چونكه هه‌رێمى كوردستان جگه له‌وه‌ى ئارامترین ناوچه‌ی عیراقه و ده‌كرێ عیراق شانازى پێوه بكات، هاوكات هه‌میشه بۆته په‌ناگه‌یه‌ك بۆ سه‌رجه‌م ئه‌و ئاواره و په‌ناهه‌ندانه‌ى به هۆى شه‌ڕ و نائارامییه‌وه ڕوویان تێ كردووه، هه‌رێمی كوردستانیش به‌بێ جیاوازیى ئایینى و مه‌زهه‌بى (مه‌سیحى و شیعى و سوننى و ته‌واوى پێكاته‌كانى دیكه‌ى) له‌خۆ گرتووه و جێگه و ڕێگه‌ى بۆ دابین كردوون.
هه‌رێمى كوردستان ڕۆڵى سه‌ره‌كى هه‌بوو له قۆناغى گواستنه‌وه به‌ره‌و عیراقى دیموكراسى و فیدراڵ، سه‌ركه‌وتنى ئه‌زموونى هه‌رێمى كوردستان به‌شێكه له سه‌ركه‌وتنى ئه‌زموونى عیراقى فیدراڵ، ئێستاش كه له پرۆسه‌ى هه‌ڵبژاردنى سه‌رتاسه‌رى نزیك ده‌بینه‌وه، ده‌بێ درك به‌و ڕاستیه بكه‌ین كه قووڵكردنه‌وه‌ى قه‌یرانه‌كان كاریگه‌ریى نه‌رێنى ده‌بێت بۆ سه‌رخستنى هه‌ڵبژاردن و پرۆسه‌ى دیموكراسیى وڵات.
بڕینى مووچه‌ى فه‌رمانبه‌رانى هه‌رێمى كوردستان نابێ به هیچ پرسێكى دیكه‌وه گرێ بدرێت، ئه‌گه‌ر حكوومه‌تى فیدراڵ ده‌یه‌وێ قووت و بژێوى هاووڵاتیانى هه‌رێم به پرسى نه‌وته‌وه ببه‌ستێته‌وه، ئه‌مه پێچه‌وانه‌ى پره‌نسیپه ده‌ستوورییه‌كانه. له گفتوگۆكانمان زۆر به ڕوونى پرسى نه‌وتمان خستۆته ڕوو، حكوومه‌تى فیدراڵیش باش ده‌زانێت له پڕژه‌ى نێوان هه‌رێم و توركیادا یه‌ك به‌رمیل نه‌وت نه‌فرۆشراوه، بۆیه وه‌ك هه‌میشه دووپاتى ده‌كه‌ینه‌وه كه ئاماده‌ین به دیالۆگ ئه‌و پرسه چاره‌سه‌ر بكه‌ین و بۆ هه‌موو لایه‌كى ڕوون بكه‌ینه‌وه كه ئێمه ده‌خوازین ڕۆڵمان هه‌بێت له به‌رزكردنه‌وه‌ى داهاتى عیراق.
هه‌روا ڕایده‌گه‌یه‌نین كه تێنه‌په‌ڕاندنى بودجه‌ى گشتى له په‌رله‌مانى عیراق هیچ په‌یوه‌ندى به بودجه‌ى پارێزگاكان و مووچه‌ى فه‌رمانبه‌رانه‌وه نییه. بۆیه ئه‌م پاساوه‌ش ڕه‌ت ده‌كه‌ینه‌وه كه ئۆباڵى بڕینى مووچه بخه‌نه ئه‌ستۆى بودجه‌ى گشتیى عیراقه‌وه.
له كۆتاییدا حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان ته‌واوى فه‌رمانبه‌ران و مووچه‌خۆران دڵنیا ده‌كاته‌وه كه هه‌موو هه‌وڵێك ده‌خاته گه‌ڕ بۆ دابینكردنى مووچه و په‌له ده‌كات له چاره‌سه‌ركردنى هه‌ر پرسێك كه په‌یوه‌ست بێت به ژیان و گوزه‌رانى هاووڵاتیانه‌وه و ڕازى نابێت مافى ڕه‌واى ئه‌وان، تێكه‌ڵى گه‌مه سیاسییه‌كان بكرێت.
یەک شەممە, 02 ئازار 2014
لە وەزارەتى کاروبارى دەرەوەى پرتوگال و بە ئامادەبوونى ژمارەیەکى بەرچاو لە کاربەدەستانى باڵاى حکومەت، لە چوارچێوەى هەوڵەکان بۆ پەرەپێدانى هاوکارى و پەیوەندیەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و پرتوگال، هەروەها بۆ لێک نزیکبوونەوەو بۆ دروست کردنى پردى پەیوەندى لە نێوان کەرتى تایبەتى هەردوولا، کۆمەڵەى کارى کوردستان – پرتوگال راگەیەندرا.
لە بۆنەکەدا کە هەریەک لە فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت و خوسێ سیساریۆ وەزیرى دەوڵەت بۆ کاروبارى کۆمەڵگەى پرتوگال لە دەرەوە و دابان شەدەڵە نوێنەرى حکومەتى هەرێم لە ئیسپانیا و دۆمینگۆس ئۆگاندۆ بەرپرسى کۆمەڵە تازە دامەزراوەکە ئامادەى بوون، سیساریۆ گووتى ئەمڕۆ رۆژێکى تایبەتە و پێمان وایە زۆر گرینگە بۆ کۆمپانیاکانى پرتوگال بۆ کار کردن لەگەڵ کۆمپانیاکانى هەرێمى کوردستان.
لاى خۆشیەوە دۆمینگۆس ئۆگاندۆ بەرپرسى کۆمەڵەى کارى کوردستان – پرتوگال گووتى دامەزراندنى ئەم کۆمەڵەى کارە لە داهاتوویەکى زۆر نزیکدا لەڕووى ئابووریەوە سوودى بۆ هەردوو لایەنى پرتوگال و هەرێمى کوردستان دەبێت.
هەر لەم بۆنەیەدا فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێم وێڕاى دەربڕینى خۆشحاڵی بۆ ئامادەبوون لە مەراسیمەکەدا هاوکات سوپاسى ئامادەبووانیشى کرد و گووتى ئەمە یەکەمین سەردانى فەرمى شاندى حکمەتى هەرێمى کوردستانە بۆ پرتوگال. گووتیشى ئێمە لە هەوڵى دووبارە بونیادنانەوەو ئاوەدانکردنەوەداین، ئەم هەنگاوە دەکرێت پێکەوە بۆ زیاتر پێشخستنى کوردستان ئەنجام بدرێت. هاوکات گووتى کە دەکرێت کوردستان ببێتە دەروازەیەک بۆ بەشەکانى دیکەى عێراق.
جێگەى باسە دامەزراندنى ئەم کۆمەڵەى کارە یارمەتى هاتنى کۆمپانیاکانى پرتوگال دەدات بۆ کارکردن لە هەرێم و بە پێچەوانەشەوە. لەم رووەشەوە فەلاح مستەفا دڵنیایی بە ئامادەبووان دا کە فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوە هەموو کاتێک ئامادەی پێشکەش کردنى هاوکاریە، هاوکات هیواى خواست کە پرتوگال لە داهاتوویەکى نزیکدا ببێتە بەشێک لە کۆمەڵگاى دیپلۆماسى لە هەرێمى کوردستان و نوێنەرایەتى خۆى لە هەرێم بکاتەوە.
فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەتی هەرێمی كوردستان بە یاوەری دابان شەدەڵە نوێنەری حكومەتی هەرێم لە ئیسپانیا سەردانی پەرلەمانی كۆماری پرتوگالی كرد و لەگەڵ سیرگیۆ سۆوسا پینتۆ سەرۆكی ئەنجومەنی كاروباری دەرەوەی پەرلەمانی پرتوگال كە هاوكات ئەندامی پارتی سۆسیالیستی پرتۆگالە كۆبوونەوە.
لە دیدارەكەدا فەلاح مستەفا تیشكی خستەسەر ئارەزووی حكومەتی هەرێمی كوردستان بۆ گرێدانی پەیوەندی دۆستانە لەگەڵ وڵاتانی جیهان و گووتی كە حكومەتی هەرێم كار بۆ فراوانكردنی پەیوەندیەكانی لەگەڵ كۆمەڵگای نێودەوڵەتی دەكات. گووتیشی كە هەرێم پێداویستیەكانی هەیە بەڵام تەكنەلۆژیای پێشكەوتوو شارەزایی پێویستی نیە، ئەمەش ئەو خاڵەی پەیوەندییەیە كە دەتوانین بۆ سوودو بەرژەوەندیەكانی هەردوولا كاری لەسەر بكەین، چونكە ئێوە تەكنەلۆژیا و پسپۆری ئەم بوارانەتان هەیە.
سەرۆك پینتۆ وێرای دەربڕینی خۆشحاڵی بۆ سەردانەكە، هاوكات پێشوازی گەرمی لە پەیامەكەی بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە كردو گوتیشی هەروەها دەتوانین پەیوەندیەكانمان لەسەر بنەمای كەلتوری بونیاد بنێین چونكە هاوبەشیەكی زۆرمان لەگەڵ زۆر بەشی جیاجیای جیهان هەیە. هاوكات بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە باسی لەو بوارو دەرفەتە جیاجیانە كرد كە پرتوگال دەتوانێت لە هەرێمی كوردستان كاری تێدا بكات و سوودی بۆ هەردوولا دەبێت.
هەر لە دیدارەكەدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت و نوێنەری حكومەتی هەرێم لە ئیسپانیا گفتوگۆیان دەربارەی گرینگی بە جینۆساید ناساندنی تاوانەكانی رژێمی پێشووی عێراق دژ بە گەلی كوردستان لە لایەن پەرلەمانی پرتوگال كرد. هاوكات پێشنیار كرا كە شاندێكی پەرلەمانی ئەو وڵاتە سەردانی هەرێمی كوردستان بكات، بۆ لە نزیكەوە ئاگاداربوون لە پێشكەوتنەكانی هەرێم و هەروەها ئەو بوارانەی كە هەردوولا دەتوانن لە هەرێم كاری لەسەر بكەن.
هەر لە پەرلەمانی پرتوگال و لە دیدارێكی دیكەدا، یەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە لەگەڵ ژمارەیەك لە پەرلەمانتارانی ئەو وڵاتە كۆبووەوە. لە كۆبوونەوەكەدا كە پەرلەمانتارانی وەك ریچارد باپتیستا لێیتێ و پاولۆ پیسكۆ و مۆنیكا فێرۆ لە ئەنجومەنی كاروباری دەرەوەی پەرلەمان ئامادەی بوون، بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە باسی لە مێژووی كوردستان و ئەو پێشكەوتنانە كرد كە لە ساڵی 2003وە تا ئەمڕۆ بەدەست هاتوون. هەروەها گووتی كە حكومەتی هەرێم سیاسەتی دەرگای كراوە پەیڕەو دەكات، گوتیشی كە لە ئێستادا 31 نوێنەرایەتی وڵاتانی بیانی لە هەرێم كار دەكەن و لە ناویشیاندا پێنج ئەندامە هەمیشەییەكەی ئەنجومەنی ئاسایشی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان هەیە.
پاشان بەرپرسی پەوەندیەكانی دەرەوە هیوای خواست كە پەرلەمانی پرتوگال بە شێوەیەكی فەرمی ئەو تاوانانە بە جینۆساید بناسێنێت كە لە لایەن رژێمی پێشووی عێراق دژ بە گەلی كوردستان ئەنجام دراون. هاوكات داوای كرد كە هاوشێوەیەی پەرلەمانەكانی دیكەی وڵاتانی جیهان گرووپی هاوڕێیەتی لەناو پەرلەمانی پرتوگاڵ بۆ پشتیوانی كردن دروست بكرێت.
لای خۆیەوە ریكاردۆ لێتی ئەندامی پەرلەمانی پرتوگال لە پارتی سۆشیال دیموكرات دوای پێشوازی كردن لە سەردانی شاندەكەی حكومەتی هەرێم بۆ پرتوگال گووتی كوردستان وەك تاوەرێكی راستەفینەی درەوشاوەو رێنیشاندەر بۆ هەموو رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەبینرێت. هەروەها گووتی ئاگاداری هەوڵ و تێكۆشانەكانتانم لە پێناوی دیموكراسی و ئەوەش بە تەواوەتی دیارە، گووتیشی كە بەردەوام پشتیوانی پارتی سۆشیال دیموكراتتان هەیە.
لەبارەی بە جینۆساید ناساندنەوە، ئەندامانی پەرلەمانی ئەو پرتوگال كە لە كۆبوونەوەكەدا ئامادەبوون، ئاماژەیان بەوەدا كە بە جدی لەو یرسە دەكۆڵنەوە و هاوكات كاری جدی بۆ ئەو ئەنجامدانی ئەو كارە لەداهاتوویەكی نزیكدا دەكەن. هەر لەم بارەیەوە ئەندام پەرلەمانی پورتوگال پاولۆ پیسكۆ گووتی لەكاتێك لە لایەن چەند وڵاتەێكی دیكەشەوە داواكاری هاوشێوە كراوە كراوە كە كاتی پێویستە، بەڵام لەم بارەیەوە لەگەڵ هەوڵەكانتان هاوڕاین.
پێنج شەممە, 27 شوبات 2014
ئەمڕۆ كاروان جەمال جێگری بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەرەوە بە ئامادەبوونی خاتوو سوهام جەبەلی یاریدەدەری بەرپرسی فەرمانگە پێشوازی كرد لە كازویا ناشیدا باڵیۆزی ژاپۆن لە عێراق و شاندی یاوەری.
لە دیدارەكەدا باڵیۆز ناشیدا خۆشحاڵی خۆی دەربڕی بەیەكەم سەردانی بۆ هەرێمی كوردستان پاش دەست بەكاربوونی وەك باڵیۆزی ژاپۆن لە عێراق كە بە یاوەری شاندێكی باڵای خاوەنكارانی ئەم وڵاتە سەردانی هەرێمی كوردستانی كردووە.
جێگری بەرپرسی فەرمانگە پیرۆزبایی لە باڵیۆز ناشیدا كرد بە بۆنەی تازە دەستبەكاربونیەوە و هیوای سەركەوتنی بۆخواست لە كارەكانیدا و ئامادەیی فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەربڕی بۆ پێشكەش كردنی گشت ئاسانكاریەكی پێویست بۆیان بەمەبەستی سەرخستنی كارەكانیان لە هەرێم و بەبایەخەوە باسی لە هاتنی یەكەمین شاندی گەورەی كۆمپانیا ژاپۆنیەكان كردو رایگەیاند ئەم كۆڕبەندی ئابوریە دەسپێكێكی گرینگی هاوكاری و هەماهەنگی نێوان هەردوولایە .
هەروەها ئاماژەی بە یاساكانی وەبەرهێنان كرد لە هەرێم و ئەو ژمارە بەرچاوەی وەبەرهێنەری بیانی كە لە چەندین بواری جۆراو جۆر لە هەرێمی كوردستان وەبەرهێنان دەكەن جگە لەمەش تاكو ئێستا نزیكەی 31 ووڵات نوێنەرایەتیان لە هەرێمی كوردستان هەیە ، كە رۆڵی گرنگیان دیوە لە هاوكاری و هەماهەنگی ئابوری لەگەڵ هەرێمی كوردستان.
باڵیۆزی ژاپۆن ئاماژەی بەوە كرد كۆمپانیا ژاپۆنیەكان بەپەرۆشن بۆ هاتن و كاركردن لە هەرێمی كوردستان و ئەو سەقامگیریەی ئاسایش هاندەرێكی باش دەبێت بۆیان.
جێگری بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە سوپاسی ووڵاتی ژاپۆنی كرد بۆ ئەو هاوكاریانەی كە تاكو ئێستا پێشكەشیان كردووەو داوای كرد كە بەردەوامبن لە پێشكەش كردنی هاوكاری یە مرۆییەكانیان بۆ ئاوارەكانی سوریا.
پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ چوارشەممە 26ـی 2ـی 2014 لە سەڵاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە كازوویا ناشیدا باڵیۆزی نوێی ژاپۆن لە عێراقی فیدڕاڵ و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا باڵیۆزی ژاپۆن لە عێراقی فیدڕاڵ سوپاسی ڕەخساندنی ئەم دیدارەی كرد و هاتنی بۆ كوردستان و دیدار لەگەڵ سەرۆك بارزانیی بە شەرەفێكی گەورە زانی و ئامادەیی وڵاتەكەیشی بۆ گەشەپێدانی پەیوەندییەكانی لەگەڵ هەرێمی كوردستان لە بواری سیاسی و ئابووری نیشان دا. هەر لەم دیدارەدا باڵیۆزی ژاپۆن گەشەسەندن و پێشكەوتن سەقامگیریی هەرێمی كوردستانی بە بابەتێكی سەرسووڕهێنەر لە قەڵەم دا و ئەوەشی باس كرد كە ئەو تایبەتمەندییەی هەرێمی كوردستان هاندەرێكی باشە بۆ وەبەرهێنەرە ژاپۆنییەكان كە ڕوو لە هەرێمی كوردستان بكەن.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی وێڕای بەخێرهێنانی گەرمی شاندی میوان ڕایگەیاند كە خەڵكی كوردستان ڕێزێكی تایبەتیان بۆ گەلی ژاپۆن و مێژوو و كولتوورەكەی هەیە و هەروەها ژاپۆن لەڕێی تەكنەلۆژیا و پێشكەوتنەوە خزمەتێكی گەورەی مرۆڤایەتی كردووە و ئامادەیی تەواوی هەرێمی كوردستانیشی بۆ پەرەپێدانی پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و وڵاتی ژاپۆن نیشان دا.
لەبارەی بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق كە باڵیۆزی ژاپۆن وەك تەحەدییەكی مەزن بۆ هەرێمی كوردستان و عێراق وەسفی كرد، سەرۆك بارزانی هێمای بەوەدا كە تیرۆر مەزنترین كێشە و تەحەدییە لەبەردەم پێشكەوتنی عێراق و وێڕای باسكردنی كێشە سیاسییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا و ئەدای خەراپی حوكمڕانیی لە عێراقدا جەختیشی لەوە كردەوە كە هەرێمی كوردستان لەدوای ساڵی 2003 هەوڵی داوە یارمەتیی پڕۆسەی سیاسیی عێراق بدات بەڵام ئەگەر لە بەغدا ئیرادەی چارەسەری كێشەكان نەبێ ئەوا یارمەتیدانی ئێمەش بێ سوودە. هەر پەیوەست بە كێشەكانی هەرێم و بەغدا سەرۆك بارزانی ڕایگەیاند بڕیاری بڕینی بودجە و مووچەی هەرێم نایاسایی و نادەستووری و نائەخلاقییە و گوشارێكی ناڕەوایە لەدژی هاووڵاتییانی هەرێمی كوردستان.
بارودۆخ و گوزەرانی پەنابەرانی سووریا و هەروەها ئاوارەكانی ناوخۆی عێراق لە هەرێمی كوردستان و بارودۆخی سووریا و ناوچەكە تەوەرێكی دیكەی دیدارەكە بوون.
پێنج شەممە, 27 شوبات 2014
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- هه‌رێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» له‌گه‌ڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی هه‌ولێر کۆبۆوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول ده‌كات