سردار شهید قاسم سلیمانی در بسیاری از مقاطع جامه یک دیپلمات کارکشته را به تن می کرد. توانمندی که حاصل سال ها ارتباط نزدیک با گروه ها و جریان های سیاسی فعال در کشورهای مختلف منطقه بود. «ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان در ایران یکی از کسانی است که خاطرات زیادی از نحوه ارتباط  حاج قاسم با رهبران احزاب کردستان عراق چه در دوران مبارزه با رژیم بعث و چه سال های پس از آن دارد و از دورانی که او میان دولت اقلیم کردستان با دولت عراق و جمهوری اسلامی ایران میانجی گری می‌کرد.

به‌عنوان یک فعال سیاسی کرد نخستین آشنایی‌تان با شهید سلیمانی به چه دورانی باز می‌گردد؟
 ارتباط احزاب کردی و رهبران‌شان با ایران از زمان مبارزه علیه نظام بعثی صدام حسین تا به امروز بر عهده قرارگاه رمضان بوده است و می‌دانیم که این قرارگاه از زیر مجموعه‌های سپاه قدس به شمار می‌رود که فرماندهی اش را تا زمان شهادت، حاج قاسم سلیمانی برعهده داشت. بر همین اساس آقایان جلال طالبانی و مسعود بارزانی به‌عنوان رهبران احزاب کرد ارتباط خیلی خوبی با جمهوری اسلامی ایران و فرمانده سپاه قدس داشتند. آشنایی حضوری بنده هم با ایشان به سال 1991 میلادی و بعد از قیام و انتفاضه کردستان باز می گشت. بعد از آزادی کردستان و تشکیل اولین کابینه حکومت اقلیم به همراه هیأتی از جبهه متحد کردستان به ایران آمدیم و هم با حاج قاسم و هم با مرحوم دکتر حبیبی معاون اول رئیس جمهوری وقت ایران دیدار داشتیم.

با این حساب باید خاطرات زیادی در ارتباط با حاج قاسم داشته باشید...
بله، از جمله خاطراتی که الان قابل گفتن باشد اینکه ما در اقلیم کردستان احتیاج زیادی به کمک جمهوری اسلامی ایران داشتیم. کمبود آب بود و مخصوصاً برای مناطق کم آب و آفت زده باید دستگاه حفر چاه تهیه می‌کردیم. آقای طالبانی از ما خواست در ایران شرکتی پیدا کنیم که بتواند برای حفاری دستگاه‌هایش را به کردستان عراق بیاورد. اتفاقاً دو دستگاه پیدا کردیم. ولی شرکت‌های ایرانی به‌خاطر ترسی که از حضور امریکایی‌ها در عراق داشتند خواستار ضمانت برای دستگاه‌ها شدند. متأسفانه ما امکانات مالی نداشتیم که بتوانیم چک ضمانتی به شرکت‌ها بدهیم. تنها کاری که توانستیم انجام بدهیم این بود که کاری کنیم ماجرا به نحوی به گوش حاج قاسم برسد. وقتی این اتفاق افتاد حاجی برآشفته شده و گفته بود مگر می‌شود آقای طالبانی کاری این چنینی از ما بخواهد و ما نتوانیم دستگاه را برای ایشان بفرستیم. پس به‌دنبال آن شرکت‌ها فرستاد و خودش ضمانت کرد و گفت همین امروز باید این دستگاه‌ها از مرز عبور کنند و بروند برای مردم مستضعف منطقه چاه بکنند. خب آن شرکت‌ها آمدند و خدمت بزرگی انجام دادند و هنوز هم مردم برخی مناطق اقلیم از آب آن چاه‌ها استفاده می‌کنند. این موضوع یکی از دلایلی شد که مرحوم طالبانی همیشه ذکر خیر حاج قاسم را می‌گفت. البته به غیر آن حاج قاسم کارها و کمک‌های زیادی به رهبران کردستان عراق انجام داده بود و خاطرات زیاد دیگری از او دارم که ممکن است در آینده آنها را مکتوب کنم.

ارزیابی‌تان از تأثیر حضور سردار سلیمانی در عراق و در عین حال ارتباطی که با رهبران احزاب کرد داشت، چه بود؟
من به شخصه ارادت زیادی به ایشان داشتم. چه در آن دوران که نماینده اتحاد میهنی کردستان و آقای طالبانی بودم و چه بعدها که رسماً نمایندگی اقلیم کردستان در ایران بر عهده‌ام قرار گرفت. حاج قاسم همیشه پاسخگوی درخواست‌ها و مسائلی که مطرح می‌کردیم بود و در همه شرایطی که به کمکش  نیاز داشتیم، کمک می‌کرد. به باور من نقشی که ایشان داشت واقعاً نقش مثبت و دوستانه بود و در چارچوب قانون اساسی عراق احترام خاصی به مبارزان کرد عراق می‌گذاشت و کمک می‌کرد. برخورد حاج قاسم با زعمای کرد یک تعامل دوستانه، صادقانه و وفادارانه بود. همیشه به قول‌ها و حرف‌های خودش عمل می‌کرد. چه در طول تاریخ مبارزات کردها علیه صدام حسین و چه پس از آن.
تا آنجا که می‌دانیم سردار سلیمانی در دو مقطع تعامل نزدیکی با رهبران اقلیم کردستان داشت یکی در آستانه ظهور داعش و دیگر در ماجرای همه‌پرسی واختلافات رخ داده میان کردستان عراق و دولت بغداد.
در زمان ظهور داعش که فعالیت گروه‌های تروریستی اوج گرفت او به‌عنوان یک فرمانده شجاع و مجاهد در صحنه مبارزه علیه تروریسم داعش حضور پیدا کرد. نه تنها نقش مثبتی داشت بلکه باید گفت زمانی که داعش موصل را تصرف کرد اگر فرماندهی ایشان و کمک‌های ایران نبود شاید داعشی‌ها می‌توانستند بغداد را هم تصرف کنند.
راجع به مسأله همه‌پرسی هم بگویم که من در آن شرایط و زمان خیلی بیشتر از قبل با جناب آقای سلیمانی در ارتباط بودم. نظر ایشان خیلی صادقانه و دوستانه بود. می‌گفت من درخواست می‌کنم حتی گفت خواهش می‌کنم که این کار را نکنید. معتقد بود مسأله همه‌پرسی در اقلیم کردستان موضوعی است که در عراق حساسیت ایجاد خواهد کرد و به منفعت مردمان کرد نیست. می‌گفت درست است که کردها مشکلاتی داشته و دارند، ما این مشکلات را درک و از صبر کردها قدردانی می‌کنیم و می‌خواهیم که همچنان که منتظر تحقق خواسته هایشان شده‌اند باز هم منتظر بمانند. گفت من قول می‌دهم که بعد از تمام شدن مسأله داعش و تروریسم شرایطی در عراق به‌وجود بیاید که در چارچوب قانون اساسی عراق بیشتر از کردها حمایت شود و آنها به حقوق کامل خودشان و اجرای ماده 140 قانون اساسی عراق برسند. ولی با وجود آن اصرارها همه پرسی انجام شد. ایشان باز تذکردادند به معنای اینکه اگر هم همه پرسی انجام می‌شود خواهش من این است که دست‌کم در کرکوک این کار را نکنید چون اگر این کار در کرکوک انجام شود سبب می‌شود که ارتش، حشدالشعبی و حتی احزاب سیاسی عراق این مسأله را نپذیرند و جنگ به راه بیفتد و کار از دست برود. خب با وجود همه آن رایزنی‌ها و اصرارها آن اتفاق پیش آمد. حمله شد و مسائلی پیش آمد که متأسفانه خیلی هایشان حل نشده است. ولی خب کردها می‌گفتند چون همه‌پرسی خواست مردم است باید انجام بشود. بعد از انجام همه‌پرسی و با وجود حمله‌هایی که شد باز سردار سلیمانی اولین نفر بود که به کردستان عراق رفت و با خود آقای بارزانی جلسه برگزار کرد تا ارتباطات بین اقلیم و بین جمهوری اسلامی ایران را اصلاح و تقویت کند. این حسن نیت این مرد شجاع و مبارز بود که نگران مسأله کردها بود و در عین حال معتقد بود که باید در چارچوب قانون اساسی عراق هم وحدت ملی و تمامیت ارضی عراق حفظ شود و هم کردها به حق و حقوق خودشان دست پیدا کنند.

 به‌عنوان یک ناظر ارزیابی‌تان از ابعاد مختلف ترور سردار سلیمانی توسط امریکا چه بود و به نظرتان این اقدام چه تأثیری در مسائل منطقه و بخصوص عراق بر جای گذاشت؟
البته می‌دانیم که ایران پس از انقلاب اسلامی در دشمنی علنی متقابلی با امریکا قرار گرفت و امریکا علیه نظام جمهوری اسلامی ایران در دشمنی از هیچ کاری فروگذار نکرد. در چنین فضایی همین که حاج قاسم سلیمانی در عراق حضور داشت و همراهی با نیروهای حشدالشعبی و حتی ارتش عراق و پیشمرگه‌ها را علیه تروریست‌ها انجام می‌داد دلیلی بود که امریکایی‌ها بیشتر احساس خطر کنند و نسبت به او کینه‌جویی کنند. آمریکایی‌ها  از او و تأثیرگذاریش آزار می‌دیدند، پس شروع کردند به توطئه چینی علیه حاج قاسم و بالاخره هم برنامه ترورش را عملیاتی کردند. یکی از نقاط غیر قابل درک این رفتار تروریستی این بود که یک ارتش خارجی به خودش اجازه داد بیاید در داخل عراق و فرماندهی را که به درخواست دولت عراق در آنجا حضور داشت به شهادت برساند. ترور ایشان شاید در مقطع بسیار کوتاهی فضایی ساخت که نقش جمهوری اسلامی در منطقه کمرنگ شود، ولی جمهوری اسلامی ایران توانست باز وضعیت را برگرداند و نقش منطقه‌ای خود را مانند همیشه ایفا کند. بنابر این با اینکه شهادت حاج قاسم اثر منفی مقطعی داشت اما سبب کاهش نقش و حضور ایران در منطقه نشد و آن ترور ناجوانمردانه و آن شهادت مظلومانه تنها نام حاج قاسم را جاودانه کرد.

http://www.irannewspaper.ir/Newspaper/Page/7532/15/565053/1#

نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران معتقد است حمله موشکی ایران به پایگاه عین الاسد نشان داد، کشوری وجود دارد که در هر شرایطی آماده‌ است پاسخ آمریکا را بدهد و این پاسخگویی محدود به آمریکا نیست.

پولیتیک پرس ـ «ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان در تهران گفت: در هنگام نزدیک شدن داعش به اربیل، مسئولان اقلیم کردستان با جمهوری اسلامی ایران؛ جهت ارسال کمک و همکاری ارتباط برقرار کردند. 

«ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق در ایران در گفت‌وگو با پایگاه خبری «پولیتیک پرس» Politic Press اظهار داشت: وقتی‌که از اربیل با ایران جهت ارسال کمک و همکاری به اربیل بر علیه داعش، ارتباط گرفته شد؛ دیروقت بود و یکی از مسئولان عالی‌رتبه ایران، به من زنگ زد تا از وضعیت مطمئن شود، چون از اقلیم کردستان با آنها ارتباط برقرار کرده و درخواست کمک و همکاری کرده بودند.       

وی همچنین گفت: ایران جواب مثبتی به درخواست «مسعود بارزانی» و «نیچیروان بارزانی» داده بود؛ همان شب، هواپیمایی حامل تجهیزات، نیروهای نظامی و همچنین وسایل مورد نیاز به نیروهای پیشمرگه ارسال شد. 

نماینده حکومت اقلیم کردستان در تهران در ادامه سخنانش گفت: به غیر از همکاری و ارسال نیروهای نظامی، ایران مشاوره نظامی در سطح عالی برای کمک به نیروهای پیشمرگه ارسال کرد، و در جنگ با داعش در نزدیک اربیل هم شرکت کردند، همه اینها با دستور حاج قاسم صورت گرفت.  

«ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان در ایران در مورد سفر «قاسم سلیمانی» به اقلیم کردستان گفت: حاج قاسم هر وقت به اقلیم کردستان سفر می‌کرد با اکثر مسئولان عالی‌رتبه سیاسی و فرمانده‌هان پیشمرگه دیدار و گفت‌وگو می‌کرد، همچنین بیشتر اوقات در اربیل، با مسئولان حزب دموکرات و اتحادیه میهنی دیدار می‌کرد.    

لینک خبر:

https://politicpress.com/27861/

«ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق در ایران، در یادداشتی در روزنامه اعتماد، مطلبی را درباره سردار «قاسم سلیمانی» تحت عنوان «يار روزهاي سخت مردم اقليم كردستان» به رشته تحریر درآورده است، که در زیر می‌خوانید:

سردار سليماني از ديدگاه و نظر مردم اقليم كردستان عراق، فرمانده‌اي شجاع و رهبري باوفا در ميدان بود. مردم كردستان هيچ‌گاه كساني را كه در روزهاي سخت مبارزه با نظام فاشيستي سابق عراق به رهبري صدام و بعدتر مبارزه با تروريست‌هاي داعش همراه‌شان بودند، فراموش نمي‌كنند. سردار سليماني در هر دوي اين مبارزات به كمك مردم اقليم آمد و اين موضوعي نيست كه با گذشت زمان از ذهن و دل مردم و شهرونداني كه اين روزهاي سخت را سپري كردند، بيرون ‌رود. حاج قاسم به‌رغم اينكه يكي از بلندمرتبه‌ترين مقامات نظامي جمهوري اسلامي ايران بود، در جبهه جنگ با داعش شخصا در ميدان نبرد حاضر مي‌شد و اين موضوع نشان از شجاعت و ارزش مجاهدت اين شهيد بزرگوار است. 

مسلما تروركردن فرمانده‌اي نظير حاج «قاسم سليماني» كه  نفوذي بي‌نظير در دل نيروهايش و مردم منطقه داشت، خسارتي بزرگ به مبارزان عليه تروريسم وارد كرد؛ به‌خصوص در جنگ با تروريست‌هاي داعش و ديگر گروه‌هاي تروريستي منطقه كه جاي خالي سردار سليماني را بسيار پررنگ مي‌ديدند. 

هدف از اين ترور نيز همين بود كه ضربه‌اي به توان منطقه‌اي ايران وارد آورده شود، اما جمهوري اسلامي توانست خيلي زود با سازماندهي مناسب اين خلأ را پر كند. فرمانده‌اي مثل حاج قاسم فرمانده‌اي نبود كه تنها در حوزه نظامي و ميدان جنگ متخصص باشد، او نگاه سياسي عميق و قدرت تصميم‌گيري بالايي داشت و چنين فرمانده‌اي علاوه بر اينكه نظيرش كمتر يافت مي‌شود، در ميادين سخت نظير ميدان مبارزه با تروريست‌هاي داعش، بسيار بهتر از ديگران مي‌تواند عمل كند و به پيروزي دست يابد. 

فرماندهان زيادي هستند كه در حوزه نظامي قابليت‌هاي بي‌نظيري داشته باشند و در اين حوزه متخصص باشند، اما كمتر فرمانده نظامي وجود دارد كه در حوزه سياسي درك و مطالعه حاج قاسم را داشته باشد. به‌رغم سنگين بودن غم از دست دادن سردار سليماني و پررنگ بودن جاي خالي ايشان، مبارزه نبايد با رفتن يكي از فرماندهان تمام شود. درست است كه اين ترور، خسارت بزرگي بر نيروهاي مبارزه با داعش وارد آورد، درست است كه رهبري كاريزماتيك در ميدان نبرد مي‌توانست كمك زيادي به مردم و سربازان براي ادامه مبارزه باشد و خيلي از مسائل ديگر، اما مبارزه ادامه دارد و به همين دليل نبايد روحيه خود را از دست بدهيم. 

به ياد دارم كه سردار سليماني مي‌گفت: «هميشه نه فرمانده به تنهايي و بدون همراهي مردم و مبارزان مي‌تواند كاري از پيش ببرد و نه مردم مبارز، بدون فرماندهي بزرگ و باهوش مي‌تواند پيروزي‌هاي بزرگي به‌دست آورد.» به همين خاطر بايد تأكيد كرد در صحنه جنگ با داعش، نقش سردار سليماني بسيار پررنگ بود. 

امروز نيز مبارزه با داعش و تروريسم در منطقه از سوي فرماندهان نيروهاي پيشمرگه كردستان در كنار فرماندهاني شبيه به حاج قاسم در ايران ادامه خواهد يافت و ما يقين داريم كه در نهايت اين تروريسم  است كه در برابر عزم مردم منطقه و به خصوص مردمان اقليم كردستان عراق و مردم ايران  شكست خواهد خورد.

لینک یادداشت:

http://www.etemadnewspaper.ir/fa/main/detail/161338/يار-روزهاي-سخت-مردم-اقليم-كردستان