اعتماد: شرايط كوباني به جايي رسيده كه سقوط اين شهر به ساعت‌ها و دقيقه‌ها بند شده است، شرق اين استان سقوط كرده و گفته مي‌شود 40 درصد اين منطقه در اختيار داعش است. درگيري‌ها به داخل شهر كوباني كشانده شده و با وجود حملات هواپيماهاي ائتلاف عليه داعش اين گروه همچنان در حال پيشروي است و كردهاي كوباني در حال مقاومت در برابر تروريست‌هاي داعش هستند و اين شرايط در حالي رخ مي‌دهد كه تانك‌هاي ارتش تركيه در مرزهاي سوريه تنها نظاره‌گر كشته شدن كردها در كوباني هستند. در اين شرايط گفت‌وگويي داشتيم با «ناظم دباغ» نماينده اقليم كردستان عراق در ايران و در خصوص شرايط كنوني كوباني، نظر ايشان را جويا شديم.

طبق آخرين اخباري كه خبرگزاري آر تي روسيه منتشر كرده است 40 درصد از كنترل كوباني به دست داعش افتاده است، شما شرايط كنوني اين منطقه را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

اولا اين موضوع به عنوان تبليغات در جنگ محسوب مي‌شود و مشخص نيست زماني كه داعش مي‌گويد اين كار را انجام داده است يا گروه ديگر، واقعي باشد. اما آنچه مشخص است مقاومت مردم كوباني در برابر داعش ثابت كرده است كه تصرف آن كار آساني نيست. كوباني اگرچه اكنون از سه طرف محاصره داعش است با اين حال اجازه ورود به شهر را به داعش نداده است و با وجود تجهيزات كم، داعش نتوانسته است تاكنون كردها را شكست دهد. اين شرايط نشان مي‌دهد كه اگر تجهيزات و كمك مناسب به دست مبارزان كُرد برسد قطعا مي‌توانند داعش را از كوباني به بيرون برانند. به نظر من اكنون تنها چيزي كه مردم كوباني نياز دارند اسلحه و تجهيزات است و الا كردها نيروي كافي را در اختيار دارند و از روحيه بسيار بالايي برخوردار هستند تا در برابر داعش ايستادگي كنند.

نقش تركيه را در شرايط كنوني كوباني چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

نقشي كه اكنون تركيه ايفا مي‌كند اين است كه اجازه نمي‌دهد هيچ كمكي به كردهاي كوباني برسد. اگرچه رييس اقليم كردستان عراق به‌طور رسمي از دولت تركيه درخواست كرده است كه از كردهاي كوباني حمايت كند تاكنون اقدامي صورت نداد. و تنها در مرز تركيه با سوريه تانك‌هاي ارتش را مستقر كرده است و هيچ اقدامي صورت نمي‌دهد. اين درحالي است كه هيأتي پارلماني كه از كردستان عراق به مرزهاي سوريه آمده بود قصد داشت تا از شرايط كوباني ديدن كند، در ابتدا ارتش تركيه اين اجازه را نداد اما در نهايت اجازه داد عده‌يي محدود از نمايندگان به كوباني بروند و مجدد بازگردند.

آيا كردستان عراق مي‌تواند حمايتي از كردهاي سوريه انجام دهد؟

اين اقدام بسيار دشوار است زيرا كردستان عراق مرزي با كوباني ندارد و تنها راه از مسير تركيه است.

شما اكنون چه انتظاري از تركيه داريد؟

هيچ انتظار وي‍ژه‌يي نداريم. تركيه به عنوان يك دولت دموكراسي‌خواه، به عنوان يك دولت كه عضو ناتو است، در قالب يك كشور اسلامي، در قالب حقوق بشر يا در قالب همپيماني عليه تروريست‌هاي داعش بايد اقدام لازم را به عمل آورد.

تأثير حملات ائتلاف را در معادلات چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

من از مدت‌ها قبل هم اشاره كردم كه حملات نيروي هوايي اثري محدود دارد. اگر همراه اين حملات از كردها حمايت شود مي‌تواند بسيار مؤثر‌تر باشد. ما انتظار نداريم كه نيروي خارجي وارد منطقه شود زيرا با حمايت مي‌توان در برابر داعش ايستادگي كرد. به مانند اقدامي كه در كردستان عراق انجام شد و از كردهاي عراق حمايت شد از كردهاي سوريه نيز حمايت به عمل ‌آيد.

بسياري نگران هستند كه با تجهيز كردها پس از پايان بحران با منطقه كردستاني مواجه هستيم كه داراي تسليحات جنگي پيشرفته است و ممكن است اين خود مجدد تبديل به بحراني ديگر شود. نظر شما در اين خصوص چيست؟

اين يك بهانه است، كردها دليلي ندارند كه بخواهند از اين شرايط سوءاستفاده كنند. آنها اين تجهيزات را تنها براي حمايت از خودشان مي‌خواهند. شرايط كنوني ثابت كرد كه بايد از كردها حمايت كرد. كردها تنها مي‌خواهند در چارچوب قانون اساسي كشوري كه در آن وجود دارند فعاليت كنند.

روزنامه اعتماد، یکشنبه 20 مهرماه 1393، سال دوازدهم، شماره 3081، صفحه 6.

سفر «محمد جواد ظريف» وزير امور خارجه ايران به اقليم كردستان عراق نشان‌دهنده وجود رابطه استراتژيك قوي ميان حكومت اقليم كردستان عراق و جمهوري اسلامي ايران است. اين سفر نشان داد كه دولت جمهوري اسلامي ايران چه در گذشته، چه امروز و چه در آينده، آماده كمك به دولت مركزي در عراق و همين طور حكومت اقليم كردستان عراق است.

ايران و عراق در چند ماه اخير نشان دادند كه حاضر به مشاركت‌هاي فشرده با هم و مبارزه عليه افراطيون در راستاي برقراري آرامش و ثبات در منطقه هستند. مساله‌يي كه بايد در اين ميان مورد توجه قرار گيرد اين است كه در طول تاريخ، رابطه دوجانبه ميان حكومت اقليم كردستان و جمهوري اسلامي ايران، هرگاه كردستان به كمك نياز داشته اين ايران بوده كه به كمك كردها آمده و در راستاي برقراري ارتباط ميان كردها و دولت مركزي در بغداد وارد عمل شده است.

در حال حاضر دولت «حيدر العبادي» در عراق تمام تلاش خود را براي نزديك كردن ديدگاه‌هاي سياسيون مختلف از قوميت‌هاي متفاوت به هم به كار گرفته است اما به نظر من در سياست اقليم كردستان در خصوص خودمختاري هيچ گونه تغيير جدي ايجاد نشده است. تغييري كه در حال حاضر ايجاد شده اين است كه نگاه دولت عراق به بسياري از مسائل براي آينده تغيير كرده است. تأكيد ما همواره بر اين بوده است كه ما در كنار دولت مركزي در بغداد قرار مي‌گيريم به شرط آنكه دولت مركزي در بغداد به قانون اساسي و ساير مقررات موجود در عراق پايبند باشد.

در خصوص روي كار آمدن «حيدر العبادي» هم من فكر نمي‌كنم كه تغيير چهره اهميت آنچناني داشته باشد و آنچه كه مهم است تغيير نگاه‌ها به آينده عراق است. «حيدر العبادي» و «نوري مالكي» هر دو از يك تشكيلات سياسي بودند اما مسأله تفاوت در نگاه‌هاست. العبادي اعلام كرده كه ما مشكلات گذشته را حل مي‌كنيم و به شرايط پيشين باز نمي‌گرديم.

ما هم اميدوار هستيم كه چنين مساله‌يي محقق شود. اما در خصوص نگاه وزير امور خارجه ايران به مسأله استقلال‌طلبي كردها بايد تأكيد كنم كه ظريف در اين سفر هم تأكيد كرد كه كشورش به دليل حفظ امنيت و ثبات در عراق به عنوان يك كشور است و در همين راستا به كردستاني كمك مي‌كند كه بخشي از عراق است.

مسأله ديگر اين جا است كه داعش خطري نيست كه تنها كردهاي عراق را تهديد كند. داعش خطري است كه كل منطقه و البته امنيت بين‌المللي را تهديد مي‌كند. حضور داعش در عراق نتيجه سوءمديريتي است كه قبلا در عراق وجود داشته است. البته داعش هم تشكيلاتي است كه بدون مرز و بدون كشور است. اعضاي داعش از اقوام و كشورهاي مختلف دور هم جمع شده و به منطقه و به شكل خاص عراق آمده‌اند.

بر همين اساس من فكر مي‌كنم كه داعش مي‌تواند منجر به شكل‌گيري يك ارتباط جديد ميان كل كشورهاي منطقه با دولت مركزي در بغداد و به شكل خاص‌تر با حكومت اقليم كردستان عراق شود. جهان امروز متوجه اين مساله شده است كه داعش تهديدي براي كل جهان است و به همين دليل مي‌بينيم كه در چند هفته اخير مقام‌هاي متفاوتي از كشورهاي اروپايي و منطقه‌يي با حضور در بغداد يا اقليم كردستان عراق آمادگي خود را براي كمك به كردها در راستاي مهار داعش اعلام كرده‌اند.

ايران همواره بر حفظ وحدت ملي در عراق تاكيد داشته و به دنبال تقويت حكومت مركزي بوده است. «محمد جواد ظريف» وزير امور خارجه ايران نيز در اين سفر تأكيد داشتند كه تهران از هرگونه توافق ميان بغداد و اقليم كردستان عراق استقبال مي‌كند. وزير امور خارجه ايران همچنين تأكيد كرد كه تهران خواهان شكل گرفتن حكومتي فراگير در عراق است.

روزنامه اعتماد، دیدگاه، پنجشنبه 6 شهریورماه 1393، سال دوازدهم، شماره 3044، صفحه 15.

تغيير «نوري مالكي» بسيار مثبت بود و ما انتظار داريم «حيدر عبادي» با تفكر و برنامه جديد، وارد كار شود و مسائلي كه مالكي باعث آن شده بود را دوباره تكرار نكند. در مجلس هم مي‌توان گفت كه عبادي رأي مثبت خود را دارد و تنها ممكن است در خصوص وزرا اندكي به مشكل بر بخورد.

بالاخره مسووليت نخست‌وزيري در عراق به عهده شيعيان است و شيعيان نيز آقاي عبادي را قبول دارند. اما در خصوص موضع آقاي مالكي درباره معرفي «حيدر عبادي» بايد گفت كه متأسفانه يك تفكر عجولانه و تعصبي دارد. من شش ماه پيش گفتم كه آقاي مالكي به هيچ عنوان به خودي خود از قدرت كناره‌گيري نخواهد كرد.

اما موضوع بعدي ارتش عراق است كه نمي‌توان روي آن چندان حساب كرد زيرا عملكرد ارتش را در برابر داعش مشاهده كرديم. از طرف ديگر با استقرار دولت جديد، ارتش نيز تشكيلات جديدي را پيدا مي‌كند. در عراق يك اصل وجود دارد وقتي كسي در قدرت نباشد زود فراموش خواهد شد و آقاي مالكي نيز از همين موضوع نگران است كه با نداشتن يك جايگاه قدرتمند از صحنه سياسي محو شود.

اما موضوع ديگري كه حايز اهميت است بحث كردهاي عراق است، دولت اقليم كردستان عراق اعلام كرد كه ما دولتي جديد و فراگير مي‌خواهيم كه حقوق كردها و ساير اقوام عراق را محترم بشمارد و در غير اين صورت ما در خصوص جدايي رفراندوم برگزار مي‌كنيم.

روزنامه اعتماد، ستون «نگاه عراقی»، چهارشنبه 22 مرداد ماه 1393، سال دوازدهم، شماره 3031، صفحه 6.

 مساله نفوذ داعش در عراق موضوع جديدي نيست، بلكه در گذشته نيز سابقه داشته؛ اما اكنون اتفاقي كه افتاده است نيروهاي اضافي داعش كه در سوريه فعال بودند وارد عراق شده‌اند، اما متاسفانه نيروهاي اطلاعاتي عراق نتوانسته بودند برآوردي از اين موضوع ارائه دهند.

موصل بزرگ‌ترين شهر عراق پس از بغداد است. داعش توانسته پس از تصرف اين شهر به سمت سامرا، صلاح الدين و همچنين كركوك برود و بخش‌هايي از اين مناطق را در دست بگيرد، اگرچه نيروهاي عراقي توانستند كنترل برخي از اين مناطق را مجدد به دست بگيرند ولي اكنون عراق، نياز به يك تجديدنظر در مسائل امنيتي دارد و بايد با همكاري ستاد كل ارتش عراق و دولت، يك آرامش به وجود بيايد.

اگر ارتش مي‌توانست در موصل مقاومت كند اين اتفاقات رخ نمي‌داد. در خصوص تصرف موصل سوال‌هاي بسيار زيادي وجود دارد. طبق آمار، نزديك به 100 هزار نيروي امنيتي، پليس و ارتش عراق در موصل حضور داشتند، اما داعش توانست با تنها 3 تا 6 هزار نفر موصل را به تصرف خود درآورد و ارتش را به عقب براند. اين يك ضعف در سيستم امنيتي و اطلاعاتي عراق به شمار مي‌آيد.

گفتني است كه نيروهاي سابق عراقي، از جمله نظاميان رژيم سابق و مسوولان امنيتي سابق در اين شهر حضور دارند و حتما همكاري‌هايي با نيروهاي داعش داشته‌اند كه توانسته‌اند اين گونه موفقيت‌آميز به شهر يورش ببرند. اما جاي سوال اينجاست كه نيروهاي امنيتي چطور نتوانسته‌اند اطلاعاتي به دست بياورند. اين ضعف را مي‌توان هم در كل ارتش ديد و هم دولت اين كشور. ارتش عراق نيز تابعي از دولت اين كشور است.

اما نكته‌يي كه در اين بين وجود دارد در اين است كه مردم شهرهاي سقوط كرده چه نقشي داشته‌اند. من عقيده دارم كه اگر مردم اين شهرها با داعش همكاري نداشتند داعش نمي‌توانست به اين مناطق نفوذ كند. اگرچه نيروهاي مسلح صدامي نيز در اين شهرها وجود داشتند؛ اما مي‌توان گفت كه 80 تا 90 درصد مردم به آنها كمك كردند. ارتش عراق زماني توانست بر انبار مسلط شود كه حمايت مردم را به‌دست آورد. اما اكنون در موصل مردم با داعش همكاري كرده‌اند كه اين گروه توانسته بر اين منطقه مسلط شود و اين عقيده شخصي بنده است.

اما اكنون براي مقابله با داعش همكاري‌هاي ارتش با مردم عراق بيش از گذشته احساس مي‌شود. بايد اطلاعاتي از شرايط شهرهاي عراق را فراهم كنند و ببينند چه مناطقي از عراق مي‌تواند با ارتش همكاري داشته باشد. البته مردم كردستان عراق در برابر داعش ايستاده‌اند. اگر همكاري تمامي نيروها در عراق وجود داشته باشد قدرت باز مي‌گردد. در حال حاضر اين ابزار وجود دارد اما راه‌حلش را بايد پيدا كنيم و شرايط زماني و مكاني را نيز در نظر بگيريم. ايجاد وحدت ملي و شراكت جدي ميان گروه‌ها و احزاب داخلي عراق و همچنين همكاري گروه‌هاي پيشمرگ كردستان عراق و ارتش و نيروهاي امنيتي اين كشور مي‌تواند راه‌حل اصلي بحران كنوني عراق باشد.

با اين حال، اين زنگ خطر به صدا درآمده كه اگر مشكلات داخلي عراق حل نشود و رهبران سياسي متحد نشوند اين احتمال وجود دارد كه دولت اسلامي عراق و شام تشكيل شود، شرايط اكنون كاملا به وجود آمده است، زيرا روز گذشته داعش در موصل اعلام كرده بود كه كارمندان دولتي بر سركارهاي خود بازگردند و به كار عادي خود ادامه دهند. اكنون اگر دولتمردان عراق متحد نشوند شرايط كاملا فراهم است براي ايجاد دولت اسلامي عراق و شام. همان‌گونه كه من زمان سقوط صدام هم اشاره كردم كه اگر سياسيون عراق به مانند اتحاد در خصوص سقوط صدام متحد نشوند امكان به‌وجود آمدن شرايط كنوني وجود دارد و اكنون عدم اتحاد سياسي در عراق عامل اصلي به‌وجود آمدن اين اوضاع در موصل شده است.

روزنامه اعتماد، بخش نگاه، پنجشنبه 22 خرداد ماه 1393، سال یازدهم، شماره 2982، صفحه 15.