سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراق دەكات
ئەمڕۆ هەینی 26ـی ئەیلوولی 2014 بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە ساڵح موتلەك جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراق كرد.
لە دیدارێكدا دوایین پێشهاتە سیاسی و ئەمنییەكانی عێراق و هەروەها چۆنییەتی سەرخستنی پڕۆسەی سیاسی و پێكهێنانی حكوومەتی تازەی عێراقی تاوتوێ كرا. لەم كۆبوونەوەیە هەردوولا جەختیان لە پێویستیی بوونی هەماهەنگیی نێوان لایەنە سیاسییە عێراقییەكان كردەوە بۆ ئەوەی حكوومەتی تازە بتوانێت قەیرانەكان چارەسەر بكات و ڕووبەڕووی هەڕەشەی تیرۆریستانیش ببێتەوە.
هەر لەم كۆبوونەوەیەدا بارودۆخی ئاوارەكان خرایە بەر باس و جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراق هەنگاوەكانی حكوومەتی عێراقی بۆ یارمەتیدانی ئاوارەكان بۆ سەرۆك بارزانی خستەڕوو و ئەوەیش دووپات كرایەوە كە چارەسەری سەرەكیی كێشەی ئاوارەكان گەڕانەوەیانە بۆ سەر ماڵ و حاڵی خۆیان و هەروەها پاراستنیان لە هەڕەشەی تیرۆریستان و پێویستیشە كە پلانی پێویست بۆ ئاوەدانكردنەوەی ئەو ناوچانە هەبێت كە بەهۆی پەلاماری تیرۆریستانی داعش تێكدراون.
سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان پێشوازی له وه‌زیری به‌رگری ئه‌ڵمانیا و شاندی یاوه‌ری ده‌كات
ئه‌مڕۆ پێنج شه‌ممه 25/9/2014 له شاری هه‌ولێر به‌ڕێز مسعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان پێشوازی له ئورسولا فۆن دێر لایێن وه‌زیری به‌رگری ئه‌ڵمانیا و شاندێكی یاوه‌ری كرد كە پێكهاتبوون لە باڵیۆزی ئەڵمانیا لە عێراق و ژمارەیەك ڕاوێژكاری سەربازیی وەزارەتی بەرگریی ئەڵمانیا.
له دیدارێكدا كە مەسرور بارزانی ڕاوێژكاری ئەنجوومەنی ئاساییشی هەرێمی كوردستان و مستەفا سەید قادر وەزیری پێشمەرگە و شێخ جەعفەر شێخ مستەفا و فەریق شێروان عەبدولرەحمان و جەبار یاوەر ئەندامانی فەرماندەیی گشتیی هێزەكانی پاراستنی هەرێمی كوردستان و دڵشاد بارزانی نوێنەری حكوومەتی هەرێم لە ئەڵمانیا و سەفین دزەیی گوتەبێژی جكوومەتی هەرێمی كوردستان ئامادەی بوون، سهرۆك بارزانی به گه‌رمی به‌خێرهاتنی وه‌زیری به‌رگریی ئه‌ڵمانیا و شاندی یاوه‌ری كرد و سوپاسی حكوومه‌ت و گه‌لی ئه‌ڵمانیای كرد، كه له كاتی ته‌نگانه‌دا پشتگیرییان له گه‌لی كوردستان كرد و ئاماژه‌ی به بڕیاره‌كه‌ی حكوومه‌تی ئه‌ڵمانیا دا بۆ پشتگیری كردن له گه‌لی كوردستان، كه هه‌رچه‌نده بڕیارێكی ئاسان نه‌بوو، به‌ڵام جێگه‌ی پێزانینه و وایكرد كوردستان پشتئه‌ستوور بێت به‌وه‌ی دۆستێكی مەزنی وه‌كو ئه‌ڵمانیای هه‌یه.
هه‌ر له دیداره‌كه‌دا سهرۆك بارزانی باسی له‌وه كرد، كه جێگه‌ی شانازییه ئه‌مڕۆ گه‌لی كوردستان و هێزه‌كانی پێشمه‌رگه له جیاتی جیهان شه‌ڕی ده‌وڵه‌تێكی تیرۆریستیی پڕچه‌ك ده‌كات كە چەكی دوو دەوڵەتی كەوتووەتە دەست و ئاماژه‌ی به‌وەیشدا، كه تیرۆریستان به ته‌نها هه‌ڕه‌شه نین بۆ سه‌ر كوردستان، به‌ڵكو هه‌ڕه‌شه‌ن بۆ سه‌ر هه‌موو جیهان بۆیە له‌ناوبردنی تیرۆریستانی داعش و ڕیشەكێشكردنیان پێویستی به هه‌وڵێكی هاوبه‌شی نێوده‌وڵه‌تی هه‌یه.
له درێژه‌ی قسه‌كه‌یدا سهرۆك بارزانی باسی له خۆراگری و سه‌ركه‌وتنه‌كانی پێشمه‌رگه كرد و ئه‌وه‌ی خسته‌ڕوو، كه پێشمه‌رگه توانی كوردستان بپارێزێ و پارێزگاریشی له ژیانی زیاتر له یه‌ك ملیۆن ئاواره له پێكهاته ئاینی و نه‌ته‌وەیی و ئیتنیه جیاجیاكان بكات، كه له ترسی هه‌ڕه‌شه‌كان په‌نایان بۆ كوردستان هێناوه.
سەرۆك بارزانی لە درێژەی قسەكانیدا باسی له دۆخی مه‌یدانیی بەرەكانی جەنگی دژی تیرۆریستان كرد و ئاماژه‌ی به‌وه‌دا، ئێستا ده‌ستپێشخه‌ری له‌ده‌ستی پێشمه‌رگه‌یه و هێزەكانی پێشمه‌رگه بۆ تێكشكاندنی تیرۆریستان كەوتوونەتە قۆناغی هێرشبردن. هه‌ر له‌و دیداره‌دا سهرۆك بارزانی بە وردی شاندی میوانی له بارودۆخی ناله‌باری ئاواره‌كان و پێداویستییه سه‌ره‌تاییه‌كانی كرد و جەختی له‌وه كرده‌وه، كه چاره‌سه‌ری بنه‌ڕه‌تیی كێشەی ئاوارەكان ئه‌وه‌یه كە بگه‌ڕێنه‌وه شوێنەكانی خۆیان و بشپارێزرێن. سەرۆك بارزانی هێمایشی بەوەدا كە حكوومەتی هەرێمی كوردستان بە هەموو توانایەكیەوە یارمەتیی ئاوارەكانی داوە بەڵام ژمارەی ئاوارەكان و ئاستی كارەساتەكە لە تواناكانی هەرێم تێپەڕیوە.
له‌به‌رامبه‌ردا ئورسولا فۆن دێرلایێن وه‌زیری به‌رگری ئه‌ڵمانیا سوپاسی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستانی كرد بۆ ئه‌و پێشوازییه گه‌رمه‌ی لێیان كرا و ئاماژه‌ی به‌وه‌دا ئه‌ڵمانیا به بایه‌خه‌وه سه‌یری خۆڕاگری پێشمه‌رگه و پاراستنی ئه‌و ژماره زۆره‌ی ئاواره‌كان ده‌كات و جه‌ختی له‌وه كرده‌وه ئه‌ڵمانیا به‌رده‌وام ده‌بێت له یارمه‌تییه مرۆییه‌كان و پڕچه‌ككردن و راهێنانی هێزه‌كانی پێشمه‌رگه. له به‌شێكی دیكه‌ی قسه‌كانیدا وه‌زیری به‌رگری ئه‌ڵمانیا باسی له‌وه كرد، كه ئه‌وان باش ده‌زانن كوردستان له‌جیاتی جیهان شه‌ڕی تیرۆریستان ده‌كات، بۆیه ئەڵمانیا بڕیاری هاوكاری و پاڵپشتیكردنی كوردستانی داوە.
هه‌روه‌ها وه‌زیری به‌رگری ئه‌ڵمانیا له درێژه‌ی قسه‌كه‌یدا باسی له مرۆڤدۆستی گه‌لی كورد كرد و گوتی: گەلی كوردستان له‌ناوچه‌كه‌دا پێشەنگی پێكه‌وه‌ژیان و لێبورده‌ییه و ئه‌مه‌ش جێگه‌ی ڕێز و پێزانینی كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وڵه‌تییه.
هه‌ر له‌و كۆبوونه‌وه‌یه‌دا مسته‌فا سه‌ید قادر وه‌زیری پێشمه‌رگه‌ی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان لە گوتەیەكیدا تیشكی خستە سەر ئەو هاوكارییانەی دەوڵەتانی دۆست پێشكەشی هێزی پێشمەرگەیان كردووە و پێداویستیه‌كانی هێزی پێشمه‌رگه و وردەكاریی تەكنیكی و بارودۆخی مه‌یدانیی به‌ره‌كانی شه‌ڕی بۆ ئاماده‌بووانی كۆبوونه‌وه‌كه شیكرده‌وه.
پڕۆسه‌ی سیاسی عێراق و پێكهێنانی حكوومەتی تازە ته‌وه‌رێكی دیكه‌ی ئەم كۆبوونەوەیە بوو.
شایانی باسە دوای تەواوبوونی كۆبوونه‌وه‌كه سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان و وه‌زیری به‌رگری ئه‌ڵمانیا له كۆنگره‌یه‌كی رۆژنامه‌نووسیی هاوبه‌شدا ناوه‌ڕۆكی كۆبوونه‌وه‌كه‌یان بۆ رۆژنامه‌نووسان خسته‌ڕوو.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە باڵیۆزی بریتانیا لە عێراق دەكات
ئەمڕۆ سێشەممە 23ـی ئەیلوولی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە فرانك بێكەر باڵیۆزی بریتانیا لە عێراق و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا سەركەوتنەكانی پێشمەرگە بەسەر تیرۆریستان و هەنگاوەكانی هێزە هاوپەیمانەكان و وەشاندنی گورزە ئاسمانییەكان لە دژی تیرۆریستانی داعش لە ناو خاكی سووریا خرایە بەر باس و جەخت لەوە كرایەوە كە پێویستە هیچ پەناگەیەكی ئارام لە سووریا و عێراق بۆ تیرۆریستانی داعش نەمێنێت.
پەیوەست بە دژایەتیكردنی تیرۆریستان هەردوولا لەسەر ئەوە هاوڕابوون كە هاوكات لەگەڵ سەركەوتنی سەربازی بەسەر تیرۆریستان پێویستە لەڕووی سیاسیشەوە لەناوخۆی عێراق و هەروەها لەگەڵ وڵاتانی ناوچەكە كاری جدی بكرێت بۆ نەهێشتن و لەناوبردنی تیرۆریستانی داعش.
بارودۆخی هێزەكانی پێشمەرگە لە بەرەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو و تێیدا سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە دەستپێشخەری لەدەستی هێزی پێشمەرگە دایە و تیرۆریستان لە دۆخی بەرگری و پاشەكشە دان. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی دووپات كردەوە كە ئەو خەڵكانەی هاوكاریی داعشیان كردووە و بەشداربوونە لە كوشتن و بڕین و تاڵان و دەستدرێژی بۆ سەر خەڵك دەبێ بە توندی سزا بدرێن و تاوانباران لەو كەسانە جیا بكرێنەوە كە لەگەڵ تیرۆریستاندا هاودەست نەبوونە. لەبارەی دۆخی ئاوارەكانیش سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە پێویستە خەڵكی ئاوارە بگەڕێندرێنەوە شوێنەكانی خۆیان و لە هەڕەشەی تیرۆریستانیش بپارێزرێن.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە جێگری سەرۆك كۆماری عێراق دەكات
ئەمڕۆ سێشەممە 23ـی ئەیلوولی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە ئوسامە نوجەیفی جێگری سەرۆك كۆماری عێراق و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا كە كەریم سنجاری وەزیری ناوخۆی حكوومەتی هەرێم و نەوزاد هادی پارێزگاری هەولێر ئامادەی بوون، دوایین پێشهاتە سیاسی و ئەمنییەكانی عێراق و هەروەها پڕۆسەی سیاسی و ڕێگەكانی سەرخستنی ئەم پڕۆسەیە و نەهێشتنی قەیرانەكان خرایە بەر باس.
هەر لەم دانیشتنەدا هەڕەشەكانی تیرۆریستان و بارودۆخی مەیدانیی بەرەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستانی داعش و چۆنییەتی تێكشكاندنیان تاوتوێ كرا.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە باڵیۆزی كۆریای باشوور لە عێراق دەكات
ئەمڕۆ چوارشەممە 24ـی ئەیلوولی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە چۆ جونگۆن باڵیۆزی كۆریای باشوور لە عێراق و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا باڵیۆزی كۆریای باشوور لە عێراق سوپاسی سەرۆك بارزانی كرد بۆ ڕەخساندنی دەرفەتی دیدارەكە و، وێڕای ئاماژەدان بە پێشكەوتنەكانی هەرێمی كوردستان ڕایگەیاند كە هەولێر و بەغدا بۆ دیپلۆماتكارەكان دوو جیهانی جیاوازن و زۆر بە ڕوونی هەست بە جیاوازیی نێوانیان دەكرێت و لە هەولێر هاتوچۆ و دڵنیایی زیاتر بۆ دیپلۆمات و بیانییەكان هەیە. باڵیۆزی كۆریای باشوور لە عێراق ئەوەیشی باس كرد كە كۆمپانیاكانی كۆریای باشوور ئامادەن كە ئاستی وەبەرهێنان لە هەرێمی كوردستان فراوانتر بكەن و ئۆفیسی وڵاتەكەیشی لە هەولێر بەردەوام دەبێت لە كاركردن بۆ گەشەسەندنی پەیوەندییەكانی نێوان هەردوولا. باڵیۆزی كۆریای باشوور لە عێراق ستاییشی ڕۆڵی پێشمەرگەی لە شەڕكردن لە دژی تیرۆریستان كرد و سوپاسی وڵاتەكەیشی بە سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند بۆ ئەو هەوڵانەی هەرێمی كوردستان بۆ حەواندنەوەی ئاوارەكان ئەنجامی داوە و، هێمای بەوەدا كوریای باشوور لە شەڕی تیرۆریستان و هاوكاریكردنی ئاوارەكاندا پاڵپشتی هەرێمی كوردستانە.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی سوپاسی باڵیۆزی كۆریای باشوور لە عێراق كرد و ئاماژەی بە ڕۆڵی تیپی زەیتون لە شاری هەولێر كرد كە لە دوای ساڵی 2003 ڕۆڵێكی ئیجابی لە یارمەتیدانی پڕۆسەی ئاوەدانكردنەوەی كوردستان و قووڵكردنی پەیوەندییەكانی نێوان كوردستان و كۆریای باشووری گێڕاوە. سەرۆك بارزانی پێشوازیی لە فراوانتربوونی پەیوەندییەكان كرد و ڕایگەیاند هەرێمی كوردستان ئامادەیە پەرە بە پەیوەندییەكانی لەگەڵ كۆریای باشوور بدات.
سەبارەت بە هەڕەشەكانی تیرۆر و بەرەكانی جەنگ سەرۆك بارزانی ئەوەی خستەڕوو كە تیرۆریستان لەسەر دەستی پێشمەرگە تووشی شكستی گەورە هاتوون و لە پاشەكشەدان و دووپاتی ئەوەی كردەوە كە تیرۆر هەڕەشەیەكە بۆ سەر هەموو جیهان بۆیە لەناوبردنیشی پێویستی بە هەوڵێكی نێودەوڵەتی و هەماهەنگی نێوان وڵاتان هەیە. هەر لەم دیدارە سەرۆك بارزانی پشتگیری لەو هەنگاوەی هێزە هاوپەیمانەكان كرد كە مۆڵگەی تیرۆریستانیان لەنێو خاكی سووریا كردۆتە ئامانج و ڕایگەیاند كە تیرۆریستان خاكی سووریایان وەك پەناگەیەكی ئارام و سەكۆیەك بۆ پەلاماردانی كوردستان و عێراق بەكار هێناوە و نەهێشتنی ئەم پەناگەیە لەناوچوون و تێكشكانی تیرۆریستانی داعش خێراتر دەكات.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە سەرۆكی ئەنجوومەنی باڵای ئیسلامیی عێراق دەكات
ئەمڕۆ یەكشەممە 21ـی ئەیلوولی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە عەمار ئەلحەكیم سەرۆكی ئەنجوومەنی باڵای ئیسلامیی عێراق و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا كە فازل میرانی سكرتێر و د. ڕۆژ نوری شاوێز و هۆشیار زێباری و ئازاد بەرواری ئەندامانی مەكتەبی سیاسیی پارتی دیموكراتی كوردستان ئامادەی بوون، پەیوەندیی نێوان هێزە سیاسییە عێراقییەكان و دوایین پێشهاتە سیاسی و ئەمنییەكانی عێراق و پڕۆسەی سیاسیی و پێكهێنانی حكوومەتی عێراقی تاوتوێ كرا و قسە لەبارەی هەڕەشەی تیرۆریستانی داعش و سەركەوتنەكانی هێزی پێشمەرگەی كوردستان لە بەرەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان كرا.
هەر لەم دیدارە كێشەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و بەغدا خرایە بەر باس و هەردوولا جەختیان لەوە كردەوە كە پێویستە كێشە و ناكۆكییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا چارەسەر بكرێت.
بارودۆخی ئاوارەكان و یارمەتیدانیان تەوەرێكی دیكەی دانیشتنەكە بوو و وێڕای ئاماژەدان بە هەولەكانی هەرێمی كوردستان بۆ حەواندنەوەی پەنابەران، جەخت لەوە كرایەوە كە چارەسەری سەرەكیی كێشەی ئاوارەكان گەڕاندنەوەیانە بۆ ناوچەكانیان و هەروەها پاراستن و قەرەبوكردنەوەیانە و پێویستە لەم ڕووەوە حكوومەتی عێراقی ئەرك و پابەندبوونەكانی جێبەجێ بكات.
نێچیرڤان بارزانی:باشترین شێوه، پێكه‌وه‌ژیانی ئاره‌زوومه‌ندانه‌یه
به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی سهرۆك وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان ده‌رباره‌ی ڕیفڕندۆمه‌كه‌ی سه‌ربه‌خۆییی سكۆتلاندا، وه‌ڵامی چه‌ند پرسیارێكی ماڵپه‌ڕی فه‌رمیی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستانی دایه‌وه. به‌ڕێز سهرۆك وه‌زیران له وه‌ڵامی پرسیاره‌كاندا، دید و سه‌رنجه‌كانی خۆی ده‌خاته‌ڕوو، هه‌روه‌ها هیوا ده‌خوازێ كه وه‌ك چۆن له‌نده‌ن ده‌نگی سكۆتلاندییه‌كانی بیست، به‌غداش به‌هه‌مان شێوه، ده‌نگی هه‌رێمی كوردستان ببیستێت.
ئه‌مه ده‌قی وه‌ڵامه‌كانی به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی یه:
ماڵپه‌ڕ: به‌ڕێز سهرۆك وه‌زیران، ئێمه سه‌رنجمان داوه كه به‌ڕێزتان گرنگییه‌كی زۆره ده‌ده‌ن به ڕێفراندۆمی سه‌ربه‌خۆییی سكۆتلاندا، بۆچی؟
سهرۆك وه‌زیران: ئه‌م پرۆسه‌یه لای من زۆر سه‌رنجڕاكێشه و پڕه له وانه، بۆ لێ فێربوونی. به‌رتیانیا یه‌كێكه له به‌رده‌وامترین دیموكراسی له دونیادا. نه‌ریتی په‌رله‌مانییان ده‌گه‌ڕێته‌وه به چه‌ند سه‌د ساڵێك. یه‌كێكه له پێكهاته ده‌وڵه‌ته كۆنه‌كان، یه‌كێتیی نێوان گه‌لانی جیاواز. یه‌كێك بوو له ئێمپراتۆرییه مه‌زنه‌كان، چه‌ندین كیشوه‌ری گرته خۆ. له هه‌ندێك كاتی هه‌ره گرنگدا سیاسه‌تمه‌دار و هێزی سه‌ربازی و شۆڕشی پیشه‌سازیی پادشایه‌تیی یهكگرتووی ئه‌م دونیایه‌ی پێك هێنا كه ئه‌مڕۆ ئێمه تێیدا ده‌ژین. به‌شی زۆری ده‌وڵه‌تانی ئه‌مڕۆ له دنیادا یا ڕاسته‌وخۆ له لایه‌ن شانشینی یه‌كگرتووه‌‌وه دروست كراون، یا له‌ژێر كار و ئیلهامی بیری ئازادیی ئابووری، سه‌روه‌ری و مافی گه‌لان بۆ بڕیاردان له‌سه‌ر ئاینده‌ی خۆیان، كه له به‌ریتانیاوه سه‌ری هه‌رڵداوه، دروست بوون.
ماڵپه‌ڕ: هیچ ده‌وڵه‌تێكتان له خه‌یاڵدایه كه له شانشینی یه‌كگرتوو بچێت؟
سهرۆك وه‌زیران: به‌ڵێ. كاتێكی به‌ریتانیای مه‌زن عێراقی ئه‌مڕۆی دروست كرد له ساڵانی 1920دا، هه‌ندێك دیپلۆمات و به‌رپرسی به‌ریتانی له‌سه‌ر بیرۆكه‌ی شانشینی یهكگرتووی عێراق كاریان ده‌كرد. ئه‌و كه‌سانه پشگیریی كوردستانیان ده‌كرد كه ببێته شانشین له‌ژێر ده‌سه‌ڵاتی شێخ مه‌حموددا و یه‌ك بگرێت له‌گه‌ڵ شانشینی هاشمی و پێكه‌وه شانشینی یهكگرتووی عێراق پێك بهێنن. به‌داخه‌وه له كۆتاییدا ئه‌و بیرۆكه‌یه به‌رجه‌سته نه‌بوو. ئه‌وه‌ی ده‌ست كه‌وت پادشایه‌تی هاشمی بوو.
ماڵپه‌ڕ: به بۆچوونی ئێوه، ده‌كرێت ئێمه چ وانه‌یه‌ك له ڕیفراندۆمی سه‌ربه‌خۆییی سكۆتلاندا فیر ببین؟
سهرۆك وه‌زیران: شتێك كه یه‌كسه‌ر دێته بیری من ئه‌مه‌یه: باشترین شێوه‌ی پێكه‌وه‌ژیانی گه‌لانی جیاواز له هه‌ر وڵاتێكدا بێت، پێكه‌وه‌ژیانی ئاره‌زوومه‌ندانه‌یه. ڕێكه‌وتننامه‌ی ئێستای نێوان سكۆتلاند و شانشینی یه‌كگرتوو سێ سه‌د ساڵ ته‌مه‌نیه‌تی، ته‌نانه‌ت له دیموكراسییه‌كۆنه‌كانیشدا، وه‌ك به‌ریتانیا، خه‌ڵك له هه‌ر كاتێكدا پێكهاته‌ی سیاسی ده‌خه‌نه ژێر پرسیاره‌وه. پارتی ناسیۆنالیستی سكۆتلاندی، ویستی سروشتی دیموكراتیی ده‌وڵه‌تی به‌ریتانی تاقی بكاته‌وه به‌وه‌ی داوای ڕیفراندۆمیان كرد. ئه‌و هه‌له‌یان پێ درا و زۆرینه بڕیاری دا له وڵاتهكهدا بمێنێته‌وه. سه‌رباری ئه‌و هه‌موو هه‌ست و نه‌سته‌ی له گفتوگۆكه‌دا ده‌ربڕدرا، من پێم وایه پڕۆسه‌كه زۆر گرنگ بوو. به به‌راورد له‌گه‌ڵ چه‌ندین وڵاتانی كه خه‌بات ده‌كه‌ن تا پێكه‌وه بمێننه‌وه، سیاسه‌تمه‌دارانی به‌ریتانیا ڕووبه‌ڕووی مه‌ترسیی گه‌وره‌ی دابه‌شبوونی وڵاتهكهیان بوونه‌وه؛ به‌ڵام به‌ڵگه‌ی دیموكراسی و ئاینده‌ی وڵاتهكهیان به‌هێزتر بوو. ڕیفراندۆمه‌كه‌ی سكۆتلاندا ڕێی به‌وانه دا كه باوه‌ڕیان به سه‌ربه‌خۆیی هه‌بوو، تا له خه‌ڵكی سكۆتلاند بپرسن ده‌رباری خواستیان بۆ مانه‌وه له وڵاتهكهدا، یان نا؟. ئه‌مه نموونه‌یه‌كی باڵای پرۆسه‌یه‌كی دیموكراتیی ئاشتیخوازانه‌یه، دوور له شه‌ڕی ناوخۆ، توندوتیژی و داگیركردن، كه له هه‌ندێك به‌شی دیكه‌ی جیهان ده‌یبینین كاتێك مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ دۆزی نه‌ته‌وه‌یی ده‌كه‌ن.
ماڵپه‌ڕ: هیچ هاوته‌ریبییه‌ك ده‌بینن له‌گه‌ڵ ڕه‌وشی ئێمه له كوردستان و له عێراق؟
سهرۆك وه‌زیران: به‌ڵی، بێگومان. ئێمه ده‌بێت زۆر به قووڵی و جددی له ڕه‌وشی خۆمان بڕوانین له كوردستاندا. ئێمه ڕێككه‌وتنێكی فیدڕاڵیمان له‌گه‌ڵ عێراق هه‌یه. چوار له پێنجی ده‌نگده‌ر له سه‌رتاسه‌ری عێراقدا، ده‌ستووره فیدڕاڵییه‌كه‌ی ئێمه‌ی په‌سه‌ند كرد. له‌و كاته‌وه تا ئێستا چه‌ندین مادده‌ی گرنگی ده‌ستووره‌كه‌مان چاوه‌ڕوانی جێبه‌جێكردنه.
ئێمه هه‌ڵبژارندنی دیموكراتیمان ئه‌نجام داوه، گه‌له‌كه‌مان چاوه‌ڕوانی ئه‌نجامه: ئێمه ده‌بێت هه‌لومه‌رجی ژیانی هاووڵاتیان باشتر بكه‌ین؛ده‌بێت ئاسایشی كوردستان دابین بكه‌ین؛ ئێمه پێویستمان به بڕیاری كۆتایی هه‌یه ده‌رباره‌ی مادده‌ی 140؛ ده‌بێت دڵنیا بین له‌وه‌ی كه ناكرێینه بارمته‌ی خواستی سیاسه‌تمه‌دار له به‌غدا، تا بزانین كه‌ی، یا ئه‌گه‌ر به‌شی ده‌ستووریی داهاتمان وه‌رده‌گرین یان نا؟؛ ئێمه پێویستمانه هه‌ست بكه‌ین به‌شێكین له وڵاتێك كه تێیدا پێداویستیمان، خه‌ممان و هیوامان به جددی وه‌رده‌گیرێت.
ئێستا، كه به‌شێكی زۆرینه‌ی دیاری ده‌نگده‌ران له سكۆتلاندا بڕیاریان دا له وڵاتهكهدا بمێننه‌وه، ده‌بێت حكوومه‌ت له له‌نده‌ن ببیستێت كه به‌شێكی گرنگی خه‌ڵكی سكۆتلاندا خه‌می په‌یوه‌ندیی داهاتوویانه له‌گه‌ڵ وێستمنستر. من زۆر خۆشحاڵ بووم كه بیستم سه‌ره‌ك وه‌زیران به‌ڕێز ده‌یڤید كامیرۆن به‌ڵێنی دا بۆ شۆڕكردنه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاتی زیاتر بۆ به‌شی جیاوازی وڵاته‌كه. ئومێد ده‌خوازم منیش په‌یامی هاوشێوه ببیستم له به‌غداوه، كاتێك خه‌ڵكی كوردستان خه‌می خۆیان ده‌رباره‌ی عێراق ده‌رده‌بڕن. هیوا ده‌خوازم گوێم له سیاسه‌تمه‌دارانی به‌غدا بێت، بڵێن: “گه‌لی كوردستان، ئێمه ده‌نگتان ده‌بیستین و چاره‌سه‌ری خه‌متان ده‌كه‌ین، چونكه ده‌زانین ناتوانین هه‌تاهه‌تایه وه‌ك به‌شدارێكی نائومێد ڕاتانبگرین، دنیا له‌گۆڕاندایه و ئێمه‌ش ده‌بێت خۆمان بگۆڕین”.
دکتۆر "جگەرخوێن" جێگرى نوێنەرایەتیی هەرێمى کوردستان لە تاران، لەگەڵ "الویە دوکوتینى" ڕاوێژکارى باڵیۆزخانەى فەڕەنسا لە ئێران دیداری کرد.
"الویە دوکوتینى" ڕاوێژکارى باڵیۆزخانەى فەڕەنسا لە تاران، ڕۆژى پێنجشەمە رێکەوتى 18-9-2014 سەردانى نووسینگەى نوێنەرایەتى حکوومەتى هەرێمى کوردستان لە تارانی کرد و لە لایەن دکتۆر "محەمەد سەدیق ئەحمەد" (جگەرخوێن) جێگرى نوێنەرى حکوومەتى هەرێمی کوردستان لە تاران و هەروەها "سۆران علی" بەرێوەبەریی پەیوەندییەکان و ڕاگەیاندنیی نوێنەرایەتیی هەرێمى کوردستان بە گەرمی پێشوازیی لێکرا.
لەو دیدارەدا بە شێوەیەکى تێروتەسەل باس لە بارودۆخی کوردستان و عێراق و ناوچەکە کرا و "الویە دوکوتینى" باسی لە سووربوونى وڵاتى فەڕەنسا کرد بۆ پشتیوانیی کردنی هەرێمى کوردستان و دوایین هەڵوێستى فەڕەنسا و وڵاتانى هاوپەیمانى ئەورووپاى خستەڕوو و تەئکیدى لەسەر جدیەیی هەڵوێستى فەڕەنسا کرد بۆ پشتیوانى هەرێمى کوردستان.
لە بەشیًکی دیکەی ئەم دیدارەدا جێگرى نوێنەرایەتیی هەرێمى کوردستان لە تاران، باسی لە پێویستیی پشتیوانى نێودەوڵەتیی کرد سەبارەت بە هاوکاریکردنى ئاوارەکان و جەختیشی کردەوە کە هەرێمى کوردستان بۆ بەرگریکردن لە هاووڵاتییانى پێویستیی بە یارمەتی نێودەوڵەتیی هەیە.
سەرۆک بارزانی پێشوازیی لە عەمید سمێ بۆسەڵی کرد
ئەمڕۆ پێنجشەممە ١٨ـی ئەیلوولی ٢٠١٤ بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان پێشوازیی لە عەمید سمێ بۆسەڵی، فەرماندەی هێزی ١٨ـی سوپای یەکی زێرەڤانی کرد.
لە دیدارەکەدا سەرەتا سەرۆک بارزانی بەخێرهاتنی کرد و سوپاسی خۆڕاگریی و ئازایەتیی ئەو فەرماندەیەی کرد کە لەگەڵ پۆلێك هەڤاڵ و پێشمەرگە شنگالیان بەجێ نەهێشت و زۆر ئازایانە مانەوە و بەرگرییان کرد و نەیانهێشت دەستی ڕەشی تیرۆرسیتان بگاتە چیای شنگال.
سەرۆک بارزانی تەئکیدی کردەوە کە پێشمەرگە ئەرکێکی پیرۆزی هەڵبژاردووە کە هەمیشە پێش مەرگ دەکەوێت و گیانی خۆی بەخت دەکات بۆ ئەوەی گەلەکەی بە زیندوویی بمێنێتەوە، بۆیە ئازایەتیی ئەو فەرماندە و پێشمەرگانەی لەچیای شنگال مانەوە و بەرگرییان کرد مایەی پێزانینە و شانازییەکیان تۆمار کرد کە وەک هەموو داستانە پڕ سەرفرازییەکانی پێشمەرگەی کوردستان بەرز دەنرخێندرێت.
سەرۆک بارزانی جەختیشی کردەوە کە شنگال و هەموو ئەو ناوچانەی کەوتوونەتە دەست تیرۆریستان ئازاد دەکرێنەوە و خەڵکی ئەو ناوچانە بە سەربەرزی دەگەڕێنەوە ناو ماڵی خۆیان.
لە بەرانبەردا، عەمید سمێ بۆسەڵی، سوپاسی سەرۆک بارزانی کرد بۆ ڕەخساندنی دەرفەتی دیدارەکە و سەرنج و تێبییەکانی خۆی لەسەر ڕووداوەکان و ڕەوشی پێشمەرگە لە شنگال و چیای شنگال بەتایبەتی خستەڕوو و ڕایگەیاند کە ئەوەی من و هەڤاڵانم ئەنجاممان داوە ئەرکی سەرشانمان بووە و هەمیشە ئامادەین بەرگریی لە خاک و گەلەکەمان بکەین.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە كونسوڵی چین لە هەولێر دەكات
ئەمڕۆ پێنجشەممە 18ـی 9ـی 2014 لە شاری دهۆك بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە تان بانگلین كونسوڵی وڵاتی چین لە هەولێر و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا كونسوڵی چین لە هەولێر سوپاسی سەرۆك بارزانی كرد بۆ ڕەخساندنی ئەم دیدارە و بڕیاری كردنەوەی كونسوڵخانەی گشتیی وڵاتەكەی و دەستبەكاربوونی وەك یەكەم كونسوڵی وڵاتی چین لە شاری هەولێر بە سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند. كونسوڵی چین ئەوەیشی خستەڕوو كە ئەم هەنگاوە دەستپێكێكە بۆ كردنەوەی پەیوەندییەكی فەرمی و ڕاستەوخۆ لەنێوان چین و كوردستان و هیوای خواست پەیوەندییەكانی نێوان هەر دوو لا گەشەی پێبدرێت هەروەها ئاماژەیشی بەوەدا كە ئاسۆی پێشكەوتن لە هەرێمی كوردستان زۆر ڕوونە و بواری كاری هاوبەشی نیوان كوردستان و چین فراوانە.
لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا كونسوڵی چین لە هەولێر ئامادەیی وڵاتەكەیشی نیشاندا بۆ یارمەتیدانی مرۆیی و ناردنی هاوكاری بۆ ئاوارەكان و ئاماژەیشی بەوەدا كە وڵاتەكەی لایەنگری هەموو هەوڵێكی نێودەوڵەتییە بۆ پاراستنی سەقامگیری و ئاساییشی جیهانی. لەبارەی هەڕەشەی تیرۆریش كونسوڵی چین ئەوەی باس كرد كە تیرۆر هەڕەشەیەكی هاوبەشە لەسەر هەموو وڵاتانی جیهان.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی پیرۆزبایی لە كونسوڵی چین لە هەولێر كرد و هیوای سەركەوتنی بۆ خواست و خۆشحاڵیی خۆیشی نیشاندا بۆ كردنەوەی پەیوەندیی نێوان وڵاتی چین و كوردستان لە ئاستی فەرمی و دیپلۆماسیدا و هیوای خواست ئەم پەیوەندییە خزمەتی بەرژەوەندییەكانی هەردوولا و ناوچەكە بكات.
سەبارەت بە هەڕەشەكانی داعش و سەركەوتنەكانی پێشمەرگە سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا سەركەوتنەكانی پێشمەرگە بەسەر تیرۆریستان ئەو وێنە ئەفسانەیەی شكاند كە داعش بۆ خۆی وێنای كردبوو. لەگەڵئەوەیشدا هەڕەشەی تیرۆریستان هەر ماوە و پێویستە لەناو ببردرێن و ئەو لەناوبردنەیش هەوڵێكی هەمەلایەنەی جیهانیی دەوێ و وڵاتی چینیش بە حوكمی پێگەی نێودەوڵەتیی خۆی دەتوانێ ڕۆڵێكی كارا لەمبارەیەوە بگێڕێت.
تاوتوێكردنی بارودۆخی مرۆیی ئاوارەكان تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو و سەرۆك بارزانی بڕیاری وڵاتی چینی بۆ ناردنی هاوكاریی مرۆیی بۆ هەرێمی كوردستان بەرز نرخاند.