نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران، انتخاب نوری مالکی به عنوان نخستوزیر عراق را کاری اشتباه دانست که موجب استمرار و پیچیده شدن مشکلات در عراق میشود.
«ناظم دباغ» در گفتوگو خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با اشاره به قرار گرفتن در آستانه انتخاب نخست وزیر و برخی اظهارات از سوی مقامات عراقی مبنی بر این که نوری مالکی مسئول تشکیل کابینه خواهد شد ابراز عقیده کرد که آقای مالکی نباید به عنوان نخست وزیر انتخاب شود و این کاری اشتباه است چرا که با این کار نه تنها همه مشکلات عراق ادامه پیدا میکند بلکه بر دامنه و عمق مشکلات افزوده خواهد شد.
وی گفت: ما با شخص آقای مالکی مشکلی نداریم بلکه تفکر او و افرادی نظیر وی است که دیگر نباید در اداره عراق حضور داشته باشد . تجربه سالهای گذشته ثابت کرده است که تفکر مدیریتی آقای مالکی برای عراق کارساز نیست و به مشکلات آن افزوده است. نتیجه مدیریت آقای مالکی حضور و تسلط داعش بر یک سوم مناطق عراق است. از این رو معتقدم عراق به چهره جدیدی در این پست نیاز دارد.
نماینده اقلیم کردستان در تهران ادامه داد: اگر فردی با تفکر جدید ولو از بین شیعیان روی کار بیاید فضای سیاسی اجتماعی عراق را متحول و آرام میکند. در حال حاضر، اغلب گروههای سیاسی در عراق به جز حزب آقایمالکی خواستار تغییر او هستند. همچنین نماینده آیت الله سیستانی نیز در اظهاراتی اعلام کردند که خوب است مسوولان پابند مناصب خود نباشند. علاوه بر این، بهتر است بعد از یک دوره هشت ساله فرد جدیدی روی کار بیاید.
دباغ با اشاره به انتخاب رییس پارلمان و رییس جمهور این روند را مثبت ارزیابی کرد و گفت: روند پیش رو گامهایی به سمت شکلگیری حکومت مستقل و واحد عراقی است و مساله انتخاب نخست وزیر، گام باقی مانده از این روند مسالهای مربوط به گروههای سیاسی به ویژه گروههای شیعه است.
وی درباره نقش جلال طالبانی در ایجاد آرامش و رفع اختلافهای کنونی در عراق اظهار کرد: نقش طالبانی در ایجاد آرامش در عراق از گذشته تاکنون کاملا تثبیت شده است و خلاء حضور او را هیچ کس نتوانست در این کشور جبران کند. متاسفانه امروز عراق بین گروه داعش، کردها و سایر عراقیها تقسیم شده است و اگر اختلافها رفع نشود این وضع ادامه پیدا میکند.
«ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران،با «اومیت یاردیم» سفیر کشور ترکیه در ایران دیدار کرد.
«ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق در ایران،ساعت 10 قبل از ظهر امروز پنجشنبه 2 مردادماه جاری (24 ژوئیه 2014) بنا به دعوت سفیر ترکیه در ایران، از سفارتخانه کشور ترکیه در تهران بازدید کرد و از طرف «اومیت یاردیم» سفیر کشور ترکیه در تهران به گرمی مورد استقبال قرار گرفت.
در این دیدار،دو طرف به طور کلی در موردوضعیت کنونی عراق و منطقه و بخصوص اقلیم کردستان به بحث و تبادل نظر پرداختند و همچنین در مورد روابط تجاری میان اقلیم کردستان و ترکیه به گفتوگو نشستند
در این نشست، در مورد پیشرفتهای چشمگیر اقلیم کردستان در زمینههای اقتصادی بحث و تبادل نظر شد و سفیر کشور ترکیه در تهران تأکید کردند که این گونه روابط و بازدیدها میان دو طرف، ادامه یابد و استمرار داشته باشد.
نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران در گفتوگو با خبرگزاری مهر تشکیل دولت فراگیر و مشارکتی را تنها راه مقابله با تجزیه عراق دانست.
به گزارش خبرگزاری مهر، گروه تروریستی داعش 20 خرداد با حمله به عراق برخی شهرهای این کشور را اشغال کرده است. با ورود این گروه به عراق، تحولات امنیتی و سیاسی این کشور تحت الشعاع قرار گرفته است. به عنوان مثال؛ اختلافات اقلیم کردستان عراق با حکومت مرکزی بغداد پررنگتر از گذشته شده است و برخی تحلیلگران نسبت به تجزیه عراق به 3 منطقه کُرد، شیعه و سنی هشدار میدهند.
شاید خطرناکترین دستاورد داعش، جدایی اقلیم کردستان از عراق باشد، در حال حاضر بیش از هزار کیلومتر مرز مشترک و یا خط ارتباطی میان کردستان و مناطق اشغالی توسط داعش وجود دارد و در مقابل، هیچ مرزی میان کردستان و دیگر مناطق عراق وجود ندارد که این مسئله موجب قطع ارتباط عراق و اقلیم شده است. لذا میتوان گفت که داعش مجری توطئه تجزیه عراق است که تا حدودی در اجرای این ماموریت خود موفق شده است.
برخی مقامات اقلیم کردستان عراق در شرایط فعلی اظهار نظرهایی را مطرح کردهاند که به اختلافات حکومت مرکزی بغداد و اقلیم کردستان دامن میزند، خبرگزاری مهر در این زمینه گفتوگویی را با «ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران انجام داده است که مشروح آن به شرح زیر است:
چنین استدلال می شود که دولت نوری المالکی در تحقق بخشیدن به اصل 140 قانون اساسی عراق تعلل کرده است و بایستی برای حل و فصل مناطق مورد اختلاف کردها و دولت مرکزی همه پرسی برگزار شود طرح این موضوع در حال حاضر چه معنایی دارد؟
ماده 140 قانون اساسی عراق 3 بند دارد که در بند سوم آن به همه پرسی در مورد مناطق مورد اختلاف کردها و دولت مرکزی اشاره میکند؛ پس از سقوط رژیم صدام، 3 دولت در عراق تشکیل شد که در طول این مدت هیچکدام از این دولتها ماده 140 قانون اساسی را اجرایی نکردند، متاسفانه نتایج چنین اقداماتی باعث ظهور داعش و گروههای تروریستی در عراق شد. در حال حاضر یک سوم اراضی عراق تحت کنترل داعش است. متاسفانه امروز فاصله بین اقلیم و دولت مرکزی در طول مرزی که با یکدیگر اختلاف داشتند نزدیک هزار و 50 کیلومتر است که هزار و 10 کیلومتر آن تحت سیطره داعش و در مقابل نیروهای پیشمرگ است و تنها 30 تا 40 کیلومتر تحت کنترل ارتش عراق، داعش و پییشمرگ است که بعضی روزها به علت درگیری نمیتوان در این قسمت به صورت زمینی تردد کرد.
آیا تجزیه عراق در بلندمدت اساساً با منافع کردهای عراق همسو خواهد بود؟
اگر حکومت مرکزی بغداد اشتباهات گذشته خود را کنار بگذارد و پایبند به قانون اساسی باشد و دولت فراگیر و ملی دولتی که همه در آن مشارکت واقعی داشته باشند تشکیل شود، به نظرم مسئله استقلال کردها حل و فصل می شود و در واقع حکومتهای قبلی و تفکرات آنها باعث وضعیت کنونی عراق شده است. اگر تغییری در تفکرات دولت عراق ایجاد نشود عراق به 3 منطقه تبدیل خواهد شد و برای مقابله با این مسئله باید عراق، عراق مشارکتی باشد.
در مورد اظهارات «مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان عراق درباره استقلال کردها نیز باید گفت که ایشان تصمیم گیری درباره این مسئله را به پارلمان اقلیم کردستان عراق واگذار کرده است. وی اخیرا این پیشنهاد را مطرح کرده است و هنوز مشخص نیست چه زمانی پارلمان اقلیم کردستان عراق تصمیم گیری خواهد کرد. مهمترین خواسته های کردها از دولت جدید عراق، دولت جدید فراگیر و مشارکتی و پایبند به قانون اساسی، انسان جدید و تفکر جدید است در صورت تحقق چنین هدفی استقلال کردها مطرح نخواهد بود.
اتحادیه میهنی کردستان عراق از مخالفان تجزیه عراق و استقلال کردستان است در صورتی که بحث همهپرسی در منطقه کردستان جدی تر شود موضع این اتحادیه چگونه خواهد بود؟
اتحادیه میهنی کردستان عراق خارج از اجماع دیگر کردها نیست و در چارچوب سیاستهای اقلیم کردستان عراق تصمیم گیری میکند.
موضع ترکیه در خصوص استقلال کردستان عراق بر اساس چه منطقی قابل توجیه است؟
ترکیه استقلال کردستان عراق را تایید نکرده است و «احمد داود اوغلو» وزیر خارجه ترکیه به طور رسمی اعلام کردند خواهان وحدت عراق و مشارکت کردها در دولت آینده این کشور هستند. به نظر من موضع ترکیه، ایران و عراق درباره کردها یکسان است یعنی این کشورها مخالف استقلال کامل کردها و خواهان اتحاد آنها با دولت مرکزی عراق هستند؛ اما در کل، وقتی این کشورها خواهان چنین موضوعی هستند باید خواهان حل و فصل اختلافات اقلیم کردستان عراق و حکومت مرکزی بغداد نیز باشند.
در مورد آینده عراق باید بگویم اگر تفکرات قدیم مطرح باشد تجزیه عراق قطعی است، در شرایط فعلی عراق برای مقابله با تروریستها نیازمند وحدت و مشارکت است و اهل تسنن باید به دولت بازگردانده شود. بازگشت آقای «جلال طالبانی» به عراق نیز تاثیر مثبتی دارد هر چند ایشان نمیتواند با توجه به وضعیت جسمانی خود، در فعالیت سیاسی مشارکت داشته باشد اما میتوان از تجربیات ایشان برای بهبود اوضاع عراق استفاده کرد.
مصاحبه: سمیه خمارباقی
«ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران،با «پال فولی» سفیر کشور استرالیا در ایران دیدار کرد.
«ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق در ایران،قبل از ظهر امروز چهارشنبه 25 تیرماه جاری (16جولای 2014) در دفتر نمایندگی اقلیم کردستان عراق در تهران از «پال فولی» سفیر کشور استرالیا در جمهوری اسلامی ایران استقبال کرد.
در این دیدار،دو طرف در موردوضعیت کنونی عراق و منطقه به بحث و تبادل نظر پرداختند و «پال فولی» سفیر استرالیا در تهران معتقد بود که اقلیم کردستان در برابر تروریستها و داعش به نحو احسن مقاومت کردند و به خوبی از منطقه خود پاسداری و مواظبت نمودند.
«ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق در تهران نیز در مورد اوضاع منطقه، به نکات کلیدی و مهمی اشاره نمودند.
مهدی قدیمی ـ «ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران است، گرچه خودش در اواسط گفتوگو میگوید شان و جایگاهش به لحاظ حقوقی مشخص نیست. اما به هر حال او یکی از در دسترسترین دیپلماتهای عراقی در ایران است. صریح سخن میگوید اما در عین صراحت، نگران آینده کشورش هم هست. بخش زیادی از مشکلات امروز عراق را ناشی از بیتدبیری دولت مالکی میداند، اتهامات متوجه ایران را بیاساس میداند و ضمن اذعان به پیچیدگی اوضاع، به حل منازعه هم امیدوار است. میگوید تنها راه نجات، اتحاد همانند اتحادی است که صدام را سرنگون کرد.
در ابتدای گفتوگو میخواستم درباره اظهارات اخیر شما که گفته بودید از مدتها قبل تحرکات داعش را به اطلاع دولت عراق رسانده بودید ولی به اطلاعات شما توجهی نشده بود، توضیح دهید. شما چه اطلاعاتی از تحرکات داعش داشتید و چه مطالبی را به اطلاع دولت عراق رسانده بودید؟
درباره این مسائل، بیشتر از آن چیزهایی که در مصاحبههای قبلی گفتهام قابل بیان کردن نیست. اما به طور کلی روزی که ما با دولت مالکی اختلاف پیدا کردیم، اختلافات ما بر سر مسائلی بود که به نظرم الان هم باید آن مسائل را تکرار کنیم. چون از همان ابتدا تا کنون به این مسائل توجه نکردند. مالکی به نظرات دیگران توجه نکرد و خودخواهانه نظرات خودش را اجرا کرد. مشکلی که ما داریم، نیروهای سابق بعثی هستند. الان نیروهای اطلاعاتی و امنیتی و نظامی سابق عراق که همه بعثی بودند، در ساختار نظامی و امنیتی عراق باقی ماندهاند، از ردههای بالا تا پایین همهشان ماندهاند. ما آن وقت تذکر دادیم که نباید بعثیها و افسرهای ارشد سابق عراقی در تشکیلات عراق جدید باقی بمانند. ما میگفتیم بر اساس قانون، باید بعثیها از سیستم اداری کنار گذاشته شوند و مردم شیعه و سنی و کرد عراقی به کار گرفته شوند. خود آقای بارزانی در جلساتی که با آقای مالکی داشت به ایشان گفت که اگر در دولت اتحادی بغداد به شراکت اهل تسنن و دولت اقلیم کردستان توجه نکنی مطمئن باش که اتفاقات بدی رخ میدهد و دیدیم که همینطور هم شد. این مسائلی که الان شما دربارهاش سوال میکنید را ما نه تنها در ماههای اخیر که قبلا هم تذکر و هشدار داده بودیم و فقط هم ما نبودیم که این تذکرات را میدادیم، بلکه بعضی از دوستان شیعه هم میگفتند. واقعا تحرکات مشهود گروههای سلفی و نقشبندی و داعش را قبل از حمله به موصل اعلام کردیم و گفتیم که تحرکاتی هست که به نفع عراق نیست.
این تحرکات بعد از فروکشکردن درگیریهای سوریه آغاز شد یا سابقه طولانیتری داشت؟
داعش همزمان با سوریه، در عراق هم فعال بود. همان زمان که با نام «نصره الاسلام» و القاعده و نامهای دیگر در سوریه فعال بودند، در عراق هم فعالیت میکردند. گام دومشان این بود که توسط بعثیهای سابق، اعضای القاعده و نصره الاسلام، اقدام به تاسیس یک تشکیلات سیاسی به نام داعش در سوریه کردند. داعش برگرفته از فلسفه سیاسی حزب بعث است. یعنی وحدت بین سوریه و عراق که قبلا در چهارچوب ایدئولوژی حزب بعث بود و امروز تحت عنوان «الدولت الاسلامیه العراقیه و الشام» همان ایدئولوژی را پیگیری میکنند. وقتی هم عنوان دولت اسلامی عراق و شام را برای خودشان انتخاب میکنند مسلم است که عراق را هم جزء این نقشه میدانند و به محض اینکه فرصتی داشته باشند، در عراق نفوذ میکنند.
فقط اشتراک ایدئولوژی دارند یا نیروهای حزب بعث عراق در داعش فعالاند؟
توافقاتی بین جیشالاسلامی عراقی، نقشبندیهای عراقی، بعثیهای سابق، مجموعه حارثالضاری، گردانهای انتفاضه سال 1920 عربهای سنی در منطقه مشهور به کتایبالعشرون و ... صورت گرفت. در کل حدود 13 گروه با هم متحد شدند و موصل را تصرف کردند. این درست است که اینها اسامی مختلفی دارند ولی اکثریت فرماندهان این گروهها، افسران ارشد ارتش سابق عراق و همگی بعثی هستند.
بعثیها در دولت مالکی پستهای حساس نظامی دارند؟
بله، البته در مناطق موصل و تکریت و سامرا که همگی از ارتش جدا شدند و به داعش پیوستند و قبل از آن هم تعدادی از منطقه انبار و فلوجه به داعش پیوسته بودند. تقریبا میشود گفت در کل این مناطق از بدو ورود داعش به عراق تا کنون بیش از صد هزار نفر از نیروهای ارتش عراق به آنها پیوستهاند و در مناطقی که نام بردم، ارتش عراق فروپاشیده است. یک عده به داعش پیوستند، یک عده فرار کردند و یک عده هم اسلحهها را زمین گذاشتند و رفتند در خانههایشان نشستند.
شما در مصاحبهای گفته بودید که داعش با 3 هزار نیرو به سمت موصل حرکت کرد. اینکه ظرف چند روز بتواند بیش از 100 هزار نیرو جذب کند، خیلی عجیب به نظر میرسد.
الان شواهد نشان میدهد که حتی کمتر از سه هزار نفر بودهاند. کل نیروهای تشکیلات داعش در سوریه و عراق نزدیک به هفت هزار نفر است. نزدیک به سه هزار نفر از آنها برای گرفتن موصل از سوریه به عراق آمدند. اما هسته خوابیدهای در عراق داشتند که بدون اسم داعش و تحت پوشش همان 13 گروهی که گفتم، فعال بودند. غیر از اینها برخی نارضایتیها هم باعث میشود که مردم با نیروهای مهاجم درگیر نشوند. یعنی اگر به داعش کمک نکنند، حداقل برای این دولت دعوا هم نمیکنند و میگویند ما در خانههای خود میمانیم تا هر اتفاقی میخواهد بیفتد. اینطور بود که دومین شهر عراق با بیش از دو میلیون نفر جمعیت، در مدت 6 ساعت کاملا در اختیار داعش قرار گرفت.
ساختار سیاسی عراق امروز چگونه است و قدرت به چه نسبتی میان گروههای قدرتمند تقسیم شده که این سطح از نارضایتی را شاهدیم؟
کلا در عراق سه تشکیلات اصلی وجود دارد؛ یکی شیعه است که خودش تقسیم به سه گروه میشود. سه گروه سیاسی اصلی شیعیان عبارتند از مجموعه آقای «نوری المالکی»، مجموعه آقای «عمار حکیم» و مجلس اعلای عراق و مجموعه آقای «مقتدی صدر». تشکیلات اهل تسنن هم زیاد هستند اما سه فراکسیون اصلی دارند که یکی تحت ریاست «اسامه النجیفی» است، دومی تحت ریاست «ایاد العلاوی» و سومی «صالح مطلق». سومین تشکیلات سیاسی اصلی عراق هم کردها هستند. کردها صاحب حکومت اقلیم کردستان هستند ولی وحدت ایده و نظر و عمل درباره شرایط عراق داریم. الان تقسیمبندی نیروهای عراق به این شکل است و دولت عراق نباید کار را به جایی میرساند که سنیها و کردها و شیعهها از هم جدا شوند.
با وجود تهدید داعش هم سه ضلع قدرت حاضر به وحدت نیستند؟
واقعیت اوضاع امروز عراق خیلی با زمان قبل از تصرف موصل تفاوت دارد. آن زمان کسی نمیگفت شیعه و سنی و کرد. ولی الان آشکار و صریح درباره این صحبت میشود که عراق یا به سه منطقه مستقل کرد و شیعه و سنی تقسیم میشود و یا به شکل سه فدرال دربیاید. این هم بستگی به تصمیمات رهبران کردها، شیعهها و اهل تسنن درباره آینده عراق دارد. به نظر من الان سه منطقه در عراق به وجود آمده و خاک عراق به سه منطقه نفوذ تجزیه شده است. البته در هر یک از این مناطق، از دیگر اقوام هم حضور دارند ولی اکثریت، تحت نفوذ یک گرایش است. الان ما در کردستان ترکمان و آشوری و عرب داریم ولی همه در منطقه جغرافیایی کردستان هستند و تا الان هم ما اختلافی احساس نکردیم.
تاثیر اقدامات داعش در منطقه اقلیم کردستان چه بوده است؟
اتفاقی که افتاد، تا الان به نفع کردستان بوده و البته برای آینده باید ببینیم چه میشود. ماجرا از این قرار است که یکی از اختلافات اساسی ما با دولت عراق بر سر ماده 140 بود. ماده 140 به مناطقی مربوط بود که ما و دولت عراق درباره آن اختلاف داشتیم و دولت نام آنها را مناطق متنازعه گذاشته بود. ما به عنوان کرد معتقد بودیم که این مناطق جزء اقلیم کردستان است و از آن جدا شده. حالا در جریان هجوم داعش، بعد از اینکه ارتش عراق دچار فروپاشی شد، پیشمرگههای کرد اقدام کردند و رفتند مناطق را کنترل کردند و پادگانها را در اختیار گرفتند تا اجازه ندهند که داعشیها بر این مناطق مسلط شوند. فعلا نگذاشتهایم این مناطق به دست داعشیها بیفتند و درگیریهایی که با داعش داشتهایم در همین مناطق متنازعه است که الان به عنوان مرز بین ما و داعش محسوب میشود. مناطقی مثل «تازه خرماتو»، «ملا عبدالل»ه، «بشیر» و همین منطقه «تل عفر» که متأسفانه دیروز (روز دوم تیرماه) داعش آن را تصرف کرد.
یکی از مسائلی که این روزها مورد توجه قرار دارد. منابع انرژی عراق است. نفع بردن یا نبردن اقوام و مناطق مختلف از منافع نفت و گاز عراق چقدر در بروز این اختلافات نقش داشته و فکر میکنید حرکت داعش با هدف به دست آوردن این منافع است یا واقعا همان اهداف ایدئولوژی حزب بعث منشاء حرکت آنهاست؟
مسلم است که مسائل نفت و درآمدهای نفتی اثر گذار بوده، هست و خواهد بود. دولت عراق در روز اول فکر میکرد اگر کرکوک به اقلیم کردستان برگردد باعث رونق اقتصاد کردستان خواهد شد و به همین دلیل این منطقه را جزء مناطق متنازعه اعلام کردند تا از نیروهای کرد خالی شود و در اختیار ارتش عراق باشد. اما اخیرا ثابت شد که ما به نفت کرکوک نیاز نداریم و مسئله ما نفت نیست، مسئله ما سرزمین است. در کرکوک مناطقی هست که نفتی ندارد و خود این سرزمین برای ما مهم است. من همیشه میگویم ما برای اثبات ادعاهای خود باید به اسناد و مدارک تاریخی برگردیم. الان در موضوع خلیجفارس عربها میگویند خلیج عربی و ایران میگوید خلیج فارس. ایران برای اثبات ادعای خود به مدارک و نقشهها و اسناد تاریخی استناد میکند که در آنها نام «خلیج فارس» آمده است. من هم میگویم بر اساس همان اسنادی که در آن نوشته شدهPersian gulf بررسی کنید و ببینید اقلیم کردستان شامل چه محدودهای میشود. چون عراق بعد از جنگجهانی اول و فروپاشی دولت عثمانی تشکیل شد و تا قبل از آن بر اساس اسناد تاریخی محدوده کردستان مشخص است. حالا از این مسئله که بگذریم، موضوعی که شما گفتید قطعا اثر دارد. به همین خاطر هم میگویم که اگر دولت عراق نتواند نیروهای داعش و بعثی و سلفیهایی را که مناطق موصل و تکریت را تصرف کردهاند مهار کند، مطمئن باشد گام بعدی آنها حمله به بغداد خواهد بود. چون از بغداد میتوانند تکلیف ماجرا را معلوم کنند.
با نیروی فعلی قادر به تصرف بغداد هستند؟
نه، ولی اگر نیروهای ارتش عراق در بغداد مثل همین ارتشیهای موصل باشند، میتواند. مگر موصل ارتش نداشت؟ برای این ارتش عراق 27 میلیارد دلار هزینه شده و نتیجهاش شده این ارتشی که میبینید. این بودجه برای این بوده که ارتش حداقل در منطقه خودش اگر نمیتواند منطقه را در مقابل تجاوز خارجی حفظ کند، لااقل 4 ساعت بتواند مقاومت کند تا نیروی امدادی برسد. اما نتوانست این کار را بکند و باید دید دلیل این ناتوانی چیست. آیا ترسیده بودند؟ آیا به جنگی که زمانی برای دفاع از عراق میکردند هنوز هم اعتقاد دارند؟ بالاخره درست است که این ارتش در مقابل ایران شکست خورد، ولی 8 سال مقاومت کرد و جنگید. یا در جنگ کویت بالاخره این ارتش جنگید و بعد شکست خورد. داعش نه ایران است و نه آمریکا که ارتش در مقابل آن شکست بخورد. سه هزار نفر با کلاشینکف و آرپیجی آمدند و این ارتش فرو پاشید. علت این است که مردم از دولت راضی نیستند و از ارتش حمایت نمیکنند و ارتش هم اعتقادی به دولت ندارد و معتقد است که ارتش این دولت نیست و یک ارتش طایفهای است. آیا با وضعیتی که الان دولت عراق و نیروهای مسلح دولت دارند، میتوانند از عراق محافظت کنند؟
در واقع شما سقوط بغداد را هم محتمل میدانید و احتمال نمیدهید که باقیمانده ارتش بتواند داعش را شکست دهد.
الان بیشتر از هشت ماه است که انبار و فلوجه در اختیار داعش است و اینها قبل از انتخابات دو شهر را تصرف کردند. ارتش عراق در این مدت چه کاری کرد؟ حالا امروز تکریت و موصل و سامرا هم به تصرفات داعش اضافه شده است. تازه وقتی که داعش در انبار و فلوجه بود، هنوز این صدهزار نیروی عراقی از داعش جدا نشده بودند و جزء ارتش عراق به حساب میآمدند. الان که ارتش دچار فروپاشی شده چه کاری میتواند انجام دهد؟ اگر به عقبه این اتفاق و گذشته آن برگردند، متوجه میشوند که توان اداره این موقعیت را ندارند. اما اگر در اداره کشور از دیگران استفاده شود و دوباره به توافقات اولیه برگردیم و مصالحه کنیم و دولت حقوق دیگران را رعایت و هویت عراقی را احیا کند، مسلم است که میشود کاری کرد.
به مسئله نفت عراق برگردیم. شما فکر میکنید داعش به دنبال تسلط بر ذخایر انرژی در عراق است یا فقط برای تصرف سرزمین تلاش میکند؟
الان فارغ از اینکه داعش میتواند بغداد را بگبرد یا نمیتواند، مسئله مهم این است که آیا ارتش دولت عراق میتواند آنها را از موصل بیرون کند یا نه؟ اگر بتواند این کار را بکند که خیلی خوب است. ولی اگر اینها را بیرون نکند، مسلما این مجموعه برای اداره کردن خودشان و منطقهای که تصرف کردهاند نیاز به درآمد دارند. درست است که از طرف خارجیها به آنها کمکهایی میرسد، اما بالاخره برای مدیریت نزدیک به سه میلیون نفردر مناطق تحت تصرف داعش هستند نیاز به درآمد دارند. الان فقط موصل دو میلیون نفر جمعیت دارد. انبار و فلوجه را هم که قبلا تصرف کرده بودند و الان خبر میرسد که مناطق مرز اردن را هم دارند به کنترل خود در میآورند و مرز سوریه را هم که در اختیار دارند. قسمتی که الان از خاک عراق تحت کنترل داعش قرار دارد، به لحاظ مساحت از اقلیم کردستان بزرگتر است. حتی از مساحت سرزمینهایی که الان در اختیار دولت عراق هست هم وسیعتر است. خب، برای اداره این سرزمین به درآمد نیاز دارند و مسلما به فکر کنترل کردن منابع نفتی خواهند بود. یکی از منابعی که خیلی به داعشیها نزدیک است و تنها چند کیلومتر با آنها فاصله دارد، کرکوک است. بعد از آن هم بیجی است که بیشتر پالایشگاه دارد. این اتفاقات را باید پیشبینی کرد و همانطور که شما هم اشاره کردید مسئله کنترل منابع نفتی مورد نظر اینها هم خواهد بود.
میگویید دولت عراق با مشکل نارضایتی عمومی روبهروست و به علت نداشتن سرمایه اجتماعی، از مقابله با این تهدیدها عاجز است. اما بالاخره همین مردم در انتخابات شرکت و این پارلمان را انتخاب کردند. دولت هم در اختیار گروهی است که اکثریت آرا را کسب کرده. مشکل کجاست؟
اگر در جواب سوال شما بخواهم یک کلمه پاسخ دهم میگویم به علت روش غیردموکراتیک دولت این اتفاق افتاده است. حالا چرا میگویم غیردموکراتیک؟ چون وقتی شما به دموکراسی اعتقاد داشته باشید، باید به نظرات مردم و تعداد آرای آنها احترام بگذارید. در شرایط کنونی عراق این امکانپذیر نیست که شما هیچیک از گروهها و تشکیلات اصلی سیاسی را نادیده بگیرید. هیچ گروهی هم نمیتواند شرایط خودش را بر دیگران تحمیل کند. انتخاباتی که برگزار شده، هر گروهی به اندازه خودش رای آورده است. تشکیلات و گروه «نوری المالکی» هم نتوانسته 50 درصد به اضافه یک رای را بیاورد. بنابراین باید ائتلاف کند و گروههای سیاسی که حاضر میشوند با او ائتلاف کنند، قرار نیست به او ملحق شوند. بلکه میخواهند که شریک قدرت شوند. یعنی به اندازه کرسیهایی که دارند و حتی به اندازه نقش و تأثیری که در جامعه دارند، باید احترام داشته باشند و نظراتشان مورد توجه قرار گیرد. وقتی من که کرد هستم با دولت بغداد شریک میشوم و هیچیک از نظرات من مورد قبول قرار نمیگیرد، معلوم است که این را قبول نمیکنم.
وضعیت اهل تسنن هم مشابه وضعیت کردهاست؟
من در اینجا یک نکته را درباره قدرت سنیها اضافه کنم و آن اینکه سه گروهی که از اهل تسنن نام بردم الان در دولت عراق حضور دارند ولی شراکت حقیقی در امور ندارند. بقیه گروهها مثل بعثیها و داعشیها هم سنی هستند و الان که به هم پیوستهاند به یک قدرت تبدیل شدهاند. الان این مجموعهای که موصل را در اختیار دارند از آن سه گروه سنی به لحاظ نظامی قویترند. ولی اگر ما بخواهیم به عراق واقعی برگردیم باید همان سه گروه سنی در کنار شیعهها و کردها در قدرت شراکت داشته باشند. چون در غیر این صورت جنگ بین شیعه و سنی درمیگیرد و سیاست ما هم این است که درصورت وقوع چنین جنگی، ما کردها نه به نفع سنیها با شیعهها میجنگیم و نه به نفع شیعیان با اهل تسنن وارد جنگ خواهیم شد. ما در این شرایط مناطق خودمان را حفظ میکنیم و به جنگ مذهبی و طایفهای دامن نخواهیم زد. ما منطقه خود را از تسلط خارجیها و از ترور حفظ خواهیم کرد.
اختلافات اصلی شما با دولت مرکزی عراق بر سر چه مواردی است؟
ما از ابتدا گفتیم قانون اساسی عراق باید معیار و ملاک و مرجع حل اختلافات باشد. قانون اساسی با توافق گروههای سیاسی و با تصویب پارلمان رسمیت پیدا کرده و باید همه به آن پایبند باشیم. مورد بعدی اختلاف هم توافقاتی است که ما با هم داشتیم و بر اساس آن توافقات قرار بود قوانینی در پارلمان تصویب شود. اما میبینیم که سنگاندازیهایی میشود تا آن توافقات اجرایی نشود و آن قوانین به تصویب نرسد. وقتی که رهبری سیاسی گروههای مختلف این وضعیت را میبینند، موضوع را برای مردم توضیح میدهند. مثلا ما باید به مردم بگوییم که چرا با دولت بغداد شریک نمیشویم یا موضعگیری میکنیم. خوب مردم هم اینها را میشنوند و نسبت به دولت ناراضی میشوند.
درباره توافقاتی که با دولت مالکی داشتید و معتقدید به آنها عمل نشده، توضیح دهید.
دولت دوم مالکی اصلا در اربیل تشکیل شد و بعد از آن طی توافقنامهای که به توافق اربیل معروف شد، مالکی رای گرفت و نخستوزیر شد. آن توافق بین آقای بارزانی و مالکی منعقد شده بود، اما همین که مالکی به بغداد رفت و رای گرفت و نخستوزیر شد، به همه آن توافق پشت پا زد و هیچیک از مواد آن را اجرا نکرد. این توافق 12 بند داشت و الان من مایلم که مالکی بگوید کدامیک از آن مواد را اجرایی کرده است؟ یک بند از این توافق مربوط به همان ماده 140 بود. بند دیگر مربوط به تصویب شدن قانون پیشمرگههای کرد بود. این قانون آماده است و فقط باید به پارلمان فرستاده شود تا تصویب شود. مورد دیگر مربوط به روابط اقلیم کردستان به عنوان یک فدرال با دولت عراق بود. قرار بود یک قانون نوشته شود و بر اساس آن مشخص شود که دولت کردستان و دولت عراق چگونه با هم ارتباط داشته باشند. مثلا همین دفتر نمایندگی اقلیم کردستان که من الان به عنوان نماینده اقلیم کردستان در ایران در خدمتتان هستم، در قانون به این صورت آمده که بعد از تشکیل اقلیم کردستان، این اقلیم دفتر نمایندگی در کشورهای دیگر داشته باشد. اما در قانون مشخص نشده که این نمایندگی در چه سطحی است؟ آیا من الان در رده یک رایزن بازرگانی هستم؟ رایزن فرهنگیام؟ من مستقل از سفارتم یا زیر مجموعه سفیر هستم؟ ما مستقل هستیم یا نه؟ اینها باید معلوم میشد. بند دیگر توافق مربوط به قانون نفت بود. این قانون هم نوشته شده و باید به پارلمان فرستاده و تصویب شود. اگر هم در جزئیات آن اختلافی هست باید در پارلمان بحث شود ولی اصلا این قانون را به پارلمان نمیبرند.
قانون نفت شامل چه مسائلی است؟
قانون نفت اختیاراتی را به مناطق نفتخیز عراق میدهد که البته فقط مختص کردها هم نیست و همه مناطق نفتخیز از آن بهرهمند میشوند. اما اینها بعدا احساس کردند که کردستان به غیر از کرکوک خیلی مناطق نفتخیز دیگر هم دارد و بنابراین از تصویب آن پشیمان شدند، چون فکر میکنند که با اجرای این قانون، اقلیم کردستان خیلی قدرتمند میشود.
به جز کردها بقیه مردم عراق چرا ناراضیاند و از دولت و ارتش حمایت نمیکنند؟ مثلا موصل که شهری سنینشین است چرا به این وضعیت دچار شد؟
بسیاری از مردم عراق مستقل تصمیم نمیگیرند و نظرشان به نظر گروهها و تشکیلاتی که به آن وابستهاند بستگی دارد و طبیعتا وقتی احترام و حقوق آن گروهها از سوی دولت نادیده گرفته شود، نارضایتی از سطح رهبران سیاسی به مردم منتقل میشود. مورد بعدی اینکه مردم انتظار خدمات و رفاه دارند. وقتی مردم در زمینه راهها، مدارس، امکانات شهری، امکانات بهداشتی و خیلی از این موارد مشکل دارند و نارساییها را میبینند، معترض میشوند. خوب بالاخره همین مردم دارند میبینند که ما در اقلیم کردستان قبل از این فرودگاه نداشتیم ولی الان دو فرودگاه بینالمللی داریم. یا زمانی که ما مستقل شدیم کلا در کردستان 115 مگاوات برق در شبانه روز تولید میشد یعنی چند ساعت بیشتر برق نداشتیم. اما امروز بیش از 3 هزار مگاوات برق تولید میکنیم و در 24 ساعت، ما 20 ساعت برق دولتی و 4 ساعت برق خصوصی داریم. ما الان روزانه بین صد تا صدو بیست هزار بشکه نفت صادر میکنیم و تا دو سال آینده این رقم را تا 450 هزار بشکه افزایش خواهیم داد. ما برای نیروگاه برقمان چیزی نداشتیم ولی الان گازهای موجود در کردستان را استخراج کردهایم و این گازی را که به مردم تعلق دارد، به رایگان در اختیار نیروگاهها قرار میدهیم تا برای مردم برق تولید کنند. الان شما به بغداد که پایتخت عراق است بروید و خدمات آنجا را با خدمات اربیل مقایسه کنید. مردم اینها را میفهمند و میخواهند بدانند که بودجه هشتاد تا نود میلیارد دلاری عراق چگونه هزینه میشود.
با این همه مردم چند ماه قبل به تشکیلات نوری مالکی که چنین کارنامهای دارد رای دادهاند.
گفتم که بخشی از مردم تحتتاثیر گروههای سیاسی رای میدهند. اما با همه این احوال تشکیلات «نوری مالکی» در انتخابات اخیر 12 کرسی را به دست آورد و 92 کرسی متعلق به ائتلاف است. این ائتلاف از چندین گروه تشکیل شده و یکی از دلایلی که رای آوردند این است که در کنار استفاده از رای گروههایی که با آنها ائتلاف کرده اند، از تاثیر همین بعثیهایی که باقی ماندهاند هم استفاده کردند. یعنی در حلقه اطرافیان خود مالکی هم احتمالا از باقیماندههای بعثی حضور دارند و باعث میشوند که مالکی این طور رفتار کند.
اینکه تشکیلات مالکی ارتباط نزدیکی با نیروهای حزب بعث دارد، با نظر برخی از مخالفان دولت و چهرههایی نظیر خانم کلینتون که معتقدند دولت مالکی تحت تاثیر جمهوری اسلامی ایران است، تناقض دارد. درباره مطالبی که درباره تاثیر جمهوری اسلامی در دولت مالکی بیان میشود چه نظری دارید؟
اصلا اینطور نیست که بگوییم دولت مالکی تحت نفوذ دولت ایران است. خانم کلینتون درحالی این حرفها را میزند که تا الان هم ایران و هم آمریکا هر دو از مالکی حمایت کردهاند و اینطور نیست که فقط ایران حمایت کرده باشد. مسئلهای که وجود دارد این است که برخیها حمایتهای ایران را به عنوان حمایت یک دولت شیعه از دولت شیعه عراق تحلیل میکنند. اما باید از مسئولان جمهوری اسلامی سوال کنید که آیا سیاستهای مالکی را قبول دارند یا نه. چون اگر صرف روابط دوستانه را در نظر بگیریم، کردها و مجلس اعلا و مقتدی صدر و حتی بسیاری از تشکلهای اهل تسنن عراق هم رابطه دوستانه و خوبی با جمهوری اسلامی ایران دارند. پس مسئله این نیست که دولت مالکی تحت حمایت ایران است. اما نکته مهمی که میخواهم روی آن تاکید کنم و به نظرم خیلی مهم است که مطرح شود این است که تجربه ده سال گذشته، ثابت کرد که تشکیلات شیعه عراق با مسئولیت آقای مالکی در اداره عراق موفق نبود و نتوانسته به عنوان دولت شیعه در عراق حکمرانی کند. من به عنوان یک کرد تاکید میکنم که عراق جدید از راه همپیمانی کرد و شیعه به وجود آمده و تاکید میکنیم که باید همپیمانی کرد و شیعه و اهل تسنن حفظ شود و اگر این همپیمانی حفظ نشود، مطمئن باشید عراق تجزیه خواهد شد. اینکه بعد از تجزیه عراق چه اتفاقاتی خواهد افتاد، بحثی دیگر را میطلبد.
بعد از تجربه این همه سال مبارزه با رژیم صدام، چرا عراق فاقد چهرههای ملی است که بتوانند همگرایی ایجاد کنند و مانع افزایش تفرقهها بشوند؟
من متأسفم که شما چنین چیزی را میگویید چون واقعا این حرف را قبول ندارم. اولا اینجا خلاء کسانی مثل آقای طالبانی خودش را نشان میدهد. چون آقای طالبانی با وجود اینکه یک کرد بود، ولی به عنوان یک چهره ملی و عراقی با کفایت خودش توانست رئیسجمهور عراق شود و موقعیت رئیسجمهوری را هم ایشان تقویت کرد. در همین کردستان هم آقای «مسعود بارزانی» با اینکه کرد است اما در سطح ملی هم نقشی مثبت داشته و خواهد داشت و به همین دلیل است که الان شما میبینید در خارج از کشور و داخل عراق همه به غیر از آقای مالکی با ایشان مشورت میکنند. اما بر اساس قانون ایشان رئیس اقلیم کردستان است و نمیتواند به عنوان رئیسجمهور یا نخستوزیر یا رئیس پارلمان عراق کار کند. ایشان یک چتر حمایتی برای اقلیم کردستان است. ولی گذشتهاش نشان میدهد که با سیاست آقای طالبانی و سیاست حفظ وحدت عراق همسو بوده است. اما وقتی شرایط تغییر میکند و ما را قبول ندارند و به قرارها پایبند نیستند کاری نمیشود کرد. این رابطه باید دوطرفه باشد و اگر یک طرف قبول نداشته باشد نمیشود.
اگر عراق هنوز چهرههای ملی تاثیرگذار دارد، چرا این افراد برای نجات کشور از اوضاع فعلی حرکتی نمیکنند؟
من قبلا هم گفتهام که عراق امروز یک گاندی میخواهد. گاندی وقتی بحث جدایی پاکستان مطرح شد، هرکاری که به مصلحت هندوستان بود انجام داد تا پاکستان جدا نشود. آخرش هم به آنها گفت همه شرایط شما را قبول میکنم فقط به این شرط که جدا نشوید. ولی قبول نکردند و از هندوستان جدا شدند. شما اگر بخواهید بهانهگیری کنید کار درست نمیشود. الان آقای مالکی 8 سال نخستوزیر بوده و امروز همه معتقدند که دلیل مشکلات عراق شخص مالکی است. حالا باید خودش این را درک کند و کنار برود. من نمیگویم کسی از گروههای دیگر جانشین او شود. بلکه میگویم یک نفر دیگر از حزب او نخستوزیر شود و بعد از چهارسال او به عنوان مسئول حزب دوباره برگردد. ولی در وضعیت عراق امروز باید احساس مسئولیت بیشتری داشته باشیم و به همان همپیمانی گذشته برای ساقط کردن صدام برگردیم. امروز خطر داعش و بعثیهای سابق به همان اندازه است و باید به همان سیاست همپیمانی قبلی برگردیم.
به عبارتی میگویید اگر دولت مرکزی اراده کند، ممکن است که عراق را نجات دهد؟
متاسفانه الان دولت عراق شرایطی را درست کرده که شما تصور میکنید ما چهرههای ملی نداریم. اگر ما فاقد این چهرهها بودیم چگونه چندین سال با دولت صدام مبارزه کردیم؟ اگر چهره نداشتیم چگونه این تشکیلات تا امروز حفظ شده و حالا به حاکمیت عراق و کردستان رسیدهاند؟ اگر بخواهیم، چهرههای مطلوب هستند و میشود آنها را یافت. حتی اگر در داخل این گروهها الان چهرهای نباشد که گروههای دیگر قبولش داشته باشند میشود همان کاری را انجام دهیم که در افغانستان انجام دادند. در آنجا هم گروهها بین خودشان اختلاف داشتند. ولی بعد از طالبان رفتند کرزای را با هواپیما آوردند و دیدیم که شد. در همین عراق هم زمانی که دولت پادشاهی تاسیس شد، رفتند از خاندان بنیهاشم یکی را آوردند و پادشاه عراق کردند. معنای این کار این نبود که ما کسی را نداشتیم. بلکه همین نوع اختلافاتی که امروز هست، آن زمان هم بود. الان هم از بین این همه متفکر و اندیشمند و سیاستمداری که در طول تاریخ تاکنون مبارزه کردهاند هستند و میشود از آنها استفاده کرد. به شرط اینکه بخواهیم عراق واحد حفظ شود.
ماهنامه نسیم بیداری، سال پنجم، شماره 49، تیرماه 1393، صفحات 36 تا 39.
«ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در تهرانبا «هاجیمه اوئه دا» مشاور سیاسی سفارت کشور ژاپن در ایران دیدار کرد.
«هاجیمه اوئه دا» مشاور سیاسی سفارت کشور ژاپن در ایران، قبل از ظهر امروز دوشنبه 16 تیرماه جاری (7 جولای 2014) از دفتر نمایندگی اقلیم کردستان عراق در تهران بازدید کرد و مورد استقبال «ناظم دباغ» نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق در تهران قرار گرفت.
«هاجیمه اوئه دا» به مناسبت شروع به کارشان به عنوان مشاور جدید سفارت کشور ژاپن در تهران و آشنایی بیشتر و معرفی خود، از دفتر نمایندگی اقلیم کردستان عراق در تهران بازدید نمود و با «ناظم دباغ» در مورد روابط فیمابین دو طرف و همچنین وضعیت کنونی و آینده عراق به بحث و تبادل نظر پرداختند.
مشاور سیاسی سفارتخانه ژاپن در تهران در این دیدار، با تقدیر از زحمات «مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان و حکومت اقلیم کردستان که در سفر اخیر معاون وزیر امور خارجه ژاپن به اقلیم کردستان در مورد همکاریهای این اقلیم با آوارههای سوریه به گفتوگو پرداخته بودند و همچنین در مورد همکاریهای اقلیم کردستان با آوارههای سوریه تأکید نمودند.
در این دیدار، نماینده حکومت اقلیم کردستان عراق در تهران، با تأکید بر همکاریهای خوب اقلیم کردستان با آوارههای سوریه، اعلام کردند که تعداد زیادی از آوارههای شهرهای مرکزی عراق نیز در این مدت به اقلیم کردستان پناه آوردهاند.
«ناظم دباغ» برای رفع مشکلات کنونی عراق و آیندهای بهتر برای این کشور، بر این نکته تأکید کردند که حکومت آینده عراق؛ بایستی حکومت همه گروهها، احزاب، قومیتها و مذاهب مختلف این کشور باشد.
«ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران در رابطه با آینده روابط دولت مرکزی و کردها میگوید اگر عراق بخواهد، کُردها مثل همیشه نقش خود را ایفا خواهند کرد و همانند گذشته بخشی ازراه حل خواهند بود و نه مشکل. همچنانکه اخیراً هیئت حکومت اقلیم در بغداد حضور پیدا کردند و اعضای کُرد نمایندگان پارلمان عراق در اولین جلسه پارلمان شرکت و سوگند قانونی ایراد کردند. همچنین به گفته این مقام کردی، تاکنون کُردها تصمیم نگرفتهاند که استقلال خود را اعلام کنند و اگر کردها در برخی مناطق در برابر داعش وارد شدند به این دلیل بود که ارتش از ترس این نیروهای افراطی، آن مناطق را خالی کرد و فقط نیروهای پیشمرگه در آنجا باقی ماندند.
بعد از پیشروی نیروهای داعش در عراق، این استدلال مطرح می شود که این وضعیت، فرصت خوبی را برای کردهای عراق به وجود آورده تا مسئله استقلال را مطرح کنند. این فرضیه تاچه حد صحت دارد؟ آیا می توان گفت کردها می خواهند از این فرصت استفاده کنند؟
ما نیز بر این عقیده هستیم که رویدادهای موصل و آمدن داعش، وضعیت سیاسی و اداره عراق را تغییر داده است. واضح و آشکار است که ترس و دلهره از داعش و نفوذ نیروهای داعشی در داخل ارتش عراق سبب شد این ارتش، مناطق مورد مناقشه ماده 140 را خالی کند و فقط نیروهای پیشمرگه در آنجا باقی بمانند. بنابراین نیروهای پیشمرگه هم به خاطر حفاظت و امنیت این مناطق و هم برای محافظت از مردم این مناطق در برابر یاغیگریهای داعش و تروریستها نیروهایش را در این مناطق افزایش داد. تاکنون کُردها تصمیم نگرفتهاند که استقلال خود را اعلام کنند؛ همانطور که میدانیم بعد از اشغال موصل، تکریت، مناطق الانبار و فلوجه توسط داعش، وضعیت عراق تغییر کرده است. آینده عراق با سیاست آتی عراق جدید مرتبط است و برگزاری رفراندوم و همه پرسی، که آیا عراق به قانون اساسی پایبند هست یا خیر؟ چون این رویدادها نتیجه سیاستی است که حکومت اتحادی عراق از آن پیروی میکرد.
اگر نیروهای داعش به سمت اقلیم کردستان پیشروی کنند چه خواهید کرد؟
همچنانکه در آغاز صحبتهایم اشاره کردم؛ داعش و تروریست یک معنی میدهند و خطر و تهدید آنها سراسر عراق را شامل میشود، تاکنون نیز نیروهای پیشمرگه در سنگرهایشان مقاومت کردهاند و به همین شیوه هم ادامه خواهیم داد. ما در برابر زور، تعدی، تجاوز داعش و تروریستها قدمی پا پیش نخواهیم گذاشت.
همچنین این مسئله نیز از جانب برخی رسانههای خارجی مطرح است که کردهای عراق از مسئله پیشروی داعش حمایت کردهاند. چقدر این فرضیه را قبول دارید؟
اگر به این اخبار گوش بسپاریم و آنها را باور کنیم، میتوان گفت که تمامی آنها صحیح هستند؛ یکی میگوید آمریکا از داعش حمایت میکند و دیگری هم اسامی کشورهای مختلفی را برمیشمارد. در حالیکه ما تروریستها را خطر قلمداد میکنیم که چگونه در مقابل آنها همکار و همراه یکدیگر باشیم. در واقع این گفته کسانی است که در مدیریت عراق موفق نبودهاند و باعث این وضعیت شدهاند.
مواضع ترکیه را در قبال کردهای عراق و بحثهای خودمختاری چطور میبینید؟
ترکیه یکی از همسایههای عراق است و در منطقه، مصالح خاص خود را دارد. در عین حال، ترکیه در داخل کشور خود با مشکل کُردها مواجه است؛ زیرا ترکیه نیز مصالح خود را دنبال میکند. باید به این نکته توجه کنیم که تروریستها برای آینده ترکیه نیز خطرناک هستند.
ادامه مذاکره و نتیجه رسیدن گفتگوهای صلح ترکیه با پ ک ک چه دستاورد منطقه ای برای دو طرف مذاکرات در بر خواهد داشت؟ آیا میتوان پیامدهای منفی در هر گونه مذاکرات صلح بین ترکیه و پ ک ک برای اقلیم کردستان متصور شد؟
امروز گفتوگو و تبادل نظر، بهترین راه حل مشکلات عراق است و مشخص است این شیوه که از طریق گفتمان مسائل و مشکلات موجود را حل کنیم، از طرف ما مورد حمایت قرار میگیرد. به واقع، از این راه به جای ضرر، سودمند خواهیم بود. از گفتهها و سخنان مسئولان دولت ترکیه و اقداماتی که جهت حل مشکل کردها انجام میدهند، بوی صلح و آشتی به مشام میرسد و در واقع آنها از راه قانون اساسی میخواهند آن مسائل را حل کنند که باید منتظر نتایج آن باشیم.
اگر در میان مدت، اقلیم کردستان به سمت خودمختاری حرکت کند وضعیت استان هایی چون موصل و کرکوک که مرز مشترک را دولت مرکزی دارند چه خواهد شد؟
این مسئله به زودی ها صورت نمیگیرد و تا تشکیل حکومت جدید عراق هیچ سرنوشتی مشخص نخواهد شد. سرنوشت عراق و این مسئله که این تقسیمات بعد از موصل چه سرانجامی خواهد داشت، زمان تشکیل حکومت جدید مشخص میشود. اکنون عراق شامل سه منطقه است؛ یک بخش آن سنینشین و داعشیها، بخش دیگر آن اقلیم کردستان و مناطق مورد مناقشه ماده 140 و بخش سوم نیز در تسلط حکومت قبلی دولت قانون است. جهت اطلاع عموم بایستی ذکر کنم که اقلیم کردستان حدود هزار کیلومتر با مناطق تحت کنترل داعش مرز مشترک دارد و از طرفی مرز مشترک اقلیم کردستان با عراق و حکومت اتحادی تنها 20 ـ 15 کیلومتر و چیزی نزدیک به این حدود است.
منابع نفتی که در این منطقه وجود دارد چطور مورد استفاده قرار خواهد گرفت؟
درآمد نفت تاکنون در چارچوب پروژه قانون نفت و گاز عراق بوده است و حکومت اقلیم کردستان بعد از قطع بودجه حکومت اقلیم توسط حکومت مرکزی، بودجه خود را از فروش نفت مناطق اقلیم تأمین میکند. در واقع بودجه حکومت اقلیم در چارچوب این پروژه، از بودجه 17 درصد اقلیم کردستان و پول جبران خسارت جنگ عراق مشخص میشود. اما تا آن زمانیکه با عراق تفاهم صورت گیرد، اقلیم کردستان ناچار است سهم خود را از فروش نفت عراق برداشت کند، به جهت اینکه بودجه حکومت اقلیم کردستان توسط حکومت کنونی عراق قطع شده است.
رویکرد آمریکا و رژیم اسرائیل نسبت به مسئله کردها چگونه است؟ اخیرا خبری منتشر شد مبنی بر این که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل از تشکیل کشور مستقل کرد در عراق حمایت می کند. این موضع نتانیاهو از چه منظری قابل بررسی است؟
هر یک از طرفین با نگرش و پیشبینی مصالح خود به وضعیت کنونی عراق و منطقه مینگرند، از جمله اسرائیل و آمریکا. اما ما به فکر مصالح ملت خود، عراق و منطقه هستیم و خواستهها و پیشبینیهای دیگران ملاک سخنان، رفتار و نگرش ما نخواهد بود.
در ادامه لطفا کمی هم راجع به وضعیت رابطه کردها با دولت مرکزی نوری مالکی و مهمترین چالشهایی که میان کردها و مالکی وجود دارد بگویید؟
در مورد روابط حکومت اقلیم کردستان و حکومت اتحادی عراق سخنان زیادی گفتهایم و اینکه وضعیت کنونی این کشور، نتیجه پایبندنبودن دولت قانون به قانون اساسی عراق و تفاهمنامه اربیل است. اگر در آینده نیز همچون گذشته پایبندی به سخنان و تفاهمنامهها وجود نداشته باشد، مشخص است که مشکلات عراق عمیقتر و بزرگتر خواهند شد و راه حل دیگری را میطلبد.
اگر عراق به سمت ثبات پیش برود و اقلیم کردستان نیز همچون سابق فعالیت کند، نقش کردها در دولت جدید عراق چگونه خواهد بود؟
با اطمینان کامل می گویم که اگر عراق بخواهد، کُردها مثل همیشه نقش خود را ایفا خواهند کرد و همانند گذشته بخشی ازراه حل خواهند بود و نه مشکل. همچنانکه اخیراً هیئت حکومت اقلیم در بغداد حضور پیدا کردند و اعضای کُرد نمایندگان پارلمان عراق در اولین جلسه پارلمان شرکت و سوگند قانونی ایراد کردند. در واقع سوگند خوردن معنای خاص خود را دارد.
در این برهه راه خروج عراق از بحران را چه میدانید؟
تنها راه گذر از این بحران، یکدلی، تفاهم و بازگشت به اصل مشارکت فعلی و توافقات صورت گرفته قبلی است. همچنین احترام متقابل، حفظ یکدستی و حکومت مشارکتی واقعی و حقیقی به دور از تعصبات طائفی و ملیگرائی و پایبندی به قانون اساسی عراق و انجام تفاهمنامهها است که عراق را از این بحران به سمت آرامش و دوستی رهنمون میدارد.
هفتهنامه مثلث، سال پنجم، شماره 224، 14 تیرماه 1393، صفحه 57.
ایران ـ اختصاصی KDP.infoـ نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران گفت: در دیدار هیأت حکومت اقلیم کردستان به ریاست «نیچیروان بارزانی» نخست وزیر اقلیم کردستان با مسئولان ایران، ورود نیروهای پیشمرگه به مناطق کردستانی خارج از اقلیم کردستان مورد ستایش قرار گرفت.
«ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران در گفتوگو با KDP.info اظهار داشت: هیأت حکومت اقلیم کردستان به تهران سفر نمود و در دیدار با مسئولان جمهوری اسلامی ایران، در مورد تغییر و تحولات اوضاع کنونی عراق، به بحث و تبادل نظر پرداختند و هر دو طرف، هم عقیده بودند که در برابر تروریستها در عراق بایستی مقاومت صورت گیرد.
وی همچنین گفت: در این دیدار، جمهوری اسلامی ایران ورود نیروهای پیشمرگه به مناطق کردستانی خارج از اقلیم کردستان را مثبت ارزیابی نمود.
دباغ در ادامه گفت: ایران، هیچ ملاحظاتی جهت ورود نیروهای پیشمرگه به مناطق کردستانی خارج از اقلیم کردستان نداشت؛ بلکه ورود آنها به این مناطق را همکاری قلمداد نمود، به خاطر اینکه اگر نیروهای پیشمرگه به آن مناطق نمیرفتند؛ به دست نیروهای مسلح داعش میافتاد.
نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران در پایان خاطرنشان ساخت: هیأت حکومت اقلیم کردستان بعد از دیدار با مسئولان ایران، تهران را به سمت اربیل در اقلیم کردستان ترک نمود.
آخرین اخبار
- «ناظم دباغ» با «محمود نجفیعرب» رئیس اتاق بازرگانی تهران دیدار کرد
- «ناظم دباغ» با «صفین دزهیی» رئیس اداره روابط خارجی حکومت اقلیم کردستان دیدار کرد
- پروفسور «آلن تورن» جامعهشناس، فیلسوف، متفکر و نظریهپرداز مطرح فرانسوی درگذشت
- «منصور جهانی» منتقد آسیایی سایت معتبر «اندیوایر» بهترین فیلمهای جشنواره کن را انتخاب کرد
- نگاهی به اجرای استاد شهرام ناظری در کنفرانس بینالمللی نسلکشی کُردهای فیلی در اربیل
- در گفتوگو با تلویزیون «فرانس 24» ؛ منصور جهانی: فیلمسازان مطرح ایرانی از جشنواره بینالمللی فیلم کن فرانسه به جهان معرفی شدهاند
- نمایندگی حکومت اقلیم کردستان در همایش بینالمللی هندسه نظم جدید جهانی شرکت کرد
- «ناظم دباغ» با هیئت صادرات و واردات و اتاق بازرگانی حکومت اقلیم کردستان دیدار کرد
- «سلام رشدی» در مراسم استقبال رسمی از رئیس جمهور و وزیر امور خارجه عراق شرکت کرد
- تراژدی انفال در کوهستانِ تنهایی
- ناظم دباغ: اتحادیه میهنی باید بخاطر حفظ امنیت اقلیم کردستان، از تاوان دادن به خاطر مواضع میهنی خود بکاهد
- قدرت نرم از اربیل تا رم
- «سلام رشدی» با «صفین دزهیی» رئیس اداره روابط خارجی حکومت اقلیم کردستان دیدار کرد
- «ناظم دباغ» با خانم «مایرا کوپرز» معاون نماینده «یونامی» در ایران دیدار کرد
- «سلام رشدی» با دانشجویان دختر اقلیم کردستان در تهران دیدار کرد
- عباس غزالی: استاد «محمد ماملی» هنرمندی اصیل و دلسوز ملت و سرزمینش بود
- «سلام رشدی» با دانشجویان اقلیم کردستان در تهران دیدار کرد
- «ناظم دباغ» با مسئول بخش خاورمیانه و میانه عراق در وزارت امور خارجه ایران دیدار کرد
- ناظم دباغ: مهمانان اقليم كردستان عراق نبايد باعث سلب آسايش و امنيت ميزبان شوند
- در گفتوگوی اختصاصی با ایرنا؛ نماینده اقلیم کردستان عراق: درباره گروههای کرد مخالف ایران تصمیم جدی میگیریم/مقرهایشان تخلیه خواهد شد
- مسئول عالیرتبه کُرد، تهدیدهای بسیار بزرگی را فاش میکند
- ایران با کنار گذاشتن جریان صدر در تشکیل دولت جدید عراق ، مخالف است
- «ناظم دباغ» در تهران با ماموستا «علی باپیر» دیدار کرد
- «ناظم دباغ» و «سلام رشدی» با «سایمون شیرکلیف» سفیر انگلستان دیدار کردند
- «ناظم دباغ» با خانم «مایرا کوپرز» معاون نماینده «یونامی» در تهران دیدار کرد
- «ناظم دباغ» با «لوریس رومرو دیاس» کنسول سفارت اسپانیا در تهران دیدار کرد
- ایران در تلاش است تا میان اتحادیه میهنی و حزب دموکرات میانجیگری کند
- نمایشگاه جهانی عکس «کراس» با موضوع «لباس کردی» در موزه ملی ایران برگزار میشود
- مسرور بارزانی درگذشت جمعی از شهروندان ایرانی براثر جاری شدن سیل را تسلیت گفت
- اظهارات ناظم دباغ دربارە میانجیگری ایران میان حزب دمکرات و اتحادیە میهنی کردستان