اقلیم کردستان (203)
«ناظم دباغ» در گفتوگو با روزنامه «ایران»: پیشمرگه هم مقاومت میکند و هم میجنگد
نیما راد ـ نخستوزیر عراق از تعویق عملیات آزادسازی موصل سخن گفته؛ دومین شهر بزرگ عراق و مرکز خلافت خودخوانده گروه تروریستی داعش. بسیاری میگویند، آزادی موصل پایان سلطه داعش بر صدها هزار عراقی است هر چند هیچ کس تردیدی ندارد مسیر آزادی بسیار دشوارتر از وعده آزادی است. چرا آزادی موصل سختترین مرحله جنگ با داعش است؟ نیروهای کُرد کجای پازل جنگ با داعش قرار دارند؟ آزادی موصل آغاز بازگشت عراق به دوران پیشین است یا شکست داعش، عراقی تازه را شکل خواهد داد؟ «ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران به پرسشهای روزنامه «ایران» درباره آینده جنگ با داعش و رابطه حکومت اقلیم کردستان عراق با دولت مرکزی پاسخ گفته است.
نیروهای پیشمرگه در حال پیشروی در جبهههای غربی و شمالی و بخشی از جبهه شرقی موصل هستند. وضعیت میدانی این نیروها در حال حاضر چگونه است؟
پس از حمله داعش به موصل و تصرف مناطق وسیعی از استان نینوا، ابتدا پیشمرگهها در این مناطق مستقر شدند و با کمک کشورهای همسایه و همپیمانان توانستند بخش مهمی از این مناطق را بازپس بگیرند. نیروهای پیشمرگه کار سختی را انجام دادند و در حال حاضر میتوان گفت بیشتر از 40 درصد استان نینوا که در تصرف داعش بود آزاد شده است.
آیا به دلیل حوزه نفود آقای بارزانی، بیشتر نیروهای وابسته به حزب دموکرات در این منطقه حضور دارند؟
نیروهای پیشمرگه کردستان تحت فرماندهی فرمانده کل نیروهای پیشمرگه کردستان عمل میکنند، براساس وضعیت جغرافیایی و منطقه تحت نفوذ هر حزب، ممکن است در هر منطقه تعداد نیروهای پیشمرگه وابسته به آن حزب بیشتر از دیگر احزاب باشد، مثلاً برای نمونه در منطقه موصل نیروها و پیشمرگههای حزب دموکرات کردستان فراوانی بیشتری دارند و در مناطق کرکوک و سلیمانیه نیروها و پیشمرگههای اتحادیه میهنی کردستان بیشتر هستند.
پیشمرگهها از سمت شمال به نزدیکی موصل رسیدهاند. نیروهای ارتش عراق نیز از جنوب به سمت موصل حرکت میکنند؛ این نیروها چه زمانی میتوانند موصل را محاصره کنند؟
حمله به موصل ویژگیهای خاصی دارد. موصل شهر بزرگی است و میتوان گفت پایتخت داعش در عراق است. بیشتر ساکنان این شهر اهل تسنن هستند و بسیاری از خانوادههای آنان از بعثیهای سابقاند و وابستگیهای شدیدی به قرائتهای افراطی از شریعت دارند. در این وضعیت آسان نیست، تعیین کنیم چه روزی میتوان به موصل حمله کرد یا محاصره آن را به نتیجه رساند اما در کل به نظر من پس از فلوجه، آزادی موصل در دسترستر از گذشته است.
آقای عبادی، نخستوزیر، پیشبینی کرده بود که پیش از پایان سال 2016 موصل آزاد میشود. شما هم همین نظر را دارید؟
امیدوارم این اتفاق بیفتد! اگر توجه کنید میبینید از روزی که آقای عبادی روی کار آمده چندین بار اعلام کرد که الانبار و فلوجه را آزاد میکنیم؛ اما آزادی در نهایت چقدر طول کشید؟ میتوان گفت نیروهای عراقی در جریان حملهها یا اقدامات برای آزادسازی انبار و فلوجه خسته شدهاند.
علاوه بر اینکه حمله به موصل مشکلات بزرگی مانند وضعیت مشارکت پیشمرگه و مشارکت حشدالشعبی را دارد. همچنین به دلیل پیچیدگیهای عراق، ارتش در هر منطقه باید از نیروهای بومی استفاده کند یعنی در منطقه نینوا باید مردم نینوا در آن شرکت فعال داشته باشند.
در نهایت نیروهای کُرد و پیشمرگه تصمیم گرفتند که برای آزادی موصل وارد همکاری شوند اما هنوز تکلیف حشدالشعبی مشخص نشده است.
حاشیههایی که اخیراً درباره حضور حشدالشعبی صورت گرفت بدون شک جنگ را دشوار کرده است. جنگی که به گفته شما ارتش هم برای کاهش حواشی آن مجبور است از نیروهای غیرحرفهای استفاده کند. این مشکل و مرزبندیها در سوریه وجود ندارد چرا در عراق این موضوع تا این حد شدید و حساسیت برانگیز است و چرا اینقدر روند را کند کرده است؟ آیا این نگرانیها را واقعی میدانید یا این مشکلات در شرایط امروز برجسته شده است؟
از این بابت واقعاً متأسف هستم. صفبندی و حزببندی و اختلافات مذهبی و ملیگرایی در عراق و منطقه اوج گرفته است. کسانی این وضعیت را ساختهاند و تشویق میکنند که منفعتشان در اختلاف است و همین اختلافات باعث ایجاد و تقویت داعش شد. اگر مدیریت خوبی در عراق و منطقه انجام میشد، شاهد جنایات داعش نبودیم. ما کُردها میگفتیم وارد جنگ با ترور نمیشویم چون جنگ طایفهای است. وقتی نظرات شوونیستی (ملی گرایان افراطی) را میبینیم مشخص است که اختلافات مذهبی و ملی گرایانه اوج گرفته است. نباید تنها وقتی به خطر میافتیم پیمان دوستی داشته باشیم اما در شرایط عادی نه. در همین شرایط جنگی، تا این لحظه مشکلات بین حکومت اقلیم کردستان و بغداد وجود داشته، از بین نرفته و حتی ادامه دارد. متأسفانه همین عوامل باعث میشود که شرایط تثبیت و تقویت داعش فراهم شود.
قبلاً گفته شده بود، مشارکت کُردها در جنگ موصل وابسته به برخی شروط است. در موصل هم کُردها زندگی میکنند و هم اعراب؛ و بیشتر عربهای منطقه، سنی هستند. بحث این است اگر کُردها موصل را آزاد کنند حقوق آنها در موصل چه خواهد بود؟
یعنی هنوز این هماهنگیها صورت نگرفته و تنها گروههای مختلف در اطراف موصل عملیات خود را انجام میدهند؟
عملیاتهایی که ما انجام دادهایم فقط در مناطق کردنشین بوده است.
برداشت من از صحبت شما این است که پیش از حل شدن مشکلات، نیروهای پیشمرگه تنها مناطق کردنشین را آزاد میکنند.
تا امروز که شرایط این گونه بوده است. برای آینده آماده همکاری هستیم اما شروطی هم داریم. مهمتر اینکه آینده کُردها در موصل چه میشود؟ جنگ با داعش در مناطق کردنشین با جنگ در موصل فرق دارد. مسلماً دشوارتر است و تلفات بیشتری خواهد داشت.
کردها چه خواسته مشخصی از دولت دارند؟
ما هم خواستهای انتخاباتی داریم و مانند ماده 140 درباره منطقه کرکوک استحقاقات جغرافیایی نیز در موصل داریم. سؤالها این است: ما منطقه را آزاد کنیم و به مناطق خود بازگردیم؟ آیا باید آنجا باقی بمانیم؟ اگر بمانیم با چه عنوانی؟ به عنوان نیروی نظامی یا شریک در اداره نینوا؟
نیروهای کُرد امروز عملاً اداره کرکوک را در اختیار دارند در حالی که پیش از جنگ با داعش؛ مسأله کرکوک از سوی کردها تنها با لفاظی سیاسی پیگیری میشد.
حمایت نظامی از کرکوک در اختیار کردها است چون در شرایطی که ارتش عراق از منطقه فرار کرده بود، پیشمرگه اجازه نداد داعش کرکوک را تصرف کند. اما در کرکوک، هم ترکمانها هستند، هم اعراب و هم مسیحی و غیره. آیا موصل هم این گونه میشود؟
مدل پیشنهادی شما برای موصل، مدل کرکوک است؟
مدل پیشنهادی ما درباره تمام عراق این است که کردها باید با دولت شریک باشند. در واقع، خطاب ما به دولت بغداد این است: ما با شما کار کنیم یا برای شما؟ ما در موصل برای شما کار نمیکنیم، با شما کار میکنیم! تا امروز نزدیک به 1700 شهید و بیش از 8 هزار زخمی در جنگ با داعش داشتهایم؛ بجز آوارگان. قیمت اینها چقدر است؟ مسلماً قیمتش این نیست که در جایگاه مزدور قرار بگیریم. حق جغرافیایی، اداری و اقتصادی داریم. وقتی ما میگوییم پیشمرگه جزئی از نیروی دفاعی عراق است، باید حقوق وزارت دفاع و ارتش عراق را دریافت کند، اما آنها میخواهند پیشمرگه شریک موقتی ارتش عراق در آزادسازی موصل باشد.
در اواخر دوره نخستوزیری نوری المالکی و با بالا گرفتن اختلافات بین بغداد و اربیل، نیروهای ارتش عراق تحت عنوان نیروی دجله به کرکوک و مرزهای اقلیم کردستان آمدند و حتی درگیریهای پراکندهای هم با پیشمرگه رخ داد. آیا ممکن است در آینده تقابلی رخ دهد؟ آیا موصل نقطهای است که پیشمرگه و ارتش رو در روی یکدیگر بایستند؟
اگر از ابتدا توافقی صورت نگیرد مسلماً در انتها همین اتفاق رخ میدهد. مناطق جنوب شرقی نینوا تا لب دجله کردنشین هستند و اگر آنها را آزاد کنیم و بعداً ارتش عراق بگوید این مناطق را ترک کنید ما این کار را نخواهیم کرد. اگر رفتیم عقب نشینی نمیکنیم.
یعنی پیشمرگه هر نقطهای که به صورت مستقل تصرف کند به کسی واگذار نخواهد کرد؟
نه هر منطقهای. مناطقی که جغرافیای کردستان است و شامل ماده 140 قانون اساسی عراق میشود. پیشمرگه زمانی در بصره جنگید، زمانی در فلوجه و زمانی در نجف و کربلا با جیش المهدی جنگید اما وقتی جنگ تمام شد به پادگانهای خود بازگشت اما مسأله موصل و کرکوک متفاوت است. ماده 140 قانون اساسی عراق یعنی مسأله مناطق متنازعه در عراق، شامل نینوا، بغداد و صلاح الدین. وقتی که ما به این مناطق رفتیم، با خون از آن حمایت کردیم و با خون آن را پس میگیریم. نه برای جدایی از عراق چون اینها جزو جغرافیای کردستان است.
اما آقای بارزانی مدتها است روی استقلال کردستان از عراق تأکید کرده و این موضع اخیراً تقویت هم شده است.
چرا میگویید فقط آقای بارزانی؟ ما هر روز در کردستان و عراق این نظر را از افراد مختلفی میشنویم. حتی از بعضی از اعضای حزب الدعوه و حتی تعدادی از اعضای پارلمان عراق نیز تاکنون این مسأله را مطرح کردهاند. ما بارها اعلام کردهایم، میخواهیم به عنوان دو برادر ضمن احترام به حق تعیین سرنوشت در یک خانه بمانیم. اما نباید شرایطی ایجاد شود که مجبور شویم به سمت تقسیم این خانه برویم. یعنی مشکل این است که یک طرفه به مسائل نگاه میشود. ما میگوییم مشکلات در چارچوب قانون اساسی عراق حل شود. شما فقط به این مسأله نگاه نکنید که امروز کردها عامل مهمی در اداره دولت عراق و مبارزه و جنگ با داعش هستند، اما بعد از جنگ و تغییر وضعیت عراق، چه اتفاقی برای ما خواهد افتاد؟ موضوع این نیست که ما نمیتوانیم این کار را بکنیم اما ناچاریم ادعا کنیم تا حقوق کامل خود را بگیریم. من همیشه میگویم هر کسی دست دوستی به سمت ما دراز کند ما هم حمایت میکنیم اما زیرمجموعه امپراتوری هیچ کسی نمیشویم.
اخیرا آقای «مسرور بارزانی» پیشنهاد کنفدرالیسم برای عراق و تشکیل سه کشور کنفدرال را مطرح کرده است. خیلیها میگویند این مدل شبیه مدل طرح «جو بایدن» معاون رئیس جمهوری آمریکا است. کنفدرالیسم یک نسخه داخلی است یا خارجی؟
آیا خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نسخه خارجی است؟ خیر. این نتیجه یک انتخابات آزاد و رشد افکار عمومی بود. چرا تلاش اسکاتلند و ولز برای خروج از بریتانیا نسخه خارجی عنوان نمیشود. ما میخواهیم در چارچوب قانون اساسی حقوق خود را محفوظ کنیم. اگر حقوق ما را ندادند، چکار باید کرد؟ همیشه آنچه درخواست میکنی، بیشتر از چیزی است که کسب خواهی کرد. در همه مسائل به همین شکل است. آقای «مسرور بارزانی» و دیگران این نظر را میگویند افراد دیگری هم نظرشان را بگویند که بهترین روش چیست؟ لازم به ذکر است باید آیندهنگری داشت و همه چیز در یک چارچوب قانونی و حقوقی مشخص، تعیین شود؛ مخصوصاً بعد از شکست داعش در عراق.
یعنی اتحادیه میهنی هم در این زمینه با آقایان بارزانی هم نظر است؟
اتحادیه میهنی کردستان اگر قبل از آقای بارزانی و هر جریان دیگری خواهان احقاق حق تعیین سرنوشت نشده باشد، مسلماً بعد از آنها نبوده است. اتحادیه میهنی کردستان نخستین جریانی بود که رسماً خواهان احقاق این حق بوده است. حق تعیین سرنوشت به معنای رد کردن تمامیت ارضی عراق است؟ امروز در عراق و منطقه همه به کردها اهمیت میدهند چون با داعش میجنگند. خطر داعش که برطرف شد باز همین نگاه را به کردها خواهند داشت؟ میخواهیم برای آینده هم کاری کنیم.
در ابتدای نبرد با داعش، ایران حمایتهای نظامی و لجستیکی از اقلیم صورت داد آیا هنوز هم این همکاری وجود دارد؟
در هر شرایطی که اقلیم کردستان نیاز به کمک ایران داشته، ایران همکاری خوبی با ما داشته است.
وضعیت امکانات نظامی پیشمرگه نسبت به پیش از جنگ با داعش چه تغییری کرده است؟
از لحاظ پرستیژ و دیسیپلین مدیریتی بسیار بهتر شده است. با وجود اینکه بیشتر، تجهیزات سبک در اختیار ما قرار دارد اما کشوری مانند آلمان؛ موشک ضدزره «میلان» را در اختیار ما قرار داد که بالانس جنگ را تغییر داد.
بیشترین کمک از کدام کشور بوده؟
آنچه میشنوم این است که آلمان، آمریکا، ایران، ایتالیا، بریتانیا، نروژ و حتی روسیه به ما کمک کردهاند. از مسئولان پیشمرگه میشنویم که کمکها به اندازه نیازها نیست ولی پیشمرگه هم مقاومت میکند و هم میجنگد اما در حملات بیشترین کمک، نیروی هوایی آمریکا است.
روابط ترکیه و اقلیم کردستان عراق در سالهای اخیر پرفراز و نشیب بوده؛ از نزدیکی بسیار زیاد تا دوری بسیار زیاد. در حال حاضر اقلیم کردستان چه رابطهای با دولت ترکیه دارد؟
روابط با ترکیه و ایران برای ما بسیار مهم است. ترکیه نخستین کشوری بود که به صورت رسمی راه صادرات نفت را از اقلیم کردستان باز کرد. درست است که ترکیه هم منافعی از این موضوع برد اما این موضوع برای اقلیم کردستان گام مثبتی برای حرکت به سمت استقلال اقتصادی بود.اما همین رابطه با ایران قبل از ترکیه وجود داشته و هنوز هم ادامه دارد. با این تفاوت که ترانزیت نفت اقلیم از ترکیه با لوله است و از ایران با تانکر. به همین دلیل از سال 2014 پیشنهاد دادیم که نفت ما از طریق لوله از ایران صادر شود و تا حدی گامهای مثبتی پیش رفتیم که با وزارت نفت ایران پیش قرارداد ببندیم.
به صورت سوآپ؟
بله پیشنهاد این بود که در مرحله اول نیازهای پالایشگاه کرمانشاه و تبریز را تأمین کنیم و در وهله دوم به اراک و تهران برسیم. دو راه داریم یا از ایران پول بگیریم یا سوآپ کنیم. این مرحله مانده و منتظر جلسات مشترک هستیم.
این موضوع یعنی عملاً ایران صادرات مستقل نفت شما را به رسمیت شناخته و دولت عراق نمیتواند در این زمینه به شما فشار بیاورد؟
به نظر من این موضوع حل شده است، اگر نبود تا اینجا پیش نمیرفتیم. فراموش نکنید این موضوع تنها به سود کردستان نیست بلکه به سود عراق هم هست. خط صادرات نفت عراق به ایران هیچگاه وجود نداشته است.
روزنامه ایران، صفحه جهان، روز سهشنبه 16 تیرماه 1395، سال بیست و دوم، شماره 6254، صفحه 13.
ناظم دباغ» در گفتوگو با روزنامه «همدلی»: «کردستان بزرگ» شعار ما نیست
همدلی ـ میثم سالخورد: وضعیت عراق، به عنوان کشوری که پس از سرنگونی صدام و حزب بعث، دورهای از تلاطمات سیاسی و اجتماعی را شاهد بود، با عروج سیاسی قدرتی نوظهور بنام داعش، بر پیچیدگیهایش افزوده شد. در حالی که دولت «نوری المالکی» هنوز در حال تعیین ساختارهای سیاسی کشور بهسر میبرد و پارلمان عراق صحنه منازعات فرقهای، قومی و سیاسی بسیاری بود، پیشروی برقآسای داعش، عراق را به یکی از بحرانیترین مناطق جهان تبدیل کرد. با این همه، در شرایطی که دولت مرکزی عراق و دولت «حیدر العبادی» همچنان از هرج و مرج و تشنج رنج میبرد، حکومت اقلیم کردستان در شمال این کشور از ثبات بیشتری برخوردار است. همین امر، زمینه مقاومت چشمگیر پیشمرگههای کُرد را بر علیه داعش فراهم آورد. در این میان، نقش ایران به عنوان کشوری که با اقلیم کردستان، 600 کیلومتر مرز مشترک دارد، در رویارویی با دولت اسلامی عراق و شام (داعش) چشمگیر بوده و هست.
سوای همراهی و همکاری در مبارزه با داعش، ایران و اقلیم روابط گستردهای با یکدیگر دارند. در شرایطی که خبرهای محافل رسانهای حاکی از سفر «مسعود بارزانی» و هیأت سیاسی اقلیم کردستان به ایران است، به گفتوگو با «ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان در ایران نشستیم که در ادامه از نظرتان میگذرد.
بهنظر میرسد که حکومت اقلیم کردستان پس از ظهور ناگهانی داعش در آوریل 2013 و در جریان عقبنشینی نیروهای عراقی در مناطقی که مورد هجوم داعش قرار گرفت، تثبیت شد. در این مناطق پیروزیهای درخشان پیشمرگهها، پیروزی سیاسی اقلیم را بهدنبال داشت. نظرتان در این خصوص چیست؟
داعش وضعیت جدیدی در عراق بوجود آورد. حمله داعش به شهرهای فلوجه، انبار، موصل، کرکوک و دیگر مناطق، با عقبنشینی و تسلیم ارتش عراق روبرو شد، اما خوشبختانه نیروهای پیشمرگه توانستند با تسلیحات اندکی که در اختیار داشتند بر این مناطق تسلط پیدا کنند و نیروهای داعش را عقب برانند.
مناطقی که پیشمرگهها بر آن تسلط پیدا کردند به لحاظ تاریخی و اصالت، جزء سرزمینهای اقلیم بهشمار میرفتند. مناطقی که سالها پیش حکومت حزب بعث، آنها را از اقلیم جدا کرده بود. در وضعیت جدید این سرزمینها، به عنوان «مناطق متنازعه» تعریف شدهاند. همچنین پیشمرگهها توانستند بر مناطق بیشتری نیز تسلط پیدا کنند. این پیروزیها از سویی باعث ایجاد وضعیت جدیدی شد و زمینه عقبنشینی داعش را از مناطق تحت اشغال فراهم کرد.
در خبرها آمد که پیشمرگهها در منطقه نینوا هم حضور چشمگیری داشتهاند و با آزادسازی 9 روستای اشغال شده توسط داعش، نوید آزادسازی نینوا را میدهند.
در مورد نینوا، موصل و مناطقی که داعش بر آنها تسلط پیدا کرده، تا حدی نیروهای همپیمان و نیروهای دولت مرکزی هماهنگ هستند تا بتوانند برای آزادی منطقه موصل همکاری کنند. در همین مسیر، پیشمرگهها هم توانستند چندین روستا را آزاد کنند و داعش را در حال حاضر عقب راندند و منتظر آزاد شدن نینوا هستیم.
یکی از مشاوران آقای بارزانی از پیدا شدن نامهای محرمانه سخن گفتند که در آن البغدادی از عقبنشینی داعش به لیبی سخن میگوید. درباره صحت و سقم این نامه نظرتان چیست؟
من از طریق رسانهها شنیدم و در جریان مستقیم آن نیستم، ولی تا جایی که میدانم یکی از مشاوران این را گفته و در واقع منابعش شناخته شده است. حالا باید ببینیم متن این نامه چیست. با این همه امروز شاهد واقعیتی در عراق هستیم و میبینیم که داعش روز به روز در جبهههای مختلف با شکست مواجه میشود و در بیشتر مناطق در حال عقبنشینی است.
در مورد اقلیم، بحث خودمختاری و مطالبه برگزاری همهپُرسی که توسط آقای بارزانی در 2014 مطرح شد، بحثی محوری است. بهنظر میرسد این از جمله مسائلی است که مورد خواست همسایگان اقلیم مانند ایران و ترکیه نیست. در شرایطی که اسرائیل به شکلی ضمنی از آن حمایت کرد. این مطالبه اکنون در چه مرحلهای است؟ بهنظر میآید کُردها در اینباره، در تعلیق بهسر میبرند.
مسئله خودمختاری مطرح نیست، چون ما همین الان هم آن را داریم. مسئله بر سر استقلال و رفراندوم برای تعیین سرنوشت است. اصولا این حق را نمیتوان از مردم سلب کرد، هیچ کُردی نیست که خواهان این نباشد و آرزوی روزی را نداشته باشد که سرنوشت کردها به دست خودشان باشد. اگر به تاریخ کردستان بازگردیم، میبینیم که کردستان هیچگاه مجزا نبوده است بلکه یک جغرافیا بوده و به مرور زمان تقسیم شده است و دولت عثمانی و عباسی و صفوی، حتی پس از جنگ جهانی اول باعث تکه تکه شدن کردستان به دو بخش کردستان عراق و سوریه شدند. این مساله، تحقیقات و بررسیها و بحثهای مختلفی ایجاد کرده است. ولی واقعیت این است که اگر ما امروز این حرف را میزنیم به این معنا نیست که همین امروز به دنبال استقلال هستیم. ولی این مساله مطرح است که مردم کُرد رفراندومی برگزار کنند تا بگویند خواهان چه هستند. آن هم به عوامل زیادی بستگی دارد و باید شرایط آن فراهم شود، که تا امروز هم فراهم نشده که ما بتوانیم رایگیری و رفراندوم برگزار کنیم و ببینیم که کردها چه میخواهند.
این شرایطی که میگویید دقیقا چیست؟
ما نمیتوانیم در منطقهای اعلام استقلال کنیم که همسایگان ما موافق نباشند و دشمنی کنند. همسایگانی مثل ایران، ترکیه، سوریه و حتی دولت مرکزی عراق. هر کاری بخواهیم انجام دهیم باید با مذاکره و گفتوگو و توافق باشد، تا بتوانیم همسایگان خوبی برای هم باشیم.
بهطور کلی بهنظر میرسد حکومت اقلیم مخصوصا در سطح رهبری بهخوبی توانسته بر مشکلات داخلی و برخی منازعات درونی فائق آید. به هر حال احزابی مثل اتحادیه میهنی کردستان و حزب دموکرات بهرغم تفاوتهای سیاسی، توانستهاند در رهبری اقلیم نقشآفرینی کنند.
بله همینطور است. وقعا رهبری کُرد با همه مشکلات و مصائبی که وجود داشت، توانست روی پای خودش بایستد که شرایط امروز اقلیم نمایانگر آن است.
به هرحال کُردها در مناطق همجوار اقلیم هم حضور دارند؛ از سوریه و ایران گرفته تا ترکیه. در شرایطی که اقلیم این حق را برای کردهای عراق قائل است که در شرایطی فدرال، به شکلی حاکم بر سرنوشت خود باشند، موضع اقلیم درمورد کُردهای سایر مناطق چیست؟
ببینید ما در چهارچوب عراق حرفهای خود را میزنیم و مطالبات خود را مطرح میکنیم. ما هیچگاه نگفتیم «کردستان بزرگ»، بلکه میگوییم «کردستان عراق». مسائل سایر کردها به خودشان باز میگردد و خودشان تصمیمگیرنده هستند.
مسائلی که در مورد منازعات اقلیم و پ.ک.ک در مورد شنگال و کوبانی پیش آمد و مسائلی از این دست، آیا باعث تضعیف کردها در کلیت آن و قدرت گرفتن داعش نمیشود؟
بله کلا این قبیل درگیریها و اختلافات تأثیر منفی برجای میگذارد و در شرایطی که دشمن مشترکی به نام داعش وجود دارد، زمینه تضعیف مقاومت را ایجاد میکند. با این همه، معتقدم این نوع مسائل جزئی هستند و در طی زمان پایدار نخواهند بود و بهنظرم حل خواهند شد.
ترکیه از همان آغاز شکلگیری داعش، مواضع متنوع و حتی متناقضی گرفت. در حالی که در ابتدا سخن از مواجهه با داعش میزد، در طی زمان شاهد همکاری ترکیه با داعش بودیم. موضع اقلیم اصولا درباره ترکیه و سیاستهای اردوغان چیست؟
همانطور که پیشتر هم گفتم در مورد آینده سیاستهای ترکیه در منطقه و در مورد داعش، خوشبین نیستم. از سویی دیگر درگیریهای نظامی با کردهای خود در حالی که در نزدیکی مرزهایمان داعش مستقر است، چیزی جز جنگ و جنگ به همراه نداشته است. معتقدم با گفتوگو میتوان مسائل را حل کرد. مسئله بعدی رویکرد ترکیه در قبال داعش است. بالاخره داعش بدون پشتیبانی برخی قدرتها نمیتوانست اینچنین پیشروی کند و در مدت زمانی کوتاه بخشهای گستردهای از عراق را به تصرف خود درآورد. به هرحال داعش که از آسمان در منطقه فرود نیامد و از یک زمینی وارد منطقه شد و ثانیا از سوی نیروهایی هم حمایت میشود، که بر اساس آنچه در رسانهها و اخبار هم منعکس میشود، در حمایت از داعش همواره نام کشورهایی مانند عربستان، قطر، امارات و ترکیه به چشم میخورد. با این همه به عقیده من، داعش نتیجه سوءمدیریت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در منطقه، بویژه در دوره آقای مالکی بوده است. در واقع شرایطی که باعث بوجود آمدن داعش شد، چنانچه اصلاح نشود و از بین نرود، داعش نیز از میان نخواهد رفت. شاید تضعیف شود، ولی از بین نمیرود.
موضع اقلیم در برابر رویدادهای بغداد و تحصن مقتدی صدر و تظاهرات مردم در منطقه سبز چیست؟
موضع اقلیم همواره امنیت و ثبات بغداد و عراق بوده است، مسئله همان سوءمدیریتی است که اشاره کردم. در واقع دولت عراق باید به همه اقوام و طوایف و گروهها به یک چشم بنگرد. موضوع دیگر، لزوم اصلاحات است که نیاز امروز دولت عراق بهشمار میآید تا در سایه آن شرایط معیشتی، اقتصادی و اجتماعی مردم عراق بهبود یابد. مسائل بغداد مربوط به دولت مرکزی است و ما به عنوان اقلیم همواره خواهان امنیت، ثبات و اصلاحات دولت عراق بودهایم. از سویی دیگر اقلیم همواره به دنبال مطالبات خود در چهارچوب قانون اساسی عراق بوده است. قانون اساسی عراقی، حق مسلم کُرد را به رسمیت شناخته و مرجع حل اختلافات را هم مشخص کرده است.
یکی از مباحث مطرح شده، بحث فروش نفت توسط اقلیم است که پس از عقبنشینی داعش از منطقه کرکوک، اقلیم این حق را برای خود قائل شد که مستقیما نفت بفروشد. نظر شما چیست؟
بله، یکی از مسائل اختلافی ما قانون نفت است. قانون نفت پروژهاش آماده است و قرار بود در پارلمان تصویب شود ولی تا به امروز حکومت عراق جلوی طرح آن را در پارلمان گرفته و نگذاشته تصویب شود. وقتی آن قانون تأیید و تصویب شود، مسائل اقتصادی و همچنین مسئله نفت، حلشدنی است. اقدامات اقلیم در اینباره بر اساس آن قانون است. از دو سال پیش که دولت مرکزی بودجه اقلیم را قطع کرد، ما ناچار هستیم در جهت تأمین منابع مالی، به فکر صادرات نفت چه از طریق ایران و چه ترکیه باشیم، تا بودجه اقلیم تأمین شود.
یعنی قریب به دو سال است که آن 17 درصدی که در بودجه عراق برای اقلیم در نظر گرفته شد، قطع شده است؟
بله، نه تنها آن 17 درصد، بلکه استحقاقات پیشمرگهها که خود شاهد هستید چگونه در مبارزه با داعش فداکاری میکنند و تاکنون بیش از 1500 شهید دادهاند نیز قطع شده است. تا جایی که برخی از همپیمانان، نیازهای ما را برطرف میکنند، اما هیچ کمکی از سوی دولت مرکزی به اقلیم نمیرسد.
آقای بارزانی در گفتوگو با روزنامه «زمان » ترکیه در سال 2013 از نقش سردار سلیمانی در جنگ با داعش گفتند و شما نیز در برنامهای تلویزیونی او را مرد اول خاورمیانه نام نهادید. نقش مهم ایران و سپاه قدس بهویژه در مقطع محاصره اربیل توسط داعش را چگونه ارزیابی میکنید؟
بله، همین چند روز پیش هم آقای «نیچیروان بارزانی» از نقش مثبت جمهوری اسلامی و مسئولان آن در آن مقطع سخن گفت. نیروهای پیشمرگه میتوانستند به حمایت از منطقه بپردازند، اما کمکها و همکاریهای ایران در لحظهای که اقلیم در شرایط حساسی بود، توانست روحیه پیشمرگهها را بالا ببرد تا بتوانند از اقلیم و از مناطقی که مورد هجوم داعش قرار گرفته بود، دفاع کنند. بعد از آن مقطع هم، ایران و همچنین کشورهای همپیمان به نیروهای پیشمرگه کمکهای فراوانی کردند. اقلیم همواره بر نقش مثبت و مشارکتهای سودمند ایران و بهویژه سردار سلیمانی در مبارزه علیه داعش تأکید کرده است، هم در قبال اقلیم و هم در قبال کلیت عراق. نقش مثبت ایران در مبارزه با داعش انکارناشدنی است.
روزنامه همدلی، صفحه سیاست، سال دوم، شماره 336، دوشنبه 17 خرداد 1395، صفحات 1 و 3.
«ناظم دباغ» در گفتوگو با مهر؛ اهداف سفر «مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان به تهران
«ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان در تهران ضمن اشاره به پشت پرده خبر الشرق الاوسط درباره احداث پایگاه موشکی ایران در اقلیم کردستان به تشریح اهداف سفر «مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان به تهران پرداخت.
خبرگزاری مهر، گروه بینالملل ـ سمیه خمارباقی: هفته گذشته رسانه عرب زبان «الشرق الاوسط» مدعی شد تهران کار ساخت بزرگترین پایگاه موشکی خود را در خاک اقلیم کردستان عراق در نزدیکی مرز سوریه آغاز کرده است که هدف از آن دفاع از مرزهای ایدئولوژیک ایران عنوان میشود. ناظم دباغ نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران ضمن رد تاسیس هر گونه پایگاه نظامی از سوی ایران در اقلیم کردستان توضیح داد: چنین ادعایی صحت ندارد و ایران هیچ پایگاه نظامی در اقلیم بنا نکرده است چون اساسا اقلیم کردستان عراق با ایران هم مرز است و برای گسترش روابط با این کشور نیازی به اینگونه اقدامات نیست. در همین رابطه و در استانه سفر «مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان به ایران گفتوگویی را با «ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران ترتیب دادهایم که مشروح آن از نظر میگذرد:
روزنامه الشرق الاوسط در خبری مدعی شده است ایران در اقلیم کردستان عراق پایگاه موشکی احداث میکند این خبر از سوی مقامات ایران و اقلیم کردستان عراق رد شده است دلیل انتشار این خبر چیست؟
درباره پایگاه موشکی جمهوری اسلامی ایران مطمئن هستم قدرت و توانایی ایران در این مقطع چه از لحاظ سیاسی و چه نظامی، مهم و تاثیرگذار است. بعد از چندین سال تحریم اقتصادی و مذاکره، ایران توانست به توافق برجام با کشورهای ۱+۵ دست یابد.
همچنین نقش مهم ایران در جنگ با داعش در عراق و سوریه همه این عوامل باعث شدند که دشمنان ایران بیش از پیش نگران شوند. در همین راستا در مقطع ایجاد آشوب و ناامنی در منطقه و به ویژه عراق تلاش زیادی مصروف می شود تا روابط میان ایران و کردها به جدایی و اختلاف کشیده شود.
لذا گهگاهی خبرهایی مبنی بر اینکه ایران پایگاه موشکی در سلسله کوههای شنگال و یا اقلیم کردستان عراق ایجاد کرده است به گوش میرسد. به عقیده من این نوع خبرها بیشتر در راستای تحریک اسرائیل و کسانی است که می خواهند ایران را به عنوان تهدیدی برای منطقه معرفی کنند. اما آنچه تاکنون از زبان مسئولان عراق و اقلیم کردستان عراق شنیده میشود نقش مهم همکاری و حمایت ایران در جبهه های جنگ علیه داعش و حفظ امنیت و آرامش بوده است.
حزب دموکرات کردستان اعلام کرده است که «مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان عراق تا دو هفته آینده به ایران سفر میکند. اهداف این سفر و اهمیت آن در مقطع کنونی چیست؟
قطعا در گذشته، حال و آینده تبادل هیئت میان اقلیم کردستان عراق و ایران بوده و خواهد بود به ویژه آخرین سفر هیئت جمهوری اسلامی ایران که وزیر اطلاعات ایران، «مسعود بارزانی» را به ایران دعوت کردند. سفر ایشان به ایران نقش مهمی در راستای تحکیم و توسعه روابط ایران و اقلیم کردستان عراق خواهد داشت به ویژه اینکه برای همه آشکار است ایران کشور مهمی در خاورمیانه و جهان است و اهمیت ویژه خود را برای تقویت امنیت و آرامش عراق و اقلیم کردستان و منطقه دارد.
همچنین سفر رئیس اقلیم کردستان عراق در توسعه و استحکام روابط اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی نقش مهمی خواهد داشت. عامل مهم دیگر تبادل نظر در مورد وضعیت سیاسی و امنیتی عراق و منطقه است که کردها و نیروهای پیشمرگه نقش مهمی در حفظ امنیت و آرامش عراق و منطقه داشته و دارند.
ناظم دباغ در گفتوگو با روزنامه اعتماد: هيچ قدرتي موافق استقلال كردستان عراق نيست
محمدابراهيم ترقينژاد: با سقوط صدام حرف و حديثها براي استقلال اقليم كردستان از عراق بيش از هر زمان ديگري شده است. كردهايي كه ديروز اندك اعتراضشان براي دستيابي به حقوقي ناچيز با سركوب شديد رژيم بعث روبهرو ميشد، اكنون مجال فراهم ديده بودند تا بار ديگر به فكر تحقق آرمان استقلال باشند. در دو سال اخير نيز زمزمههاي عملي كردن آن رويا بيش از هر زمان ديگري شده و اكنون يكي از مقامات عالي اقليم كردستان عراق از تحقق بخشيدن آن سخن ميگويد. مسيري كه البته با دشواريهاي بسياري روبهرو است و بيترديد با واكنش تهران، آنكارا و بغداد روبهرو خواهد شد. در خصوص درخواست احتمالي اقليم كردستان عراق از ايران براي كمك به استقلال گفتوگويي با «ناظم دباغ» نماينده اقليم كردستان عراق در تهران داشتهايم كه مشروح آن در ادامه ميآيد.
كردها از مدتها پيش به دنبال جدايي و استقلال بودند اما اينك مسرور بارزاني، رييس سازمان اطلاعات دولت اقليم كردستان عراق ميگويد زمان جدايي دوستانه از بغداد فرارسيده است و كردستان عراق درصدد تشكيل كشور مستقلي است. اين در حالي است كه كردها حتي در بحران سياسي دو سال پيش و حمله داعش به عراق اين مساله را به شكل علني بيان نكرده بودند. چه مسائلي موجب شده تا كردها در شرايط كنوني چنين سخني را بگويند؟
آقاي مسرور بارزاني به عنوان يك مسوول در اقليم كردستان عراق، نظر شخصي خود را مطرح كرده و اشكالي هم ندارد اما اين سخنان بيش از هر چيز متوجه شرايط كنوني عراق و دولت اين كشور است. ما اكنون مطمئن شدهايم كساني در بغداد و دولت عراق هستند كه ميخواهند كردها را به سمت جدايي هل بدهند. اين صحبتها را آقاي مسرور بارزاني گفته اما كساني در حزب الدعوه عراق هستند كه ميگويند كردها استقلال پيدا كنند و بروند دولت تشكيل بدهند. اينكه آنها به چه دلايلي، كردها را براي استقلال و تجزيه عراق دعوت ميكنند، بايد خودشان پاسخ دهند. اگر شما به شكلگيري دولت عراق پس از سقوط صدام و فروپاشي نظام بعثي عراق نگاه كنيد، متوجه ميشويد كردها از نخستين روز تاسيس نظام جديد عراق، به دنبال جدايي نبودند. آقاي طالباني نقش جدي در وحدت عراق ايفا كرده است و مراجع و گروههاي عراقي نيز هميشه از نقش ايشان تعريف كرده و از او حمايت كردهاند و جلال طالباني را محور وحدت دانستهاند ولي هنگامي كه حيدر العبادي بدون توجه به توافقات قبلي به صورت يكجانبه و يكطرفه تغييراتي را در سطح حكومتي ايجاد ميكند و در اين تغييرات هيچ مشورتي با كردها نميكند و كانديداي كردي را براي تصدي مسووليتي معرفي ميكند كه گروههاي كردي آن فرد را قبول ندارند، چنين شرايطي هم ايجاد ميشود. از اين دست اقدامات را قبلا صدام و ديگر حاكمان عراق انجام ميدادند كه به خواست مردم و احزاب توجهي نميكردند. وقتي اين شرايط ايجاد ميشود، شك نكنيد كه كُرد از خود حمايت ميكند و براي خود تصميمگيري خواهد كرد. اكنون شما به شرايط عراق نگاه كنيد. پارلمان عراق توسط افرادي اشغال ميشود و نخست وزير بدون مشورت با احزاب و كردها و رييسجمهور، اقداماتي را انجام ميدهد و تغييراتي را در سطح حكومتي ايجاد ميكند كه حتي شيعيان هم از آن راضي نيستند. معناي اين اقدامات، آن است كه دموكراسي در عراق غايب است. در اين شرايط «مسرور بارزاني» ميگويد كه آنها در بغداد ما را به سمت استقلال هل ميدهند. با اين حال و تا اين لحظه، رهبران كرد براي استقلال در زمان كنوني تصميمي نگرفتهاند و ما منتظر آينده عراق هستيم و ميخواهيم ببينيم حقوق كرد چه ميشود؟ در صورتي كه كرد در تحولات آينده از حقوق خود محروم نشود و بتواند نقشآفريني كند، تصميمي را براي جدايي نداريم. ما در درجه اول ميخواهيم از حقوق و منافع خود دفاع كنيم و پس از آن، به دولت عراق بازخواهيم گشت.
جدايي اقليم كردستان از عراق تا چه اندازه مورد حمايت روسها و آمريكاييهاست؟
درخواستهايي وجود دارد ولي ما نبايد منتظر حمايت آنها باشيم. كساني كه منتظر حمايت آنها هستيم، همانهايي هستند كه شرايط امروز را ايجاد كردهاند، منطقه را تقسيم كردند و به خاطر منافع خود، آشوبها را دامن زدهاند و اكنون نيز در منطقه حضور دارند. ما به عنوان كُرد انتظار داريم بر اساس قانون اساسي عراق و بر اساس توافقات قبلي، حقوق كردها محفوظ باشد ولي در صورتي كه اين حق مورد توجه قرار نگيرد و آن حقوق رعايت نشود، نبايد هم انتظاري وجود داشته باشد. در طول تاريخ اين قدرتهايي كه شما از آن سخن گفتيد، همانهايي بودند كه قبلا از صدام حمايت ميكردند، نه فقط عليه مردم كُرد بلكه عليه ايران و ساير بازيگران منطقهاي. وضعيت كنوني منطقه ناشي از عملكرد چه كسي است؟ اگر ميخواهيم منطقه از وضعيت كنوني خارج شود، راهي جز برگشت به مردم و توجه به خواست و حقوق آنها را نداريم. من هماكنون اين انتظار را ندارم يكي از قدرتهايي كه شما از آن سخن گفتيد در صورتي كه منافعش تامين نشود، از كردستان حمايت بكند.
حداقل در يكي، دو سال گذشته مقامات كردستان عراق با مقامات آمريكايي ديدار كردهاند. در آن ديدارها، اين موضوع مطرح شده است؟ پاسخ آمريكا چه بوده است؟
همه حقوق مردم كُرد را قبول دارند ولي مورد حمايت قرار نميدهند. ما تا به امروز نشنيدهايم كه آمريكاييها و روسها كردها را مورد حمايت قرار دهند و بگويند كه جدا شويد. صحبتهايي شده است ولي تاييدي را هم نگرفتهايم. البته آنها گفتهاند كه تعيين سرنوشت، حق مسلم خودتان است ولي بايد شرايط اين مساله را ايجاد كنيد. يكي از اين شرايط مهم، جلب نظر همسايگان است. ما سه همسايه مهم داريم؛ ايران، تركيه و سوريه و بايد حداقل نظر دو كشور را در اين باره جلب كنيم. در صورتي كه نظر اين كشورها جلب نشود، شرايط براي جدايي و تشكيل يك كشور تامين نميشود و اين مساله نيازمند رايزني است. حتي براي جدايي و استقلال نيازمند رايزني با دولت بغداد هستيم و اگر آنها راضي نشوند، انجام اين كار به سختي صورت ميگيرد.
مسرور بارزاني هم گفته است كه براي استقلال كردستان عراق نيازمند رايزني با ايران و عراق هستيم. به نظرتان واكنش ايران نسبت به اين مساله چه خواهد بود؟
آنچه ما در اين باره اطمينان نظر داريم، آن است كه تاكيد ايران در وحدت و عدم تجزيه عراق است. تركها نيز در اين باره اصرار دارند، يعني جدايي ما را قبول نميكنند ولي در بغداد نظرات متفاوتي وجود دارد. كساني امروز در بغداد هستند و ما را براي جدايي تشويق ميكنند. مسرور بارزاني در اين باره معتقد است كه ما براي جدايي نياز داريم تا با قدرتهاي مطرح در اين باره رايزني و نظر آن قدرتها را جلب كنيم مگر نه بدون جلب نظر آنها كسب استقلال سخت و دشوار خواهد بود.
واكنش وزارت امور خارجه عربستان نسبت به اين مساله چيست؟ برخي ميگويند مسوولان سعودي در تحريك اين تفكر در مقامات اقليم كردستان نقشآفريني كردهاند. شما اين مساله را قبول داريد؟
صراحتا ميگويم كه هيچ كدام از كشورهاي منطقه چه عرب، چه ترك و چه فارس اين مساله را قبول نخواهد كرد. برخيها اين هدف را دارند كه ميخواهند آرامش منطقه برهم بخورد. شايد عربستان بخواهد در عراق، اهل تسنن در راس قدرت باشند و اين هم به دليل مقابله با گسترش نفوذ شيعه و ايران است. ما مراقب هستيم تا در دام بحرانها و تنشهاي كنوني منطقه نيفتيم و مراقب هستيم كه بيشترين منفعت را در اين باره كسب كنيم. بايد بگويم وارد هيچ ائتلافي عليه هيچ بازيگري نخواهيم شد. سعودي و قطر تا اين لحظه از استقلال كردستان حمايت نكردهاند و با تركيه همدست هستند تا سلطه اهل تسنن در منطقه ايجاد شود.
عدم حضور كردهاي سوريه در مذاكرات ژنو و استقلال كردستان عراق تا چه اندازه ميتواند موجب شود تا كردهاي سوريه نيز خواستار استقلالطلبي شوند؟
مشكل اينجا وجود دارد كه بسياري از كردها اصرار دارند جدا شوند و كشوري مستقل و متحد تشكيل بدهند، چه در تركيه و چه در سوريه و چه در عراق. تا به امروز كُرد قبول داشت تا در چارچوب قوانين كشوري كه در آن است، باشد تا از اين طريق حقوقشان محفوظ بماند ولي اكنون حقوق كردها توسط اين كشورها رعايت ميشود؟ قدرت اصلي كه در برابر داعش و تروريسم ايستادگي كرد و مقابل آنها ايستاد، كردها بودند. پيشمرگههاي كُرد در سوريه و عراق ضرباتي اساسي به داعش وارد كردند. وقتي از آينده سوريه صحبت ميكنيم، چرا نبايد كردها در آن نقشآفريني بكنند؟ چرا كردها نبايد در مذاكرات سوريه حضور داشته باشند؟ بايد جامعه بينالملل متوجه مظلوميت كردها و حقوق و خواستهاي آنها باشد. آيا در اين شرايط حقوق و خواست كُرد مورد توجه قرار ميگيرد؟ وقتي شرايط جنگي ميشود، كُرد مظلوم است و وقتي داعش حمله ميكند، باز كردها مظلوم هستند. اكنون شرايط عوض شده است و كسي نميتواند مانع از بيان خواستهمان شود. آيا حق نداريم خواستهمان را مطرح كنيم. البته ما منتظر هستيم تا در چارچوب قانون اساسي حقوقمان را به دست آوريم و از آن محافظت كنيم اما در صورتي كه اين حق رعايت نشود، نبايد هم انتظاري داشته باشيم.
با توجه به قطع مذاكرات دولت تركيه با كردهاي اين كشور و سركوب آنها، اقدام شما منجر به تحريك اكراد تركيه نميشود؟ در چنين شرايطي چگونه انتظار داريد كه دولت تركيه استقلال كردستان عراق را به رسميت بشناسد؟
سوال ما از دولت تركيه اين است كه چرا آنها حقوق كردها را به رسميت نميشناسد؟ هماكنون كردها ٣٠ سال است كه براي به دست آوردن حقوقشان در حال مبارزه با دولت تركيه هستند و سركوب ميشوند. نتيجه اين مسائل منجر به آن شده است كه اكنون مبارزه مسلحانه در تركيه اوج گرفته و آن اعتراضات خاموش نشده است. اگر اين شرايط عدم توجه به حقوق كُرد ادامه يابد، به راهحلي هم نميرسيم و هيچ مسالهاي حل نخواهد شد. تنها راهكار حل و فصل بحران اين است كه حق مليت و بشريت كردها به رسميت شناخته شود. هنگامي كه اين حقوق كردها به رسميت شناخته شود، مگر كردها ديوانه هستند كه در جنگ و دعوا باشند؟
مساله تجزيه كشورها تا چه اندازه ميتواند وضعيت مبارزه با تروريسم و داعش در عراق و سوريه را پيچيدهتر از وضعيت كنوني كند؟ به عبارت ديگر، تجزيه كشورها منجر به بحرانيتر شدن منطقه نخواهد شد؟
ما در منطقه تجربياتي داريم. برخي معتقد بودند با سقوط صدام و فروپاشي نظام بعثي، آرامش در منطقه حاكم خواهد شد. داعش و تروريسم امروز ناشي از چيست؟ داعش و تروريسم امروز نشات گرفته از سوءمديريت گذشته است و اگر اين سوءمديريت ادامه داشته باشد، اين تروريسم و جنگ و بحران نيز ادامه خواهد داشت. ما اگر متحد شويم ولي اين اتحاد حقيقي نباشد، مشكلات تداوم مييابد. مهم اين است كه جلوي اين آشوب را بگيريم و اتحاد واقعي شكل بگيرد. راهكار حقيقي توجه به خواست و نظر مردم است و ارايه خدمات به آنها است.
روابط ايران با گروههاي كُرد چگونه است؟
تا اين لحظه، روابط ايران با گروههاي كردي خوب و مناسب است ولي ايران اكنون بر سر يك دوراهي قرار گرفته است. در عراق، نزديكترين همپيمانان ايران، شيعيان هستند اما امروز در درون بيت شيعه، اختلافات شديدي وجود دارد. در عراق ميان شيعه و سني اختلاف وجود دارد. ما امروز انتظار داريم كه ايران مثبت و فعالتر از گذشته عمل كند و به دنبال اتحاد شيعه با كُرد و شيعه و سني با يكديگر باشد تا بتوانيم عراقي جديد ايجاد كنيم. لازم است تا بار ديگر تاكيد كنم كه روابط ايران با گروههاي كردي و عراقي، روابطي مثبت و مناسب است.
تا چه اندازه سخن گفتن از رفراندوم براي جدايي از سوي مسوولان اقليم كردستان عراق واقعي و چقدر نمايشي براي كسب امتيازات بيشتر از دولت بغداد است؟
صددرصد واقعي است. من ميگويم به رفراندوم نيازي نيست زيرا كردي وجود ندارد كه مخالف كشور مستقل كردستان باشد و استقلال نخواهد. مگر ميشود فردي كُرد باشد و در برابر اين خواسته، نه بگويد؟ اما سوالي كه در اين باره وجود دارد، اين است تشكيل كردستان در چه زماني و با چه هزينهاي صورت گيرد؟
در اخبار آمده است كه «مسعود بارزاني» و «برهم صالح» درصدد سفر به تهران هستند. اين سفر چه زماني صورت ميگيرد؟ دستورالعمل رايزنيها در اين باره چه خواهد بود؟
برنامه سفر به ايران و ديدار با مقامات عالي ايران، برنامه جديدي نيست و همواره در شرايط مناسب، مسوولان عالي به ايران و كردستان عراق سفر كردهاند و با يكديگر در رابطه با مسائل دوجانبه و مورد علاقه پرداختهاند. ميخواهم بگويم كه تبادل هيات و انجام مشورت هميشه وجود داشته باشد اما زمان نهايي اين سفر هنوز مشخص نشده است.
در اين سفر احتمالي، در رابطه با استقلال كردستان عراق با ايران رايزني هم خواهند داشت؟
تا وقتي كه زمان سفر مشخص نشود، دستورالعملي هم براي آن تعيين نخواهد شد. با اين حال، هنگامي كه اين سفر صورت گيرد و نياز به رفراندومي وجود داشته باشد، بايد صددرصد با ايران رايزني صورت گيرد.
روزنامه اعتماد، صفحه دیپلماسی، بخش گفتوگوی روز، دوشنبه 20 اردیبهشت 1395، سال سیزدهم، شماره 3522، صفحه 10.
دکتر «برهم صالح» وارد مسکو شد و با وزیر خارجه روسیه ملاقات کرد
«برهم صالح» از رهبران برجسته اتحادیه میهنی کردستان در مسکو با «سرگیی لاوروف» وزیر خارجه روسیه دیدار کرد.
دکتر «برهم صالح» از رهبران برجسته اتحادیه میهنی کوردستان، وارد مسکو پایتخت روسیه شد و از طرف «سرگیی لاوروف» وزیر خارجه این کشور مورد استقبال قرار گرفت. براساس اطلاعیه دفتر «برهم صالح» روز ١١/٤/٢٠١٦ «سرگیی لاوروف» وزیر خارجه روسیه از «برهم صالح» از رهبران برجسته اتحادیه میهنی کوردستان، استقبال کرد.
دکتر «برهم صالح» به وزیر خارجه روسیه اعلام کرده است: "خاورمیانه با مشکلات و بحرانهای دشواری روبروست، که موجب شده تبدیل به تهدیدی نه تنها برای ملل و کشورهای این منطقه، بلکه تبرای کل جهان شود، برای همین لازم است با همکاری همپیمانی بینالمللی و کشورهای منطقهای شرایط منطقه به سمت آرامش و ثبات هدایت شود و فرصتی برای تکرار ترور و تهدید تروریستان باقی نماند".
برهم صالح به این مساله نیز اشاره کرده است که ثبات منطقه از طریق "احقاق حقوق و احترام به جایگاه تمام طرفین در اجرای جدید نقسهی سیاسی و سیستم حکمرانی امکانپذیر است".
درباره نقش مسکو در منطقه، دکتر «برهم صالح» جایگاه روسیه را مهم و لازم وصف کردهاند که" قدرت جهانی موثری است، پس میتواند حمایت سیاسی و نظامی و امنیتی مهم ارائه دهد".
در اطلاعیه دفتر «برهم صالح» آمده است: "دکتر برهم خواستار شد ارتباط سیاسی میان روسیه و اقلیم کوردستان و عراق توسعه بیشتری بیابد و از لحاظ نظامی نیز همکاری بیشتری به پیشمرگه و ارتش عراق ارائه شود، به ویژه در مقطع آینده".
جانشین دوم دبیرکل اتحادیه میهنی کوردستان به وزیر خارجه روسیه اعلام کرده است: "اکنون نقش کورد در منقطه و جنگ علیه داعش نقشی مهم و قابل توجه است، به همین دلیل در چارچوب سازماندهی مجدد شرایط و تلاش برای حل اساسی مشکلات، لازم است این نقش و جایگاه مورد توجه قرار گیرد، به ویژه که کورد ثابت کرده است عامل امنیت و آرامش در تمام منطقه است."
همچنین «سرگیی لاوروف» وزیر خارجه روسیه مراتب خوشحالی خود را از سفر دکتر «برهم صالح» به مسکو اعلام کرده و گفته است: "روسیه حامی امنیت و آرامش منطقه است، به ویژه در حال حاضر که داعش در سوریه و عراق تهدیدات بزرگی ایجاد کردهاند"
لاوروف به دکتر برهم اعلام کرده است: "در جنگ علیه ترور روسیه همکار و حامی عراق و سوریه خواهد بود".
در این اطلاعیه آمده است که در نشست میان لاوروف و دکتر برهم صالح، وزیر خارجه روسیه به حقانیت ملت کورد و ارزش و نقش کورد در منطقه اشاره کرده، به ویژه که اکنون نقش کورد در جنگ علیه ترور در سوریه و عراق نقشی قابل توجه است.
برهمین اساس در این دیدار تاکید شده که ارتباط میان روسیه و کوردستان ارتباطی تاریخی و دیرین است، پس لازم است در این مقطع نیز در تمام سطوح برای استحکام این روابط تلاش شود و گفتگو و نشستها برای رسیدن به راهحل مناسب در مورد تمام بحرانهای تداوم داشته باشد.
علاوه بر نشست با وزیر خارجه روسیه، در سفر دکتر «برهم صالح» به روسیه ایشان با «میخاییل بگدانوف» نماینده ویژه رئیسجمهور روسیه در خاورمیانه و همچنین معاون وزیر خارجه نیز دیدار کرده است.
در سفر ایشان به روسیه، سفیر عراق در مسکو، «آسو شیخجنگی» نماینده حکومت اقلیم کوردستان در مسکو، «عدنان محمدقادر» عضو کادر رهبری اتحادیه میهنی، «اسماعیل محمود» و «توانا احمد» حضور داشتهاند.
نخست وزیر اقلیم کردستان به تماشای فیلم سینمایی «خاطرات روی سنگ» نشست
منصور جهانی ـ «نیچیروان بارزانی» نخست وزیر اقلیم کردستان در سومین جشنواره بینالمللی فيلم «دهوک» به تماشای فیلم سینمایی «خاطرات روی سنگ» به کارگردانی «شوکت امين کورکی»فیلمساز کُرد نشست.
فیلم سینمایی «خاطرات روی سنگ» (بیرهوهرییهکانی سهر بهرد)Memories On Stonفیلم برگزیده کشور عراق به هشتاد و هشتمین دوره مراسم جوایز سینمایی آکادمی اسکار در سال 2016، سومین اثرسینمایی «شوکت امين کورکی» کارگردان کُرد عراقی و به تهیهکنندگی «ممد اکتاش» که با فیلمبرداری سینماگر ایرانی «سالم صلواتی» و با همکاری تعدادی از عوامل سینمای ايران، آلمان و اقلیم کردستان آماده شده است، در جدیدترین حضور بینالمللی خود، با حضور «نیچیروان بارزانی» نخست وزیر اقلیم کردستان در مراسم افتتاحیه و در بخش رقابتی «سینمای کُردی» سومین دوره جشنواره بینالمللی فيلم «دهوک» و در روز بزرگداشت «یولماز گونای» کارگردان سرشناس برنده جایزه نخل طلای جشنواره بینالمللی فيلم «کن» فرانسه در سال 1982 در سالن «کنگره» دانشگاه دهوک در شهر دهوک در اقليم کردستان روی پرده رفت و مورد استقبال تماشاگران قرار گرفت.
«نیچیروان بارزانی» در مراسم افتتاحییه سومین دوره جشنواره بینالمللی فيلم «دهوک» گفت: حضور شما سینماگران در اینجا پشتیبانی بزرگی برای مردم اقلیم کردستان است که در برابر گروه تاریک پرست داعش ایستاده و از باورها، اصول انسانی و تمدن جهانی مقاوت میکند؛ امیدواریم در بازگشت به کشورهای خود، صدا و سفیر مردم کردستان در آنجا باشید.
وی افزود: مردم منطقه بادینان در اقلیم کردستان نیز به صورت گسترده و با تلاش وصفناپذیر انسان دوستانه خود، از بیش از یک میلیون و پانصد هزار نفر آواره و پناهنده حملات این گروه تروریستی استقبال کردند که از همه اقوام، آیینها، مذاهب و ... تشکیل شده بودند و با تخصیص امکانات ویژه، شرایط اسکان آنها را فراهم کردند.
نخست وزیر اقلیم کردستان در ادامه اظهار داشت: مردم کردستان، مردمی انسان دوست و زندگی دوست هستند و در روزهای بسیار سخت و دشوار نیز این چهره خود را حفظ کردهاند. اگر مجبور بوده در یک دست خود، اسلحه بردارد و از خود دفاع کند؛ در دست دیگر خود، خلاقیت به خرج داده و در زمینههای ادبی، هنری، ورزشی و ... سعی کرده است که عقب نیافتد و حکومت اقلیم کردستان نیز، به صورت مداوم در تلاش بوده است که در این زمینهها پیشرفت داشته باشد و به تولید آثار هنری در سطح جهانی آن بپردازد.
در این دوره از جشنواره، «عطا نهایی» نویسنده، شاعر، مترجم و رماننویس ایرانی در کنار «آن دیمی گیرو» استاد دانشگاه، کارشناس و عضو آکادمی جوایز اسکرین «آسیا پسیفیک» (APSA) از استرالیا (رئیس هیئت داوران)، «مارینا کابا رال» کارگردان و روزنامهنگار از اسپانیا، «علی بدرخان» کارگردان از مصر و «گیبلیا دوبری» منتقد و استاد دانشگاه از رومانی داوری فیلمهای بخش رقابتی «سینمای کُردی» را برعهده دارند.
همچنین اعضای هیئت داوران بخش رقابتی «سینمای جهان» سومین دوره جشنواره بینالمللی فيلم «دهوک» عبارت از: «ورنر روزیکا» مدیر جشنواره بینالمللی فيلم «دویسبورگ» و استاد دانشگاه از آلمان (رئیس هیئت داوران)، «فردی اولسون» تهیهکننده و برنامهریز جشنوارهها از سوئد، «آیشه پولات» نویسنده و کارگردان از آلمان، «جانی بوردایس» مدیر انستیتوی فرانسوی در اربیل از فرانسه و «سوپوم سوهن» کارگردان و استاد دانشگاه از آمریکا.
اعضای هیئت داوران بخش رقابتی فیلمهای کوتاه این جشنواره نیز عبارتند از: «پیتر اوت» نویسنده و کارگردان از آلمان (رئیس هیئت داوران)، «پیتر بو» تهیهکننده و استاد دانشگاه از نروژ، «سهیم عمر خلیفه» نویسنده و کارگردان از اقلیم کردستان و بلژیک، «بنویسه بریوان» کارگردان از بلژیک و «دیمیتری گلوبنیچی» تهیهکننده از روسیه.
در بخش کارگاهی این جشنواره نیز، شرکت سینمایی «تنگرام» (تندیسگران مانا) با مدیریت «رضا کُرد» از ایران حضور داشت و در دو روز مختلف؛ «سهراب نوربخش» به عنوان مدرس این ورکشاپ، «فیلمسازی با دوربینهای دیجیتال» را به هنرمندان، علاقمندان و دانشجویان حاضر در این کارگاه ارائه داد.
یکی از نکات برجسته این دوره از جشنواره بینالمللی فيلم «دهوک»، نمایش آثار شاخص امسال و سال گذشته سینمای جهان و برندگان جوایز معتبر اسکار، گلدن گلوب، برلیناله، ونیز و ... از جمله؛ فیلمهای سینمایی «آیدا»، «لویاتان»، «مدیترانه»، «افریم»، «تمبکتو»، «سیواس» و ... در بخش رقابتی «سینمای جهان» این جشنوار بود.
در سومین دوره جشنواره بینالمللی فيلم «دهوک»، چندین فیلم از کارگردانان ایرانی از جمله؛ در بخش رقابتی «سینمای جهان» فیلم سینمایی «بدون مرز» به کارگردانی «امیرحسین عسگری» و فیلم کوتاه داستانی «بچه» به کارگردانی «علی عسگری»، در بخش رقابتی «سینمای کُردی» این جشنواره، فیلم سینمایی «بدرود آنالوگ» به کارگردانی «هیوا امیننژاد»، فیلم مستند «هیلین» به کارگردانی «ابراهیم سعیدی»، فیلم کوتاه داستانی «آب یخ» به کارگردانی «جلال ساعدپناه»، فیلم کوتاه داستانی «آپارتمان مورچهها» به کارگردانی «توفیق امانی»، فیلم کوتاه داستانی «مترسکها هم میمیرند» به کارگردانی «پرویز رستمی» و همچنین در بخش غیررقابتی این جشنواره نیز، فیلم کوتاه انیمیشنی «آخ» به کارگردانی «ماشاءالله محمدی»، فیلم کوتاه «کلاس پی.ای» به کارگردانی «جبار صالحی»، فیلم کوتاه «یکی از هزاران» به کارگردانی «باران محمدرحیمی» و فیلم کوتاه داستانی «آخرین موسیقی شنیده نشود» به کارگردانی «هادی احمدی» در چندین سانس مختلف، روی پرده رفتند.
سومین دوره جشنواره بینالمللی فيلم «دهوک» با نمایش فیلمهای بلند، کوتاه داستانی و مستند در بخش رقابتی «سینمای جهان» و بخش رقابتی «سینمای کُردی» و چندین بخش غیررقابتی از کارگردانان کشورهای مختلف جهان از جمله؛ ایران، آلمان، فرانسه، نروژ، ترکیه، اسپانیا، آمریکا، پرتغال، رومانی، آرژانتین، شیلی، کرواسی، کنیا، کانادا، کوبا، بلاروس، بوسنی و هرزگوین، روسیا، انگلستان، نروژ، لهستان، دانمارک، آفریقای جنوبی، موریتانی، جمهوری دومنیکن، ایتالیا، لبنان و اقلیم کردستان،با حمایت «نیچیروان بارزانی» نخست وزیر اقلیم کردستان و استانداری دهوک و از طرف اداره کل هنر سينماي شهر دهوک وابسته به وزارت روشنبيری و لاوان (فرهنگ و جوانان) حکومت اقليم کردستان، با ریاست «ایوب رمضان» و همچنین با مدیریت هنری «ممد اکتاش» در سالن «کنگره» دانشگاه دهوک و همچنین سه سالن سینمایی مرکز «مازی مول» در شهر دهوک در اقليم کردستان برگزار میشود.
آخرین اخبار
- «ناظم دباغ» با «محمود نجفیعرب» رئیس اتاق بازرگانی تهران دیدار کرد
- «ناظم دباغ» با «صفین دزهیی» رئیس اداره روابط خارجی حکومت اقلیم کردستان دیدار کرد
- پروفسور «آلن تورن» جامعهشناس، فیلسوف، متفکر و نظریهپرداز مطرح فرانسوی درگذشت
- «منصور جهانی» منتقد آسیایی سایت معتبر «اندیوایر» بهترین فیلمهای جشنواره کن را انتخاب کرد
- نگاهی به اجرای استاد شهرام ناظری در کنفرانس بینالمللی نسلکشی کُردهای فیلی در اربیل
- در گفتوگو با تلویزیون «فرانس 24» ؛ منصور جهانی: فیلمسازان مطرح ایرانی از جشنواره بینالمللی فیلم کن فرانسه به جهان معرفی شدهاند
- نمایندگی حکومت اقلیم کردستان در همایش بینالمللی هندسه نظم جدید جهانی شرکت کرد
- «ناظم دباغ» با هیئت صادرات و واردات و اتاق بازرگانی حکومت اقلیم کردستان دیدار کرد
- «سلام رشدی» در مراسم استقبال رسمی از رئیس جمهور و وزیر امور خارجه عراق شرکت کرد
- تراژدی انفال در کوهستانِ تنهایی
- ناظم دباغ: اتحادیه میهنی باید بخاطر حفظ امنیت اقلیم کردستان، از تاوان دادن به خاطر مواضع میهنی خود بکاهد
- قدرت نرم از اربیل تا رم
- «سلام رشدی» با «صفین دزهیی» رئیس اداره روابط خارجی حکومت اقلیم کردستان دیدار کرد
- «ناظم دباغ» با خانم «مایرا کوپرز» معاون نماینده «یونامی» در ایران دیدار کرد
- «سلام رشدی» با دانشجویان دختر اقلیم کردستان در تهران دیدار کرد
- عباس غزالی: استاد «محمد ماملی» هنرمندی اصیل و دلسوز ملت و سرزمینش بود
- «سلام رشدی» با دانشجویان اقلیم کردستان در تهران دیدار کرد
- «ناظم دباغ» با مسئول بخش خاورمیانه و میانه عراق در وزارت امور خارجه ایران دیدار کرد
- ناظم دباغ: مهمانان اقليم كردستان عراق نبايد باعث سلب آسايش و امنيت ميزبان شوند
- در گفتوگوی اختصاصی با ایرنا؛ نماینده اقلیم کردستان عراق: درباره گروههای کرد مخالف ایران تصمیم جدی میگیریم/مقرهایشان تخلیه خواهد شد
- مسئول عالیرتبه کُرد، تهدیدهای بسیار بزرگی را فاش میکند
- ایران با کنار گذاشتن جریان صدر در تشکیل دولت جدید عراق ، مخالف است
- «ناظم دباغ» در تهران با ماموستا «علی باپیر» دیدار کرد
- «ناظم دباغ» و «سلام رشدی» با «سایمون شیرکلیف» سفیر انگلستان دیدار کردند
- «ناظم دباغ» با خانم «مایرا کوپرز» معاون نماینده «یونامی» در تهران دیدار کرد
- «ناظم دباغ» با «لوریس رومرو دیاس» کنسول سفارت اسپانیا در تهران دیدار کرد
- ایران در تلاش است تا میان اتحادیه میهنی و حزب دموکرات میانجیگری کند
- نمایشگاه جهانی عکس «کراس» با موضوع «لباس کردی» در موزه ملی ایران برگزار میشود
- مسرور بارزانی درگذشت جمعی از شهروندان ایرانی براثر جاری شدن سیل را تسلیت گفت
- اظهارات ناظم دباغ دربارە میانجیگری ایران میان حزب دمکرات و اتحادیە میهنی کردستان