سفر آقای «حیدر العبادی» نخست‌وزیر جدید عراق به ایران، با هدف تقویت روابط جمهوری عراق و جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. اینکه رئیس دولت عراق، ایران را به عنوان نخستین مقصد سفرهای خارجی خود برگزیده است؛ خود حامل این پیام است که بغداد برای روابطش با تهران اهمیت ویژه‌ای قائل است. این در حالی است که رفت و آمدهای پیشین انجام شده میان مقامهای ایران و عراق نیز اغلب به دستاوردهای ملموس سیاسی و اقتصادی منجر شده‌اند. بنابراین انتظار می‌رفت که این سفر نیز نتایج مثبتی در پی داشته باشد، بویژه در شرایط کنونی که ایران نقش خود در مبارزه با داعش و برقراری امنیت و آرامش در عراق را به‌خوبی ایفا کرده است. این گزاره‌ای نیست که نگارنده بخواهد به عنوان نماینده دولت اقلیم کردستان عراق در ایران آن را بیان کند. بلکه بسیاری از چهره‌های سیاسی و اجتماعی عراق در اظهار نظرهای خود بر این مسأله تأکید ورزیده‌اند. آنها نقش دیپلماتیک ایران و همکاری‌های نظامی آن با ارتش و نیروهای جهادگر عراق را اتفاقی اثربخش و مثبت ارزیابی می‌کنند.

ملاک دیگر برای ارزیابی نتایج سفر العبادی به تهران، ترکیب وزرای هیأت همراه ایشان است. حضور وزرای چندین وزارتخانه کلیدی عراق در درجه اول، نشان دهنده آن است که همکاری‌های دوجانبه میان ایران و عراق در حوزه‌های اقتصادی، نفتی، امنیتی و بازرگانی رو به گسترش است و دامنه همکاری‌ها میان دو همسایه از سطح توافقات و تعارفات مرسوم سیاسی فراتر خواهد رفت. به رغم آنکه فضای روابط تهران و بغداد این روزها تحت تأثیر حوادث توفنده سیاسی قرار دارد اما مقام‌های دو کشور در عین امضای توافقات سیاسی و امنیتی قدم‌های مهم در عرصه مبادلات تجاری و اقتصادی برداشتند. به همین دلیل است که نخست‌وزیر را در این سفر وزرایی همراهی می‌کنند که صبغه اقتصادی مسئولیت‌شان بر دیگر وجوه آن برتری دارد. وزیران نفت، برق، بازرگانی و منابع آبی عراق در کنار یکی از اعضای پارلمان این کشور، «حیدر العبادی» را همراهی می‌کنند.

از آنجا که سیاست کلی دولت عراق در حوزه اقتصاد مبتنی بر توسعه سهم بخش خصوصی و نیز افزایش جذب سرمایه‌های خارجی قرار دارد. چنانکه جدیدترین قرارداد اقتصادی میان دو کشور، مبنی بر اختصاص خط اعتباری 300 میلیون دلاری برای گسترش صدور کالا و خدمات از ایران به عراق نیز بر همین مبنا منعقد شده است. گذشته از این دو نکته مهم را در ارزیابی مذاکرات دولتمردان ایران و عراق باید مد نظر قرار داد. در نگاه نخست از آنجا که وزرای همراه العبادی هر کدام یکی از تشکل‌ها و جریانهای اجتماعی و سیاسی عراق را نمایندگی می‌کنند، حضور آنها در تهران، نشانگر این واقعیت است که جناح‌های مختلف عراق نسبت به توسعه همکاری  با ایران رویکرد مثبت دارند و تصمیم دولت جدید عراق در این باره مورد اجماع تشکل‌ها و جریانهای گوناگون است. 

وجه دیگر سفر نخست‌وزیر عراق به ایران، تحلیل این سفر در کنار سفرهای دیگر مقامات بین‌المللی و منطقه‌ای است که در هفته جاری به تهران آمدند و حول موضوعات منطقه، بویژه مسأله گروهک تروریستی داعش و تحرک سایر گروه‌های تکفیری رایزنی کردند. این سفر‌ها ‌نشان از نقش فعال و غیر قابل انکار ایران در مسائل امروز خاورمیانه دارد. درست است که به دلایل شرعی و نظری ایران در همپیمانی بین‌المللی برای مبارزه داعش حضور ندارد. اما در واقعیت، این ایران است که در مقابله با این گروهک تروریستی حضوری فعال دارد. شعاع سیاستگذاری منطقه‌ای ایران و نقش آن در منطقه، واقعیتی است که قابل نادیده گرفته شدن نیست.

روزنامه ایران، یادداشت 1، پنجشنبه 1 آبان ماه 1393، سال بیستم، شماره 5775، صفحه اول.