بطوری که از همان اوایل انقلاب اسلامی کردهای عراق با درک همسویی و نزدیکی با ایران کوشیدند مسیر هموار و مشترکی را در مبارزه با رژیم بعث ایجاد کنند. از این رو جبهه های مشترک مبارزه در غرب کشور با رژیم بعث گشوده شد و کردها وارد یک رابطه استراتژیک با جمهوری اسلامی ایران شدند. روابطی که اکنون اگرچه شکل آن تغییر کرده است اما به قوت گذشته باقی مانده است و هنوز رهبران کرد عراقی و مقامات جمهوری اسلامی ایران از توسعه این روابط سخن می گویند. یکی از مردان این عرصه فردی است بنام عبدالله صالح که از همان روزهای اول انقلاب مامور تسریع در حل مشکلات بین ایران و کردستان عراق از یک سو و توسعه روابط از سوی دیگر بوده است.

به گزارش بولتن نیوز، او را در دفتر کارش در اربیل دیدیم .عبدالله صالح از عملکرد دفتر روابط حزب دمکرات کردستان عراق با جمهوری اسلامی ایران از سال 1994 میلادی می گوید که آن روزها مسئولیتش برعهده سرکیس آقا جان بوده است. تسهیلات در رفت و آمد مردم منطقه به جمهوری اسلامی ایران، تردد بیماران ، بازگشت پناهندگان از جمهوری اسلامی ایران به کردستان عراق و در مجموع امور مربوط به 600 کیلومتر مرز مشترک با کردستان عراق در راس ماموریتهای این دفتر بوده است. عبدالله صالح می گوید آنها روابط بسیار حسنه ایی با ایران دارند اما این ایده ال نیست و آنها بیشتر از این انتظار دارند.عبدالله صالح نقطه قوت توسعه این روابط را شخص نیچیروان بارزانی نخست وزیر حکومت اقلیم کردستان عراق می داند که مستقیما مسئول توسعه این روابط است.خواندن این گفتگوی اختصاصی خالی از لطف نیست. متن کامل گفتگو به شرح زیر می باشد.

برای شروع بفرمایید بعنوان دفتر روابط با جمهوری اسلامی ایران از کجا شروع کردید و الان در چه نقطه ای از روابط با ایران قرار دارید؟

بنده از سال 1998 میلادی مسئول روابط حزب دمکرات کردستان عراق با جمهوری اسلامی ایران بودم از سال 2006 میلادی که کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در اربیل راه اندازی شد روابط ما با جمهوری اسلامی ایران وارد سطح دیگری شد و این سطح یک سطح دیپلماتیک و مهم بود. در شرایط کنونی مسئولیت امور مرزها با جمهوری اسلامی ایران ، انجام امور تجار، مردم، دیپلماتها ، توریست ها تماما برعهده این دفتر می باشد و ما با مشارکت کنسولگری جمهوری اسلامی ایران این امور را پیگیری و اجرایی می کنیم. از سال 1998 تا کنون سطح روابط دو طرف بسیار بالا رفته است اگرچه مشکلاتی بوده است اما این مشکلات سریعا برطرف شده است. می‌خواهم بگویم که درک و تفاهم بسیار خوبی برای همکاری بین ما و کنسولگری وجود دارد. نکات منفی روابط ما بسیار کمتر شده است و دلیل این موفقیت نیز به نقش نیچیروان بارزانی نخست وزیر حکومت اقلیم کردستان عراق برمی گردد که شخصا مسئولیت توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران را برعهده گرفته است.

چهارچوب تعریف شده برای توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران از سوی حکومت اقلیم کردستان عراق چگونه است و چه توقعی از این روابط در آینده دارید ؟

ما اکنون روابط بسیار خوبی با جمهوری اسلامی ایران داریم و علاقمندیم این روابط بسیار بیشتر شود. ما علاقمندیم روابط بین ما به سطوح بالاتری ارتقاء پیدا بکند. من می خواهم تاکید کنم که سطوح روابط تجاری با جمهوری اسلامی ایران در سطح ایده ال نیست. متاسفانه شرکتهای بسیار کوچک ایرانی به کردستان عراق آمده اند و خبری از شرکتهای بزرگ ایرانی در کردستان عراق نیست تا بتوانند در پروژه های بسیار بزرگ حضور داشته باشند. ما می بینیم که ترکیه بزرگترین شرکتهای خود را وارد کردستان عراق کرده است و طبیعی است در چنین شرایطی این شرکتها هستند که برنده پروژه های بزرگ خواهند بود. اگر چه برخی شرکتهای ایرانی اکنون توانسته اند در پروژه هایی چون آبرسانی و سد حضور پیدا کنند اما این مطلوب و ایده ال روابط فیمابین نیست. ما بسیار امیدواریم با آمدن آقای رستم قاسمی وزیر سابق نفت به این حوزه و پذیرش مسئولیت سمت مدیر کل ستاد توسعه روابط اقتصادی، این روابط شاهد تحولی اساسی باشد و ایشان بتوانند در این حوزه تحولی ایجاد بکنند.

یعنی مانعی برای حضور شرکتهای ایرانی در کردستان عراق وجود ندارد؟

در کردستان عراق هیچ منع و مانعی برای حضور شرکتهای ایرانی وجود ندارد ما تمایل داریم که شرکتهای بزرگ و خصوصی ایرانی در کردستان عراق حضور فعالتری پیدا بکنند و متاسفانه ما می بینیم که در این حوزه کار جدی صورت نگرفته است. ما می دانیم که محدودیت هایی وجود دارد اما واقعا نمی دانیم این محدودیت چیست و دلیل آن را هم نمی دانیم اما تمایل داریم این محدودیت ها از سوی جمهوری اسلامی ایران برطرف گردد و ما شاهد حضور فعال شرکتهای خصوصی و بزرگ ایرانی در کردستان عراق باشیم.

اخیرا در خصوص حمله عده ای به سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در اربیل مشکلاتی بین دو طرف ایرانی و کرد عراقی روی داد بفرمایید این مشکل چگونه ایجاد شد و روند رسیدگی به این مشکل چگونه است؟

محافظت و حفظ امنیت کنسولگری جمهوری اسلامی ایران برعهده ماست و ما سالهاست این وظیفه را برعهده داریم تا اینکه حادثه ناخوشایندی روی ندهد. تا کنون چندین بار تظاهرات اعتراضی برگزار شده و ما ترتیبی اتخاذ کرده ایم که نمایندگان راهپیمایان دیداری با مسئولین ایرانی در کردستان داشته باشند و همواره این تظاهرات روند مسالمت آمیز و منطقی داشته است، اما این بار نوعی خدعه و حیله گری در خصوص راهپیمایی روی داد. یعنی عده ای کوشیدند که حکومت اقلیم کردستان عراق را فریب بدهند. می خواهم تاکید بکنم که هیچ مجوزی برای حمله به کنسولگری وجود نداشته است. تظاهرات براساس مجوز وزارت کشور حکومت اقلیم به نحوی بود که در یک روز تعطیل در یکی از پارکهای اربیل بنام پارک «شانه‌در» برگزار شود و راهپیمایان بیایند بیانیه خود را بخوانند و بروند و راهپیمایان به حکومت اقلیم تضمین برگزاری آرام راهپیمایی را داده بودند.اما این تضمینها و تعهدات از سوی عده ای از راهپیمایان نقض شد. به نحوی که عده ای از راهپیمایان در پارک «شانه‌در» جدا شده و بوسیله دو دستگاه مینی بوس خود را به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در اربیل می رسانند. یکی از ماشین های پلیس در پارک متوجه موضوع شده و بلافاصله به تعقیب جداشدگان از راهپیمایی می پردازد. نیروهای پلیس مستقر در ماشین 4 نفر بوده اند که بلافاصله در نزدیکی کنسولگری مستقر می شوند و با توجه به اینکه روز جمعه بود ما دو نگهبان در دو سوی کنسولگری گذاشته بودیم .مجموعه ای که از راهپیمایی جدا شده بود خود را به کنسولگری می رسانند و علیرغم تیراندازی هوایی نیروی نگهبان ما عده ایی از شرایط موجود که تعدادشان زیاد بود استفاده کرده و بسوی کونسولگری سنگ پرانی می کنند. همین که موضوع به اطلاع بنده رسید بنده بلافاصله همه ارگانهای امنیتی را در جریان موضوع گذاشتم و در مدت 5 دقیقه نیروهای امنیتی در اطراف کنسولگری مستقر می شوند اما همین 5 دقیقه برای فرصت طلبان کافی بود که بتوانند به سوی کنسولگری سنگ پرانی کرده و خود را به درب کنسولگری برسانند. یک جوان 18 ساله نیز خود را به حیاط کنسولگری می رساند که توسط نگهبان به بیرون از کنسولگری رانده می شود. بعد از رسیدن پلیس بلافاصله عده ای دستگیر و روانه بازداشتگاه شده و راهپیمایان متفرق می گردند.

اخیرا نیچیروان بارزانی نخست وزیر حکومت اقلیم کردستان عراق اعلام کردند که این افراد حمله کننده به سرکنسولگری آشوبگر هستند و ضروری است که بصورت قانونی با این افراد  برخورد شود.

بله درست است. ما بعد از 10 دقیقه به همراه وزیر کشور حکومت اقلیم کردستان عراق به کنسولگری رفتیم و وزیر کشور صراحتا تاکید کرد که این تعرض تنها به سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران نبوده است بلکه این تعرض به حکومت اقلیم کردستان عراق بوده و ما شرمنده این حرکت هستیم.ایشان تصریح کردند که بلافاصله نشست اضظراری تشکیل داده و نتیجه آن را هم رسما به کنسولگری اعلام خواهند کرد.در این نشست هم استاندار و مدیران کل نیروهای امنیتی در اربیل و استانداری حضور پیدا کردند. در خصوص این اتفاق یک سهل انگاری روی داد و سهل انگاری این بود که موضوع در ابتدا یک موضوع طبیعی و ساده درنظر گرفته شد به نحوی که عده ای می آیند و صرفا شعارهایی می دهند و می روند اما در مقابل این تعرض، وزیر کشور قول دادند که با تعرض کنندگان برخورد خواهد شد و همین اتفاق هم افتاد. 7 نفر از راهپیمایان و تعرض کنندگان دستگیر شده اند و دفترشان نیز در اربیل تعطیل گردید و دستگیر شده گان نیز پرونده شان در دادگستری مطرح و حکم آنها نیز صادر خواهد شد. چرا که این اقدام آنها یک اقدام آشوبگرانه بوده و معترضین حق ندارند به سرکنسولگری حمله کنند. می خواهم تاکید کنم که در تمام دنیا راهپیمایی یک امر طبیعی است اما خروج از نظم عمومی را کسی بر نمی تابد و طبیعی است که با آن برخورد می شود.ضمن اینکه حتی خود احزاب کردستان ایران نیز پذیرفته اند که این اقدام یک اقدام تخریبی بوده و پذیرفتنی نیست.