نماینده اقلیم کردستان عراق، سفر «نیچیروان بارزانی» به ایران را مهم ارزیابی کرد و هماهنگیهای امنیتی برای مبارزه با گروههای تروریستی را یکی از محورهای اصلی این سفر دانست.
«ناظم دباغ» در گفتوگو با خبرنگار بینالملل خبرگزاری تسنیم با اشاره به سفر «نیچیروان بارزانی» رئیس اقلیم کردستان عراق به تهران، محور گفتوگوهای او با مقامات بلندپایه ایران را اصلاح و تقویت روابط دوجانبه دانست و اظهار داشت: گسترش روابط اقتصادی بازرگانی میان جمهوری اسلامی ایران و اقلیم کردستان، حل و فصل مشکلات موجود، تامین امنیت ایران و حکومت اقلیم کردستان عراق، هماهنگی در روابط سیاسی و نقش تهران و اربیل در تامین امنیت ایران و عراق از جمله محورهای مذاکرات رئیس اقلیم کردستان عراق و هیئت همراه وی با مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی ایران بود.
وی در پاسخ به این پرسش «آیا درباره حضور گروههای تروریستی که امنیت ایران را به خطر میاندازد نیز در این سفر صحبت شد؟ » اظهار داشت: آن جزئیاتی که منظور شماست، مطرح نشد ولی هماهنگی در چارچوب هیئت شورای عالی امنیت عراقی به ریاست قاسم الاعرجی، رئیس شورای عالی امنیت ملی عراق انجام شد. در این هیئت، وزیری از اقلیم کردستان عراق حضور دارد. این هیئت بر اجرایی شدن توافقات (امنیتی) میان ایران و عراق نظارت دارد.
نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران، درباره تشکیل کمیته امنیتی میان تهران - بغداد و اربیل گفت: این کمیته امنیتی تشکیل شده و یک سری از مسائل ضروری را اجرایی کرده است و توافقاتی که در این کمیته صورت گرفته، اقلیم کردستان عراق بدانها پایبند است.
وی در خصوص ارزیابی خود از سفر رئیس اقلیم کردستان عراق به تهران گفت: این سفر یکی از سفرهای مهم و با ارزش «نیچیروان بارزانی» به ایران بود که با هدف تقویت روابط دوجانبه صورت گرفت.
لینک گفتوگو:
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/02/18/3081457/دباغ-در-سفر-بارزانی-درباره-هماهنگی-های-امنیتی-رایزنی-شد
منصور جهانی خبرنگار مستقل و بینالمللی سینما در گفتوگو با تلویزیون «فرانس 24» France 24 گفت: مطرحترین سینماگران ایرانی از جشنواره بینالمللی فیلم «کن» فرانسه به سینمای جهان معرفی شدهاند.
منصور جهانی در گفتوگو با تلویزیون «فرانس 24» France 24 فرانسه گفت: جشنواره بینالمللی فیلم «کن» فرانسه به عنوان معتبرترین رویداد سینمای دنیا همیشه اهمیت ویژهای به سینمای ایران داده و جایگاه خاصی برای آن قائل است. مطرحترین سینماگران ایرانی از جمله؛ زندهیاد «عباس کیارستمی» با فیلم سینمایی «طعم گیلاس» با گرفتن جایزه معتبر نخل طلا و دیگر کارگردانان سرشناس ایرانی از جمله؛ اصغر فرهادی، جعفر پناهی، بهمن قبادی، محمد رسولاف و ... بعد از حضور در جشنواره بینالمللی فیلم «کن» فرانسه و دریافت جوایز بخشهای مختلف رقابتی به سینمای جهان معرفی شدهاند.
جهانی در مورد حضور آثار سینماگران ایرانی در دورههای مختلف جشنواره بینالمللی فیلم «کن» گفت: همه ساله، جدیدترین آثار شاخص سینمای ایران به این رویداد معتبر سینمایی ارائه میشود و برای نخستین بار، علاقهمندان و مشتاقان هنر سینما، روزنامهنگاران، منتقدان، نویسندگان سینمایی و در مجموع، عوامل سینمای جهان به تماشای آنها مینشینند و توسط هیئت داوران بخشهای مختلف رقابتی مورد ارزیابی و داوری قرار میگیرند.
منصور جهانی در پایان این گفتوگو تأکید کرد: جشنواره بینالمللی فیلم »کن» فرانسه، نخستین پنجره معتبر سینمایی در جهان است که به روی سینمای ایران گشوده میشود و این همکاری درخشان و ارزنده؛ همچون دورههای گذشته، در دورههای آتی نیز، ادامه خواهد داشت.
آلن تورن: هر کشوری که به گفتوگو و دموکراسی نیاز داشته باشد ما در آنجا حضور داریم
منصور جهانی ـ پروفسور «آلن تورن» Alain Touraine جامعهشناس، فیلسوف، متفکر و نظریهپرداز مشهور و مطرح فرانسوی و از پایهگذاران جامعهشناسی مدرن دنیا در سن 97 سالگی در شهر پاریس درگذشت.
پروفسور «آلن تورن» Alain Touraine جامعهشناس، فیلسوف، متفکر و نظریهپرداز مطرح فرانسوی که خرداد ماه سال 1396 برای شرکت در سومین کنفرانس بینالمللی پلاتفورم «دابران» (گسیختگی) به شهر سلیمانیه در اقلیم کردستان عراق سفر کرده بود؛ با حضور تعدادی از چهرهها و شخصیتهای سرشناس ایرانی، کُرد، عرب و همچنین شخصیتهایی از کشورهای اروپایی و اساتید دانشگاه در کنگره «زنان آزاد و جامعه روشنگر» در تالار پروفسور «عزالدین مصطفی رسول» در هتل «گراند میلیونیوم»، دکترای افتخاری دانشگاه سلیمانیه را دریافت کرده بود.
«آلن تورن» بعد از دریافت نشان دکترای افتخاری دانشگاه سلیمانیه با اشاره به اینکه قبل از این، مدارک معتبر و عالی رتبهای را به دست آورده است؛ ولی اهدای دکترای افتخاری دانشگاه سلیمانیه به ایشان، اهمیت ویژهای دارد و در ادامه افزود: من همیشه تلاش کردهام که برای بهدست آوردن آزادی و حقوق بشر و روشنگری تأکید کنم.
وی همچنین گفت: دانشگاه سلیمانیه مسئولیت مهمی همچون پیداکردن شیوهای برای چگونگی بهدست آوردن حقوق کُردها را بر عهده دارد. من هم به نوبه خود افتخار میکنم که به بخشی از دانشگاه سلیمانیه تبدیل شوم. برای من افتخار بزرگی است که این مدرک دکترا را به من اعطا میکنند؛ اما نمیدانم لایق این مدرک هستم یا نه.
پدر «جامعه پساصنعتی» در دنیا، ضمن تشکر از مهماننوازی گرم کُردها گفت: آنچه که در حال حاضر، خیلی مهم است خود کُردها و جایگاه کنونیشان است؛ امیدوارم که بعد از موفقیتهایی که به دست میآورید، به شیوه حکیمانه و متواضعانه با آن برخورد کنید.
او افزود: هر کشوری که به گفتوگو و دموکراسی نیاز داشته باشد ما در آنجا حضور داریم؛ به همین خاطر، خوشحالم که در اینجا حضور دارم، هدفمان جهت شرکت در کنفرانس بینالمللی پلاتفورم «دابران» همین است.
«آلن تورن» در پایان سخنانش تأکید کرد: بزرگی شما را نمیتوان با جغرافیای کوچکتان ارزیابی کرد؛ چونکه شما آنقدر بزرگید که نمیتوانید در جغرافیای کوچک بگنجید.
تورن از دوستان ملت کُرد بود که چندین سال به اقلیم کردستان دعوت میشد ولی حکومت فرانسه به دلیل اینکه همچون یک سرمایه ملی بزرگ به او مینگریستند و به دلیل وضعیت امنیتی عراق و نه اقلیم کردستان، از سفرشان جلوگیری میکردند. ولی ایشان با توجه به علاقه و با مسئولیت خود در سال 1396 به اقلیم کردستان تشریف بردند.
کتابهای «آلن تورن» به 37 زبان زنده دنیا از جمله فارسی ترجمه شده و به برنامه درسی اکثر دانشگاههای جهان تبدیل شدهاند، «دموکراسی چیست؟» (نشر ثالث) یکی از کتابهای مشهور این شخصیت برجسته و علمی است.
منصور جهانی خبرنگار مستقل و بینالمللی سینما به دعوت رسمی «کریستین بلوولت» Christian Blauvelt مدیر سایت معتبر و تخصصی سینمایی «اندیوایر» IndieWire به عنوان منتقد و داور از قاره آسیا در نظرسنجی این نشریه شرکت کرد.
در یادداشتی که توسط «کریستین بلوولت» Christian Blauvelt مدیر اجرایی وبسایت معتبر و تخصصی سینمایی «اندیوایر» IndieWire در کشور آمریکا با تیتر «بهترین فیلمهای جشنواره فیلم کن 2023 از نظر 60 منتقد» به رشته تحریر در آمده، نوشته است: منتقدان به شدت با «روبن اوستلوند» Ruben Östlund رئیس، هیئت داوران و فیلمی که آنها جایزه برتر را داده بودند؛ مخالفت کردند.
درست مانند سال گذشته، منتقدان با فیلمی که نخل طلا را دریافت کرد؛ اختلاف نظر دارند. نه اینکه علاقه زیادی به «آناتومی یک سقوط» Anatomy of a Fall ساخته «ژوستن تریه» Justine TRIET وجود داشته باشد، اما برنده نخل طلا در نظرسنجی که «اندیوایر» IndieWire برای منتقدان از سراسر جهان ارسال کرد، در صدر دستهبندی متفاوتی قرار گرفت. این بار، 60 داور و روزنامهنگار از پنج قاره جهان حضور داشتند.
تقریباً نیمی از 60 نفر، به درام «منطقه مورد علاقه» اقتباس آزاد «جاناتان گلیزر» از رمان «مارتین آمیس» رأی دادند: 29 نفر از منتقدان، به آن رأی دادند تا بهترین فیلم شود. این اختلاف با هیئت داوران بخش رقابتی اصلی جشنواره کن است که به «منطقه مورد علاقه» برای جایزه بزرگ رأی دادند و «آناتومی یک سقوط» نخل طلا را گرفت. عنوان دوم بهترین فیلم که توسط منتقدان انتخاب شد، تنها شش رأی دریافت کرد که نشاندهنده شدت شور و شوق برای فیلم «گلیزر» است. عنوان دوم «برگهای افتاده» ساخته «آکی کوریسماکی» بود که «آناتومی یک سقوط» با بهدست آوردن پنج رأی، سوم شد.
«قاتلان ماه کامل» و «اشتیاق دودن بوفانت» به جمع 5 فیلم برتر رسیدند و حتی در فهرست بهترین کارگردانی قرار گرفتند.
چنین واگرایی غیرمعمول نیست؛ فیلم سینمایی «نزدیک» ساخته «لوکاس دونت» و فیلم سینمایی «تصمیم جدایی» ساخته «پارک چان ووک» در فهرست بهترین فیلمهای منتقدان، در سال گذشته قرار گرفتند و نخل طلای آن سال، چهارم شد.
«آناتومی یک سقوط» مطمئناً مورد توجه منتقدان ما قرار گرفت و در نظرسنجی بهترین فیلمنامه ما در صدر قرار گرفت. این کاملاً آشکار است؛ «آناتومی یک سقوط» که به خاطر نوشتن فیلمنامه، مورد تحسین قرار گرفت، 18 رأی از 60 رأی بهترین فیلمنامه را به دست آورد. از سوی دیگر، «منطقه مورد علاقه» تنها یک رأی از 60 رأی بهترین فیلمنامه را به دست آورد و به این مقوله نزدیک نشد.
به نظر میرسد منتقدان ما میتوانند قدردانی خود از نوشتن عالی را از دیگر ویژگیهای رسمی یک فیلم با دقت فراوانی جدا کنند؛ «می دسامبر» و «هیولا» در رده بهترین فیلمنامه قرار گرفتند، اما فقط «می دسامبر» در فهرست دیگری ظاهر شد.
از سوی دیگر، «گلیزر» با اختلافی کاملاً متفاوت، بار دیگر برای بهترین کارگردانی فیلم، مقام اول را از آن خود کرد. در این بخش، فیلم سینمایی «منطقه مورد علاقه» به کارگردانی «جاناتان گلیزر» 19 رأی از 60 رأی ممکن را به خود اختصاص داد و فیلم سینمایی «قاتلان ماه کامل» به کارگردانی «مارتین اسکورسیزی» با شش رأی مقام دوم را از آن خود کرد.
در جایگاه سوم بهترین کارگردانی هم، سه فیلم به طور مشترک این مقام را از آن خود کردند، از جمله؛ «La Chimera» به کارگردانی «آلیس رورواکر»، «می دسامبر» به کارگردانی «تاد هینز» و «اشتیاق دودن بوفانت» ساخته «تران آن هانگ».
برای نخستین بار، وبسایت آمریکایی «اندیوایر» IndieWire از منتقدان خواست تا بهترین فیلم اول هفتاد و ششمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «کن» را نیز انتخاب کنند. دو فیلم به طور مشترک هر کدام 11 رأی به دست آوردند، از جمله؛ فیلم «بانل و آداما» ساخته «راماتا تولای سی» و فیلم «چگونه رابطه داشته باشیم» ساخته «مولی مانینگ واکر».
نتایج کامل نظرسنجی وبسایت «اندیوایر» IndieWire از منتقدان پنج قاره جهان را در زیر مشاهده کنید:
بهترین فیلم:
1ـ «منطقه مورد علاقه» The Zone of Interest به کارگردانی «جاناتان گلیزر» Jonathan Glazer
2 ـ برگهای افتاده» Fallen Leaves به کارگردانی «آکی کائوریسماکی» Aki Kaurismaki
3 ـ «آناتومی یک سقوط» Anatomy of a Fall به کارگردانی «ژوستن تریه» Justine Triet
4 ـ «قاتلان ماه کامل» Killers of the Flower Moon به کارگردانی «مارتین اسکورسیزی» Martin Scorsese
5 ـ «اشتیاق دودن بوفانت» The Pot au Feu به کارگردانی «تران آن هونگ»
Tran Anh Hung
بهترین فیلمنامه:
1 ـ «آناتومی یک سقوط» نوشته «ژوستن تریه» و «آرتور هراری» Arthur Harari
2 ـ «می دسامبر» May December نوشته «سامی برچ»Samy Burch و «الکس مکانیک» Alex Mechanik
3 ـ «هیولا» Monster نوشته «یوجی ساکاموتو»
Yuji Sakamoto
بهترین کارگردانی فیلم:
1 ـ «منطقه مورد علاقه» به کارگردانی «جاناتان گلیزر»
2 ـ «قاتلان ماه کامل» به کارگردانی «مارتین اسکورسیزی»
3 ـ «کایمر» La Chimera به کارگردانی «آلیس رورواکر» Alice Rohrwacher
3 ـ «می دسامبر» May December به کارگردانی «تاد هینز» Todd Haynes
3 ـ «اشتیاق دودن بوفانت» به کارگردانی «تران آن هونگ»
بهترین فیلم اول:
«بانل و آداما» Banel and Adama به کارگردانی «راماتا تولای سی» Ramata-Toulaye Sy
«چگونه رابطه داشته باشیم» How to Have Sex به کارگردانی «مولی مانینگ واکر» Molly Manning Walker.
برای اطلاع بیشتر:
https://www.indiewire.com/criticism/movies/2023-cannes-critics-survey-zone-of-interest-fallen-leaves-1234868716/
حمیدرضا عاطفی روزنامهنگار و عضو هیئت مدیره کانون پژوهشگران موسیقی در یادداشت «دردی برابر با هزار درمان» نگاهی به اجرای استاد شهرام ناظری در کنفرانس بینالمللی سالگرد نسلکشی کُردهای فیلی داشته است.
کنفرانس علمی بینالمللی به مناسبت چهل و سومین سالگرد نسلکشی (Genocide) مردم کردستان تحت عنوان نسلکشی کُردهای فیلی عراق با حضور و سخنرانی شخصیتهای برجسته سیاسی، علمی و فرهنگی اقلیم کردستان و کشورهای مختلف، به همت دانشگاههای صلاحالدین اربیل، دهوک و سوران و همچنین با اجرای استاد شهرام ناظری شوالیه آواز ایران به همراه گروه موسيقي «سانیار» به سرپرستی فرید الهامی در روزهای ۱۲ تا ۱۵ اردیبهشت ماه 1402 (2 تا 5 می ۲۰۲۳) در تالار «سعد عبدالله» در شهر اربیل پایتخت اقلیم کردستان عراق برگزار شد.
در این کنفرانس علمی، نمایندگان نهادهای مختلف، اساتید دانشگاه، مقامات سیاسی و فرهنگی و همچنین مسئولان بلندپایه کُرد و غیرکُرد حضور داشتند و درباره این فاجعه دردناک سخن گفتند. هر یک از سخنرانان با اشاره به ابعاد نسلکشی سبعانه دهه ۸۰ میلادی که با نابودی صدها روستای کردنشین و قتل عام دهها هزار نفر از انسانهای بیگناه روی داده است، این واقعه سوزناک را تقبیح کردند.
برگزاری چنین برنامههایی که در سطح بینالملل برگزار میشود؛ تأثیرات شگرف و ماندگاری در روشن کردن اذهان و افکار عمومی مردم جهان دارد و بهترین و مدنیترین روش برای ممانعت از تکرار چنین فجایعی است.
بیشک تنها با رشد فرهنگی و اعتلای اندیشه و ارتقای علوم انسانی است که میتوان به آینده روشن جوامع بشری توأم با آرامش و شکوفایی مردمانش امیدوار بود و این مهم را مسئولان فرهنگی اقلیم کردستان به نیکی دریافتهاند که هیچ قدرتی بالاتر از قدرت فرهنگ، به مثابه یک زیرساخت اساسی برای رشد و توسعه در همه ارکان مهم حکمرانی چون اقتصاد، سیاست و دیگر علوم اجتماعی نیست.
اما در اثنای برگزاری این کنفرانس ارزشمند، اتفاق مهم و قابل توجه دیگری رخ داد که جای تأمل دارد و آنهم اجرای موسیقی کُردی از سوی گروه «سانیار» به سرپرستی فرید الهامی و با صدای بیبدیل استاد شهرام ناظری بود.
شهرام ناظری بدون شک، یکی از چهرههای ماندگار حوزه موسیقی کُردی محسوب شده و قطعا نسبت به تمامی خوانندگان مشهور کُرد در کشورهای ایران، عراق، سوریه و ترکیه؛ دارای ویژگی منحصر به فردی است که از این حیث، بینظیر است.
اشراف به موسیقی سنتی(شهری) ایران، غور، مطالعه و شناخت بالای شعر و ادبیات فارسی و تجربه همکاری با بزرگان و موسیقیدانان برجسته ایرانی و تولید آثار و آوازهای ماندگار و جاودانهای که در سطح ملی و فراملی ایران؛ منتشر و تأثیرات شگرفی برجای نهاده است، ناظری را به قلهای منیع و رفیع برکشیده که موجب فخر هر ایرانی است و اینها همه چون آبشخوری بیبدیل، ریشه این نهال ظریف از ملت دیرپای کُرد را پرورانده و بر فراز سپهر آسمان فرهنگ و هنر کردستان نشانده است.
ناظری به لحاظ عیار هنری در هر دو زبان کردی و فارسی آثاری تابناک و به غایت اعلا خلق کرده است و این بزرگترین و نابترین خصوصیت هنری این هنرمند برجسته دوران ماست.
طبع ظریف و خلاق ناظری در آهنگسازی و ملودیپردازی و حتی نوازندگی، یکی دیگر از ویژگیهای این خواننده پرآوازه است.
جدای از تمامی این خصوصیات هنری که مختصرا به آنها اشاره شد؛ شخصیت هنری ناظری شخصیتی جامع و همه شمول است و با توجه به چند دهه فعالیت فرهنگی و اجتماعی و نظر به ذهن وقاد و طبع نقادی که دارد در تلفیق شعر و موسیقی، نکتهسنجیهای بسیار دقیق و ریز، زینت و آراستگی ملودی و تدوین و چیدمان قطعات، تبحری مثالزدنی دارد.
نگارنده این سطور، سعادت حضور در برخی همکاریهای ناظری با آهنگسازان بعضا بنام را از نزدیک داشته و بدین لحاظ، از ابراز نظرات بسیار دقیق و موشکافیهای استادانه ناظری بخوبی واقف است.
این مقدمه کوتاه برای اشاره به این نکته بود که انتخاب قطعه «شور درد» برای اجرا در یادمان نسلکشی کُردهای فیلی با استادی تمام صورت گرفته بود. بر اساس اطلاعات رسیده، برنامه موسیقی کنفرانس به فاصله زمانی اندکی قطعی شده و اجرای چنین قطعهای که از فرط سنخیت و ارتباط، گویا از اساس، برای چنین مناسبتی ساخته و تنظیم شده، قابل تقدیر و ستودنی است. به عبارتی دیگر، انتخاب و اجرای این قطعه، شاهکاری تمامعیار به شمار میرفت.
قطعه «شور درد» از ساختههای شهرام ناظری بر مبنای مقام «مجنونی» است که سالها قبل با تنظیم علیرضا فیض بشیپور در آلبوم «آواز اساطیر» در ایران منتشر شده و جالب آنکه تا کنون هرگز در هیچ کنسرتی در ایران به روی صحنه نرفته است.
متن تأثیرگذار شعر، سروده سید صالح ماهیدشتی که در سوگ عزیز از دست رفته است؛ بسیار زیبا و در واقع واژگان، واژگانی تصویری است. سوختن جان بازماندهای که از ستم ستمگران روزگار، سر به بیابان نهاده و در هجر یار و دیار، فریاد میزند، شاید تعبیر ضجهای هنرمندانه، تعبیری دور از ذهن نباشد. آن نوای آسمانی و آن سوزناکی ملودی و آن تنظیم زیبای فرید الهامی و اجرای خارقالعاده و استادانه شهرام ناظری که در تکتک سلول شنوندگان نفوذ میکرد؛ تالار «سعد عبدالله» را در سکوتی معنادار فرو برده بود. به قول اهل ادب، امواج موسیقی از بن دندان تا سویدای جان، مخاطبان را در مینوردید.
قطعه «شور درد»، درد فاجعه نسلکشی کُردها را بعد از 35 سال در وجود تکتک مخاطبان زنده کرد و چنان شوری برافکند که در وصف نگنجد.
در بخش دیگری از اجرای موسیقی در این کنفرانس، گروه موسیقی «سانیار» بدون حضور استاد ناظری به اجرای موسیقی سوگ، مختص به مراسم کردان فیلی پرداخت. شعر زیبای «بهروز طاهری» و تلفیق آواهای چند هزار ساله هوره و مور، چنان با ظرافت و تبحر در هم تنیده شده بود که برای لحظاتی نفس همگان در سینه حبس شد. پخش تصاویر آرشیوی ژینوساید فیلی ـ برگرفته از مجموعه خصوصی پژوهشگر کُرد خانم عدالت عمر ـ که توسط فرید الهامی مونتاژ شده بود، هر چه بیشتر، ابعاد درد و غمِ نسلکشی فیلیها را برای مخاطبین خارجی به تصویر کشید.
قطعا اجرای این موسیقی در این کنفرانس، نقطه عطف ارزشمندی برای همه دستاندرکاران برگزاری مراسم بود و باید از تکتک اعضای گروه «سانیار» و سرپرست خوش ذوق و پرتلاشش، فرید الهامی و دیگر مسئولان فرهنگی این برنامه، سپاسگزاری کرد.
اعضای گروه موسیقی «سانیار» در کنفرانس بینالمللی سالگرد نسلکشی کُردهای فیلی عراق عبارت بودند از: فرید الهامی سرپرست گروه، خواننده و نوازنده تنبور، صابر نظرگاهی نوازنده دیوان، فرنود الهامی نوازنده تنبور، امین حیدری نوازنده عود، احسان عبدیپور نوازنده کمانچه و سرنا، نبیل یوسف شریداوی نوازنده دف، سپهر ذوالنوری نوازنده تنبور، سعید امامی نوازنده سازهای کوبهای، غزاله شیرازی نوازنده ویلنسل، صبا محمدی آواز، سروناز عاطفی نوازنده تنبور و دیانا مرادی نوازنده تنبور.
دانلود اجراهای گروه موسيقي «سانیار» به همراه استاد شهرام ناظری:
https://we.tl/t-Y3O5sfBrSK
به مناسبت گرامیداشت قربانیان انفال ؛ تراژدی انفال در کوهستانِ تنهایی
جان انسانها غنیمت جنگی نیست
✍️ علی رضایی
واژه «انفال» معانی مختلفی را به ذهن متبادر میکند. گاهی مقصود گوینده ، نام هشتمین سوره قرآن است.گاهی دیگر «انفال» در اصطلاحی فقهی_قرآنی بکار رفته و آنرا جمع نَفْل یا نَفَل به معنای غنیمت جنگی میشمارند. گاهی نیز در معنایی حقوقی استعمال و به اموالی اطلاق میشود که مالک خاصی ندارد ؛مانند کوهها ، جنگلها، بستر رودخانهها ، معادن ، منابع زیرزمینی و....
اما واژه انفال برای کُردها ( که دوستی جز کوهستان ها ندارند) و نیز برای ما ایرانیان که ملت کُرد را در هر گوشهای از دنیا، جگرگوشه و جزئی از خود میدانیم و با این ملّت بزرگ، ریشههای عمیق و مشترک فرهنگی ، تمدنی ، تاریخی ، نژادی و آئینی داریم ، معنای دردناک دیگری هم دارد ؛ و آن اسمِ رمزِ نسلکشی ملت کُرد توسط صدامحسین دیکتاتور معدوم عراق است.
در واپسین ماههای جنگ ایران و عراق که جبهه اصلی در مناطق شمالغرب ایران متمرکز شده بود، رژیم پلید بعثی به استفاده از سلاح شیمیایی علیه بسیاری از مناطق داخل خاک ایران و کردستان روی آورد.
در آن شرایط که رژیم عراق هیچ دستاوردی از تجاوز به خاک ایران کسب نکرده بود، صدام تصمیم گرفت با توان و نیرویی که در آن مناطق متمرکز شده، به مقابله با جنبش آزادیخواهانه مردم کردستان برخاسته و اقدام به تعریب مناطق کُردنشین در شمال عراق نماید .او با این هدف شوم، اقدام به طراحی و اجرای بزرگترین عملیات نسلکشی در خاورمیانه کرد. عملیاتی که به درستی بر آن عنوان هولوکاست شرقی گذاشتهاند.
نسل کشی انفال، کارزار خشونت عریان و آدمکشی سیستماتیکی بود که توسط رژیم بعث، علیه ملت کُرد در شمال عراق انجام شد.
عملیات انفال از فوریه ١٩٨٨ علیه مردم و روستاهای کردستان آغاز و تا سپتامبر همان سال ادامه یافت.در این مدت، رژیم بعثی به چند ده روستا در کُردستان حمله کرد که حاصل آن دهها هزار نفر کشته و آواره بود.
سلاح های غیرقانونی شیمیایی [بعنوان جنگ افزارهای ممنوعه] ، از جمله گاز خردل و عوامل اعصاب، که مصداق بارز جنایت جنگی است ، بارها توسط بعثیها علیه غیرنظامیان کُرد استفاده و باعث رنج گسترده و اثرات طولانی مدت بر سلامتی آنها شد.
این عملیات وحشیانه که از لحاظ گستردگی و حجم کشتار و درندهخویی عوامل آن، بهعنوان یکی از بزرگترین جنایات علیه بشریت به ثبت رسیده است، از فوریه ١٩٨٨ ( اسفند ماه سال ١٣٦٦ خورشیدی ) توسط هشت لشکر رژیم بعث با همکاری نیروهای گارد ملی و گارد ریاستجمهوری و نیز با کمک نیروی هوایی و زمینی عراق و با استفاده از تعداد زیادی نفربر و تانک و... آغاز شد . عملیاتی که نتایج مصیبت بار آن را کُردها با پوست و گوشت خود درک کرده و میکنند.
همانطور که گفته شد عملیات موسوم به انفال یک نسل کشی بود؛
در تعریف حقوقی نسلکشی ما با پنج مرحلهی اصلی مواجهایم :
طبقه بندی Classification : در این مرحله، عاملان نسل کشی با شناسایی گروه هدف بر اساس قومیت ، ملّیت ، مذهب یا سایر ویژگی های تعیین کننده، بین «ما» و «آنها» تقسیم بندی ایجاد می کنند.
نمادسازی Symbolization : در این مرحله به گروه هدف ، نماد یا هویت خاصی داده می شود که آنها را از بقیه افراد متمایز می کند.این می تواند به شکل یک ملت خاص ، نژاد خاص ، آیین خاص ، زبان یا سایر نشانگرها انسانی باشد.
انسانزدایی Dehumanization : در این مرحله، اغلب از طریق تبلیغات یا زبان تحقیرآمیز، گروه مورد هدف برای نابودی، دارای شانی کمتر از سایر انسانها نشان داده میشود. این امر موجب توجیه متجاوزان بمنظور اقدام های خشونت بار علیه انسانها ( گروه هدف) شده و ارتکاب جنایت را اخلاقا برای جنایتکاران تسهیل میکند.
سازماندهی Organization : در این مرحله عاملان نسل کشی ، شروع به سازماندهی و برنامه ریزی اقدامات خود بمنظور پاکسازی گروه هدف می کنند. آنها ممکن است شبه نظامیان یا گروه های خاص نظامی را برای انجام حملات خود تشکیل دهند.
نابودی Extermination : این مرحله نهایی نسل کشی است که در آن ، گروه هدف به طور سیستماتیک و اغلب به تعداد زیاد کشته می شوند. این مرحله تا پاکسازی گروه هدف به طور عمده ادامه مییابد .
تمرکز بر نابودی به مرحله ای اشاره دارد که گروه هدف جمع آوری شده و قبل از کشته شدن در اردوگاه های کار اجباری یا سایر مکان های مشخص در حبس و تحت نظر قرار می گیرد.
تقریبا تمامی این مراحل در عملیات انفال توسط رژیم بعثی ،طرحریزی و انجام شد.
رژیم بعث در تلاش برای سرکوب مقاومت کُردها در برابر حاکمیت اقتدارگرای بغداد، ابتدا رهبران سیاسی و فرهنگی کُرد و سپس غیرنظامیان عادی را هدف این ...
...پسرعموی صدام بود ، تمام مناطقی که از نظر رژیم بعثی میبایست از ملت کُرد تصفیه شوند تحت نام «مناطق ممنوعه»، شناسایی شدند. بدین ترتیب خانه و موطن کُردها در اولین گام ، منطقه ممنوعه نام گرفت.
سپس طی یک عملیات آدمربایی گسترده دولتی، مردم مناطق ممنوعه که از قبل شناسایی شده بودند ، از زن و مرد و پیر و جوان و کودک ، به صورت جمعی و ناگهانی، ربوده و با ماشینهای زرهی سنگین ارتش بعثی از شمال عراق به مناطق جنوبی و غربی انتقال یافتند. در طول صدها کیلومتر انتقال اُسرای کُرد از شمال عراق به مناطق جنوبی ، تعداد زیادی اطفال، کهنسالان و بیماران و ...که توان ادامهی راه را نداشتند، یا در مسیر جان باختند و یا در بیابانها به حال خود رها شدند.
برخی اردوگاههای اقامت موقّت که یادآور جنایات هیتلر در دوران حاکمیت نازیها در آلمان است، خود به قتلگاه کُردهای اسیر تبدیل شد.اردوگاههایی چون «دبس» ، «توبزاوا»، «تکریت» و «نقره سلمان» و.... از این جملهاند.
النهایه در مرحلهی آخر یعنی مرحله نابودی و پاکسازی ، تمام مردان بزرگتر از سیزده سال که در اسارت بعثیها بودند، توسط ارتش صدام کشته شدند. آنها را دستهدسته، از اردوگاهها جدا کرده و به بیابانها، (بویژه بیابان اطراف مرز عربستان) انتقال و در آنجا قتل عام میکردند.
شیوههای اجرای کشتار هم ، تقریبا مشابه شیوههای نازیها بود: گروهگروه، آنان را در کنارههای گودالهای بزرگ ِ ازپیش حفر شده فرستاده و سپس به رگبار میبستند تا در گودال سقوط کنند.
صدام حسین گمان باطلی داشت که با توجه به تمرکز جنگ در آن مناطق میتواند بعنوان غنیمتِ جنگی طولانی و بی ثمر با ایران ، بزعم خودش با اتخاذ راه حل نهایی ، به مساله کُرد در عراق پایان دهد.
او با همین هدف، دست به جنایتی هولناک زد تا ملتی را در خانه خود، برای همیشه از ریشه خشک کند .خیال خامی که نه تنها صدام بلکه برخی دیگر چون اردوغان نیز در ذهن و ضمیر داشته و دارند . صد البته که آنان نیز باید مانند دیکتاتور معدوم عراق این توهم را با خود به گور برند.
صدام در عملیات انفال با اتکا به ژنوساید فراگیر ملی ، نژادی ، فرهنگی و جغرافیایی و با تحمیل تلفات انسانی و خسارات مادی و محیط زیستی فراوان، صحنه های از سبعیت و دردندگی را به پرده کشید که هنوز پس از گذشت سی و پنج سال آثار دهشتناک آن برجای مانده است.
به گزارش دیده بان خاورمیانه (Middle East Watch): قتل عام 182 هزار انسان، تخریب کامل 4 هزار روستا، 30 ناحیه، 3100 مسجد، 100 کلیسا و تاراج داراییهای ساکنین این مناطق در کنار نابودکردن منابع طبیعی و زیستگاههای منطقه، بخشی از برآوردهای خسارتی این عملیات می باشند.
عملیات انفال به طور گسترده در جوامع و سازمانهای بین المللی به عنوان یکی از بزرگترین نسل کشی های تاریخ شناخته شده و یکی از دردناک ترین نمونه های خشونت دولتی علیه جمعیت اقلیت در تاریخ معاصر باقی مانده است.
١٤ آوریل مقارن با ٢٥ فروردین روز گرامیداشت قربانیان این فاجعه است.
یاد تمامی جان باختگان این جنایت بزرگ را گرامی میداریم