کارا جۆنسۆن مالینا جێگری بەرپرسی یۆنامی لە تاران سەردانی نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تارانی کرد
رۆژی سێشەمە ( ٢٢/١١/٢٠١٦ ) کاتژمێر ١١ی سەرلەبەیانی کاراجۆنسۆنمالینا جێگری بەرپرسی یۆنامی لە تاران سەردانی نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تارانی کرد. لەلایەن نازم دەباغ نوێنەری حکومەتی هەرێم و سۆرانعلیئەمین بەرێوبەریپەیوەندیەکانوراگەیاندنپێشوازیلێکرا.
لە دانیشتنەکەدا کاراجۆنسۆنمالینا پرسیاری لە بارودۆخی هەرێمی کوردستان هەبوو بەتایبەت لە دوای دەستپێکردنی ئوپەراسیۆنی رزگارکردنی شاری موسڵ و پەیوەندیەکانی نێوان حکومەتی هەرێم و حکومەتی ناوەند.
نوێنەری حکومەت تێروانین و بۆ چوونەکانی حکومەتی هەرێمی بۆ میوانەکەی روون کردەوە و باسی رۆلی پێشمەرگە قارەمانەکانی لە ئۆپەراسیۆنی رزگارکرنی موسل کرد و هەروەها وتەکانی ئەم دواییەی سەرۆک بارزانی بۆمیوانەکەی روون کردەوە.
ئێران نه‌بوایا، "عێراقی داعش" دروست ده‌بوو/ کورده‌کانی عێراق جودایی‌خواز نین/ جیهان، چاوه‌ڕوانی داعشی پارتیزانی بێت
نوێنەری حکومەتی هەرێم لە تاران: ئازادکردنی موسڵ قۆناغێکی نوێ لە لاوازبوونی داعش و دەستەکانی پشتەوەی
نازم دەباغ نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران ڕایگەیاند کە عێراقی پاش ئازادکردنەوەی موسڵ قۆناغێکی نوێ دەبێت لە لاوازکردنی داعش و ئەو دەستانەی کە لە پشتەوەی ئەم گرووپە تیرۆریستییە بوون.
ناوبراو لە وتووێژی تایبەت لە گەڵ پەیامنێری جام کوردی وتی: بڵاوبوونەوەی تیرۆریستانی داعش دەبێتە هۆی ئەوەی کە ئەم گرووپە تیرۆریستییە ئاراستەی شەڕەکەی بۆ کردەوەی تیرۆریستی و خۆتەقاندنەوە بگۆڕێت.
نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران هەروەها بە ئاماژە بە ئەزموونی پێشووی ململانێی لایەنە سیاسییەکان لە عێراق وتی کە ئەگەر لایەنەکان پابەندی ڕێکەوتنەکانیان لە چوارچێوەی دەستور و هەرەوەها ڕێکەوتنەکانی پێش شەڕی موسڵ نەبن دەتوانێت کێشەکانی وڵات بەرەو قوڵبوونەوە ببات.
سەبارەت بە تورکیا و جێگیربوونی ژمارەیەک لە هێزە سەربازییەکانی ئەم وڵاتە لە بنکەی سەربازی بەعشیقە، نازم دەباغ وتی کە تورکیا لە سەرەتای سەرهەڵدانی داعشەوە تا ئێستا بە سەر چەندین قۆناغدا سیاسەتی خۆیی تێپەڕاندووە و ئەمانەش وای لێدەکات کە لە عێراقدا بمێنێتەوە.
ئەمانە و چەندین بابەت و وردەکاری زیاتر لە وتووێژی جام کوردی لە گەڵ نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە کۆماری ئیسلامی ئێراندا هاتووە:
وەک ئەوەی کە لە ئێستادا شەڕی ئازادکردنی موسڵ بووەتە تەوەری سەرەکی هەواڵ و ڕاپۆرتی میدیاکان و بە گەورەترین شەڕی دژ بە گرووپی تیرۆریستی داعش هەژمار دەکرێت، لێکدانەوەی بەڕێزتان بۆ ئەم شەڕە چییە و چە گۆڕانکارییەک لە ناوچەکەدا دەخوڵقێنێت؟
دیارە گرنگی شەڕی موسڵ تەنیا لە شارەکەدا نییە بەڵکوو ناوچەیەکی بەرفراوان و سوننەنشین و ناوەندی بنیادگوزاری سوپای عێراقە و هاوسنورە لە گەڵ سوریا و تا ڕادەیەک لە گەڵ تورکیاش. کاتی خۆی کە داعش و پشتیوانانی داعش و هاوکارانی هاوکاربوون بۆ گرتنی شاری موسڵ و ناوچەکە، لێکدانەوەیەک بوو بۆ درووستکردنی پێگەیەکی بەهێزی ئەو سوننانەی کە داعش و یان پشتیوانی داعشن کە هەنگاوێکیش بوو بە بڕوای من بۆ درووستکردنی هەرێمێکی سوننە لە عێراق و سوریادا. هەروەها هەنگاوێکیش بوو بۆ لەناوبردنی ئیدارەی کوردی. ئەم شەڕە بۆ ئازادکردنی موسڵ خۆی لە لاوازکردنی داعش لە عێراق و سوریادا دەبینێتەوە.
هەروەها چۆن لە پاش گرتنی موسڵ باس لە عێراقێکی نوێ دەکرا و گووترا عێراقی پاش گرتنی موسڵ بە دڵنیاییەوە ئەمجارەیان ئازادکردنەوەی موسڵ قۆناغێکی نوێ دەبێت لە لاوازکردنی داعش و ئەو دەستانەی کە لە پشت داعش بوون. هەروەها تێکەڵاوکردنی کارتی یاری هەموو هێزە عێراقییەکان بە کورد، عەرەب، سوننە و شێعە و ئەوانیتر لە گەڵ کارتی هێزە دەرەکییەکان وەک ڕووسیا، ئەمریکا و دراوسێکان بە تایبەت تورکیا، ئێران و سەعوودیا.
واتە دەبێت هەموو ئەگەرەکان بخرێنە سەر مێزی لێکدانەوە و دیراسەکردن، چۆن دەکرێت هەڵسەنگاندن بکرێت بۆ داهاتوو. کە دەکرێت ئێمەی کورد باشتر بیر لەو داهاتووە بکەینەوە کە لە کاتی خۆی وامان دانا داعش سنورێکی بۆ درووست کردووین لە نێوان هەرێم و عێراقدا. بەڵام ئەمڕۆکە ئازادکردنی موسڵ هەنگاوێکە بۆ دەرکردنی هێزێکی چەکداری تیرۆریستی بەهێز و شکست پێهێنانی و گەڕاندنەوەی یەکپارچەیی خاکی عێراق و بە توانایی هێزی شەڕکەر و چەکدارەکانی عێراق. دەبێت لەو کاتەدا ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ سیاسەتی ڕابردووی بەشێک لە هێزی عێراقی و ناوچەییەکان، دەبێت بزانین لە کاتی هەست کردن بە بەهێزبوونی سوپای عێراق چۆن بیر لە چارەسەرکردنی کێشەی نێوان کورد و بەغدا دەکرێتەوە.
ئازادکردنەوەی موسڵ چە کاریگەرییەکی لە سەر ڕەوشی ناوخۆیی عێراق دەبێت؟
بە دڵنیاییەوە وەکوو لە پێشەوە باسمان کرد کێشەی دەرکردنی داعش لە موسڵ و ناوچەکە چارەسەر دەکرێت بەڵام دوو کێشەی گەورەتر درووست دەبێت، یەکیان پەرت و بڵاوکردنی هێزەکانی داعش و دەکرێت ڕوو بکەنە شەڕی پارتیزانی، جارێکیتر شەڕەکانیان زیاتر دەبێتە کاری تیرۆر و خۆتەقاندنەوە. کێشەی دووەمیش بەم بیرکردنەوەی هێز و لاینەکان هەیان بووە و لە ململانێی نێوان خۆیان جارێکی دیکە بە هۆی بوونی هێزی چەکداری حەشدی شەعبی، حەشدی نیشتمانی، سوپا و ئاسایش کێ دەڵێت جۆرە غروورەیەک درووست نابێت و کێشەکان درێژەی پێ نادرێت و ململانێکان قووڵتر نابنەوە.
لە پاش سەردانەکەی مەسعود بارزانی بۆ بەغدا، ئایا ئازادکردنەوەی موسڵ دەتوانێت هەولێر و ناوەند لە یەکتر نزیک بکاتەوە، یان بە ڕای بەڕێزتان ئەگەری شەڕی نێوان هێزەکانی عێراق و پێشمەرگە سەبارەت بەو ناوچانەی کە کورد کۆنتڕۆڵی کردووە لە ئارادایە؟
دەکرێت پاش سەردانەکەی بەڕێز کاک مەسعود و ئازادکردنی موسڵ لاپەڕەیەکی نوێ بکرێتەوە بۆ باشترکردنی پەیوەندییەکانی نێوان هەرێم و بەغدا و لە هەمان کاتیشدا وەکوو لە خاڵی یەک و دوو باسمان کرد دەکرێت کێشەکانیش قووڵتر بکاتەوە، ئەگەر هەر دوولا پابەند نەبن بەو ڕێکەوتننانەی هەبوو بە تایبەت بە پێی دەستوری عێراق و مافی چارەی خۆنووسین چارەسەرکردنی مادەی 140.
تورکیا هێزی لە بنکەی سەربازی بەعشیقە جێگیر کردووە و بەرپرسانی ئەم وڵاتەش بە تایبەت ڕەجەب تەیب ئەردۆغان پێداگری لە سەر بەشداریکردنی هێزەکانیان لە شەڕی ئازادکردنەوەی موسڵ دەکەن و هاوکات ئەمەش لای بەرپرسانی باڵای عێراق بە توندی وەڵام دراوەتەوە. تورکیا لە موسڵ چی دەوێت؟ بەردەوامی ئەم ڕەوتە پەیوەندییەکانی نێوان ئەنکەرە و بەغدا بەرەو کوێ دەبات؟
ئاشکرایە کە سیاسەتی تورکیا لە سەرەتای پەیدابوونی داعش تا ئەمڕۆکە بە چەند قۆناغێکدا تێپەڕ بووە، هەر لەوەی کە گووترا پشتیوانی داعش و هاوکارە بە تایبەت لە سوریا. هەر لە پاش کودەتاکەی سوپای تورکیا گۆڕانی سیاسەتی ئەم وڵاتە بە باشترکردنی پەیوەندییەکانی لە گەڵ ڕووسیا و ئیسرائیل و هەروەها جۆرە ساردبوونەوەیەک لە پەیوەندییەکانی لە گەڵ ئەمریکا. دیارە هەموو ئەوانە وا لە تورکیا دەکات زۆرتر سور بێت لە سەر مانەوەی لە عێراق و باشیک وەک سەرقاڵکردنی سوپاکەن بە شەڕی ناوخۆ و دەرەوە و لە هەوڵدا دەبێت بۆ پارێزگاریکردن لەو پێگەیەی هەیەتی چ لە کوردستان و چ لە باشیک بە هەر هۆکارێک کە ئەوەش بە پێی لێدوانەکانی سەرکردەکانی عێراق دژ بە تورکیا بە دڵنیاییەوە ئەگەر بە مەنتیق کار نەکرێت ئاڵۆزی و دژواری لە ناوچەکە دەهێنێتە کایەوە و واش لە کورد دەکات خۆی بە سەر لایەکدا ساغ بکاتەوە.
دەوترێت کە لە موسڵ ڕێڕەوێک بۆ دەربازبوونی تیرۆریستانی داعش بەرەو سوریا دەکرێتەوە. چوونی ئەو تیرۆریستانە بۆ سوریا و بوونی بە ئەفغانستانێکی دیکە چە کاریگەرییەکی لە سەر ئاسایش و سەقامگیری داهاتووی عێراق دەبێت؟
بۆ ڕێگاکردنەوە نازانم بەڵام ئەنجامەکەی وەکوو شەنگال دەبێت، داعش موسڵ و ناوچەکە چۆڵ بکات کە هاوکات لە سوریاش شەڕێکی قورس لە گەڵ داعش دەکرێت بە تایبەت لە شاری حەلەب، ئەمڕۆ حەلەب بووەتە ناوچەیەکی گرنگی نێودەوڵەتی بۆ ساغکردنەوەی ململانێی نێوان لایەنە دژەکان کە پشتیوانی داعش و ئەوانەی کە دژ بە داعش بوون، لە هەر ڕوویەکەوە نەک کار دەکاتە سەر عێراق بەڵکوو کاریگەریی لە سەر هەموو ناوچەکە دەبێت.
نوری مالیکی سەرۆک وەزیرانی پێشووی عێراق ڕایگەیاندووە کە دەبێت لە پاش ئازادکردنەوەی موسڵ هێزە بەشداربووەکان لە شارەکە بکشێنەوە. ئایا هەرێمی کوردستان ئەمەی پێ قبووڵ دەکرێت؟ واتە کورد بە ناردنی هێزەکانی پێشمەرگە لەم شەڕەدا تێچووی بەرکەوێت و دواتریش بکشێتەوە؟
ووتمان لێدوان و ململانێی سیاسی لە پاش ئازادکردنەوەی موسڵ ڕەنگدانەوەی دەبێت ئەگەر لایەنەکان پابەندی ڕێکەوتنەکانی پێش ئازادکردنی ئەم شارە نەبن.
سەردانەکەی سەرۆکی هەرێم بۆ بەغدا، شەڕی موسڵ، ململانێی لایەنە سیاسییەکانی هەرێم و قەیرانی ئابوری کە لەم ڕۆژانەدا کاریگەرییەکانی زیاتر لە هەر کاتێکی دیکە لە سەر ژیان و گوزەرانی دانیشتووانی هەرێم دەبینرێت داهاتووی پرۆژەی سەربەخۆیی بەرەو کوێ دەبات. ئایا لەم هەل و مەرجەدا هەرێمی کوردستان بەرەو ڕیفراندۆم دەڕوات یان لە چوارچێوەی عێراقی فیدراڵ دەمێنێتەوە؟
پێم وایە پرۆژەی سەربەخۆیی کورد ئاوات و ئامانج و خواستی هەموو کوردێکی دڵسۆز و تێکۆشەرە کە ڕۆژێک دەبێت ئەم ئامانجە بێتە دی، بەڵام بە نەبوونی یەک ووتاری سیاسی و بەرژەوەندییەکانی وڵاتانی زلهێز و ناوچەکە پێم وایە ئەم هەنگاوە ڕادەوەستێ، دەبێت لەم قۆناغەدا قابیلی جێبەجێ کردن نەبێت.
هەموو ئاراستەکانیش بەرەو ئەوە دەڕۆن پاش سەردانەکەی بەڕێز کاک مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان کە دڵنیایی دایە عێراقییەکان کە ئێمە لە گەڵ جیابوونەوە نین، بەڵکوو داوای سەربەخۆیی لە ئیدارەدانی هەرێمی کوردستان لە چوارچێوەی عێراقدا دەکەین کە ئەم قسانەی لێکدانەوەی جۆراوجۆر هەڵ دەگرێت و قۆناغێکیتر لە ئیدارەدانی سیاسی بۆ سەرکردایەتی کورد دێنێتە پێشەوە. دیسانەوە هەر بەرنامەیەک و پرۆژەیەک هەبێت بە یەکێتی ڕیزەکانی گەل و یەک گوتاری سیاسی جێبەجێ دەبێت.
وتووێژ: ئیدریس سلێمانی
خاتوو "کارا جۆنسۆن مالینا" جێگری بەرپرسی یۆنامی لە تاران سەردانی نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کرد
رۆژی سێ شەممە (٢٧/٩/٢٠١٦) خاتوو "کارا جۆنسۆن مالینا" جێگری بەرپرسی یۆنامی لە تاران سەردانی نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کرد لە تاران.
لەلایەن بەرێز نازم عومەر نوێنەری حکومەتی هەرێم وهەر یەک لە بەرێزان سۆران علی امین و سەلام عارف روشدی ئەندامانینوێنەرایەتی پێشوازی گەرمی لێ کرا.
لە دانیشتنەکەدا خاتوو "کارا جۆنسۆن مالینا" سوپاسی ئەو پێشوازیە گەرمەی کرد و پرسیاری لە بارودۆخی هەرێمی کوردستان هەبوو بە تایبەت لە ئامادەکاریەکانبۆ رزگار کردنی شاری موسڵ و پەیوەندیەکانی نێوان حکومەتی هەرێم و حکومەتی ناوەند. بەرێز نوێنەری حکومەتی هەرێم راو بۆچوونی حکومەتی هەرێمی لەمەر روداوەکان بۆ میوانەکانی روون کردەوە و بە تایبەت چاوەروانی حکومەتی هەرێم لە نەتەوە یکگرتووەکان بۆ هاوکاری کردن لە بواری کۆمەک بە ئاوارەکان و هەروەها چاوەروان دەکرێت لە شەری رزگاری موسل ئاوارەیەکی زۆری ئەو شارە روو لە هەرێمی کوردستان بکەن .
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە فەرماندەی فەرماندەیی ناوەندیی هێزەكانی ئەمەریكا دەكات
ڕۆژی هەینی 23ـی 9ـی 2016 لە سەلاحەددین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە جەنەڕاڵ جوزێف ڤۆتێڵ فەرماندەی فەرماندەیی ناوەندیی هێزەكانی ئەمەریكا و شاندێكی یاوەری كرد كە پێكهاتبوو لە دۆگڵاس سیڵیمەن باڵیۆزی ئەمەریكا لە عێراق و جەنەڕاڵ تاونسێند فەرماندەی هێزەكانی ئەمەریكا لە عێراق و كێن گڕووس كونسوڵی ئەمەریكا لە هەولێر و ژمارەیەك ڕاوێژكار و بەرپرسی سەربازیی ئەمەریكا.
لە كۆبوونەوەكەدا كە ژمارەیەك لە بەرپرسە سەربازی و ئەمنییە باڵاكانی هەرێم ئامادە بوون، ئامادەکارییەکان بۆ پرۆسەی ئازادكردنی موسڵ و هەماهەنگیی نێوان پێشمەرگە و هاوپەیمانان و هێزەكانی عێراقی خرایە بەرباس و فەرماندەی فەرماندەیی ناوەندیی هێزەكانی ئەمەریكا خۆشحاڵیی خۆی بۆ بەرەوپێشچوونەکان لەوبارەیەوە ڕاگەیاند و بە ناوی خۆی و وڵاتەکەیەوە ستایشی ڕۆڵی سەرۆک بارزانی و پێشمەرگەی کوردستانی کرد و ڕایگەیاند کە تێڕوانین و ڕای سەرۆک بارزانی بۆ ئەوان زۆر بە سوودە و دەیانەوێ سەرنجی بەڕێزیان لەبارەی پرۆسەی ئازادکردنی موسڵ و شەڕی دژی تیرۆریستان سووریا بزانن.
هەر لە کۆبوونەوەکەدا بە وردی باسی قۆناغی دوای ئازادکردنی موسڵ و مەترسی و تەحەدیاتەكانی ئەو قۆناغە و چۆنییەتی ڕووبەڕووبوونەوەی ئەو کێشانە کرا و جەخت لەسەر ئەوە کرایەوە کە دەبێ هاوشان لەگەڵ ڕێککەوتن و پلانی سەربازی بۆ ئازادکردنی موسڵ، ڕێککەوتنی سیاسی هەبێت تا سەقامگیری و ئاساییش لەو ناوچانە بەرقەرار بێت و ژیانی پێكهاتە ئایینی و نەتەوەییەكانی پارێزگای نەینەوا پارێزراو بێت و جارێکی دیکە سەر و ماڵیان نەکەوێتەوە بەر هەڕەشە.
لە بەشێکی دیکەی کۆبوونەوەکەدا باس لە شەڕی دژی تیرۆریستان لە سوریا کرا و سەرۆک بارزانی ڕا و سەرنجی خۆی لەبارەی ڕەوشی سوریا خستەڕوو و نیگەرانیی خۆی لە ئاڵۆزبوونی زیاتری دۆخی سووریا و داهاتووی خەڵکی مەدەنیی ئەو وڵاتە بەگشتی و چارەنووسی کوردی ڕۆژئاوا خستەڕوو و ڕایگەیاند کە هاوپەیمانان دەبێ زۆر بە دیقەتەوە مامەڵە لەگەڵ ئەو بابەتانەدا بکەن.
لە کۆتایی کۆبوونەوەکەشدا جەخت لەسەر بەردەوامیی گفتوگۆ و هەماهەنگیی هەردوولا کرایەوە.
نێچیرڤان بارزانی و دەمیرتاش، دیالۆگی نێوان لایەنە كوردستانییەكان دووپات دەكەنەوە
نیوەڕۆی ئەمڕۆ پێنجشەممە 22-9-2016 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، پێشوازی لە شاندێكی پارتی دیموكراتی گەلان لە توركیا هەدەپە بە سەرۆكایەتیی بەڕێز سەڵاحەدین دەمیرتاش هاوسەرۆكی هەدەپە و ئەندامێتیی بەڕێزان عوسمان بایدەمیر و ژمارەیەك لە پەرلەمانتار و ڕاوێژكارانی هەدەپە، كرد.
لە سەرتای دیدارەكەدا بەڕێز دەمیرتاش باسی ئامانجی سەردانەكەیان بۆ هەرێمی كوردستان و دیداریان لەگەڵ جەنابی سەرۆك بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كرد كە دەستپێشخەریەكە بۆ دەستپێكردنی دیالۆگێكی فراوانی نێوان لایەنە كوردستانییەكان بۆ چارەسەركردنی كێشە و ناكۆكییەكان و چۆنییەتی ڕووبەڕووبوونەوەی دۆخ و پێشهاتەكانی ئێستای ناوچەكە و كاریگەرییەكانی لەسەر پرسی كورد لە بەشەكانی دیكەی كوردستان.
ئاماژەی بەوەش دا كە دیالۆگ و لێكگەیشتنی نێوان لایەنە كوردستانییەكان لە هەموو بەشەكانی كوردستان و كاری پێكەوەیی و ئامادەكاری بۆ چۆنییەتیی مامەڵەكردن لەگەڵ دۆخی ناوچەكە، پێگەی كورد لە دەڤەرەكە بەهێزتر دەكات و مەترسیییەكانی سەر گەلی كورد كەمتر دەكاتەوە، جەختیشی لەوە كردەوە كە هەدەپە دەستپێشخەری دەستپێكردنی گفتوگۆ و دیالۆگێكی نێوان لایەنە كوردستانییەكان دەستپێكردووە و هیوای خواست كە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستانیش پشتگیری لەو دەستپێشخەرییە بكات.
لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان بە گەرمی بەخێرهاتنی بەڕێز سەڵاحەدین دەمیرتاش و شاندی یاوەری كرد و پاڵپشتی و پشتگیریی خۆی بۆ دەستپێشحەریی پارتەكەیان دووپات كردەوە و هیوای سەركەوتنی بۆ خواست، جەختی لەوەش كردەوە كە هەبوونی دیالۆگ لە نێوان لایەنە سیاسییەكاندا ناكۆكی و گرژییەكان كەمدەكاتەوە و بە پێویستییەكی ئەمڕۆی بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی مەترسییەكان و دۆخی ئێستای ناوچەكە لەقەڵەم دا و پشتگیریی خۆی و حكوومەتی هەرێمی كوردستانی بۆ هەموو هەنگاوێكی لێكگەیشتن و دەستپێكردنی دیالۆگێكی ئەنجامدار لە نێوان لایەنەكان و دەربڕی و بە كارێكی ئەرێنی ناساند.
لە بەشێكی دیكەی دیدارەكەدا باس لە هەوڵدان بۆ دەستپێكردنەوەی پرۆسەی ئاشتی لە توركیا كرا و لەمبارەیەوە بەڕێز سەڵاحەدین دەمیرتاش ڕۆڵی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی لە پرۆسەی ئاشتی لە توركیا بەرز نرخاند و داوای كرد وەك هەمیشە لە هەوڵەكانی بەردەوام بێت بۆ دەستپێكردنەوەی پرۆسەی ئاشتی لە توركیا و پشتگیریكردن لە چارەسەركردنی ئاشتیانەی پرسی كورد لەو وڵاتە.
لەمبارەیەوە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی دووپاتی كردەوە كە پرسی كورد لە توركیا تەنیا لە ڕێگەی ئاشتی و دیالۆگ و لێكگەیشتنەوە چارەسەر دەبێت و چەك ناتوانێت هیچ كێشەیەك چارەسەر بكات و خزمەت بە هیچ لایەنێك ناكات، هەروەها جەختی لەوەش كردەوە كە وەك هەمیشە پشتگیری لە پرۆسەی ئاشتی دەكەن.
تاوتوێكردنی پێشهاتەكانی ناوچەكە بەگشتی و شەڕی دژی داعش بەتایبەتی و ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر و چەند بابەتێكی دیكەی پەیوەندیدار، بەشێكی دیكەی دیدارەكە بوو.
نێچیرڤان بارزانی و وەزیری بەرگریی بەریتانیا كۆبوونەوە
سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ پێنجشەممە 22-9-2016 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، پێشوازی لە بەڕێز مایكل فالۆن وەزیری بەرگریی بەریتانیا و شاندێكی دیپلۆماسی و سەربازیی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا شاندی میوان خۆشحاڵیی خۆیان بە سەردانی هەرێمی كوردستان دەربڕی و سوپاسی خەڵك و حكوومەت و پێشمەرگەی كوردستانیان كرد كە توانیویانە بوێرانە بەرگریی لە هەموو پێكهاتەكانی خەڵكی كوردستان و بنەما و پرەنسیپەكانی مرۆڤایەتی بكەن و هێرش و پلانەكانی تیرۆرستان شكست پێ بهێنن. باسیشیان لە ئۆپەراسیۆنەكانی ئازادكرنەوەی شاری مووسڵ لە دەستی تیرۆر كرد و جەختیان لەوە كردەوە كە پێشمەرگە دەتوانێت ڕۆڵێكی كاریگەری لەو ئۆپەراسیۆنانەدا هەبێت بە هەماهەنگیی حكوومەتی عێراقی فیدرال و هاوپەیمانان. بە پێویستیشیان زانی كە لە ڕووی كۆمەڵایەتیەوە گفتوگۆی چڕ بۆ قۆناغی دوای ئازادكرنەوەی شاری مووسڵ و پاراستنی هەموو پێكهاتەكانی ئەو ناوچانە ئەنجام بدرێت.
شاندی میوان ئاماژەیان بەوەش دا كە بەریتانیا بەردەوام دەبێت لە مەشق و ڕاهێنان و ناردنی هاوكاریی سەربازی بۆ پێشمەرگە و لەمبارەیەشەوە هەماهەنگییەكی تەواو لە نێوان وەزارەتی پێشمەرگە و وەزارەتی بەرگریی بەریتانیادا هەیە، هەروەها ئاشكرایانكرد كە ئەوان دەزانن بەهۆی هاتنی ژمارەیەكی یەكجار زۆری ئاوارە و پەنابەرانی دەستی تیرۆر بۆ هەرێمی كوردستان، بارگرانییەكی زۆر بۆ حكوومەتی هەرێم دروست بووە و پێشبینیش دەكرێت لە كاتی ئازادكرنەوەی شاری مووسڵ دا ئەو ژمارەیە زۆر زیاتر ببێت و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش ئاگاداری ئەم پرسەیە، بۆیە ئەوان هەوڵ دەدەن لەم ڕووەوە هاوكار بن.
لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ئەو سەردانە و حكوومەتی بەریتانیای كرد كە درێغی نەكردووە لە هاوكاریكردنی پێشمەرگە و سوپاسی بەردەوامیی ناردنی شاندی ئاست بەرزی بەریتانی بۆ هەرێمی كوردستان كرد و خوازیاری ئەوە بوو بەریتانیا ڕۆڵێكی بەرچاو لە گفتوگۆی نێوان لایەنەكان ببینێت بە مەبەستی داڕشتنی پلانی قۆناغی دوای ئازادكردنەوەی شاری مووسڵ لە تیرۆرستانی داعش و پاراستنی سەر و ماڵی هەموو پێكهاتە نەتەوەیی و ئایینییەكانی ناوچەكە.
ئاماژەی بەوەش دا كە لەم دواییەدا پەیوەندییەكی باشتر و تۆكمەتر لە نێوان هەولێر و بەغدا هەبووە و چەندین كۆبوونەوەی ئاست بەرزی سەربازی لەنێوان هەردوولادا هەبووە بە مەبەستی داڕشتنی پلانی ئۆپەراسیۆنەكانی ئازادكرنەوەی شاری مووسڵ بە هەماهەنگیی هاوپەیمانان. جەختی لەوەش كردەوە كە هەرچەندە لە ڕێگەی ڕێكخراوەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكانەوە هاوكاریی ئاوارەكان كراوە، بەڵام پێشبینی دەكرێت لەگەڵ دەستپێكردنی ئۆپەراسیۆنەكانی ئازادكرنەوەی شاری مووسڵ ژمارەیەكی زۆرتری خەڵكی سڤیل ڕوو لە هەرێمی كوردستان بكەن بۆیە پێویستە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ئاگاداری ئەمە بێت و هەنگاوی زیاتر بۆ هاوكاریكردنی ئاوارەكان بهاوێژێت.
لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا بەڕێزیان ئاماژەی بە پەوەندییە دێرین و پتەوەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و بەریتانیا كرد و جەختی لەوە كردەوە كە ئەوە لە بەریتانیا چاوەڕێ دەكەن لە هەموو ڕوویەكەوە هاوكاریی هەرێمی كوردستان بكات بە تایبەت كە ئێستا هەرێم ڕووبەڕووی ژمارەیەك قەیران بووەتەوە.
نێچیرڤان بارزانى پشتگیرى له نادیا موراد ده‌كات
به‌بۆنه‌ى ده‌ستنیشانكردنى وه‌ك باڵیۆزى نیازپاكیى نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان، له نامه‌یه‌كدا بۆ خاتوو نادیا موراد، به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان، وێڕاى ده‌ربڕینى خۆشحاڵى، پیرۆزبایى لێده‌كات و هیواى سه‌ركه‌وتنى بۆ ده‌خوازێت، هه‌روه‌ها پشتگیریى خۆى و حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان بۆ ئه‌رك و كاره‌كانى ده‌رده‌بڕێت.
له نامه‌كه‌یدا به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران ده‌ستنیشانكردنى نادیا موراد به باڵیۆزى نیازپاكیى نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان به نیشانه‌ى هاوسۆزى و پشتگیریى كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى بۆ خوشك و برایانى ئێزدى له قه‌ڵه‌م ده‌دات كه له هه‌مان كاتدا مایه‌ى شانازیى ته‌واوى ئێزدییان و كوردستانه. هیواش ده‌خوازێت ئه‌م ئه‌ركه‌یان ببێته پشتگیرییه‌ك بۆ هه‌وڵه‌كانى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان و دۆستانى ئێزدییان بۆ ئه‌وه‌ى جینۆسایدى ئێزدییان و پێكهاته ئایینى و نه‌ته‌وه‌ییه‌كانى دیكه، له‌لایه‌ن كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تییه‌وه بناسرێت.
ئه‌مه‌ش ده‌قى نامه‌كه‌ى به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستانه بۆ خاتوو نادیا موراد:
خانما هێژا نادیا موراد،
سلاڤ و ڕێز ..
گه‌له‌ك خۆشحالم ب ده‌ستنیشانكرنا هه‌وه وه‌ك بالیۆزا نیازپاكیێ یا نه‌ته‌وه‌یێن یه‌كبوویى، ب ڤێ هه‌لكه‌فتنێڤه ژ دل پیرۆزباهیێ ل هه‌وه دكه‌م، هیڤیا سه‌ركه‌فتنێ بۆ ئه‌ركێ هه‌وه دخوازم، ئه‌ز و حكوومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ژى ب هه‌مى شێوه‌یه‌كى ئه‌م ئاماده‌نه هه‌مى پشتگیریا پێویست پێشكه‌شى هه‌وه و كار و ئه‌ركێن هه‌وه بكه‌ین.
ده‌ستنیشانكرنا هه‌وه وه‌ك بالیۆزا نیازپاكیێ یا نه‌ته‌وه‌یێن یه‌كبوویى نیشانا هه‌ڤسۆزى و پشته‌ڤانیا جڤاكا نێڤده‌وله‌تییه بۆ خوشك و برایێن مه یێن ئێزدى، هه‌روه‌سا جهێ شانازییا هه‌مى ئێزدییان و ته‌ڤایا كوردستانێیه. هیڤیدارم كو ئه‌ڤ ئه‌ركێ هه‌وه ببیته پشته‌ڤانییه‌كا دى بۆ هه‌ولێن حكوومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و دۆستێن ئێزدییان كو جینۆسایدا ل دژى خوشك و برایێن مه یێن ئێزدى و پێكهاتێن دى یێن ئۆلى و نه‌ته‌وه‌یى هاتیه كرن، ژ ئالیێ جڤاكا نێڤده‌وله‌تیڤه بێته ناسكرن.
جاره‌كا دى ژ دل پیرۆزباهیێ ل هه‌وه دكه‌م، هه‌مى پشتگیرى و پشته‌ڤانیا خوه بۆ هه‌وه و سه‌ركه‌فتنا ئه‌ركێ هه‌وه دوباره ده‌كه‌م.
سه‌ركه‌فتى بن.
نێچیرڤان بارزانى
سەرۆك وەزیرێن هەرێما كوردستانێ
نیوەڕۆی ئەمڕۆ پێنجشەممە 8-9-2016 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، پێشوازی لە بەڕێز یان كۆبیش نوێنەری تایبەتیی نەتەوە یەكگرتووەتان لە عێراق كرد.
لە دیدارەكەدا بەڕێز كۆبیش خۆشحاڵیی خۆی بە سەردانی هەرێمی كوردستان دەربڕی و دەستخۆشی لە دوا سەردانەكەی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و شاندی یاوەری بۆ بەغدا كرد و بە سەردانێكی سەركەوتووی وەسفكرد كە ئەنجامی باشی لێكەوتۆتەوە و هیوای خواست پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا زیاتر تۆكمە بكرێن بەتایبەتی لە بوارەكانی وزە و ئاسایش و داڕشتنی پلانێكی گونجاو بە هاوكاریی هاوپەیمانان بۆ ڕزگاركردنی شاری مووسڵ و دەڤەرەكانی دیكە لە دەستی تیرۆرستانی داعش.
هەروەك دەستخۆشی لە حكوومەتی هەرێمی كوردستانیش كرد كە لەگەڵ ڕێكخراوەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان و ئەوانی دیكە، خەریكی داڕشتنی پلانێكن بۆئەوەی لە كاتی ئازادكرنەوەی شاری مووسڵ پێشوزای لەو ئاوارانە بكەن كە پێشبینی دەكرێت بەهۆی شەڕەوە ژمارەیەكی زۆری خەڵكی ئەو شارە ڕوو لە هەرێمی كوردستان بكەن.
لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی سەردان و ڕۆڵی بەڕێزیانی كرد دەربارەی زەمینە سازكردن بۆ دوا سەردانی شاندی هەرێمی كوردستان بۆ بەغدا كە ئەنجامی باشی لێكەوتەوە و پوختەیەكیشی دەرباری كۆبوونەوە و دیدارەكانی ئەو سەردانەی بۆ نوینەری تایبەتیی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عێراق خستە ڕوو. ئاشكراشیكرد كە داوایان لە بەغدا كردووە لە كاتێكی زوودا پلانێكی هاوبەش بۆ ڕزگاركردنی شاری مووسڵ و ناوچەكانی دیكە لە دەستی تیرۆرستانی داعش دابڕێژن و هەماهەنگیی نێوان هەولێر و بەغدا زیاتر بكرێت.
دەربارەی ڕێككەوتنی هەولێر و بەغدا لەسەر ناردنی نەوتی كەركووك بۆ دەرەوە، بەڕێزیان ئاماژەی بەوە دا كە ئەمە دەستكەوتێكە لە بەرژەوەندیی هەموو پێكهاتەكانی گەلی عێراقدایە، جەختی لەوەش كردەوە كە گفتوگۆكانی نێوان هەولێر و بەغدا بەردەوام دەبن و لەمبارەیەشەوە نەتەوە یەكگرتووەكان دتوانێت ڕۆڵی خۆی بگێڕێت.
تاوتوێكردنی بەردەوامیی هاوكارییەكانی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ ئاوارە و پەنابەرانی دەستی تیرۆر و بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی ناوچەكە و چەند بابەتێكی دیكەی پەیوەندیدار، لایەنێكی دیكەی دیدارەكە بوو.
سەرۆك بارزانی گەشتێكی دیپلۆماسی سەركەوتووی بۆ فەڕەنسا ئەنجامدا
رۆژی چوارشەممە 7ـی ئەیلوول/سێپتەمبەری 2016 بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی سەردانی پاریسی پایتەختی فەڕەنسا كرد ، وگرنگترین دیدارەكانی سەرۆك بارزانی لە پاریس لەگەڵ بەڕێز فڕانسوا هۆلاند سەرۆكی كۆماری فەڕەنسا بوو، كە لە ڕۆژی پێنجشەممە 8 ی ئەیلوول/سێپتەمبەری 2016 لە كۆشكی ئێلیزیێ لە پاریس ئەنجامدرا، سەرۆك بارزانی بە شێوەیەكی فەرمی لە لایەن سەرۆكی فەڕەنسا پێشوازی لێكرا.
لە دیدارەكەدا كە وەزیری دەرەوە و سەرۆكی ئەركانی سوپای فەڕەنسا و بێرنارد كۆشنێر وەزیری پێشووی دەرەوەی فەڕەنسا و دۆستی گەلی كوردستان و ژمارەیەك ڕاوێژكاری حكوومەتی فەڕەنسا ئامادە بوون، سەرۆك كۆماری فەڕەنسا ڕێز و سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ قارەمانێتیی هێزی پێشمەرگەی كوردستان لە شەڕی تیرۆر ڕاگەیاند و جەختیشی لە كاری هاوبەشی وڵاتەكەی و هەرێمی كوردستان لە بەرنگاربوونەوەی تیرۆریستان كردەوە.