نێچيرڤان بارزانى
دواى نیوهڕۆى ئهمڕۆ چوارشهممه 18ى حوزهیرانى 2014، له دانیشتنى پهرلهمانى كوردستاندا تایبهت به ڕاگهیاندنى كابینهى ههشتهمى حكوومهتى ههرێمى كوردستان، نێچیرڤان بارزانى وهك سهرۆك وهزیران و قوباد تاڵهبانى وهك جێگرى سهرۆك وهزیران، لهگهڵ ههموو وهزیرانى كابینهى ههشتهمى حكوومهت سوێندى یاساییان خوارد.
له وتهیهكدا كه كرۆكى بهرنامهى كارى كابینهى ههشتهمى حكوومهتى ههرێمى كوردستان بوو، نێچیرڤان بارزانى دووپاتى كردهوه ئهمڕۆ كابینهی ههشتی حكوومهتی ههرێمی كوردستان له ههلومهرجێكی زۆر ناسكدا ڕادهگهیهنرێت. ههروهها تیشكى خسته سهر ئهوهى وهك چۆن ساڵی 2003 پێویستى به یهكدهنگی و هاوكاری و ههماههنگی ههبوو بۆ پاراستنی بهرژهوهندی و دهستكهوتهكانی ههرێمی كوردستان، لهم ساتهشدا كه عێراق به بارودۆخێكی سهختدا تێدهپهڕێت، ههمان بیركردنهوهی ستراتیژى پێویسته تا هیچ له دهستهكهوتهكانى ههرێمى كوردستان له دهست نهدرێن و ژیانی هاووڵاتی له ههرێم و ناوچه كوردستانییهكانى دهرهوهى ئیدارى ههرێمى كوردستان بپارێزین و تا بڕیاریان لهسهر ئاستی بهرپرسیاریهتیی مێژوویدا بێت بهرامبهر خهڵكی كوردستان.
نێچیرڤان بارزانى ههروهها ڕایگهیاند كابینهی ههشت كابینهی هاوبهشی بنكهفراوانه كه گوزارشت له خواستی هێز و لایهنه سیاسییهكانی ههرێمی كوردستان دهكات، چونكه ئهم ئهركه وای خواستووه به ئارامی و نهفهسدرێژی مامهڵه لهگهڵ پێكێهنانی كابینهكه بكهن بۆ ڕێكهوتن لهسهر بنهمای هاوبهشیی ڕاستهقینه لهسهر ئاستی ئهرك و پێداویستییهكانی ژیانی سیاسیی ئێستای ههرێمى كوردستان.
ههروهها سوپاسی هاووڵاتیانی ههرێمی كوردستانى كرد بۆ خۆڕاگرییان دهرباری پرۆسهی پێكهێنانی حكوومهت، بهتایبهتیش پاش ئهوهی حكوومهتی فیدڕاڵ له بهغدا مووچهی ههرێمی بڕی، كه به كارێكى ناههق و دژ به دهستوورى له قهڵهم دا، چونكه ژیانی خهڵكی ههرێمی كوردستانی گهلێك سهخت كردووه و كاریگهریی خراپی لهسهر ئابووریی ههرێم و وهبهرهێنان ههیه. هاوسۆزى و هاوخهمیی حكوومهتیشى بۆ گشت گرفتی هاووڵاتیان دهربڕى و پێى وابوو كه له چهند ساڵی داهاتوودا خۆڕاگریی ئێستای خهڵكی كوردستان وهك قۆناخێكی نوێی ڕووبهڕووبوونهوهی زوڵم له قهڵهم دهدرێت و بێ وچان ههوڵی چارهسهركردنی ئهم كێشانه دهدهن تا چیتر ههرێمى كوردستان تووشی قهیرانی سیاسی و دارایی نهبێت.
نێچیرڤان بارزانى هاته سهر باسى كابینهكهى و ئاماژهى بهوه دا كه ههوڵی تهواو دهدات بۆ بهدامهزراوهكردنی حكوومهتێكی كارا و شهفاف، لهسهر بنهمای هاووڵاتیبوون، جیاكردنهوهی دهسهڵات، ئاشتی و دادوهریی كۆمهڵایهتی، مافی مرۆڤ و بهتایبهت مافی ئافرهت و منداڵ، سهروهریی یاسا و یهكسانی له بهردهمیدا، دابینكردنی خۆشگوزهرانی، چاكسازیی ههمهلایهنه و ڕاستهقینه، پاراستنی ژینگهی كوردستان، دۆزینهوهی چارهسهری گونجاو بۆ بهرنگاربوونهوهی ههموو جۆره گهندهڵییهك له دامودهزگا و دامهزراوهكانی ههرێمدا.
ههروهها ڕوونى كردهوه كه هاووڵاتیبوون پرهنسیپ و بهها و پێوهری یهكهمی كار و ههڵسوكهوتی حكوومهته له دابینكردنی ماف و دهسنیشانكردنی ئهرك و ڕهخساندنی دهرفهتى یهكسان و وهك یهك بۆ گشت دانیشتوانی ههرێم بێ جیاوازی و ههڵاوێردنی سیاسی و نهتهوهیی و ئایینی. ههروهها كابینهكه به پشتبهستن به میكانیزمی سهروهریی یاسا و به دامهزراوهبوون كار دهكات بۆ لێكجیاكردنهوهی دهسهڵات و ئهرك و بهرپرسیاریهتیی حكوومهت له كار و چالاكیی حزبی.
سهرۆك وهزیران دووپاتى كردهوه كه كابینهی ههشت كابینهی حكوومهتی هاوبهشه، پێكهاتهكانی كابینهكه هاوبهشی ڕاستهقینهن له حكوومهدا، چ له ههڵسوكهوتی بهڕێكردنی ئهركی حكوومهت و چ له بڕیاردان و، چ له ئهستۆگرتنی بهرپرسیاریهتیی بهرامبهر گشت بڕیارێك، چونكه موڵكی ههموو تاكێكی كوردستانه و كار بۆ خۆشگوزهرانی و دهستهبهركردنی خزمهتگوزاری و بهرژهوهندییهكانیان دهكات.
ههروهها دڵنیایى دا كه هاوبهشان لهم كابینهیهدا بهڵێنیان له ئاستی بهرپرسیاریهتی و توانای ئابووری و دارایی و كارگێڕیی دهسهڵاتی حكوومهتدا دهبێت و پێكهوه بهرپرس دهبن له بڕیارهكانی، هیچ لایهنێكیش نابێته ڕێگر له جێبهجێكردن و پیادهكردنی بڕیارهكانی و لایهنه هاوبهشهكانی پێكهاتهی ئهم كابینهیه به دهنگ و متمانهی هاووڵاتیان، حكومڕانیی ئهم ههرێمه دهكهن، بۆیه به ئیرادهیهكی بههێزهوه كار دهكهن بۆ هێنانهدی ئهو بهڵێنانهی به هاووڵاتیان دراوه و خزمهتیان دهكهن.
نێچیرڤان بارزانى ئهوهشى گوت كه كاركردنی چهند حیزبێكی جیاواز له حكوومهتی هاوبهشدا دهكهنه هۆكارێك بۆ پتهوكردنی بنهمای دیموكراسی له كوردستاندا و پێكهوهژیانی ئاشتی، ڕێزگرتن له جیاوازیی بیروبۆچوون و ئازادیی ڕۆژنامهگهری و حوكمڕانى لهژێر چهتری كاری هاوبهش، سنگفراوانیی گهلی كوردستان دهباته ئاستێكی نوێ له مێژووی سیاسیى ههرێمى كوردستاندا.
ههروهها جهختى لهوه كردهوه كه حكوومهت دهبێ ههنگاوی گهوره بنێت بۆ بهدیهێنانی خهونی نهوهی پێش خۆى بۆ كوردستانێكی ئارام و سهقامگیر له سایهی دهسهڵاتی خۆماڵیدا، بۆیه بهرپرسانه داهاتوو دهستنیشان دهكهن و ههنگاوی پێویستی بۆ دههاوێژن.
دهربارهى كێشهكانى بهغدا و ههولێریش، سهرۆك وهزیران ڕوونى كردهوه كه یهكێك له ئهركهكانی ئهم كابینهیه، گرتنهبهری سیاسهتی ئاشتیخوازانه دهبێت بۆ چارهسهكردنی كێشه چارهسهرنهكراوهكانی تا ئێستا و ئایندهی ههرێم لهگهڵ حكوومهتی فیدڕاڵی عێراق، بهتایبهت كێشهی ناوچه كوردستانییهكانی دهرهوهی ئیدارهى ههرێم و جێبهجێكردنی مادهی 140ی دهستوور. ههروهها ههوڵ دهدهن پێكهوه، به ههماههنگی لهگهڵ سهرۆكایهتیی ههرێم و پهرلهمانی كوردستان و به هاوكاریی لایهنه سیاسییهكان، ههنگاوی بهپهله بنێن بۆ دامهزراندنی ئهنجومهنێكی دانوستاندن بۆ ڕێكهوتنی سیاسی كه گوزارشت له ئیرادهی خهڵكی كوردستان بكات.
ئاماژهى بهوهش دا كه كابینهی ههشت زهمینهی لهبار دهڕهخسێنی بۆ كاراكردنی ڕۆڵی چاودێریی پهرلهمان لهسهر كاری حكوومهت. له ههمان كاتدا داوای متمانه و پاڵپشتیی له پهرلهمان كرد تا پێكهوه خزهمهتی چاوهڕوانكراوی هاووڵاتی بكهن، بۆ ئهمهش حكوومهت پهیوهندی و هاوكاری و ههماههنگیی بهردهوام و پتهوى لهگهڵ پهرلهمانی ههرێمی كوردستان و دهستهی سهرۆكایهتیی پهرلهماندا دهبێت.
ههروهها باسى لهوه كرد كه ههرێمی كوردستان ناوچهیهكی تا ڕادهیهك دهوڵهمهنده، بۆیه ئامانجیان بهدیهێنانی سهربهخۆیی ئابووری و گهشهی بهردهوام و جۆراوجۆركردنی سهرچاوهكانی داهات و خۆنهبهستنهوه به تاكه سێكتهری نهوتهوه دهبێت، كاریش دهكهن بۆ گهشهپێدانی كهرتی كشتوكاڵ و پشهسازی و بازرگانی و خزمهتگوزاری و كهمكردنهوهی جیاوازیی ههلومهرجی ژیانی گوند و شار.
دووپاتیشى كردهوه كه حكوومهت كار دهكات بۆ بهرزكردنهوهی ئاستی خزمهتگوزارییه سهركییهكانی ئاو و كارهبا و ڕێگاوبان كه گونجاو بێت لهگهڵ گهشهی ئابووریی بهرچاوی كوردستان و ئاستی بژێوی تاك و پهرهسهندنی وهبهرهێنانی خۆماڵی و بیانی له ڕێی بهگهڕخستنی تهواوی توانا و سهرمایهی ماددی و مرۆیی. بۆیه لهم بوارهدا دهبێت چالاكانه كار بكهن بۆ جێبهجێكردن و چهسپاندنی لامهركهزی، جیاكردنهوهی دهسهڵاتهكان، ڕێككهوتن لهسهر ههمواركردنی ئهو یاسایانهی ڕهههندی نیشتیمانییان ههیه.
نێچیرڤان بارزانى ههروهها گوتى حكوومهت گرنگی دهدات به كهرتی پیشهسازی و گهشتوگوزار و پشتگیریی كهرتی تایبهت دهكات بۆ ئهوهی ڕۆڵی خۆی له ئاوهدانكردنهوه و گهشهی ئابووریی كوردستاندا ببینێ. ههروهها پهره به سیاسهتی وهبهرهێنان له كوردستان دهدات به شێوهیهك كه لهگهڵ گهشهی ئابووری و كۆمهڵایهتیی قۆناغی داهاتووی كوردستاندا بگونجێت.
داكۆكى لهوهش كرد كه كابینهی ههشت بهردهوام دهبێت لهسهر چاكسازیی سیستهمی پهروهرده و خوێندنی باڵا و فێركردن به دابینكردنی پێداویستیهكانیان و بهرزكردنهوهی ئاستی زانستیی مامۆستایان، لهگهڵ بایهخدان به توێژینهوهی زانستی و خوێندنی پێشهیی بهمهبهستی فهراههمكردنی دهستی كاری كارامه و بهتوانا بۆ بازاڕی كار و كهمكردنهوهی ڕێژهی نهخوێندهواری له ههرێمدا. له كهرتی تهندروستیشدا كار دهكات بۆ پهیڕهوكردنی سیستهمی تهندروستیی پێشكهوتوو و جیاكردنهوهی كهرتی گشتی و تایبهت له خزمهتگوزارییهكانی تهندروستیدا.
نێچیرڤان بارزانى دووپاتى كردهوه كه كابینهی ههشت ئاوڕى زیاتر له ژیان و گوزهرانی كهسوكاری شههیدان و قوربانیانی ئهنفال و كیمیابارانكراوان و زیندانیانی سیاسی دهداتهوه و كار دهكات بۆ باشتركردنی ژیان و گوزهرانیان. بهرنامهی نیشتهجێبوونیش به شێوازێكی هاوچهرخ و بۆ چارهسهركردنی كێشهی نیشتهجێبوون به تایبهتی بۆ چین و توێژه كهمدهرامهتهكان، ڕێكدهخاتهوه.
سهرۆك وهزیران شانازیی حكوومهتى ههرێمى كوردستانى به بارودۆخى ئارام و ئاسایشى كوردستان دهربڕى كه وهك گوتى له جهرگهی ناوچهیهكی پڕ توندوتیژی و شهڕ و تیرۆر و تۆقاندندا به هیمهت و وریایی و كاری دڵسۆزانهی هێزی پشمهرگه و پۆلیس و ئاسایشهوه، ئارامى و ئاسایش بۆ ههموو خهڵكی كوردستان دهستهبهر كراوه. بۆیه لهم ڕوانگهیهوه حكوومهتی ههرێم كار دهكات بۆ باشتركردنی ژیان و گوزهرانی هێزه چهكدارهكانی ههرێم و بهرزكردنهوهی ئاست و توانا و لێهاتووییان، بهنیشتمانیكردنیشیان ئهركێكی گرنگی ئهم كابینهیه دهبێت.
ههروهها ئاشكراى كرد كه كابینهی ههشت ههوڵ دهدات به ڕێكاری یاسایی چاو به سیستهمی خانهنشینی و مووچهدا بخشێنێتهوه، به جۆرێك كه هاووڵاتیان به شێوهیهكی دادپهروهرانه لێی سوودمهند بن. ههروهها كار دهكهن بۆ دروستكردنی سندووقی كوردستان بۆ داهاتی نهوت و دامهزراندنی كۆمپانیای نهوتی ههرێم وهك له یاسای ژماره (22)ی 2007ی تایبهت به نهوت و گازی ههرێمدا هاتووه.
ئاماژهى بهوهش دا كه حكوومهت بهردهوام دهبێت لهسهر پهرهپێدان و هاوكاری و هاندانی كهرتی تایبهتی ناوخۆ و ڕهخساندنی ههلومهرجی گونجاو بۆ كۆمپانیا و سهرمایهگوزارانی دهرهوه بهمهبهستی فهراههمكردنی دهرفهتى كار و كهمكردنهوهی ڕێژهی بێكاری، بهتایبهت له ناو چینی گهنج و دهرچووی پهیمانگه و زانكۆكاندا، به گرتنهبهری سیاسهتی كارپێكردنی سهردهمیانه و ڕێگرتن له پاوانكاریی بازاڕ و كۆمپانیا و پڕۆژهی وهبهرهێنان.
له كۆتاییدا نێچیرڤان بارزانى ڕوونى كردهوه كه ئهوهی پێشكهشى كرد هێڵه گشتییهكانی كارنامهی حكوومهتی هاوبهشه و وردهكارییهكانی ئهم كارنامهیه دهبێته پلان و پڕۆژه و پڕۆگرامی سیاسهتگوزاریی گشتیی حكوومهت و له كار و بهرنامهی وهزارهتهكاندا ڕهنگ دهداتهوه.
دوایین شت سهرۆك وهزیران جهختى لهوه كردهوه كه پیادهكردن و سهركهوتنی پرۆگرامی حكوومهت، سهركهوتنی هاووڵاتیی خۆڕاگری ناخۆشیدیدهی كوردستانه و خزمهتی كۆمهڵایهتی و ئابووری، سهرفرازیی حكوومهت دهبێت، چونكه دانیشتوانی كوردستان شایستهی ئاییندهیهكی گهشترن، شایستهی ئازادی، سهربهستی و دیموكراسیی پتهوترن. ئهوهشى گوت كه به پشتیوانیی هێزی ئاسایش و پێشمهرگه و پۆلیس و هاووڵاتیانیش، ههرێمى كوردستان دهتوانێت ئهنجامی باشتر به دهست بهێنێت و خهونی گهورهتر بهدى بهێنین.
"نازم دەباغ" لە لێدوانێکدا ڕایگەیاند: سەردانی کاک "نێچیرڤان بارزانی" سەرۆک وەزیرانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان بۆ تاران و دیدار لەگەڵ "عەلی شەمخانی" سکرتێری ئەنجومەنی باڵای ئەسایشی نەتەوەیی ئێران لە دەزگاکانی ڕاگەیاندنیی ئەم وڵاتەدا ڕەنگدانەوەی باشی دایەوە.
"نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران لە لێدوانێکدا سەبارەت بە سەردانی نێچیرڤان بارزانی سەرۆک وەزیرانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان بۆ وڵاتی ئێران گوتی: شاندی پایەبەرزی هەرێمی کوردستان بە سەرۆکایەتیی بەڕێز کاک "نێچیرڤان بارزانی" سەرۆک وەزیرانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان لەسەر بانگهێشتی فەرمی کۆماری ئیسلامی ئێران سەردانی تارانی کرد و لە لایەن "عەلی شەمخانی" سکرتێری ئەنجومەنی باڵای ئەسایشی نەتەوەیی ئێران پێشوازی لێکرا و پاشان کۆبوونەوەیەک لە نێوان شاندی دوو لایەندا بەڕێوەچوو.
گوتیشی: لەم دیدارەدا بەڕێز کاک "نێچیرڤان بارزانی" و شاندی پایەبەرزی هاوڕێی باسیان لە باروودۆخی ئێستاکەی عێراق کرد بە تایبەت دوای ئەو پەلاماردان و هێرشانەی کە هێزەکانی داعێش و کۆنە بەعسییەکان بۆ سەر موسڵ کردیان و بووە هۆی گرتنی موسڵ و تەکریت و هەندێک ناوچەی دیکە و لە هەمان کاتیشدا بووە هۆی ئەوەی کە هێزەکانی سوپای عێراق لەبەریەک هەڵبوەشێنەوە لە ناوچەکەدا. و بەم هۆیەشەوە ڕوونکردنەوە درا کە هێزی پێشمەرگەی کوردستان توانی بە ماوەیەکی کورت دەست بەسەر هەموو ئەو شوێنانەدا بگرێت کە لە چوارچێوەی مادەی 140دان و دانیشتووانیان کوردن و بتوانێت پارێزگاریان لێبکات و هەروەها نەشهێڵن کە هێزەکانی داعێش بێین بۆ ئەم ناوچانەوە.
"نازم دەباغ" لە درێژەی قسەکانیدا گوتی: لە دانیشتنەکەدا هەر دوو لایەن هاوڕابوون لەسەر ئەوەی کە داعێش دەرخستەیەکی تیرۆریستییە و جێی مەترسییە لە ناوچەکەدا. هەروەها دەبێت ئەوەشمان لەبیر نەچێت وەکوو زیندوو بوونەوەی بەعکسییەکانیش لە ناوچەکە کە هەر دوولا هاوکاری یەکتریی بوون بۆ پەلاماردانی ناوچەکە و مەترسییەکی گەورەیە بە تایبەت بۆ هەرێمی کوردستان و بۆ وڵاتانی دراوسێش.
ئەوەیشی خستەڕوو: لە دانیشتنەکەدا باس لەوە کرا کە پێویستە بە باشی دیراسەی ئەو باروودۆخە بکرێت و هەنگاو هەڵبهێندرێت بۆ ئەوەی کە یەکەمیان ڕێگا بگیرێت لەوەی کە داعێش زیاتر پەلاماری شوێنەکان نەدا و بە تایبەتیش هێزی پێشمەرگە ئامادەیی خۆی نیشانداوە کە ئامادەی بەرگریی کردن لە هەموو شوێنەکانی کوردنشین و ناوچە دابڕاوەکانە و بە مافێکی نیشتمانی و نەتەوەیی خۆی دەزانێت کە پارێزگاریی لەم ناوچانە بکات.
گوتیشی: بەڕێز کاک "نێچیرڤان بارزانی" سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان لەم دیدارەدا زۆر بە وردی و دوورودرێژی باسی لە هۆکارەکانی ئەم شکستەی هێزی سوپای عێراق کرد کە لە ئەنجامی باش دروست نەکردن و باش گوێینەدان بە تێبینییەکانی هێزەکانی دیکەی عێراقی و کوردی دەربارەی شێوەی دروستکردنی سوپای عێراق کە داهاتووی ئەو کارە لە لایەن کوردەوە پێشبینی کراو بوو، بە هۆی ئەوەی کە ئەو ئەفسەرە پلە بەرزانەی کە کاتی خۆی لە زەمانی سەدام حوسێندا سوپای عێراقیان دامەزراند و هەر ئەوانیش سوپای عێراقیان دوای ڕووخانی ڕژێمی سەدام دامەزراند.
"نازم دەباغ" ئەوەیشی ئاشکرا کرد: بۆیە لەم قۆناغەدا ئەم مەسەلانە پێویستی بە زیاتر وردکردنەوە هەیە و پێویستی بەوەش هەیە کە بەڕێز کاک نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی پێکرد کە دەبێت حکوومەتی عێراقی و دۆستانی حکوومەتی عێراقی بیر لەو هەنگاوانە بکەنەوە کە دەبنە هۆی چارەسەرکردنی کێشەکان و شێوەی دروستکردنی حکوومەتی تازە کە لەڕاستیدا حکوومەتی هاوبەشی ڕاستەقینە بێت و هەموو تاکێکی عێراقی، لەوانە: کورد، عەڕەب و لە ناو کورد و عەڕەبدا شیعە و سوننە هەست بەوە بکەن کە حکوومەتی عێراقی داهاتوو، نوێنەری ڕاستەقینەی هەموو کەسەکانە. و بە پێی یاسای بنەڕەتی عێراقی هەڵسووکەوتیان لەگەڵ بکرێت و من پێم وایە ئەو کاتە دەتوانین بیر لە ئایندەیەکی باش بکەینەوە و بیر لە داکۆکی و شەڕ و دەرکردنی تیرۆڕیست و داعێشیش لە عێراقدا بکەینەوە.
نوێنەری هەرێمی کوردستان لە تاران سەبارەت بە وتەکانی "عەلی شەمخانی" سکرتێری ئەنجومەنی باڵای ئەسایشی نەتەوەیی ئێران لە دیدار لەگەڵ نێچیرڤان بارزانیدا گوتی: لەڕاستیدا من دەتوانم دڵنیایی بدەمەوە بەوە کە بیرووڕاکان یەکبوون و شێوەی بیرکردنەوە یەک بوو و هەر دوو لایەن و بەتایبەتی ئاغای شەمخانی ڕایگەیاند کە ئەو باروودۆخەی کە ئێستا لە عێراقدا لە ئارادایە جێگای نیگەرانییە بۆیان و باسی لەوە کرد کە پێویستە هەموو پێکهاتەکانی عێراق ڕووبەڕووی داعێش ببنەوە و هەر یەکە لە ئاستی توانا و لە ئاستی پێگەی خۆی داکۆکی بکات لە شوێنەکان و لە خاکی عێراق و لە ناوچە کوردنشینەکان.
گوتیشی: سکرتێری ئەنجومەنی باڵای ئەسایشی نەتەوەیی ئێران بە پێویستی زانی کە بەرنامەیەکی دیاریکراو بۆ داهاتوو دابندرێت کە چۆن بتوانرێت داعێش لەم ناوچانە دەربکرێت کە داگیریان کردووە و جەختی لەسەر ئەوە کردەوە کە داعێش بە تەنیا نییە بەڵکوو پێکهاتەیەکن کە ئەمانە دوژمنیایەتیی کردنیان بەرانبەر بە عێراق و ئەزموونی ئێستای عێراق کۆیکردوونەتەوە ئەگینیا لە نێوانیاندا ناکۆکییان زۆرە.
دەباغ لە بەشێکی قسەکانیدا گوتی: عەلی شەمخانی ئاماژەی بەوەش کرد کە ئەو هێزە ئەساسییەی کە بووە هۆکاری ئەوەی کە داعێش سەرکەوتن بەدەست بێنێت کۆنە بەعسییەکان بوون کە بەشێکی زۆریان لە ناوچەکەدا بوون.
نوێنەری هەرێمی کوردستان لە تاران سەبارەت بە شاندی هەرێمی کوردستان بۆ وڵاتی ئێران گوتی: شاندی هەرێمی کوردستان کە سەردانی شاری تارانیان کرد پێکهاتبوون لە: کاک "نێچیرڤان بارزانی" سەرۆک وەزیرانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، کاک "قوباد تاڵەبانی" جێگری سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، کاک "فازل میرانی" و کاک "ئازاد بەرواری" لە لایەنی پارتی دیمۆکراتی کوردستان و هەروەها کاک "مەلا بەختیار" و "دکتۆر خەسەرەو" لە لایەنی یەکێتی نیشتمانی کوردستان.
"نازم دەباغ" سەبارەت بە هۆیەکانی بانگهێشتی شاندی پایەبەرزی هەرێمی کوردستان بۆ وڵاتی ئێران گوتی: ئەم بانگهێشتە دەرئەنجامی ئەوەیە کە لە نێوان هەرێمی کوردستان و ئێران، هاوکاریی و دۆستایەتییەکی دێرین هەیە و لە هەموو قۆناغەکاندا ئاڵووگۆڕی بیرووڕا هەبووە بۆ شێوەی دۆزینەوەی چارەسەری کێشەکان و هاوکاری کردن بۆ ڕوبەڕوبونەوەی دەستی تیرۆڕ و ئەو هێزانەی کە بیانەوێت ئارامی و ئاسایشی ناوچەکە تێکبدەن. ماوەیەکی زۆرە کە بە هاوکاری هەرێمی کوردستان و کۆماری ئیسلامی ئێران، بەتایبەتیش لە سنوورەکانی هەرێمی کوردستان و سەرتاسەری عێراقیش ڕۆڵیان هەبووە لەوەی کە بە شێوەیەک لە شێوەکان ئەمنییەت و ئاسایش بەقەرار بێت.
نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران سەبارەت بە ڕەنگدانەوەی سەردانی "نێچیرڤان بارزانی" سەرۆک وەزیرانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان بۆ وڵاتی ئێران و دیدار لەگەڵ "عەلی شەمخانی" سکرتێری ئەنجومەنی باڵای ئەسایشی نەتەوەیی ئێران لە دەزگاکانی ڕاگەیاندنیی ئەم وڵاتەدا گوتی: ئەوەش دیسانەکە سەلماندنە بۆ ئەوەی کە پەیوەندییەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و کۆماری ئیسلامی ئێران پەیوەندییەکی گرینگە و ئەهلییەتی خۆی هەیە، بۆیە کۆماری ئیسلامی ئێران بۆ جەختکردنەوە و بۆ خۆشحاڵی ئەوەی کە لەگەڵ کورددا پەیوەندیی باشە، پێموایە زیاتر لەم قۆناغەدا گرینگی بە شاندی هەرێمی کوردستان دا و لە ئاژانسە هەواڵنێرییەکان و ڕادیۆ و تەلەڤیزیۆنی ئەم وڵاتەدا ڕەنگدانەوەی زۆری دایەوە و هەروەها لە لاپەڕەی یەکەمی ڕۆژنامەکاندا بە مانشێتی باش باسی هاتنی ئەم شاندە کرا.
نێچيرڤان بارزانى
نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وهزیرانى ههرێمى كوردستان لە سوپاسنامەیەكدا سوپاسی كار و جددیەتی عیماد ئەحمەد دەكات لە بەڕێوەبردنی كاروبارەكانی حكوومەتدا و هیوای سەركەوتنی زیاتری بۆ دەخوازێت لە كارەكانی داهاتوویدا، ئهمه دهقهكهیهتى:
بەڕێز عیماد ئەحمەد جێگری سەرۆك وەزیران لە كابینەی حەوتەمدا،
ئەمڕۆ كاری كابینەی حەوتەمی حكوومەتی هەرێمی كوردستان كۆتایی هات، لەم ڕۆژەدا یەكێك لەوانەی كە دەبێ زۆر سوپاسی بكرێت ئێوەی بەڕێزن، بەهۆی كاری جددی و مەیدانیی ئێوە لە بەڕێوەبردنی كاروبارەكانی حكوومەتدا. بە ڕاستی ئێوە وەك جێگری سەرۆك وەزیران، ڕۆڵێكی گرنگتان هەبوو لە كەمكردنەوەی خەرجییەكان، لە دروستكردنی كەشێكی گونجاوی هاوكاری و پێكەوەكاركردنی هەموو وەزیرەكان و هەموو هاوكارانی ئەنجومەنی وەزیران.
ئێوەی بەڕێز وەك ڕۆڵەیەكی لێهاتووی ئەو نەتەوەیە، بەشێكی زۆری تەمەنتان بۆ میللەتی خۆتان وەك پێشمەرگەیەك تەرخان كرد، ئینجاش لە بەڕێوەبردن و ئاوەدانكردنەوەی كوردستاندا ڕۆڵێكی بەرچاوتان هەبوو. لەو دوو ماوەیەشدا كە لە بەشێكی ماوەی كابینەی پێنجەم و كابینەی حەوتەمی حكوومەتی هەرێمی كوردستاندا پێكەوە كارمان كرد، ماندوونەناسانە لەپێناو پێشخستنی كوردستاندا كارتان كرد، بۆیەش كارەكانی ئێوە و جددیەتی ئێوە لەكاردا جێگەی دەستخۆشی و سوپاسە و هەر سەركەوتوو بن.
نێچیرڤان بارزانی
سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان
17ى حوزهیرانى 2014
دوايين كۆبوونەوەي كابينەي حەوتەم بەسەرۆكايەتي نێچيرڤان بارزاني
پێشنیوهڕۆى ئهمڕۆ سێشهممه 17ى حوزهیرانى 2014 كابینهى حهوتهمى ههرێمى كوردستان به سهرۆكایهتیى نێچیرڤان بارزانى سهرۆك وهزیرانى ههرێمى كوردستان و به ئامادهبوونى عیماد ئهحمهد جێگرى سهرۆك وهزیران دوایین كۆبوونهوهى خۆى ساز دا.
له سهرهتاى كۆبوونهوهكهدا نێچیرڤان بارزانى ئاماژهى بهوه دا كه ئهوهى بۆ خۆى و كابینهى حهوتهمى حكوومهتى ههرێمى كوردستان مایهى شانازییه، ئهوهیه توانییان ئارامى و سهقامگیریى سیاسى له ههرێمى كوردستان جێگیر بكهن و ئهمهش كارى ههموو كابینهكه پێكهوه بووه.
سهرۆك وهزیران ههروهها به تایبهتى سوپاسى عیماد ئهحمهد جێگرى سهرۆك وهزیرانى كرد كه ئهمڕۆ حكوومهت جێ دههێڵێت و ئهركى حزبى وهردهگرێت، ڕوونیشى كردهوه كه ئهو زۆر هاوكار و یارمهتیدهر بووه و بارێكى قورسى لهسهر شانى سووك كردووه و ڕۆژانه زۆربهى كاروبارى كارگێڕى بهڕێ كردووه و ههر لهو ڕۆژهوه كه بهرپرسیاریهتى وهرگرتووه، جێپهنجهى له ههموو بوارهكانى ئهم وڵاتهدا دیاره، ههروهها ههمیشه یارمهتیدهر بووه.
نێچیرڤان بارزانى هیواى سهركهوتنى بۆ ئهو وهزیرانه خواست كه له كابینهى ههشتهمدا دهمێننهوه و خۆشحاڵیى خۆى دهربڕى كه یهكێتیى نیشتمانیى كوردستان بڕیارى دا قوباد تاڵهبانى بۆ جێگرى سهرۆك وهزیران دیارى بكات. دووپاتیشى كردهوه كه ههردووكیان و ههموو وهزیرانیش له كابینهى داهاتوودا پێویستییان به هاوكاریى وهزیرانى كابینهى حهوتهم و له سهرووى ههمووشیانهوه پێویستییان به هاوكاریى عیماد ئهحمهد ههیه.
سهرۆك وهزیران تیشكى خسته سهر ئهوهى كه كابینهى ههشتهم له قۆناغێكى دیكهدا دروست دهبێت و قۆناغى مۆدێلێكى دیكهى حوكومڕانى له ههرێمى كوردستان دهست پێدهكات. ههروهها داواى لێبوردنى له وهزیرهكان كرد كه ئهگهر ڕۆژێك له میانى كاردا دڵێان ڕهنجا بێت، جهختیشى لهوه كردهوه وهزیران دهتوانن له دهرهوهى حكوومهتیش یارمهتیى كابینهى ههشتهمى حكوومهتى ههرێمى كوردستان بدهن و گوتى: "زۆر سوپاس بۆ ههموو كارهكانتان و به دڵنیاییهوه جێپهنجهتان به كوردستانهوه دیاره، ڕاسته ههموو شتێكمان نهكردووه، بهڵام به دڵنیاییهوه شتى گهورهمان كردووه، هیواى سهركهوتن بۆ ههمووان دهخوازم."
لاى خۆیهوه عیماد ئهحمهد جێگرى سهرۆك وهزیران، سوپاسى نێچیرڤان بارزانى كرد بۆ ئهو بڕواو و متمانه و پشتگیرییهى له كارهكانى كردووه و ڕایگهیاند كه كاركردن لهگهڵ ئهودا دهبێته مایهى بڕوابهخۆبوون و پێشكهوتن و گوتى: "له ههر شوێنێك بم خزمهتكار و دڵسۆزى كوردستان دهبم." ههروهها سوپاسى سهرۆك وهزیرانى كرد كه ههر له سهرهتاوه دووربینى و دڵسۆزیى زۆرى بۆ چارهسهركردنى كێشهكان سهڵماندووه و دڵنیاییى خۆى دهربڕى كه له كابینهى ههشتهمیشدا سهركهوتوو دهبن.
دواى ئهوه ههر یهكه له وهزیرهكانیش تیشكیان خسته سهر كاروبارى وهزارهتهكانیان و سوپاسى سهرۆك و جێگرى سهرۆك وهزیرانیان كرد و هیواى سهركهوتنیان بۆ كابینهى ههشتهم خواست. له كۆتاییدا قوباد تاڵهبانى ڕاسپێردراو بۆ پۆستى جێگرى سهرۆك وهزیران له كابینهى ههشتهمدا گوتى: "جێگهى شانازییه كه ئهم ئهركهم پێ سپێردراوه بۆ ئهوهى بهردهوامى به كارهكانى بهڕێز عیماد ئهحمهد بدهم و شانازییه بتوانم هاوكارى نێچیرڤان بارزانى بم بۆ خزمهت و ڕاپهڕاندنى كارهكان". ههروهها سوپاسى عیماد ئهحمهد جێگرى سهرۆك وهزیرانى كرد كه ههمیشه هاوكار و یارمهتیدهر و پشتیوانى بووه و ئاماژهى بهوه دا بۆ لهمهودواش پێویستى به هاوكارییان دهبێت.
ئەمڕۆ دووشەمە 16ـی 6ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە نەوشیروان مستەفا ڕێكخەری گشتیی بزووتنەوەی گۆڕان كرد.
لە كۆبوونەوەیەكدا بە وردی بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی ئێستای عێراق خرایە بەر باس و گفتوگۆ و هەروەها قسەیش لەبارەی ئامادەكارییەكانی هەرێمی كوردستان بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی مەترسییەكان و پاراستنی هەرێمی كوردستان لە هەڕەشەكان كرا. لەم دانیشتنەدا هەردوولا خۆشحاڵیی خۆیان دەربڕی بەو یەكدەنگی و یەكهەڵوێستییەی كە لە لایەن هێز و لایەنە سیاسییە كوردستانییەكان لەبەرانبەر پێشهات و بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی تازە گیراوەتەبەر و، جەختیشیان لەوە كردەوە كە مامەڵە كردن لەگەڵ دۆخی ئاڵۆزی ئەمنی و سیاسیی عێراق دیراسە و وردبینی گەرەكە.
دەرئەنجام و وێستگەكانی سەردانی ئەم دواییەی سەرۆك بارزانی بۆ وڵاتانی ئەوڕووپایی تەوەرێكی دیكەی دیدارەكە بوو.
دوو شەممە, 16 حوزەیران 2014
ئەمڕۆ دووشەممە 16ـی 6ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی پێشوازی لە عادل عەبدولمەهدی سەركردە لە ئەنجوومەنی باڵای ئیسلامیی عێراق كرد.
لە دیدارێكدا بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق و مەترسییەكانی ئەم قۆناغەی عێراق تاوتوێ كرا. هەروەها بارودۆخی مەیدانیی ناوەڕاستی عێراق و شاری بەغدا و دوا پەرەسەندنە سەربازی و ئەمنییەكان تەوەرێكی دیكەی دانیشتنەكە بوو.
دوو شەممە, 16 حوزەیران 2014
ئێوارەی ئەمڕۆ دووشەممە 16ـی 6ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بە ئامادەبوونی بەڕێز كۆسرەت ڕەسووڵ جێگری سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەگەڵ بەرپرسە سەربازی و ئەمنییەكانی هەرێمی كوردستان كۆبۆوە.
لەم كۆبوونەوەیەدا ئامادەبووان بەگەرمی بەخێرهاتنەوەی سەرۆك بارزانیان كرد و سەرۆك بارزانی كورتەیەكی لەبارەی سەردانەكەی بۆ ئەوڕووپا و ئەنجامەكانی بۆ ئامادەبووان باس كرد.
هەر لەم كۆبوونەوەیەدا بەرپرسە باڵاكانی هێزی پێشمەرگە و ئاساییشی هەرێمی كوردستان وردەكاریی ڕووداوەكانی ئەم دواییەی پارێزگاكانی نەینەوا و كەركوك و شوێنەكانی دیكەیان هەر لە دەستپێكی قەیرانەكە شی كردەوە و سەرۆك بارزانیان لە هەموو ئەو ڕێوشوێن و ئامادەكاریانە ئاگادار كردەوە كە لە لایەن هێزی پێشمەرگە و هێزەكانی ئاساییش لە هەرێمی كوردستان و ئەو ناوچانەی لە ئەنجامی پاشەكشەی سوپای عێراقی گیراونەتەبەر.
لەم دانیشتنەدا سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە ئەركی سەرشانی هێزەكانی پێشمەرگە و ئاساییشە كە سەروماڵی هاووڵاتیانی هەرێمی كوردستان بپارێزن و پارێزگارییش لە ئەو ئاوارانە بكەن كە لە ئەنجامی تێكچوونی باری ئەمنی ماڵ و حاڵی خۆیان بەجێهێشتووە.
لە بەشێكی دیكەی كۆبوونەوەكەدا باسی ئەو میكانیزمانە كرا كە ببێتە هۆی پتەوتربوونی باری ئاساییشی هەرێمی كوردستان و ئەو ناوچانەی لە ئەنجامی دروستبوونی بۆشایی لەلایەن هێزی پێشمەرگەوە كۆنتڕۆڵ كراون، ئەویش لەڕێگەی پێكهێنانی ژمارەیەك لیژنەی تایبەت و پسپۆڕ لە بواری جیاجیادا.
لایەنی سیاسیی قەیران و ئاڵۆزییەكانی ئەم دواییەی عێراق و چۆنییەتی مامەڵەكردن لەگەڵ دۆخی تازە تەوەرێكی دیكەی دانیشتنەكە بوو.
لەپەیوەندییەكی تەلەفۆنیدا سەرۆك بارزانی و وەزیری دەرەوەی فەڕەنسا بارودۆخی سیاسیی عێراقیان تاوتوێ كرد
ئێوارەی ئەمڕۆ دووشەممە 16ـی 6ـی 2014 لۆران فابیۆس وەزیری دەرەوەی فەڕەنسا لەڕێی تەلەفۆنەوە پەیوەندی بە سەرۆك بارزانی كرد.
لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی فەڕەنسا سڵاوی سەرۆكی فەڕەنسای بە سەرۆك بارزانی گەیاند و دەستخۆشی لە سەرۆك بارزانی كرد بەهۆی ئەوەی هێزی پێشمەرگە توانیویەتی لەپێناو گەڕاندنەوەی ئارامی ئەو بۆشاییە پڕ بكاتەوە كە لە ئەنجامی پاشەكشەی هێزەكانی سوپای عێراق لەدوای گرژی و ئاڵۆزییەكانی ئەم دواییە سەری هەڵدابوو. هەروەها سوپاسی سەرۆك بارزانی و گەلی كوردستانی كرد بۆ ئەو پێشوازی و یارمەتییەی كە پێشكەشی ئاوارەكانی نەینەوا و شوێنەكانی دیكە كردووە.
لەم پەیوەندییەدا وەزیری دەرەوەی فەڕەنسا وێڕای باسكردنی ئاڵۆزی و هەستیاریی بارودۆخی سیاسیی عێراق، نیگەرانیی خۆی و وڵاتەكەی لە پەرەسەندنی هێزی چەكدارەكان و هەڕەشەی تیرۆر نیشان دا و جەختی لەوە كردەوە كە سەرۆك بارزانی ئەو سەركردەیەیە كە بتوانێ لە بەرانبەر ئەم قەیرانە بوەستێ و چارەسەرێك بدۆزێتەوە.
لە بەرانبەردا سەرۆك بارزانی زۆر سپاسی سەرۆكی فەڕەنسا و وەزیری دەرەوەی فەڕەنسا كرد و ئەوەیشی دووپاتكردەوە كە كوردستان هەمیشە پەناگە و پێگەیەكی ئارام دەبێ و هێزی پێشمەرگەی كوردستانیش هەموو پێكهاتە ئایینی و نەتەوەییەكان كوردستان و ئەو ناوچانەی ئێستا لەژێر كۆنتڕۆڵی هێزی پێشمەرگەدان دەپارێزێت و هیوایشی خواست كە بارودۆخ جێگیر ببێت و سەقامگیری بگەڕێتەوە. لەدرێژەی ئەم پەیوەندییەدا وەزیری دەرەوەی فەڕەنسا ڕایگەیاند كە سەرۆكی فەڕەنسا بە وردی چاودێریی بارودۆخی عێراق دەكات و جەختی لەسەر بەردەوامیی پەیوەندیی نێوان فەڕەنسا و كوردستان كرد و هیوای خۆشی و بەختەوەری بۆ خەڵكی كوردستان خواست.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- ههرێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ لهگهڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» لهگهڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی ههولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی لهگهڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات