بەشی عێراق و هەرێمی کوردستان- نازم دەباغ نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران گفتوگۆیێکی تایبەتی لەگەڵ ئاژانسی هەواڵی کوردپرێس کردووە و گوتوویەتی پێوەندیی نێوان ئێران و هەرێمی کوردستان بەرەو باشتربوون دەچێت و لە هەموو بوارەکاندا عیلاقاتی هەردوولایەن قووڵتر دەکرێنەوە بەتایبەتی لە کەرتی بازرگانی و هەڵگرتنی لەمپەرەکان بۆ بەرزکردنەوەی ئاستی ئاڵوگۆڕی بازرگانی.
کوردپرێس:
نازم دەباغ نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران سەبارەت بە ئەنجامی سەردانەکەی بەرهەم ساڵح بۆ تاران بە هەواڵنێری کوردپرێسی ڕاگەیاند: سەردانەکەی بەڕێز دوکتور بەرهەم بۆ تاران دەستپێکێکی باش بوو بۆ نوێ کردنەوە و پتەو کردنەوە پێوەندییەکانی نێوان کۆماری ئیسلامیی ئێران و هەروەها عێراق و ڕۆیشتن لە سەر ئەو سیاسەتەی کە جەنابی مام جەلال ئەو پێوەندییەی بە گرینگ هەڵدەسەنگاند.
نازم دەباغ گوتیشی: جوگرافیایێکی تایبەتی لە نێوان ئێران و کۆماری عێراقدا هەیە کە ناکرێت نادیدەی بگرین بۆیە بە باشی دەزانین چ لە باری ئابووری و چ لە باری ئەمنی و سیاسییشەوە بە هەند وەربگیرێن.
ناوبراو زیادی کرد: سەردانی دوو لایەنە هەیە و بەتایبەت لە ئاستی وەزیرەکاندا وەزیرە ئێرانییەکان لەم ڕۆژانەدا سەردانیان هەیە و پێشتریش ئەو سەردانانە بووە و دیارە ئەو کارانە کاری یەک ڕۆژە و دوو ڕۆژە نییە کە ئەنجامەکەی لە چەند ڕۆژ مانگێکدا بەدی بکرێت. بەڵام بۆ ئایندەیێکی دوورتر کاریگەریی خۆی دەبێت.
نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران لەبارەی پێوەندییە ئابوورییەکان و کێشەی خاڵە سنوورییەکانی نێوان ئێران و هەرێمی کوردستان و چارەسەرکردنی ئەو کێشانە بۆ بەرزکردنەوەی ئاستی ئاڵوگۆڕی بازرگانی بە هەواڵنێری کوردپرێسی وت: بەردەوام هاتوچۆ باس کردن لەو بارەیەوە هەیە و بەتایبەتی ئێستا خۆشبەختانە دوولایەنە لە سەر مەرزەکان کێشەکان باس دەکرێت و چارەسەریان بۆ دەکرێت. بۆ نموونە هەر لەم چەند ڕۆژەی ڕابردوودا شاندێکی وەزارەت لە مەریوان (دەروازەی سنووری باشماخ) کۆبوونەوەیان کردووە لە پێناو چارەسەر کردنی کێشەکان و لابردنی ئەو بەربەستانەی کە ڕێگرن لە چالاکیی بازرگانی.
نازم دەباغ جەختیشی کردەوە کێشەیێکی ئەوتۆ لە خاڵە سنوورییەکانی نێوان ئێران و هەرێمی کوردستان نابینرێت و چالاکیی بازرگانی بەردەوامە ئەگەرچی لەم دواییەدا چەند کێشەیێکی بچووک لە مەریوان هەبوو و ڕەنگە هەندێک جاریش لە حاجی ئومەران کێشە هەبێت بەڵام بەگشتی کێشەکان بچووکن و زوو چارەسەر دەکرێن.
نوێنەری حکوومەتی هەرێم سەبارەت بە ڕەهەندەکانی دیکەی پێوەندیی نێوان ئێران و هەرێمی کوردستان بەتایبەتی پێوەندیی فەرهەنگی لە بواری زانکۆکانی هەردوو لا بە هەواڵنێری کوردپرێسی ڕاگەیاند: هەموو پێوەندییەکان گرینگن بەتایبەتی پێوەندیی فەرهەنگی و زانستی کە فراوانترن و لە ڕێگای زانکۆکانەوە لە کۆمەڵانی خەڵکی زانستی و خوێندەوار پێوەندی دروست دەبێت بۆیە پێم وایە ئەم هەوڵانە گرینگن.
ناوبراو سەبارەت بە گەمارۆکانی ئەمریکا بۆ سەر ئێران و کارتێکەریی ئەو گەمارۆیانە لە پێوەندییەکانی نێوان ئێران و هەرێمی کوردستان بە ئاژانسی هەواڵی کوردپرێسی ڕاگەیاند: ناکرێت حاشا لە کاریگەریی گەمارۆکان لە پێوەندیی نێوان ئێران و هەرێمی کوردستان بکەین بەڵام کاریگەرییەکان تا ئێستا ئەوەندە زۆر نەبوون کە بکرێتە هۆی باس کردن. لە بەر ئەوەی هەمووان دەزانن کە بازرگان و سەرمایە ڕەوشتی ترسنۆکانەیە و ئەوەندەی کە بیر لە مسۆگەرکردنی بەرژەوەندی و قازانج و سوودەکانی خۆی دەکاتەوە ئەوەندە بیر لە هەندێک بەرژەوەندی ناکاتەوە بۆیە لەو مەترسییە کە بیری لێ دەکرێتەوە لە ئایندە چالاکییەکان سست بووە بەڵام حکوومەتی هەرێمی کوردستان هەوڵی داوە کە لایەنگری ئەو دوژمنایەتی و ئابڵۆقە و تەحریمانە نەبێت کە بە سەر ئێراندا سەپێندراوە بۆیە زیاتر خۆی دەبەستێتەوە بەو بڕیارە سیاسی و ئابوووری و بازرگانییانەی کە حکوومەتی عێراق بەپێی یاسا نێودەوڵەتییەکان و بەرژەوەندییەکانی خۆی بڕیاری لە سەر دەدات.
نازم دەباغ گوتیشی تا ئێستا سەبارەت بە گەمارۆکان هیچ ڕانەگەیێندراوە جگە لەوەی بەردەوام بوونە لە سەر چالاکییەکان.
http://www.kurdpress.com/ku/details.aspx?id=42712
نازم ده‌باغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ رۆژنامه‌ی "صبح نو": بێ ره‌زامه‌ندی عێراق، ئه‌مریکاییه‌کان ناتوانن بێنه ناو هه‌رێمه‌وه/ دامه‌زراندنی پێنجه‌مین ناوه‌ندی سه‌ربازی ئهمریکا له هه‌رێمی کوردستان
کۆچی مه‌ترسیدار
چیرۆکی پاشه‌کشه‌ی ئهمریکا له سوریا، هاوشێوه‌ی عێراقه‌و ههروهها که پاشه‌کشه‌ی سه‌ربازی ئهمریکا بووه هۆی دروستبوونی جیلی نوێی تیرۆریستان به‌ناوی داعش، پاشه‌کشه له سوریاش له‌وانه‌یه ببێته هۆکارێک بۆ دروستبوونی جیلێکی نوێ له تیرۆریستان تاوه‌کوو دیسان هۆکاری گه‌ڕانه‌وه‌ی دووباره‌ی ئهمریکا بۆ سوریا هاوشێوه‌ی ئه‌وه‌ی عێراق بره‌خسێنێت. ئه‌و بنه‌مایه‌ی که ئهمریکا ده‌یه‌وێت به دروستکردنی پێنجه‌مین ناوه‌ندی سه‌ربازی خۆی له هه‌ولێر جێبه‌جێی بکات.
ئه‌گه‌ر بیانوو و هۆکاری پاشه‌کشه‌ی سه‌ربازانی ئهمریکا له سوریا به شکستی داعش بزانین، عێراق یه‌ک ساڵ پێش ئێستا سه‌رکه‌وتن به‌سه‌ر ئهم گروپه تیرۆریستییه‌ی راگه‌یاند و شایسته بوو که ئهم هێزه بیانییانه پێش سوریا، خاکی عێراق به‌جێ‌بهێڵن.
هاوکاری و هاوئاهه‌‌نگی له نێوان واشنگتۆن و ئیسراییل بۆ پاشه‌کشه‌ی سه‌ربازی ئهمریکا له سوریا و ناردنیان بۆ هه‌ولێری عێراق دهریدهخات که ئهمریکا به‌دوای زیندووکردنه‌وه‌ی دووباره‌ی داعش و جیلێکی نوێی تیرۆریستانه له رۆژئاوای ئاسیا و هه‌ڵسوکه‌وته نوێکانی ئهمریکا له ناوچه‌که جێگای گومانه.
بابه‌تێک که "عه‌باس الموسه‌وی" ئه‌ندامی باڵای هاپه‌یمانی ده‌وڵه‌تی یاسا به سه‌رۆکایه‌تی "نوری مالیکی" سه‌رۆک کۆماری پێشووی عێراق، باس له ئاکامه مه‌ترسیداره‌کانی ده‌کات و به بنه‌مای شه‌ڕێکی وێرانکه‌ر له ناوچه‌که ناوی ده‌بات.
ئه‌و وتوویه‌تی که بڕیاری ئهمریکا بۆ کشانه‌وه‌ی سه‌ربازه‌کانی له سوریا له‌وانه‌یه ئاماده‌کاری بێت بۆ کرده‌وه‌یه‌کی سه‌ربازی له ساڵی ٢٠١٩دا.
راپۆرته‌کان له عێراقه‌وه ده‌ڵێن که ژماره‌ی ئه‌ندامانی داعش له‌ناو خاکی سوریا و نزیک له سنووره‌کانی عێراق زۆر ده‌گمه‌نه و ناتوانێت هه‌ڕه‌شه بن دژی عێراق؛ بۆیه ژماره‌یه‌ک کارناس پێیان وایه که کشانه‌وه‌ی ئهمریکا له سوریا، ئاکامی مامه‌ڵه‌یه‌که له‌گه‌ڵ ئه‌نقه‌ره تاوه‌کوو ئاماده‌کاری بۆ هه‌نگاوێکی سه‌ربازی تورکیا له باکووری سوریا به تایبه‌ت له ناوچه‌کانی ژێر ده‌سه‌ڵاتی سوریای دیموکراتیک بکرێت.
له لایه‌کی دیکه‌وه؛ هه‌ندێک لایه‌ن پێیان وایه که به‌رهه‌م ساڵح سه‌رۆک کۆماری عێراق ده‌توانێت بابه‌ته‌که بباته په‌رله‌مانی عێراقه‌وه و ئه‌گه‌ر له‌وێ مه‌رجه‌عی باڵای عێراق له‌سه‌ر هۆشدار بدات له‌وانه‌یه ده‌ستکراوه‌یی هه‌رێم و بارزانی له هاوکاری‌کردنی ئه‌مریکاییه‌کان لاواز بێت؛ به‌ڵام ئه‌وه‌ی که بتوانن پێش به ئه‌‌نجام گه‌یاندنی بگرن، مومکین نییه. مریکای
هه‌ندێک لێکۆڵه‌ری دیکه پێیان وایه هاتنی ئهمریکا بۆ هه‌ولێر بێ مۆڵه‌تی حکومه‌تی عێراق، دهریدهخات که سه‌رۆک کۆماری عێراق ناتوانێت راسته‌وخۆ رووبه‌رووی ئهم بابه‌تانه ببێته‌وه. چونکه هه‌رێم بۆ خۆی خاوه‌ن سه‌رۆک وه‌زیران و په‌رله‌مانی ناوخۆییه و بابه‌تی هه‌رێم له حکومه‌تی فیدراڵی عێراق جیایه.
دژایه‌تیکردنی به‌غدا بۆ هاتنی سه‌ربازانی ئه‌مریکایی که سوریا به‌جێ ده‌هێڵن و له هه‌ولێر نیشته‌جێ ده‌کرێن بابه‌تێکه که له‌گه‌ڵ "نازم ده‌باغ" نوێنه‌ری هه‌رێمی کوردستانی عێراق له تاران باسمان کردووه.
نازم ده‌باغ: ئهمریکا به بیانووی نادروسته‌وه گه‌ڕاوه‌ته‌وه عێراق تاوه‌کوو دیسان له عێراق بمێنێته‌وه.
"نازم ده‌باغ" نوێنه‌ری هه‌رێمی کوردستانی عێراق له تاران له وتووێژ له‌گه‌ڵ په‌یامنێری رۆژنامه‌ی "صبح نو"، سه‌باره‌ت به هاتنی سه‌ربازانی ئه‌مریکایی بۆ عێراق له سوریاوه ده‌ڵێت: "به‌رای من پاشه‌کشه‌ی هێزه‌کانی ئه‌مریکایی له سوریا هه‌نگاوێکی چاوه‌ڕوان‌نه‌کراو بوو، ئه‌گه‌ر سه‌یری سیاسه‌ته‌کانی ئهمریکا بکه‌ین، ده‌بینین که ئهمریکا له‌وانه‌یه له هه‌ر سات و کاتێکدا هه‌نگاوێکی چاوه‌ڕوان‌نه‌کراو هه‌ڵگرێت، به‌تایبه‌ت له سه‌رده‌می سه‌رۆکایه‌تی دۆناڵد ترامپ‌دا، ئهم شتانه زیاتر ده‌که‌ونه به‌رچاو".
نوێنه‌ری هه‌رێمی کوردستانی عێراق له تاران، ده‌ڵێت: "له لایه‌کی دیکه‌وه ئهم بابه‌ته ئه‌زموونێکیشه بۆ ناوچه‌که که هێزه‌کانی ئهمریکا دوای چوونه ناو وڵاتێک پاشه‌کشه ده‌که‌ن، ههروهها که له عێراقیش بینیمان و ئه‌وان پاشه‌کشه‌یان کرد".
نازم ده‌باغ له درێژه‌دا وتی: "به‌جێهێشتن یان چوونه ناو عێراق له لایه‌ن هێزه‌کانی ئه‌مریکاوه به مه‌به‌ستی هه‌ندێک بابه‌ت و چاره‌سه‌رکردنی ئه‌و هۆکارانه بوو که ده‌وترا داعش دێته‌وه‌و له سه‌رده‌می به‌هێزبوونی تیرۆریستانی داعش‌دا ئه‌مریکاییه‌کان گه‌ڕانه‌وه بۆ عێراق. ئێستا که داعش له‌ناوبراوه، ئهمریکا به بیانوویه‌کی نادروسته‌وه گه‌ڕاوه‌ته‌وه بۆ عێراق تاوه‌کوو دیسان له عێراق بمێنێته‌وه، له کاتێکدا که داعش بوونی نییه. ده‌بێت بزانین که داعش نه خاکی هه‌یه و نه باوک و دایکێکی دروست، داعش بووه‌ته ئیدئۆلۆژییه‌ک". نوێنه‌ری هه‌رێمی کوردستانی عێراق له تاران له درێژه‌دا ده‌ڵێت: "به‌ڕای من پاشه‌کشه‌ی ئهمریکا له وڵاتانی ناوچه‌که واده‌کات که ئهم وڵاتانه زیاتر به‌دوای ئاشتییه‌وه بن و بیر له‌م بابه‌تانه بکه‌نه‌وه".
ده‌باغ له وه‌ڵامی ئهم پرسیاره‌دا که ئایا ئهمریکا ئیجازه‌ی ئاشتی و دۆستایه‌تی له ناوچه‌که و گه‌شه‌ی هه‌رێم ده‌دات یان نا، ده‌ڵێت: "ئهم بابه‌تانه ته‌نها تایبه‌ت به کوردستانی عێراق نییه، ئێمه پابه‌ندی ده‌ستووری عێراقین و پێمان وایه که بێ ره‌زامه‌ندی و په‌سه‌ندکردنی عێراق ناکرێت ئه‌مریکاییه‌کان له هه‌رێم نیشته‌جێ ببن".
پاشه‌کشه‌ی کاتیی
ئه‌و له درێژه‌دا وتی: "له‌وانه‌یه پاشه‌کشه‌ی ئهمریکا له هه‌رێم کاتی بووبێت و ئێستا که دیسان ئهم بابه‌ته هاتووه‌ته ئاراوه و ئه‌مه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ سیاسه‌ته‌کانی عێراق".
نوێنه‌ری هه‌رێمی کوردستانی عێراق له تاران ههروهها ده‌ڵێت: "باسکردن له‌م باره‌وه به هۆی لاوازی حکومه‌تی عێراقه‌وه‌یه و ناکرێت له هه‌ندێک بابه‌تدا بڵێت کۆنترۆڵی عێراق له ده‌ست مندایه و له هه‌ندێک بابه‌تی دیکه که لاوازی هه‌یه، بڵێت کورده‌کانی هه‌رێم تاوانبارن و دووپاتی کاته‌وه که هه‌رێم له‌م بواره‌دا رۆڵی بووه، ئه‌مه دروست نییه.
ده‌باغ وێڕای ئاماژه به‌وه‌ی که چهندین جار ئهم جۆره هه‌ڵسوکه‌وتانه‌ی ئه‌مریکامان له ناوچه‌که بینیوه‌و ئه‌زموونمان کردووه، ده‌ڵێت: "ئهم بڕوای خۆمه که متمانه‌کردن به هێزی بیانی ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ هه‌لومه‌رجی ئه‌وان و ئه‌گه‌ر هه‌لومه‌رج گونجاو بێت پاشه‌کشه ده‌که‌ن و ئه‌گه‌ر هه‌لومه‌رجیان بگۆڕدرێت دیسان دێنه‌وه. ئهم جۆره هه‌ڵسوکه‌تانه‌مان چهندین جار له ئه‌مریکاییه‌کان له ناوچه‌که بینیوه‌و ئه‌زموونمان کردووه".
ئهمریکا ناوه‌ندێکی سه‌ربازی نوێ له هه‌ولێر داده‌مه‌زرێنێت
ئه‌ڵبه‌ت، سه‌رچاوه‌یه‌کی کوردی عێراقی باس له ئامانجی ئهمریکا بۆ دانانی ناوه‌ندێکی سه‌ربازی نوێ له پارێزگای هه‌ولێر له باکووری ئه‌و وڵاته ده‌کات. ئه‌و سه‌رچاوه‌یه وێڕای ئاماژه به‌وه‌ی که ئهمریکا ئاماده‌کارییه‌کانی بۆ گواستنه‌وه‌ی هێزه‌کانی له سوریاوه بۆ عێراق ده‌ست پێکردووه، رایگهیاند که ئهمریکا ده‌یه‌وێت ناوه‌ندێکی سه‌ربازی نوێ له شه‌قلاوا له پارێزگای هه‌ولێر دابمه‌زرێنێت.
ئهم سه‌رچاوه‌یه له وتووێژ له‌گه‌ڵ که‌ناڵی "العربیه" رایگهیاند: "ئهمریکا له‌م دواییانه‌شدا ناوه‌ندێکی سه‌ربازی له ناوچه‌ی حه‌ریری شه‌قڵاوا دامه‌زراندبوو که ده‌بێته پێنجه‌مین ناوه‌ندی سه‌ربازی ئه‌و وڵاته له کوردستانی عێراق.
ئه‌و له درێژه‌دا ده‌ڵێت: "ژماره‌ی ئهم هێزانه‌ی که بۆ عێراق ده‌گوازرێنه‌وه، نزیکه‌ی دوو هه‌زار که‌س ده‌بێت، ئهم ژماره‌یه ده‌چنه ناوه‌ندێک که له ٦٠ کیلۆمه‌تری سنووره‌کانی ئێراندا".
هه‌رێم هاوکاری دوژمنه‌کانی ئێران ناکات
امیرمحمد حسینی: "سیاسه‌ته‌کانی هه‌رێمی کوردستان سه‌باره‌ت به گه‌مارۆکان، به پێی سیاسه‌ته‌کانی حکومه‌تی ناوه‌ندی ده‌بێت"، ئه‌مه وته‌ی نوێنه‌ری حکومه‌تی هه‌رێم له تارانه، له بارودۆخێکدا که که‌متر له ١٠ رۆژ له‌و واده ٤٥ رۆژیه‌ی ماوه که ئهمریکا تیایدا عێراقی له نه‌کڕینی گاز و نه‌وتی ئێران جیاکردبووه‌وه‌و ئه‌مریکاش گوشاره‌کانی خۆی دانه‌به‌زاندووه. ریک پێری، وه‌زیری وزه‌ی ئهمریکا هه‌فته‌ی رابردوو جگه له سه‌رۆک وه‌زیرانی عێراق، له‌گه‌ڵ مه‌سروور بارزانی راوێژکاری پاراستنی هه‌رێمی کوردستان، کۆبووه‌وه. ئه‌وه‌ی که هه‌رێمی کوردستان له بواری گه‌مارۆ یه‌کلایه‌نه‌کانی ئهمریکا دژ به ئێران چۆن مامه‌ڵه ده‌کات، پرسیارێکه که نازم ده‌باغ، نوێنه‌ری هه‌رێمی کوردستان له تاران وه‌ڵامی ده‌داته‌وه. چونکه ئه‌مریکاییه‌کان ده‌ڵێن له دیداره‌کاندا ئهم بابه‌ته باسکراوه: سه‌ربه‌خۆکردنی عێراق له وزه‌ی ئێران. هه‌رچه‌ن هه‌واڵه‌کان باس له‌وه ده‌که‌ن که به‌رپرسانی عێراقی له هه‌وڵه‌کانی خۆیان بۆ جیابوونه‌وه له‌م پلان و برنامانه‌ی ئهمریکا به‌رده‌وامن و ده‌باغیش ئاماژه به‌مه ده‌کات. سه‌رۆکی بانکی ناوه‌ندی عێراق له‌م دواییانه‌دا وتوویه‌تی به‌م زووانه هه‌واڵی جیاکردنه‌وه‌ی عێراق له ئابڵۆقه‌کان بڵاوده‌بێته‌وه. پێشتریش چه‌ن به‌رپرسێکی عێراقی باسیان له هه‌وڵه‌کانی عادڵ عه‌بدولمه‌هدی بۆ کۆبوونه‌وه له‌گه‌ڵ سه‌رۆک کۆماری ئهمریکا و قسه‌کردن له‌سه‌ر گه‌مارۆکان کردبوو. سه‌رۆک وه‌زیرانی عێراق هه‌فته‌ی رابردوو له دیدارێکدا له‌گه‌ڵ حه‌سه‌ن دانایی‌فه‌ڕ، جێگری ئیسحاق جه‌هانگیری و ئیره‌ج مه‌سجدی باڵیۆزی ئێران له عێراق وتبووی عێراق نابێته به‌شێک له گه‌مارۆکان دژی ئێران. ئێستا نوێنه‌ری هه‌رێمی کوردستان له ئێران دووپاتی ده‌کاته‌وه که ده‌رچوونی هه‌ڵوێستی هه‌رێم له سیاسه‌ته‌کانی حکومه‌تی ناوه‌ندی ئه‌سته‌مه.
· باسه‌که‌مان له دیداری چه‌ن رۆژ پێش ئێستای نێوان وه‌زیری وزه‌ی ئهمریکا و مه‌سروور بارزانی به‌رپرسی پاراستنی هه‌رێمه‌وه ده‌ست پێبکه‌ین، له‌م دیداره‌دا باس له چی کراوه؟
له‌م دیداره‌ی دوایی که مه‌سروور بارزانی وه‌کوو کاندیدی سه‌رۆکایه‌تی وه‌زیران و به‌رپرسی ده‌زگای پاراستنی هه‌رێم ئه‌نجامی داوه، به وردی ئاگادار نیم، به‌ڵام دیاره که ئهمریکا به‌دوای پێشوه‌خستنی ئامانجه‌کانی خۆی واتا توندکردنی ئابڵۆقه‌کانی دژ به ئێرانه‌وه‌یه.
· ده‌وترێت که ئامانج له‌م دیداره به‌رزکردنه‌وه‌ی رۆڵی هه‌رێم له سه‌ربه‌خۆبوونی بواری وزه‌ی عێراق به ئێرانه، رۆڵێک که هه‌رێم ده‌توانێت بیگێڕێت، چییه؟
هه‌موو سه‌رکرده‌کانی کورد به‌تایبه‌ت دوای ئهم سه‌ردانه دواییه‌ی کاک مه‌سعود بارزانی بۆ به‌غدا، به‌دوای ئه‌وه‌وه‌ن که پشتیوانی له هه‌ڵوێسته‌کانی حکومه‌تی ناوه‌ندی بکرێت. بۆیه پێم وانییه حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان سیاسه‌تێک له ده‌ره‌وه‌ی سیاسه‌تی حکومه‌تی ناوه‌ندی په‌یڕه‌و بکات.
· واتا سیاسه‌ته‌کانی حکومه‌تی هه‌رێم سه‌باره‌ت به گه‌مارۆکانی ئهمریکا هاوتای سیاسه‌تی حکومه‌تی ناوه‌ندی ده‌بێت؟
دیاره وابێت. منیش وه‌کوو نوێنه‌ری حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان له کۆماری ئیسلامی ئێران پێم وایه ئهم پشتیوانییانه‌ی له رابردوودا له هه‌رێم کراوه له سیاسه‌ت و هه‌ڵسوکه‌وتی داهاتووی هه‌رێم کاریگه‌ر بێت و بۆیه به‌م هۆکاره به دووری ده‌زانم هه‌رێم له‌گه‌ڵ دوژمنانی ئێران رێکه‌وێت.
· واتا باس له‌وه ده‌که‌ن که به پێی ئه‌و مێژووه‌ی هه‌یه، هه‌رێم له‌وانه‌یه به‌لای ئێراندا بکه‌وێت؟
به گشتی جوگرافیایه‌کی تایبه‌ت بوونی هه‌یه. جوگرافیای سیاسی، ئه‌منی و ناوچه‌یی. به‌م پێیه ناکرێت به‌رژه‌وه‌ندی وڵاتانی ناوچه‌که له‌به‌رچاو نه‌گیردرێت و کێشه و گرفت بۆ یه‌کتر دروست بکرێت. بۆیه وتم هه‌رێمی کوردستان پابه‌ندی بڕیاره‌کانی حکومه‌تی ناوه‌ندی ده‌بێت.
· له‌م هه‌لومه‌رجه‌دا سه‌رۆکی بانکی ناوه‌ندی عێراق وتوویه‌تی که له رۆژانی داهاتوودا هه‌واڵی تازه له‌سه‌ر ئهم بابه‌ته بڵاوده‌بێته‌وه
ئهم هه‌وڵانه له ئارادایه. هه‌موو سه‌رکرده کورد و عه‌ره‌به‌کانی عێراق ئهم داواکارییه‌یان له ئهمریکا بووه. ده‌بێت چاوه‌ڕوانی بڕیاری ئهمریکا بین.
· له‌وانه‌یه له دیداری مه‌سروور بارزانیشدا باس له‌م جیاکردنه‌وه‌ی عێراق کرابێت؟
وابیرده‌که‌مه‌وه. هه‌موو سیاسییه‌کانی عێراق ئهم بابه‌ته‌یان بۆ پاراستنی به‌رژه‌وه‌ندی عێراقییه‌کان باسکردووه‌و باسیشی ده‌که‌ن.
· باسی نه‌وتی که‌رکووک بکه‌ین که مانگی رابردوو هه‌نارده‌کردنی ده‌ستی پێکرده‌وه، وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریکاش پێشوازی لێکرد و به درێژه‌پێده‌ری به سیفر گه‌یاندنی هه‌نارده‌ی نه‌وتی ئێرانی زانی.
رێکه‌وتن له‌سه‌ر هه‌نارده‌ی نه‌وتی که‌رکووک له سه‌رده‌می سه‌رۆک وه‌زیری پێشوو حه‌یده‌ر العه‌بادی کرا، به‌ڵام جێبه‌جێ نه‌کرابوو. به‌ڵام ئهمریکا به‌دوای ئه‌وه‌وه‌یه که کاریگه‌ری گه‌مارۆکان زیاتر بێت و عێراقیش له‌م پێناوه‌دا بجووڵێته‌وه.
· هه‌رێم له‌سه‌ر نه‌وتی که‌رکووک چۆن له‌گه‌ڵ ناوه‌ند رێکه‌وتووه؟
له سه‌رده‌می العه‌بادی‌دا رێکه‌وتن کرا که رۆژانه له ٥٠ هه‌زار به‌رمیله‌وه ده‌ست پێبکرێت و له رێگای هێڵه نه‌وتییه‌کانی هه‌رێمه‌وه ره‌وانه‌ی تورکیا بکرێت، ئهم رێکه‌وتنه له مانگی پێشووه‌وه جێبه‌جێ کراوه.
نوێنه‌ری هه‌رێمی کوردستانی عێراق ده‌ڵێت: په‌یوه‌ندی نێوان هه‌رێمی کوردستان و ئێران توانا و هێزی ئه‌وه‌ی تێدایه که زیاتر له جاران گه‌شه بکات و به‌ره‌و پێش بڕوات.
نازم ده‌باغ نوێنه‌ری هه‌رێمی کوردستانی عێراق له وتووێژێکدا له‌گه‌ڵ ئاژانسی هه‌واڵی مێهر سه‌باره‌ت به په‌یوه‌ندییه‌کانی نێوان ئێران و هه‌رێمی کوردستان له حکومه‌تی تازه‌ی عێراقدا ده‌ڵێت: ئێران له گه‌شه‌و پێشکه‌وتنی ئابووری عێراقدا رۆڵێکی گرنگی بووه و ههروهها له پشتیوانی‌کردن له هه‌ڵوێستی سیاسی و پێکهێنانی حکومه‌تی نوێی عێراق هه‌موو هه‌وڵه‌کانی خۆی خستووه‌ته گه‌ڕ و لای ئێران، یه‌کگرتوویی و هاوئاهه‌‌نگی نێوان هێزه سیاسییه‌کانی عێراق له پێناو چاره‌سه‌کردنی کێشه‌کانیان، به‌رده‌وام گرنگییه‌کی تایبه‌تی بووه.
ئه‌و ده‌ڵێت: به‌رده‌وام پێم وایه که په‌یوه‌ندی نێوان هه‌رێمی کوردستان و کۆماری ئیسلامی ئێران توانا و هێزی ئه‌وه‌ی تێدایه که زیاتر له جاران گه‌شه بکات و به‌ره‌و پێش بڕوات.
نوێنه‌ری هه‌رێمی کوردستانی عێراق سه‌باره‌ت به سه‌ردانی ئهم دواییه‌ی کاک مه‌سعود بۆ به‌غدا و په‌یوه‌ندی نێوان هه‌ولێر و به‌غدا ده‌ڵێت: دوای به‌ڕێوه‌چوونی ریفراندۆمی سه‌ربه‌خۆیی هه‌رێمی کوردستان، ئهم سه‌ردانه‌ی کاک مه‌سعود بۆ به‌غدا هه‌نگاوێکی گرنگ و کاریگه‌ر له پێناو چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌کانی نێوان هه‌رێمی کوردستان و به‌غدا بوو.
ئه‌و ههروهها ده‌ڵێت: هه‌لومه‌رج و په‌یوه‌ندی کورده‌کان له قۆناغی ئیستادا به جۆڕیکه که ده‌بێت کێشه‌کانی خۆیان له چوارچێوه‌ی ده‌ستووری عێراقدا چاره‌سه‌ر بکه‌ن.
ئه‌و ههروهها ده‌ڵێت: بوونی سه‌رۆک کۆمارێکی به‌‌هێزی کورد له به‌غدا و سه‌رۆک وه‌زیرانێک که له رابردوودا دۆستی نزیکی سه‌رکرده‌کانی کورد له‌وانه مام جه‌لال و کاک مه‌سعود بووه ده‌توانێت ده‌رفه‌تێکی زێڕین بێت بۆ چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌کانی نێوان هه‌ولێر و به‌غدا و ئه‌من و ئاسایشی عێراق و هه‌رێمی کوردستان بپارێزێت.
نوێنه‌ری هه‌رێمی کوردستان سه‌باره‌ت به گوشاره‌کانی ئهمریکا بۆ سه‌ر عێراق به مه‌به‌ستی دابه‌زاندنی په‌یوه‌ندییه‌کانی ئه‌و وڵاته له‌گه‌ڵ ئێران ده‌ڵێت: من پێم وایه ئهمریکا وه‌کوو رابردوو، گوشاره‌کانی بۆ سه‌ر عێراق زیاد ده‌کات، به‌ڵام ئه‌وه‌ی له به‌رپرسانی عیراق و هه‌رێمی کوردستان گوێبیستی ده‌بین ئه‌وه‌یه که پارێزه‌ری به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی خه‌ڵکی عێراق و هه‌رێمی کوردستان ده‌بن و به پێی ده‌ستووری عێراق هه‌ڵسوکه‌وت ده‌که‌ن و ئه‌و یاسا و رێوشوێنانه په‌یڕه‌و ده‌که‌ن که له لایه‌ن حکومه‌تی ناوه‌ندی به‌غداوه بڕیاری له‌سه‌ر ده‌درێت.
نازم ده‌باغ له کۆتاییدا ده‌ڵێت: پێم وایه عێراق و هه‌رێمی کوردستان نابێت ببنه به‌شێک له کێبڕکێی دوژمنانه‌ی هێزه بیانییه‌کان که زیان‌گه‌یاندن به عێراق له به‌رنامه‌یاندایه.
انوار- هاوکات له‌گه‌ڵ گوشاره‌کانی ئهمریکا بۆسه‌ر عێراق به مه‌به‌ستی بڕینی په‌یوه‌ندییه ئابوورییه‌کانی له‌گه‌ڵ ئێران، به‌رهه‌م ساڵح سه‌رۆک کۆماری نوێی عێراق سه‌ردانی تارانی کرد. له‌مباره‌یه‌وه نوێنه‌ری حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان له تاران وێرای به‌باش هه‌ڵسه‌نگاندنی ئهم سه‌ردانه ده‌ڵێت: حکومه‌تی عێراق ناویه‌وێت بچێته ناو که‌مپه‌ینی ئهمریکا دژ به ئێران. نازم ده‌باغ ده‌ڵێت: عێراق ئیجازه به هیچ وڵاتێک نادات ببێته گۆڕه‌پانی پیلان و به‌رنامه دژ به ئێران. ده‌قی وتووێژی نازم ده‌باغ نوێنه‌ری حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان له تاران له‌گه‌ڵ "خراسان" ده‌خوێننه‌وه.
هه‌ڵسه‌نگاندنتان بۆ سه‌ردانه‌که‌ی سه‌رۆک کۆماری عێراق بۆ تاران چییه؟
به دڵنیاییه‌وه هه‌ر سه‌ردانێک ده‌ستکه‌وتی زۆری بۆ به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی هه‌ر دوو وڵات ده‌بێت. تایبه‌تمه‌ندی ئهم سه‌ردانه له‌وه‌دایه که سه‌رۆک کۆماری نوێی عێراق درێژه‌پێده‌ری قوتابخانه‌ی مام جه‌لال‌ه و به هه‌مان بیرۆکه و فیکره‌وه سه‌ردانی ئێرانی کردووه‌و به خۆشحاڵییه‌وه له‌سه‌ر داهاتووی ناوچه‌که هاوڕایی و تێڕوانینی هاوبه‌ش له نێوان هه‌ر دوو سه‌رۆک کۆماردا بوونی هه‌بوو. له‌م سه‌ردانه‌دا بابه‌تی دابینکردن و گه‌شه‌ی ئاسایش، هاوکارییه پێویستیه‌کان بۆ به‌هێزکردنی په‌یوه‌ندییه دوولایه‌نه‌کان و بابه‌تی هاوبه‌ش له نێوان دوو وڵاتدا، له‌وانه بابه‌تی ئاو، چالاک‌کردنی شه‌تولعه‌ره‌ب (اروندرود) و بابه‌ته ژینگه‌ییه‌کان باسکران. ههروهها له‌م سه‌ردانه‌دا بڕیار درا به مه‌به‌ستی هاوکاری و نزیک‌کردنه‌وه‌ی وڵاتانی ناوچه‌که پلان و به‌رنامه‌ی تازه دابنرێت و ههروهها بۆ پێکهێنانی کۆمیسیونی هاوبه‌شی دوو وڵات له بواره‌کانی پیشه‌یی و بازرگانی‌دا رێککه‌وتن کرا.
به پێی گوشاره‌کانی ئهمریکا بۆ سه‌ر عێراق له‌سه‌ر په‌یوه‌ندییه بازرگانییه‌کان له‌گه‌ڵ ئێران، حکومه‌تی نوێی عێراق چ ئاماده‌کارییه‌کی کردووه؟
حکومه‌تی عێراق سووره له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی که نه‌چێته ناو که‌مپه‌ینێک دژی به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی خه‌ڵکی ئێران و عێراق.
به پێی گوشاره‌کانی به‌رپرسانی ئه‌مریکایی سه‌باره‌ت به گه‌مارۆکان، ئایا له‌وانه‌یه له داهاتوودا ئهم گوشارانه له‌سه‌ر په‌یوه‌ندی نێوان دوو وڵات کاریگه‌ر بن؟
عێراق و کۆماری ئیسلامی دوو وڵاتی سه‌ربه‌خۆن و نابێت بهێڵین که بابه‌تی بیانی له‌سه‌ر په‌یوه‌ندی نێوان دوو وڵات کاریگه‌ر بن. ئێمه ده‌بێت رێز له وڵاتی خۆمان بگرین و ئیجازه نه‌ده‌ین وڵاتێکی دیکه له‌سه‌ر په‌یوه‌ندیمان له‌گه‌ڵ وڵاتانی دیکه کاریگه‌ر بێت. عێراق ئهم ده‌رفه‌ت و ئیجازه‌یه به هیچ وڵاتێک نادات ببێته گۆڕه‌پانی پلان و دژایه‌تیکردن و پیلان دژی ئێران و تا ئهم کاته‌ش نایه‌وێت بچێته ناو که‌مپه‌ینی گه‌مارۆکانی ئهمریکا دژ به کۆماری ئیسلامی ئێران.
چهندین هه‌واڵ بڵاوبووه‌ته‌وه که ئهمریکا گوشاری بۆ هه‌رێمی کوردستان هێناوه دژی کۆماری ئیسلامی ئێران...
ئه‌ڵبه‌ت گوشاره‌کانی ئهمریکا بۆ سه‌ر هه‌رێمی کوردستان پێشتر بووه و هه‌یه و ده‌بێت، به‌ڵام راستییه‌که‌ی ئه‌وه‌یه که یه‌کێتی ئه‌وروپا پشتیوانی له هه‌ڵوێستی عێراق به‌رامبه‌ر گه‌مارۆکانی ئهمریکا دژی ئێران کردووه، ههروهها سیاسه‌تی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان له چوارچێوه‌ی سیاسه‌ته‌کانی حکومه‌تی عێراقدا ده‌بێت.
به‌و پێیه‌ی که کونسولی کۆماری ئیسلامی ئێران له سلێمانی باسی له دانانی ناوچه‌یه‌کی ئازادی ئابووری له‌گه‌ڵ هه‌رێم کردووه، دروستکردنی ئهم ناوچه‌یه له چ قۆناغێکدایه؟
دانانی ناوچه‌ی ئازادی بازرگانی بابه‌تێکی تازه و نوێ نییه، چه‌ند ساڵه ئهم بڕیاره دراوه‌و هه‌ردوولا رێککه‌وتوون به‌ڵام هه‌ندێک رای جیاواز له‌سه‌ر بابه‌ته ئیشه‌که‌ی دواخستووه له‌وانه رای جیاواز له‌سه‌ر شوێنی دروستکردنی یان ئه‌وه‌ی له‌ناو خاکی عێراق بێت یان ئێران یان له ناوچه‌یه‌کی هاوبه‌ش دروست بکرێت.
له‌وتوێژێكی ژیار محه‌مه‌د له‌به‌شی كوردی ده‌نگی ئه‌مریكا له‌گه‌ڵ نازم ده‌باغ نوێنه‌ری حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌تاران ده‌ڵێت" هه‌میشه ئێران وه‌فد و كه‌ناڵی تایبه‌تی له‌هه‌رێمی كوردستان هه‌بووه تا قسه له‌گه‌ڵ لایه‌نه سیاسیه ناكۆكه كورده‌كان بكات بۆ یه‌كڕیزی ،ئێران دوو كونسڵیه‌ی هه‌یه له‌هه‌رێم ئه‌وانه‌ی له‌كونسڵخانه‌كانن هه‌میشه له‌په‌یوه‌ندیدان ڕاسته‌وخۆ و ناڕاسته‌وخۆ له‌گه‌ڵ لایه‌نه سیاسیه‌كان بۆ كاروباره‌كان و سه‌رخستنیان، به‌رده‌وام هه‌وڵی چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كانی نێوان هه‌موو لایه‌نه سیاسیه‌كانی كوردستانه نه‌ك به‌ته‌نها له‌نێوان پارتی و یه‌كێتی ، من خۆم یه‌كێكم له‌وانه‌ی كه‌هه‌موو كات داواكارم ئێران ڕۆڵی چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كانی نێوان لایه‌نه سیاسیه‌كان ببینێت، له‌باره‌ی ڕای ئێرانیش له‌سه‌ر پۆسته‌كانی حكومه‌تی نوێی عیراق به‌تایبه‌ت سێ پۆسته سیاده‌یه‌كه( سه‌رۆك كۆمار، سه‌رۆك وه‌زیران، سه‌رۆكی په‌رله‌مان) نازم ده‌باغ وتی" ئێران ڕازیه دڵخۆشه كه‌سێ كه‌سایه‌تی له‌ناو په‌رله‌مانی عیراقیه‌وه هه‌ڵبژێردراون به‌ده‌نگی په‌رله‌مانتاران، وه‌ختێك سه‌رۆك كۆمار سه‌ردانی ئێران ده‌كات، ئێران ده‌ڵێت: هیوای سه‌ركه‌وتن بۆ حكومه‌ته نوێیه‌كه ده‌خوازین واته ئێران دڵخۆشه، به‌ڵێ سێ كه‌سایه‌تیه‌كه‌ی سێ پۆسته سیادیه‌كه‌ی عیراق دڵخوازی ئێران و ئه‌رده‌ن و سعودیه و ئه‌مریكاشه، خۆ ئه‌مریكا یه‌كه‌م وڵات و لایه‌ن بوو پیرۆزبایی له‌سه‌رۆك كۆمار و ئه‌وانی تریش كرد به‌ڵام ئه‌مڕۆ به‌هۆی هه‌ندێك پڕوپاگه‌نده كه دژ به ئێران ده‌كرێت زیاتر نه‌خشی ئێران به‌سه‌ر نه‌خشه‌كانی تر دیاره، له‌باره‌ی هه‌وڵی كاراكردنه‌وه‌ی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمیش ده‌باغ ده‌ڵێت" ئێران كاتی خۆ-خۆیشی دژی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم نه‌بووه، من بۆ مێژوو ئه‌وه ده‌ڵێم زۆرێك له‌به‌رپرسه گه‌وره‌كانی ئێران له‌زاری خۆیانم بیستووه كه له‌گه‌ڵ ڕێزگرتن له‌كاریزمای كه‌سایه‌تی كورد بوون وه هه‌وڵبده‌ن له‌ناو كورددا كاریزمایه‌ك هه‌بێت كه به‌رپرسیارێتی چاره‌سه‌ركردنی به‌شێك له‌كێشه گه‌وره‌كانی هه‌رێم له ئه‌ستۆ بگرێت، هه‌ریه‌كه له‌كاك مه‌سعود و مام جه‌لال و چند سه‌ركرده‌یه‌كی كورد وه‌ك كاریزما له‌لایه‌ن ئێرانه‌وه لێیان ده‌ڕوانرێت."
نازم ده‌باغ له‌سه‌ره‌تای وتووێژه‌كه له‌باره‌ی ڕۆڵی ئێران له پێكهێنانی حكومه‌تی نوێی عیراق وتی: من پێم وایه هه‌ندك پڕوپاگه‌نده ده‌كرێت له هه‌رێمی كوردستان و عیراق كه به‌بڕوای من به‌شێكی له ئهستۆی لاوازی حیزبه‌كان خۆیانه كه ئه‌وه‌نده (ئیجازه) ده‌دن باس له‌ده‌ستوه‌ردانی ئێران بكرێت ئه‌گه‌رنا من هێنده‌ی له ئێڕانم نه‌مبینیووه و نه‌مبیستووه له پێكهاته و شێوكه‌ی ئه‌و ڕۆڵه‌ی هه‌بێت بڵێت كێ وه‌زیربێت یا كێ وه‌زیر نه‌بێت هه‌موو وڵاته‌كان ڕۆڵیان هه‌بووه ، من پێم وایه هه‌موو وڵاته‌كان جۆرێك له‌په‌یامی خۆیان هه‌بووه كه كێ سه‌رۆك كۆمار بێت یا سه‌رۆك وه‌زیران به‌ڵام وردكردنه‌وه بۆ ئه‌وه‌ی كێ وه‌زیربێت یا نه‌بێت ئه‌مه ئه‌رك و تاوان و ئۆباڵێكی قورسه له ئهستۆی لایه‌نه سیاسیه‌كانی عیراقه كه بۆ ڕێگه ده‌ده‌ن ورد و درشت ده‌ستوه‌ردانی وڵاتانی دره‌وه هه‌بێت وه‌ك باس ده‌كرێت سعودیه‌یه، ئه‌مریكایه، توركیایه ههروهها ئێرانه ، به‌ڵام دواجار ئه‌مه له‌په‌رله‌مانی عیراق یه‌كلایی ده‌كرێته‌وه په‌رله‌مانتاران ده‌نگ ده‌ده‌ن هه‌روه‌ك بینینمان له‌بابه‌تی سه‌رۆك كۆمار زۆربه‌ی سه‌رۆك فراكسیۆنه‌كان ڕێكه‌وتنی ژێربه‌ژێریان هه‌بوو به‌ڵام (د.به‌رهه‌م ) (٢١٩) ده‌نگی هێنا هیوادارم له‌بابه‌تی یه‌كلایی كردنه‌وه‌ی پۆستی وه‌زیره‌كانی تریش له‌م كابینه‌یه په‌رله‌مانتاران به‌و شێوه بوێریه ده‌نگی خۆیان بده‌ن بێ كاریگه‌ری هیچ كه‌س و لایه‌ك."
https://www.dengiamerika.com/a/world/4684180.html
ده‌رباره‌ی ئه‌وه‌ی ئایا ئێران ڕازیه له سێ سه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌ی عیراق؟نازم ده‌باغ وتی" به‌ڵێ ئێران ڕازیه دڵخۆشه كه‌سێ كه‌سایه‌تی له‌ناو په‌رله‌مانی عیراقیه‌وه هه‌ڵبژێردراون به‌ده‌نگی په‌رله‌مانتاران، وه‌ختێك سه‌رۆك كۆمار سه‌ردانی ئێران ده‌كات، ئێران ده‌ڵێت: هیوای سه‌ركه‌وتن بۆ حكومه‌ته نوێیه‌كه ده‌خوازین واته ئێران دڵخۆشه، به‌ڵێ سێ كه‌سایه‌تیه‌كه‌ی سێ پۆسته سیادیه‌كه‌ی عیراق دڵخوازی ئێران و ئه‌رده‌ن و سعودیه و ئه‌مریكاشه، خۆ ئه‌مریكا یه‌كه‌م وڵات و لایه‌ن بوو پیرۆزبایی له‌سه‌رۆك كۆمار و ئه‌وانی تریش كرد به‌ڵام ئه‌مڕۆ به‌هۆی هه‌ندێك پڕوپاگه‌نده كه دژ به ئێران ده‌كرێت زیاتر نه‌خشی ئێران به‌سه‌ر نه‌خشه‌كانی تر دیاره."
ده‌رباره‌ی ڕۆڵی كۆماری ئیسلامیش له پێكهێنانی حكومه‌تی نوێی هه‌رێم؟ نازم ده‌باغ وتی: من وای ده‌بینم وه واش ده‌زانم كه‌هه‌میشه هاوكار بووه بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه سیاسیه‌كان وه داواش له‌لایه‌نه سیاسیه‌كان ده‌كات به‌پێی ئه‌و په‌یوه‌ندیانه‌ی كه‌خۆیان هه‌یانه ڕاسته‌وخۆ، چونكه هه‌موو شتێك ڕاسته‌وخۆ له‌ڕێگای ئێمه‌وه نیه،هیوای سه‌ركه‌وتن ده‌خوازێت و هه‌رچی زووه حكومه‌تێك له كوردستان دروست بكرێت تا بتوانێت چاودێری بارودۆخی ئه‌منی و سیاسی و ئابوری ناوچه‌كه بكات كه له‌قازانجی كۆماری ئیسلامی بێت، به‌ڵام ده‌ست وه‌ربداته وردكاری پێكهێنانی حكومه‌ت من ئه‌وه به‌دیناكه‌م وه پێشم وایه یه‌كێتی و پارتی و لایه‌نه‌كان ئه‌وه‌نده لاواز نین بهێڵن هه‌موو ورده‌كاریه‌كان بكه‌وێته ده‌ست وڵاتانی تر.
ده‌باغ وتیشی" من ئاگاداری ورده‌كاری هه‌وڵه‌كانی ئێران نیم بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كانی نێوان پارتی و یه‌كێتی به‌تایبه‌ت دوای پێكهێنانی كابینه‌ی نوێی حكومه‌ت به‌ڵام ئاگاداری پره‌نسیب (دیسپلنی) ئێرانم كه ئه‌و به‌رده‌وام هه‌وڵی چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كانی نێوان هه‌موو لایه‌نه سیاسیه‌كانی كوردستانه نه‌ك به‌ته‌نها له‌نێوان پارتی و یه‌كێتی له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ته‌بایی نێوان لایه‌نه كوردییه‌كان پڕۆسه‌ی اه‌و له‌عیراق ئاسانتر ده‌كات وه ئاسایش له‌كوردستان زیاتر ده‌چه‌سپێت، من خۆم یه‌كێكم له‌وانه‌ی كه‌هه‌موو كات داواكارم ئێران ڕۆڵی چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كانی نێوان لایه‌نه سیاسیه‌كان ببینێت، به‌س چ ڕۆڵێك ده‌بینێت له‌گه‌ڵ كێ نزیكتره؟ ئه‌مه له‌گه‌ڵ كه‌ناڵه تایبه‌تیه‌كانی خۆیانن كه‌سه‌ردانی هه‌رێمی كوردستان ده‌كه‌ن و به‌رپرسانی هه‌موو حیزبه‌كان ده‌بینن وه من پێم وایه له‌گه‌ڵ پارتی و یه‌كه‌تی و لایه‌نه‌كانی تریش ئێستا له‌په‌یوه‌ندیدایه ئێران ."
له‌وه‌ڵامی ئه‌و پرسیاره‌ی ئایا دوای هه‌ڵبژاردنه‌كان هیچ وه‌فدێكی ئێرانی سه‌ردانی هه‌رێمی كردوو بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كانی نێوان لایه‌نه سیاسیه‌كان؟
نوێنه‌ری حكومه‌تی هه‌رێم له‌تاران وتی: هه‌میشه هه‌یه، له‌پێش هه‌ڵبژاردن، له‌دوای هه‌ڵبژاردن وه له ئاینده‌ش ده‌بێت، چونكه له‌هه‌رێمی كوردستان ئێران دوو كونسڵیه‌ی هه‌یه وه‌هه‌میشه ئه‌وانه‌ی له‌كونسڵخانه‌كانن له‌په‌یوه‌ندیدان ڕاسته‌وخۆ و ناڕاسته‌وخۆ بۆ كاروباره‌كان و سه‌رخستنیان."
ڕاشیگه‌یاند" ئێران مه‌سه‌له‌ی كورد له‌عیراق به ستراتیژی سه‌یر ده‌كات چونكه پاراستنی ده‌ستور و یه‌ك پارچه‌یی عیراقی تێدایه، وه هه‌میشه هه‌وڵی داوه لایه‌نه كوردییه‌كان یه‌ك ڕیز بن، چ ئێستا چ ڕابردوو یاخود داهاتوو، دیاره به‌رژه‌وه‌ندی تایبه‌تی خۆشی تێدایه."
سه‌باره‌ت به‌وه‌ی ئایا ئێران هێڵی سوری له‌سه‌ر به‌شداری هیچ لایه‌نێك هه‌یه له‌كابینه‌ی نوێی حكومه‌تی هه‌رێم ؟ نازم ده‌باغ وتی" ئێران هه‌میشه هه‌وڵی یه‌كڕیزی ماڵی كوردی داوه، هه‌تا كاتی خۆی له‌بابه‌تی سه‌رۆك كۆماری عیراقیش داوای كرد كورد یه‌ك كاندیدی هه‌بێت، وه ئێستاش ئێران پێی باشه هه‌ر كه‌س و لایه‌نێكی سیاسی له توانای به‌شداری كردنێتی له‌حكومه‌تی هه‌رێم به‌شداری پێبكرێت."
ههروهها وتی" نه‌ك ئێران هه‌مووان داوا ده‌كه‌ین كه به‌زوترین كات حكومه‌تی نوێی هه‌رێم پێكبێت، چونكه چه‌ند زوو حكومه‌تی نوێ پێكبێت ئه‌وه‌نده‌ش زوتر خزمه‌تگوزاری ده‌گاته هاوڵاتیان."
سه‌باره‌ت به‌ڕۆل ئێران له چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كانی نێوان هه‌ولێر و به‌غداد؟ نازم ده‌باغ وتی" ئێران هه‌میشه هه‌وڵی داوه كێشه‌كانی هه‌ولێر و به‌غداد به‌پێی ده‌ستور چاره‌سه‌ربكرێن وه وه په‌یوه‌ندییه‌كان ئاسایی ببنه‌وه."
له‌به‌شێكی تری وتوێژه‌كه‌دا نوێنه‌ری حكومه‌تی هه‌رێم سه‌باره‌ت به وه‌ڵامی ئه‌و پرسیاره‌ی ئێران پێی باشه چ كه‌سایه‌تیه‌ك له‌ناو پارتی دیموكراتی كوردستان كه ئێستا زۆرترین كورسیه‌كانی په‌رله‌مانی هه‌رمه‌كه‌ی به‌ده‌ستهێناوه، پشكی ئه‌وه پۆستی سه‌رۆك وه‌زیران وتی" تا ئێستا ئێران له‌وباره‌یه‌وه هیچی نه‌وتووه ئه‌مه‌ی به‌جێ هێشتووه بۆ پارتی دیموكراتی كوردستان بڕیاری ئه‌و حیزبه خۆی، به‌ڵام وه‌ك بۆچونی خۆم كه كام له‌و كه‌سایه‌تیانه‌ی باس ده‌كرێت بۆ پۆستی سه‌رۆك وه‌زیران دڵخوازی ئێرانه نامه‌وێت بڵێم( به‌پێكه‌نینه‌وه وای وت)."
ده‌رباره‌ی بۆچونی ئێران له‌سه‌ر كاراكردنه‌وه‌ی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم نازم ده‌باغ وتی" ئێران كاتی خۆ-خۆیشی دژی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم نه‌بووه، من بۆ مێژوو ئه‌وه ده‌ڵێم زۆرێك له‌به‌رپرسه گه‌وره‌كانی ئێران له‌زاری خۆیانم بیستووه كه له‌گه‌ڵ ڕێزگرتن له‌كاریزمای كه‌سایه‌تی كورد بوون وه هه‌وڵبده‌ن له‌ناو كورددا كاریزمایه‌ك هه‌بێت كه به‌رپرسیارێتی چاره‌سه‌ركردنی به‌شێك له‌كێشه گه‌وره‌كانی هه‌رێم له ئه‌ستۆ بگرێت بۆیه وه سیستمی ده‌ستوری هه‌رێمی كوردستانیش هه‌م سه‌رۆكی هه‌رێم هه‌م په‌رله‌مان هه‌م حكومه‌تی تێدایه بۆیه ناكرێت دژی ئه‌وه بوه‌ستێته‌وه."
نازم ده‌باغ زیاتر ڕونیكرده‌وه وتی" به‌ڵێ كاتی خۆی ئێران كاك مه‌سعود و مام جه‌لال وه زۆرێك له‌سه‌ركرده‌كانی تری به‌كاریزما ده‌بینی، به‌ڵام هه‌ریه‌كه‌یان له‌ناو حیزبه‌كانی خۆیان، به‌شێوه‌یه‌كی گشتی له‌ناو هه‌رێمی كوردستاندا بمانه‌وێت یا نا كاك مه‌سعود كه‌سایه‌تیه‌كی دیار و سیاسه‌تمدارێكی به‌رپرس وه كاریزمابووه، جا به‌درێژایی مێژوو چه‌ندی كردووه خه‌ڵك لێی ڕازیه، چه‌ندی كردووه خه‌ڵك لێی ناڕازییه به‌ڵام زۆرینه‌ی خه‌ڵك ئه‌مڕۆكه حسابێكی تایبه‌ت بۆ كاك مه‌سعود ده‌كه‌ن."
https://www.dengiamerika.com/a/world/4684180.html
شارپرێس:
نازم دەباغ نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لەتاران دەڵێت: هەمیشە ئێران شاندو كەناڵی تایبەتی لەهەرێمی كوردستان هەبووە تا قسە لەگەڵ لایەنە سیاسییە ناكۆكە كوردییەكان بكات بۆ یەكڕیزی.
نازم دەباغ دەشڵێت: ئێران دوو كونسڵییەی لەهەرێم هەیە، ئەوانەی لەكونسڵخانەكانن هەمیشە لەپەیوەندیدان ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ لەگەڵ لایەنە سیاسییەكان بۆ كاروبارەكان و سەرخستنیان، بەردەوام هەوڵی چارەسەركردنی كێشەكانی نێوان هەموو لایەنە سیاسییەكانی كوردستانە نەك بەتەنیا لەنێوان پارتی و یەكێتی.
قسەكانی نوێنەرەكەی هەرێم لەتاران لەمیانی چاوپێكەوتنێكی بووە لەگەڵ دەنگی ئەمریكاو ئەوەش دەڵێت: "من خۆم یەكێكم لەوانەی هەموو كات داواكارم ئێران ڕۆڵی چارەسەركردنی كێشەكانی نێوان لایەنە سیاسیەیكان ببینێت".
لەبارەی ڕای ئێرانیش لەسەر پۆستەكانی حكومەتی نوێی عێراق بەتایبەت سێ پۆستە سیادییەكە (سەرۆك كۆمار، سەرۆك وەزیران، سەرۆكی پەرلەمان) نازم دەباغ دەڵێت: "ئێران ڕازییە دڵخۆشە، كە سێ كەسایەتی لەناو پەرلەمانی عێراقییەوە هەڵبژێردراون بەدەنگی پەرلەمانتاران، وەختێك سەرۆك كۆمار سەردانی ئێران دەكات، ئێران دەڵێت: هیوای سەركەوتن بۆ حكومەتە نوێیەكە دەخوازین واتە ئێران دڵخۆشە، بەڵێ سێ كەسایەتییەكەی سێ پۆستە سیادییەكەی عێراق دڵخوازی ئێران و ئەردەن و سعودیە و ئەمریكاشە، خۆ ئەمریكا یەكەم وڵات و لایەن بوو پیرۆزبایی لەسەرۆك كۆمار و ئەوانی تریش كرد، بەڵام ئەمڕۆ بەهۆی هەندێك پڕوپاگەندە، كە دژ بە ئێران دەكرێت زیاتر نەخشی ئێران بەسەر نەخشەكانی تر دیارە."
https://www.sharpress.net/all-detail.aspx?Jimare=131568
"نازم ده‌باغ" نوێنه‌رى حکوومه‌تى هه‌رێمى کوردستان له تاران، له‌گه‌ڵ "یوشینوری تەکەدا" کۆنسوڵی سیاسی باڵیۆزخانەی ژاپۆن لە تاران و بەرپرسی دۆسیەی سیاسی عێراق و ئێران و ئەفغانستان دیداریی کرد.
"نازم عومەر ده‌باغ" نوێنەری حکوومه‌تى هه‌رێمى کوردستان له وڵاتی ئێران ئەمرۆ سێشەمە رێکەوتی ٢٧/١١/٢٠١٨ لە "یوشینوری تەکەدا" کۆنسوڵی سیاسی باڵیۆزخانەی ژاپۆن لە تاران و بەرپرسی دۆسیەی سیاسی عێراق و ئێران و ئەفغانستان و ههروهها "تاکە شی کۆمۆتو" سکرتێری یەکەمی باڵیۆزخانەی ئهم وڵاته لە شاری تاران پێشوازیی کرد.
"یوشینوری تەکەدا" کە تازە لە پۆستەکەیدا دەستبەکاربووە بۆ ئاشنابوون لەگەڵ نوێنەرایەتی حکوومەتی هه‌رێمى کوردستان و درێژەپێدانی ئەو پەیوەندییە توندووتۆڵەی که لە نێوان باڵیۆزخانەی وڵاته‌که‌ی و نوێنەرایەتی حکوومەتی هه‌رێمى کوردستاندا هەیە ئهم سه‌ردانه‌ی ئه‌نجامدا.
لە سه‌ره‌تای ئهم چاوپێکەوتنەکەدا "نازم ده‌باغ" نوێنه‌رى حکوومه‌تى هه‌رێمى کوردستان له تاران، وێرای بەخێرهاتی "یوشینوری تەکەدا" هیوای خواست کە لە کارەکەیدا سەرکەوتووبێت و ده‌رگای نوێنەرایەتی حکوومەتی هه‌رێمى کوردستان له تاران هەمیشە بۆی واڵایە.
له‌م کۆبوونه‌وه‌یه‌دا "یوشینوری تەکەدا" لەسەر بابەتی ئابلۆقەی ئابووریی به‌سه‌ر سەر ئێران و کاریگەریی لەسەر بواری ئابووری کوردستان پرسیاری کرد و نوێنه‌رى حکوومه‌تى هه‌رێمى کوردستان له تاران، راوبۆچوونی حکوومەتی هەرێمی بۆ کۆنسوڵی سیاسی باڵیۆزخانەی ژاپۆن لە تاران خستەروو و دووپاتی کردەوە کە هەرێمی کوردستان هەمان رێوشوێنی حکوومەتی ناوەند دەگرێتە بەر سەبارەت بە ئابڵوقە ئابوورییەکان.
له به‌شێکی دیکه‌ی ئهم دیداره‌دا، "نازم ده‌باغ" ئاماژه‌ی به‌وه‌کرد کە هەرێمی کوردستان وەکوو دۆستێک دەڕوانێتە وڵاتی ژاپۆن و هیوادارین که هەمیشە وەک پشتیوانێک بێت بۆ خەڵکی ستەم دیدەی هەرێمی کوردستان.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- هه‌رێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سه‌رۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» له‌گه‌ڵ شاندی یه‌کێتی هاورده و ناردنکارانی لقی هه‌ولێر کۆبۆوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سه‌رۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووه‌وه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول ده‌كات