خبر حمله گسترده گروه تروريستي داعش به موصل و تصرف اين شهر در زماني کوتاه، بسيار تکان دهنده بود. اين گروه خشن کنترل بخشهاي عمده‌اي از اين استان را به‌دست گرفته و براي تسلط بر ساير نواحي با نيروهاي دولتي در نزاع است. ماحصل اين حمله کشته و زخمي شدن شماري از نيروهاي دولتي، فرار برخي از نيروهاي خطرناک داعش از زندانهاي موصل و از همه مهمتر، آوارگي شمار زيادي از شهروندان عراقي ساکن اين استان است.

ديدن وضعيت آوارگان ناشي از اين حمله، بسيار تأثر برانگيز و موجب رنجش وجدان هر فرد انسان دوستي است. اساساً تروريسم بر وحشت و ترس ابتناء دارد. اين مفهوم نوعي خشونت لجام گسيخته عليه شهروندان و نيروهاي دولتي و عملي غيراخلاقي و غيرانساني در جهت دستيابي به اهداف سياسي و امنيتي است.

طي سالهاي اخير خاورميانه به مهمترين کانون چهره نمايي تروريسم بدل شده است. عمدتاً دولتهاي شکست خورده و يا در حال شکست، با اين پديده دست و پنجه نرم مي‌کنند، چراکه گروه‌هاي واپسگرا با طرح قرائتي خاص از اسلام (در کشورهاي اسلامي) قلمرو چنين دولتهايي را براي پيگيري اهداف مورد نظر مساعد يافته‌اند. پس از فروپاشي شوروي، بالاخص با ظهور حملات يازده سپتامبر، تروريسم به مهمترين نقطه تمرکز در مباحث امنيتي بدل شده است.

حمله آمريکا به افغانستان (2001) و عراق (2003) عموماً با هدف مقابله با تروريسم توجيه مي‌شد، اما اين عملياتها نتوانست از دامنه اين پديده غيرانساني بکاهد.به نظر مي‌رسد مقابله با تروريسم به يکي از اولويتهاي امنيتي دولتهاي خاورميانه بدل شده است. برخورد با اين پديده، به طور منطقي نيازمند راهبردي جامع است، به‌طوري که با واکاوي همه ابعاد و لحاظ نمودن عوامل ظهور و توسعه اين پديده، راهکارهايي را براي برخورد ريشه‌اي با آن در نظر گيرد.

حمله گروه داعش که امروزه در عراق شاهد آن هستيم بحران جانکاهي را براي مردم اين کشور موجب شده است. پيشتر، مقامات اقليم کردستان عراق به مقامات دولت فدرال در خصوص آينده وضعيت امنيتي اين کشور در صورت تداوم سياستهاي موجود، ضعف ارتش و ناتواني آن در مقابله با تهديدات پيش رو و ... هشدارهايي داده بودند و حتي پيشنهاداتي را براي مقابله با ظهور بحرانهاي احتمالي ارائه داده بودند. اما بغداد معمولاً به اين هشدارها توجهي نکرده و بيش از هر چيز، خود را درگير يک سري از اقدامات حاشيه‌اي، حتي بعضاً تفرقه افکنانه، اعمال قدرت و نمايش اقتدار و ... نموده بود. آنچه در اين ميان مغفول ماند، منافع ملي و مصلحت عمومي مردم عراق نوين بوده

است.

برخورد با تروريسم، تنها با سازوکارهاي نظامي، موجب تشديد اوضاع امنيتي به سان آنچه در موصل طي اين روزها روي داده، خواهد شد. ترديدي وجود ندارد که گروهک داعش بدون حمايتهاي مالي و اطلاعاتي در درون عراق و سطح منطقه، قادر نيست دست به چنين اقدامات دامنه‌دار تروريستي بزند. اين گروه خشن با توسل جستن به شعارهاي توجه برانگيز و ذهن‌ربا (مثل حمايت از منافع اقليت سني عرب و ...) شرايطي را در عراق به‌وجود آورده که در مناطق سني‌نشين عرب، انگيزه‌اي براي مقابله با آنها در مردم وجود ندارد. بي‌هيچ شبهه‌اي اين شعارها صحت ندارد و آنها مخالف هرگونه توسعه، پيشرفت، رشد سياسي، دموکراسي و ... در کشور عراق هستند.

نخست وزير اقليم کردستان عراق، آقاي «نيچروان بارزاني» درپيامي، گفته‌اند ما (کردها) تلاش زيادي کرديم که هماهنگي لازمه ميان نيروهاي اقليم و دولت فدرال براي دفاع از موصل به‌وجود آيد، اما موضع بغداد به شکلي نبوده که هدف مورد نظر حاصل آيد. وي در ادامه از مردم اقليم کردستان خواست که به همه مردم موصل صرف نظر از گرايشات نژادي و مذهبي ياري رسانند. از اين رو شاهد بوده‌ايم که در چند روز اخير ده‌ها هزار پناهنده، از استان موصل وارد قلمرو اقليم شوند. دولت اقليم به آنها پناه داده و زمينه‌هايي را براي اسکان آنها فراهم آورده است، اقدامي که مورد تقدير مقامات سازمان ملل نيز واقع شده است. بحران کنوني در موصل در نتيجه ناتواني ارتش عراق در محافظت از اين بخش از قلمرو کشور به‌وجود آمده است.

مشکل عراق امروز اين است که پس از فروپاشي حکومت صدام، هنوز يک اقتدار مشروع مقتدر نتوانسته کنترل لازمه بر کشور را در دست گيرد، اقتداري که نماينده همه مردم عراق باشد و از حقوق همه شهروندان عراق، بدون در نظر گرفتن تفاوت‌هاي نژادي و فرقه‌اي، دفاع نمايد.

موضع کردهاي عراق اين است که بر اساس توافقات سياسي و آنچه که در قانون اساسي عراق تصريح گرديده براي استقرار يک دموکراسي واقعي در کشور تلاش شود، دموکراسي که هيچ بخشي از مردم عراق را مورد کم توجهي قرار ندهد و اين ديدگاه را در هيچ يک از اقليتها به‌وجود نياورد که مورد بي‌مهري دولت مرکزي قرار گرفته‌اند.

دموکراسي که در آن تمهيداتي در نظر گرفته شود که به طور عملي و عيني حقوق همه شهروندان عراقي را به منصه ظهور برسد. آگاهان امور عراق به خوبي واقفند که هر جا که نيروهاي پيشمرگ حضور داشته‌اند بسيار به ندرت گروه‌هاي تروريستي امکاني براي نفوذ، انجام عمليات خرابکارانه و ترور يافته‌اند. اين خود نشان از آمادگي مردم و حکومت اقليم و نيروهاي پيشمرگ در مواجهه با تهديدات امنيتي است. هم از اين رو بوده که رهبران اقليم کردستان عراق همواره آمادگي خود را براي کمک به دولت فدرال اعلام داشته‌اند، موضعي که هنوز هم پابرجا است. هم اکنون که نيروهاي تروريست داعش وارد شهر موصل شده‌اند همکاري مقدماتي ميان نيروهاي پيشمرگ و ارتش عراق بويژه در استان کرکوک پديد آمده است تا نفوذ اين نيروها به مناطق ياد شده متوقف گردد.

بي هيچ ترديدي اگر رهبران دولت فدرال برخورد آني و توأم با احساس از مسئوليت در قبال مصالح عالي عراق داشته باشند. اين امکان وجود دارد که اراده و نيرويي قوي براي مقابله با تروريسم توسط خود عراقيان به‌وجودآمده و زمينه‌هاي عبور مردم اين کشور از اين خطر برجسته که همه منطقه تهديد مي‌کند را فراهم آورد. کردهاي عراق آرزومندند که در روزهاي آينده چنين انسجامي ميان نيروهاي مترقي و دموکراسي خواه عراق پديد آيد تا با برخورد قاطع با پديده داعش و يا هر گونه اقدام شوم تروريستي، زمينه بازپس گيري سرزمين‌هاي اشغال شده، استقرار ثبات و آرامش، بازگشت آوارگان رنج ديده به خانه و کاشانه‌شان، و در ادامه رشد و ترقي چند بعدي اين کشور مهيا شود.

حدوث چنين انسجامي نيازمند اجتناب از سياستهاي تکروانه، جدلهاي بي حاصل و التفات ويژه به مصالح و منافع عالي مردم عراق با اطماح نظر به حقوق حقه همه شهروندان و ترکيبهاي جمعيتي عراق امکان پذير است. گرچه برخورد نظامي با تروريسم اجتناب ناپذير است، اما اين روش براي خشکاندن اين پديده کافي نيست، از اين رو لازم است تا با اتخاذ سياستهاي متعادل، مترقي، دموکراسي خواه و ... زمينه هر گونه گرايشي به گروه‌هاي افراطي از سوي اقليتهاي عراقي از بين برود و اين هنري است که دولت فدرال بايد از خود نشان دهد.

يقيناً براي تحقق چنين امري هنوز دير نشده و بغداد قادر است با تجديد نظر در سياستهاي اقتدارگرايانه و روآوردن به شکل‌دهي اراده قوي ملي، متشکل از پتانسيلهاي همه گروه‌هاي سياسي و با تأکيد بر حقوق اساسي و مصرح آنها در قانون اساسي، با گرفتاري تروريسم برخورد قاطع و اصولي بنمايد. از آنجا که ثبات در عراق و منطقه موضوع علاقه‌مندي برخي کشورهاي سطح منطقه است، علاوه بر استفاده از تجربه موفق اقليم کردستان در ريشه‌کن کردن تروريسم در منطقه کردستان، دولت فدرال مي‌تواند از پتانسيل اين کشورها براي عبور موفقيت‌آميز از شرايط بحراني کنوني بهره گيرد.

در اين ميان نقش جمهوري اسلامي ايران نقشي برجسته است، چراکه به واسطه ارتباطات تاريخي و گسترده با اغلب جريانهاي سياسي و مردم عراق، ايران از توان بالايي در ايجاد زمينه‌هاي لازمه براي تقويت انسجام ميان اين جريانها برخوردار است.

روزنامه ابتکار، پنجشنبه 22 خرداد ماه 1393، سال دهم، شماره 2884، صفحات 1 و 15.

 مساله نفوذ داعش در عراق موضوع جديدي نيست، بلكه در گذشته نيز سابقه داشته؛ اما اكنون اتفاقي كه افتاده است نيروهاي اضافي داعش كه در سوريه فعال بودند وارد عراق شده‌اند، اما متاسفانه نيروهاي اطلاعاتي عراق نتوانسته بودند برآوردي از اين موضوع ارائه دهند.

موصل بزرگ‌ترين شهر عراق پس از بغداد است. داعش توانسته پس از تصرف اين شهر به سمت سامرا، صلاح الدين و همچنين كركوك برود و بخش‌هايي از اين مناطق را در دست بگيرد، اگرچه نيروهاي عراقي توانستند كنترل برخي از اين مناطق را مجدد به دست بگيرند ولي اكنون عراق، نياز به يك تجديدنظر در مسائل امنيتي دارد و بايد با همكاري ستاد كل ارتش عراق و دولت، يك آرامش به وجود بيايد.

اگر ارتش مي‌توانست در موصل مقاومت كند اين اتفاقات رخ نمي‌داد. در خصوص تصرف موصل سوال‌هاي بسيار زيادي وجود دارد. طبق آمار، نزديك به 100 هزار نيروي امنيتي، پليس و ارتش عراق در موصل حضور داشتند، اما داعش توانست با تنها 3 تا 6 هزار نفر موصل را به تصرف خود درآورد و ارتش را به عقب براند. اين يك ضعف در سيستم امنيتي و اطلاعاتي عراق به شمار مي‌آيد.

گفتني است كه نيروهاي سابق عراقي، از جمله نظاميان رژيم سابق و مسوولان امنيتي سابق در اين شهر حضور دارند و حتما همكاري‌هايي با نيروهاي داعش داشته‌اند كه توانسته‌اند اين گونه موفقيت‌آميز به شهر يورش ببرند. اما جاي سوال اينجاست كه نيروهاي امنيتي چطور نتوانسته‌اند اطلاعاتي به دست بياورند. اين ضعف را مي‌توان هم در كل ارتش ديد و هم دولت اين كشور. ارتش عراق نيز تابعي از دولت اين كشور است.

اما نكته‌يي كه در اين بين وجود دارد در اين است كه مردم شهرهاي سقوط كرده چه نقشي داشته‌اند. من عقيده دارم كه اگر مردم اين شهرها با داعش همكاري نداشتند داعش نمي‌توانست به اين مناطق نفوذ كند. اگرچه نيروهاي مسلح صدامي نيز در اين شهرها وجود داشتند؛ اما مي‌توان گفت كه 80 تا 90 درصد مردم به آنها كمك كردند. ارتش عراق زماني توانست بر انبار مسلط شود كه حمايت مردم را به‌دست آورد. اما اكنون در موصل مردم با داعش همكاري كرده‌اند كه اين گروه توانسته بر اين منطقه مسلط شود و اين عقيده شخصي بنده است.

اما اكنون براي مقابله با داعش همكاري‌هاي ارتش با مردم عراق بيش از گذشته احساس مي‌شود. بايد اطلاعاتي از شرايط شهرهاي عراق را فراهم كنند و ببينند چه مناطقي از عراق مي‌تواند با ارتش همكاري داشته باشد. البته مردم كردستان عراق در برابر داعش ايستاده‌اند. اگر همكاري تمامي نيروها در عراق وجود داشته باشد قدرت باز مي‌گردد. در حال حاضر اين ابزار وجود دارد اما راه‌حلش را بايد پيدا كنيم و شرايط زماني و مكاني را نيز در نظر بگيريم. ايجاد وحدت ملي و شراكت جدي ميان گروه‌ها و احزاب داخلي عراق و همچنين همكاري گروه‌هاي پيشمرگ كردستان عراق و ارتش و نيروهاي امنيتي اين كشور مي‌تواند راه‌حل اصلي بحران كنوني عراق باشد.

با اين حال، اين زنگ خطر به صدا درآمده كه اگر مشكلات داخلي عراق حل نشود و رهبران سياسي متحد نشوند اين احتمال وجود دارد كه دولت اسلامي عراق و شام تشكيل شود، شرايط اكنون كاملا به وجود آمده است، زيرا روز گذشته داعش در موصل اعلام كرده بود كه كارمندان دولتي بر سركارهاي خود بازگردند و به كار عادي خود ادامه دهند. اكنون اگر دولتمردان عراق متحد نشوند شرايط كاملا فراهم است براي ايجاد دولت اسلامي عراق و شام. همان‌گونه كه من زمان سقوط صدام هم اشاره كردم كه اگر سياسيون عراق به مانند اتحاد در خصوص سقوط صدام متحد نشوند امكان به‌وجود آمدن شرايط كنوني وجود دارد و اكنون عدم اتحاد سياسي در عراق عامل اصلي به‌وجود آمدن اين اوضاع در موصل شده است.

روزنامه اعتماد، بخش نگاه، پنجشنبه 22 خرداد ماه 1393، سال یازدهم، شماره 2982، صفحه 15.

  «ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران گفت: خبرملاقات «مسعود بارزانی» رییس اقلیم کردستان عراق با سرکرده گروهک منافقین در پاریس، از اساس دروغ است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، «ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران در گفت وگویی در مورد پخش خبر جعلی ملاقات «مسعود بارزانی» رییس اقلیم کردستان عراق با سرکرده گروهک منافقین در پاریس در برخی از رسانه‌های گروهی گفت: این خبر از اساس دروغ است، چون‌که چنین دیداری اصلا انجام نشده است و به‌خصوص نظر و عقیده مسئولان عالی‌رتبه کُرد و حکومت اقلیم کردستان عراق در این زمینه واضح و روشن است؛ و همیشه نقش و جایگاه جمهوری اسلامی ایران در همکاری با کُردها در مبارزات حق‌طلبانه مردم کُرد بر ضد رژیم بعث را ارج می‌نهند.

وی در پایان تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در تشکیل عراق جدید و حکومت فدرالی در این کشور، نقش و جایگاه بی‌بدیلی دارد و بنابراین پخش این گونه اخبار جعلی، در چارچوب نقشه‌ای برای برهم زدن روابط میان اقلیم کردستان و جمهوری اسلامی ایران تلقی می‌گردد.

 «ناظم دباغ» در گفت‌وگو با خبرگزاری فارساعلام کرد: نیروهای پیشمرگه آمادگی کافی برای مقابله داشته و دارند و منتظر دستور مقامات کردستان هستیم که البته آنها نیز منتظر درخواست دولت مرکزی برای مداخله و کمک هستند.

«ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس، در خصوص تحولات رخ داده در موصل و پیشروی‌های داعش در این منطقه گفت: نیروهای کرد احتیاطاً بخش‌هایی از منطقه را تخلیه کرده‌اند و داعش با استفاده از سلاح‌های پیشرفته و نیروهای خارجی که در اختیار دارد قدرت بیشتری کسب کرده و بتدریج در پی تصرف کل منطقه است.

وی در پاسخ به این سوال که واکنش کردستان عراق به این تحولات چیست اظهار داشت: نیروهای پیشمرگ آمادگی کافی برای مقابله داشته و دارند و منتظر دستور مقامات کردستان هستیم که البته آنها نیز منتظر درخواست دولت مرکزی برای مداخله و کمک هستند.

نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق در تهران در ادامه با اشاره به اینکه نیروهای امنیتی همچنان بر بخش‌ شرقی رودخانه دجله تسلط دارند یادآورد شد: نیروهای امنیتی به همراه نیروهای پیشمرگ‌ ترتیبات حفاظت از کردها در این بخش را داده و فعال هستند.

«ناظم دباغ» در پایان خاطرنشان کرد: نیروهای پیشمرگ در مرز اقلیم مستقر شده و منتظر دستور ورود و ایجاد امنیت هستند.

فرارو ـ نماینده دولت اقلیم کردستان عراق در ایران با اشاره به تصرف موصل توسط نیروهای داعش گفت: «وضعیتی که اکنون در موصل روی داده جای سوال است. یعنی این سوال مطرح است که نهادهای مخابراتی و اطلاعاتی عراق، چطور غافلگیر شدند تا نیروهای داعش بتوانند در مدت 24 ساعت شهری به این بزرگی را به کنترل خود درآورند؟!»

گروه تروریستی داعش ساعاتی پس از تسلط بر شهر موصل، فرودگاه و ساختمان استانداری و همه مقرهای امنیتی آن، در حال پیشروی به سوی استان صلاح‌الدین هستند و مناطق الساحل الایسر در شرق الشرقاط در شمال تکریت را به اشغال خود درآورده‌اند.
منابع امنیتی عراقی افزودند: مناطق قنیطره، الخمیسات، شیخ حمد در 120 کیلومتری شمال تکریت به طور کامل تحت کنترل داعش درآمده است.
به گفته منابع آگاه، داعش با پرچم های سیاه در حال جولان دادن در این مناطق هستند و از مردم می‌خواهند که به آنها بپیوندند.
در پی تسلط شبه نظامیان وابسته به القاعده به بخش‌هایی از استان نینوا و تحت کنترل گرفتن سلاح‌های سنگین موجود در این استان، دولت عراق بسیج عمومی اعلام کرد و از پارلمان خواست تا حالت فوق‌العاده وضع کند.
«ناظم دباغ» نماینده دولت اقلیم کردستان عراق در ایران در گفتگو با فرارو گفت: «مناطقی که اکنون در اشغال گروه داعش درآمده به لحاظ ژئواستراتژیک اهمیت بسیار زیادی دارد.»
وی با بیان اینکه موصل بعد از بغداد و بصره بزرگترین شهر عراق محسوب می شود اظهار کرد: «قسمت شرقی این شهر بیشتر کردنشین هستند در حالی که بخش غربی آن بیشتر اهل سنت و عرب می باشند و بسیاری از بعثی‌های سابق نیز در بخش غربی موصل حضور دارند.»
وی افزود: «لذا وضعیتی که اکنون در موصل روی داده، جای سوال است. یعنی این سوال مطرح است که نهادهای مخابراتی و اطلاعاتی عراق چطور غافلگیر شدند تا نیروهای داعش بتوانند در مدت 24 ساعت شهری به این بزرگی را به کنترل خود درآورند؟!»
دباغ در پاسخ به این سوال که با توجه به آنکه بخش شرقی موصل کردنشین هستند، دولت اقلیم کردستان چه واکنشی در برابر این اتفاق نشان خواهد داد؟ گفت: «دولت اقلیم کردستان از دیروز که این اتفاق روی داد نیروهای پیشمرگ خود را آماده باش داده است تا بتوانند از این مناطق حمایت کنند.»
وی ادامه داد: «ولی در چارچوب قانون اساسی عراق و پروتکل توافقاتی که وجود دارد هیچکدام از نیروهای ارتش عراق یا نیروهای پیشمرگ کردستان حق ندارند از منطقه خود خارج شوند.»
وی افزود: «به عبارت دیگر نیروهای پیشمرگ نمی‌توانند بدون درخواست رئیس اقلیم کردستان و نیروهای ارتش بدون درخواست نخست وزیر عراق وارد مناطق یکدیگر شوند.»
دباغ در پاسخ به این سوال که اگر نیروهای داعش به سمت اقلیم کردستان پیشروی کنند چه خواهید کرد؟، گفت: «اگر نیروهای داعش وارد منطقه اقلیم کردستان شوند آنگاه دفاع و حمایت از مناطق اقلیم بر عهده نیروهای پیشمرگ خواهد بود.»
نماینده دولت اقلیم کردستان عراق در ایران درباره آینده این بحران و اینکه آیا ارتش عراق خواهد توانست داعش را شکست دهد گفت: «من خیلی خوش بین نیستم اما امیدوارم مشکلات حل شود و امنیت به عراق بازگردد.»
وی ادامه داد: «به نظر من اتفاقی که روی داده نتیجه عدم حضور نیروهای ارتش در صحنه درگیری است وگرنه نباید چنین اتفاقی روی می داد.»
وی افزود: «مسلما دفاع کردن از مناطق، آسان‌تر از حمله کردن و پاتک زدن برای بیرون کردن گروه داعش از مناطق است و لذا بروز این اتفاق واقعا برای من جای سوال است و نمی‌توانم نظری مبنی بر اینکه به زودی این شرایط تغییر خواهد کرد ارائه کنم.»

«مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان به مناسبت درگذشت «عباس کمندی» اعلام کرد: با شنیدن خبر درگذشت هنرمند نامدار کُرد عباس کمندی دل‌نگران شدم.

 رئیس اقلیم کردستان به مناسبت درگذشت «عباس کمندی» هنرمند سرشناس کُرد، در پیامی به خانواده این هنرمند و هنرمندان کردستان تسلیت گفتند، متن این پیام به این شرح است:

 برای خانواده هنرمند نامدار کُرد عباس کمندی

با شنیدن خبر درگذشت هنرمند نامدار کُرد عباس کمندی دل‌نگران شدم.

عباس کمندی در زمینه هنرهای خوانندگی، آواز، نقاشی، شعر و نمایشنامه‌نویسی سالهای زیادی به هنر و فرهنگ کُردی خدمات ارزنده‌ای را ارائه داده‌اند و اثرگذاری ایشان در این زمینه‌ها، ملموس و مورد احترام است.

فقدان این هنرمند، خسران بزرگی برای هنر کُردی است، به خانواده عباس کمندی و هنرمندان کردستان تسلیت می‌گویم و شریک این غم جانکاه هستم، از خداوند بزرگ خواستارم که این مرحوم را مورد مهربانی خود قرار دهد و به همه آرامی و دلنوانی ارزانی دارد.

انا لله و انا الیه راجعون

مسعود بارزانی

رئیس اقلیم کردستان

22/5/2014

دکتر «روژ نوری شاویس» معاون نخست وزیر عراق است. وی از شخصیت‌های تأثیرگذار در ساختار سیاسی این کشور و چهره متنفذی در میان احزاب کردستان عراق است. «روژ نوری شاویس» روابط مثبتی نیز با مقامات ایرانی دارد. وی که رئیس کانون هماهنگی وزرا، نمایندگان مجلس و مقامات کرد عراقی شاغل در دولت مرکزی عراق است، به تازگی به عنوان معاوننخست وزیر عراق با هدف توسعه روابطاقتصادی به ایران سفر کرد و با معاون اول رئیس جمهوری، رئیس مجلس و تعدادی از وزرا دیدارهایی برگزار کرد.
گفت‌وگوی روزنامه ایران را با این دولتمرد ارشد عراق می‌خوانید.

جناب دکتر «روژ نوری شاویس»! انتخابات اخیر نخستین انتخابات در عراق پس از خروج نیروهای امریکایی از این کشور است. چه جریان‌ها، احزاب و ائتلاف‌هایی اعم از کردها، شیعیان و سنی‌ها در این انتخابات شرکت داشتند و شما در مجموع انتخابات و میزان مشارکت را در آن چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با وجود مشکلات امنیتی که در عراق وجود دارد، انتخابات با نظم برگزار شد، البته به طور طبیعی وضعیت اقلیم کردستان امن‌تر و بهتر از سایر نقاط کشور است و ما شاهد مشارکت زیادی در کردستان نسبت به جنوب و مرکز عراق در این انتخابات بودیم. به طور کلی مشارکت خوب بود، انتخابات به طوردقیق و بر اساس استانداردهای جهانی برگزار شد که این به طور کلی برای ملت عراق یک پیروزی محسوب می‌شود؛ انتخاباتی که با نظارت داخلی و با امنیت برگزار شد.
اهمیت دیگر این مسأله در آن است که هر انتخاباتی تأکید دوباره بر پروسه دموکراتیک و تثبیت آن است. ما این پیروزی را به تمام ملت عراق تبریک می‌گوییم. همه احزاب در این انتخابات مشارکت داشتند، اعم از احزاب سنی، شیعه و همچنین احزاب کردستان. این در حالی است که برخی ائتلاف‌ها و جنبش‌های جدید هم در انتخابات اخیرشکل گرفتند.

جریان‌های کردی تجربه ائتلاف با «دولت قانون» در دولت قبلی و به نوعی دولت فعلی را پیش روی دارند، اما حتی با وجود این ائتلاف مشکلاتی پیش آمد. آیا تصور می‌کنید که نتایج این انتخابات می‌تواند به حل ریشه‌ای و بنیادین چنین مشکلاتی منجرشود؟
من به گونه‌ای دیگر این بحث را مطرح می‌کنم؛ تجربه حکومت در عراقجدید، تجربه‌ای است با قدمت بیش از 10 سال که در اصلاین تجربه متکی بهکردها و شیعیان بوده است. کردها نقش اصلی را در تأسیس تمام دولت‌ها و همچنین رأی به قانون اساسی در عراق داشته‌اند، اما متأسفانه در این پروسه به گونه‌ای که انتظار می‌رفت منتفع نشدند و تأثیرگذاری آنها کاهش یافت. احساس می‌شود که تحرکاتیدر این خصوص وجود دارد هر چند همه جریان‌ها در آن دخالت ندارند.
به باور من دولت آینده عراق دوباره بر پایه کردها و شیعیان شکل خواهد گرفت. کردها باید نگرش خود را به موضوع تغییر دهند و در اندیشه تقویت پایگاه خود باشند تا به موقعیت قبلی باز گردند. در عین حال باید ما و برادران شیعه از تجارب گذشته بهره بگیریمتا اشتباهاتی که رخ داده است، دیگر تکرار نشود. تحقق این امر هم نیازمند نشست‌های طولانی مدت برای حصول یک توافق و یافتنراهکارهای مورد نیاز است.

بنابراین، احتمال همپیمانی دوباره کردها و شیعیان وجود دارد. از منظری دیگر مشکلات کنونی نشانه اختلاف میان شیعیان و کردهای عراق نیست، بلکه بیشتر نشانه مواضع حزبی و جریان‌ها است. این تحلیل را قبول دارید؟
بنده ادعا نمی‌کنم که مشکلات صرفاً در این دولت به وجود آمده است، در دولت‌های پیشین نیز مشکلات وجود داشته است. مشکل در دولت ائتلافی به طور طبیعی وجود دارد. همان گونه که عنوان کردم همپیمانان اصلی، ما و برادران شیعه هستیم؛ ما و آنها نقش اساسی در براندازی رژیم صدام و همچنین بنیان نهادن این تجربه نو در عراق داشته‌ایم.
از این روی بر هر دو طرف واجب استکه مشکلات پیش روی را حل کنند تا کشور به امنیت و موقعیت تثبیت شده‌ای برسد. درهای مذاکره روی هیچ طرفی بسته نیست.

در حال حاضر وضعیت کابینه آینده عراق را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
باید تمام گروه‌ها در کابینه آینده مشارکت داشته باشند. در وضعیت عراق این امکان وجود ندارد که یک گروه یا اکثریت یا دو گروه حکمرانی کنند. اگر کردها و شیعیان به تنهایی حکومت کنند، به معنی این است که حکومت کردها و شیعیان است، نه حکومت همه عراق. ضروری است که برادران اهل سنت نیز حضور داشته باشند. به غیر از این هر گروه دیگری که به پروسه دموکراسی باور دارد وبه قانون اساسی پایبند است، باید در حکومت حاضر باشد.

در این انتخابات جریان‌های کردی مانند حزب دموکرات کردستان عراق، اتحادیه میهنی و حزب تغییر هر کدام به طور مستقل فهرست ارائه دادند. شیعیان نیز فهرست جداگانه ارائه کردند، آیا این امکان وجود دارد که هر کدام از احزاب با جریان دیگر؛ یعنی کردها نه به صورت متحد بلکه هر کدام به طور مستقل با یک گروه دیگر ائتلاف کنند؟
به صورت نظری همه احتمال‌ها وجود دارد، اما بر اساس تجربه می‌گویم که کردها متحد خواهند شد. شیعیان هم تاکنون هم‌نظر بوده‌اند و تصور می‌کنم که متحد شوند.

وضعیت سنی‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سنی‌ها هم حداقل در مرحله اول هم‌نظر بودند.

پیش‌بینی شما از رئیس جمهوری آینده عراق چیست.
در حقیقت سمت ریاست جمهوری باید به کردها تعلق گیرد. چون ملت عراق از دو گروه اصلی تشکیل شده است؛ کردها و عرب‌ها. اگر عرب‌ها پست اصلی یعنی همان نخست وزیری را به دست آورند، کردها باید منصب دیگر یا همان ریاست جمهوری را از آن خود کنند. بهترین شخصیتی که می‌تواند بر این کرسی تکیه زند و با یک روش درست آن را به نفع همه عراق اداره کند، آقای «مسعودبارزانی» است.

آقای دکتر! شما شرط افزایش اختیارات ریاست جمهوری را مطرح کرده‌اید و بنا به گفته شما در صورت تحقق این امر، آقای بارزانی می‌توانند در این منصب مؤثر واقع شوند. پرسش این است که این موضوعبا چه روشی قابل تأمین و تحقق است و چه فرایندی باید طی شود؟ آیا مستلزم تغییر قانون اساسی یا نیازمند مصوبه مجلس و پارلمان است؟
این موضوع ربطی به قانون اساسی و پارلمان ندارد، تنها با انجام یک توافق سیاسی می‌تواند صورت پذیرد. پارلمان هم مانند رأی اعتمادی که به کابینه و رئیس جمهوری می‌دهد، می‌تواند به این توافق رأی دهد.

آیا در حزب شما و به صورت غیررسمی گفت‌وگویی در این زمینه با هدف آماده کردن مقدمات کار انجام شده است؟
خود آقای بارزانی هم عنوان کرده‌اند که این منصب باید به کردها تعلق گیرد و هر شخصی نیز که در این سمت قرار گیرد، باید به تأیید پارلمان کردستان برسد.

نکته دیگر این کهبا توجه به پیشینه روابط کردها و جریان شیعه با ایران، چه به لحاظ تاریخی و سیاسی و چه از نظر فرهنگی ـ که البته این روابط در نیم سده اخیر بسیار زیاد بوده است- آیا ایران در وضعیت کنونی می‌تواند نقش ایفا کند؟
بخش زیادی از گروه‌های عراقی با ایران روابط دیرینه دارند بویژه کسانی که مخالف رژیم فاشیست بعثی بودند. همه آنان ایران را به عنوان دوست خویش قلمداد می‌کنند. تمام احزاب چه در گذشته و چه در حال حاضر با ایران ارتباط و همکاری داشته‌اند. به همین دلیل و به باور من، جمهوری اسلامی می‌تواند در راستای همگرایی بین گروه‌های مرتبط، تقش ایجابی ایفا کند.

آیا برای همگرا کردن کردها و شیعیان، در ایران بحثی صورت گرفته است؟
هر چند موضوع تشکیل حکومت و دستیابی به توافقات و مدیریت عراق، وظیفه و کار خود عراقی‌ها است، اما به باور من همه خرسند خواهند شد اگر ایران در نزدیک کردن آرای گروه‌های مختلف همکاری کند.

همان طور که می‌دانید، عراق پس از اشغال با مشکلات زیادی همچون تروریسم، داعش و موضوع سلفی‌ها روبه‌رو بوده و در چند ماه اخیر هم مشکلات امنیتی وجود داشته است. در حال حاضر وضعیت را چگونه ارزیابی می‌کنید. آیا امیدی به حل بنیادین این مشکلات وجود دارد؟
وضعیت امنیتی عراق اکنون رو به بهبودی می‌رود. چندی پیش و بنابه ضرورت که تمام عراق خود را برای انتخابات آماده می‌کرد، موقعیتی فراهم شده بود که آن گروه‌ها بتوانند تحرکاتی را انجام دهند که در رمادی و فلوجه شاهد بودیم. یکی از موارد بسیار مهم و ضروری حال و آینده عراق، مقابله با تروریست‌ها است.

ارزیابی شما از نقش کردها در پروسه سیاسی عراق چیست. کردها در عراق امروز، چه نقشی ایفا می‌کنند؟ نخبگان و جریان‌های سیاسی اقلیم کردستان در این پروسه چگونه می‌توانند تأثیرگذار باشند؟
نباید این موضوع را فراموش کرد که روند دموکراسی در کردستان تقریباً 11 تا 12 سال قبل از پروسه دموکراسی در عراق آغاز شده است. احزاب کردستانی در مقایسه با دیگر احزاب عراق دارای تجربه بیشتری هستند. من درباره حزب بعث سخن نمی‌گویم چون آنها دارای قدمت و موقعیت حکمرانی بوده‌اند. بحث من درباره سایر احزاب است که موقعیت ویژه‌ای داشتند و فرصت حکومت برای آنها آماده نبود. بنابراین احزاب کرد پیشاهنگ این حرکت سیاسی هستند که در عراق امروز وجود دارد. کردها در حوزه دموکراتیک، اجرائیات، وضع قوانین و ... سنگ بنای پروسه دموکراسی در عراق هستند. هر گروه منصفی که به قضاوت درباره عراق بنشیند، بدون شک نقش کردها را مورد توجه قرار خواهد داد. اگر کردها در این پروسه حضور نداشته باشند، این روند با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهد شد و مسیر اشتباه طی خواهد شد.

هدف شما از این سفر چیست و چه برنامه‌ای داشتید؟
با توجه به این که بنده ریاست کمیته اقتصادی عراق را برعهده‌ دارم، یکی از وظایف این کمیته تقویت روابط اقتصادی با همه دولت‌ها و تشویق به سرمایه‌گذاری در عراق است. کشور همسایه ایران، دوست دیرینه و شناخته شده‌ای است که توانمندی‌های زیادی دارد. باید از فرصت‌ها در جهت توسعه و همکاری میان کشور استفاده کرد.
البته این موضوع محرمانه نیست که روابط تجاری بین دو کشور از 10 میلیارد دلار بیشتر است. همین مسأله خود نیازمند توافق و مقرراتی است به گونه‌ای که طرفین از آن سود ببرند. باید برای هر کاری اعم از تجاری، صنعتی و... راهکار و توافق قانونی حاصل شود چون در غیر این صورت، امکان سوء استفاده وجود دارد. ما از گذشته در این حوزه‌ها با هم کار داشته‌ایم و هدف این بوده است تا تمام کارها در چارچوب مشخصو با یک توافقنامه انجام شود. در عین حال می‌خواهیم و انتظار داریم که تبادلات اقتصادی بیش از این افزایش یابد به صورتی که از 10به 20 میلیارد و فراتر از آن افزایش یابد.

آیا این سفر دستاوردی در پی داشت و قراردادی امضا شد؟
ما چند توافقنامه و تفاهمنامه در امور اقتصادی و مالی انجام دادیم و در حقیقت موفیقت‌آمیز بود. درخصوص گمرک هم تفاهم حاصل شد و درخصوص کارهای عمومی، این که با چه روشی کار انجام دهیم، توافق حاصل شد. موارد دیگر مانند سرمایه‌گذاری، هزینه‌ها، امور مالی و برخی چیزهای دیگر باقی مانده است که گفت‌وگودرباره آنها ادامه دارد.

روزنامه ایران، احسان هوشمند ـ سامان عابری، دوشنبه 5 خرداد 1393، سال بیستم، شماره 5655، صفحه 18.

 نمایندگی اقلیم کردستان عراق در ایران، در چهارمین جشنواره روز بین‌الملل دانشگاه تهران به مناسبت جشن هشتادمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران شرکت کرد.

با حضور «ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان در تهران، دکتر «جگرخوین» (محمد صدیق احمد) جانشین نمایندگی اقلیم کردستان در ایران، رایزن فرهنگی سفارتخانه عراق در تهران، برخی از سفرا، رایزنان علمی و فرهنگی سفارتخانه‌های کشورهای مختلف از جمله؛ ایتالیا، فرانسه، روسیه، مالزی، افغانستان و ...، اساتید دانشگاه تهران، تعدادی از کارمندان دفتر نمایندگی اقلیم کردستان در تهران، مدیران دانشگاه تهران، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و برخی از دستگاه‌های دیگر، اساتید ایرانی و غیر ایرانی، دانشجویان ایرانی و غیر ایرانیو کارکنان وکارشناسان دانشگاه تهران، چهارمین جشنواره روز بین‌الملل دانشگاه تهران به مناسبت جشن هشتادمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران، ساعت 4 بعدازظهر روز دوشنبه 5 خردادماه جاری در تالار علامه امینی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران برگزار شد.

در این مراسم، از دانشجویان ممتاز خارجی، از مفاخر علمی، هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه تهران تقدیر به عمل آمد و به پیشنهاد گروه زبان و ادبیات عرب دانشکده ادبیات علوم انسانی دانشگاه تهران، توسط دکتر «محمدحسین امید» سرپرست دانشگاه تهران دکترای افتخاری در رشته ادبیات عرب به «عبدالعزیز سعود بابطین» ادیب و شاعر فرهیخته و برجسته کشور کویت به پاس ایفای نقش مؤثر علمی و آموزشی در حوزه نشر فرهنگ اسلامی و ادبیات عربی، اعطاء شد.

دانشگاه تهران یکی از دانشگاههای پیشرو و معتبر در ایران، خاورمیانه و جهان اسلام به شمار می‌رود که بیشترین حجم دانشجوی خارجی را به خود اختصاص داده است. طبق گفته‌های سرپرست دانشگاه تهران؛ قرار است در 3 تا 5 سال آینده، حدود 20 درصد دانشجویان این دانشگاه، دانشجویان خارجی باشند و تبادل دانشجو با سایر کشورها رشد علمی و نزدیکی فرهنگها را به دنبال داشته باشد.

چهارمین جشنواره روز بین‌الملل دانشگاه تهران همزمان باهشتادمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران برگزار شد؛ در کنار برگزاری این جشنواره، نمایشگاه جانبی از کشورهای خارجی و دستاوردهای علمی بین‌المللی دانشگاه تهران از روزهای 3 تا 5 خردادماه جاری در پردیس مرکزی دانشگاه تهران برپا شد.