تهرانـایرنا ـ «ناظم دباغ»نماینده اقلیم کردستان عراق در جمهوری اسلامی ایران تأکید کرد: از نظر ما گروهک داعش یک مجموعه تروریستی خطرناک است.

«ناظم دباغ»نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری ایرنا افزود: ما وظیفه خود می‌دانیم که در برابر اقدامات این گروهک تروریستی از مناطق خود و همه عراق دفاع کنیم.

وی تصریح کرد: ما از ارتش عراق در برابر این مجموعه تروریستی حمایت کرده و دفاع از عراق را وظیفه خود می‌دانیم ولی تاکنون درخواستی برای کمک به ارتش دریافت نکرده‌ایم.

دباغ گفت: در حال حاضر، نیروهای پیشمرگ کُرد همه مناطق کردنشین از جمله؛ سنجار و جلولا را زیر نظر گرفته‌اند و ضمن تقویت مواضع خود، یک خط دفاعی در برابر حملات احتمالی داعش تشکیل داده‌اند تا در صورت هرگونه اقدامی از سوی این گروه تروریستی، جلوی پیشرفت آنان را به مناطق کردنشین عراق بگیرند.

وی همچنین مدعی شد که ارتش عراق در برخی مناطق تحت تصرف داعش روحیه خود را از دست داده است.

دباغ در این زمینه گفت: بر اساس گزارش‌های موجود، در جریان برخی از این حملات شمار نیروهای داعش بیش از یکصد نفر نبوده ولی آنان با این تعداد اندک توانسته‌اند برخی مناطق مرکزی عراق را اشغال کنند.

اخبار مختلفی پیرامون حملات دولت اسلامی شام و عراق موسوم به «داعش» به مناطق مختلف عراق مخابره می‌شود؛ از تهدید «کرکوک» و عدم امکان تسلط به این منطقه مهم به‌واسطه مقاومت نیروهای کرد و نیروهای امنیتی و پلیس تا تسلط بر موصل، تکریت و تلاش برای اشغال سامرا.

اگرچه نیروهای نظامی، پلیس، امنیتی و پیشمرگان کُرد به‌همراه برخی قبایل در تلاش برای مقابله با این تهدید ویرانگر هستند اما پیشروی‌های «داعش» با وجود این میزان نیروی نظامی و امنیتی، بسیار سوال‌برانگیز به نظر می‌رسد. در کل، مساله «داعش» پدیده جدیدی نیست و بعد از سقوط صدام و حضور القاعده در عراق، برخی نیروهای سابق وفادار به صدام در کنار شاخه‌هایی از القاعده، به فعالیت‌های تروریستی دست زدند.

پس از بحران سوریه، شواهد قوی از اتحاد میان این نیروها با برخی نیروهای خارجی حاضر در سوریه که علیه حکومت این کشور می‌جنگیدند، به دست آمد و پس از مدتی تشکیلاتی با عنوان «دولت اسلامی عراق و شام» اعلام موجودیت کرد. تهدیدات «داعش» در «انبار» و «فلوجه» پررنگ‌تر بود و مدتی در مناطق دیگر حضور داشتند. اما اینکه چطور و چگونه در این مدت کوتاه توانستند بر برخی مناطق مهم عراق تسلط یابند موضوع را پیچیده‌تر می‌کند.

به نظر می‌رسد روحیه نیروهای نظامی و امنیتی پایین آمده است که حدود صدهزار نیروی حاضر در موصل نتوانسته‌اند مانع سقوط این شهر شوند. سیاست‌های نادرست در کنار نوع تعامل میان گروه‌های سیاسی و حکومت عراق، فضای سیاسی را به سمتی سوق داده که تهدیدات اینچنین، امکان عرض‌اندام می‌یابد. در عین حال برخی نگرانی‌ها نیز از وجود برخی ارتباطات میان عناصر این گروه با برخی نیروهای عراقی ابراز شده است و دلیل آن، چرایی پیش‌بینی‌نشدن حمله‌ای در این سطح از سوی «داعش»، توسط ارتش عراق است.

به نظر می‌رسد با توجه به سنی‌نشین‌بودن مناطقی چون انبار، فلوجه و نینوا و همجواری با سوریه، «داعش» به‌دنبال ایجاد منطقه مستقلی باشد. بزرگ‌ترین شهر عراق پس از بغداد، نینواست و تسلط بر آن به مفهوم حمایت داخلی و خارجی از «داعش» است.

نگارنده شخصا اعتقاد دارم اگر بتوانند منطقه مستقل ایجاد کرده و آن را حفظ کنند، حتما حملات خود را به سایر نقاط عراق گسترش خواهند داد. تنها راه موجود، تقویت وحدت بین نیروهای عراقی است. همچنین ترمیم نیروهای امنیتی، حل مشکلات سیاسی و اداری، بازبینی در عملکرد دولت قانون و تلاش برای دستیابی به راه‌حل برای مشکلات اهل تسنن با حکومت مرکزی است. ایجاد همکاری مشترک برای مقاومت در برابر «داعش»، باید از سوی همه نیروهای علاقه‌مند به یکپارچگی عراق جدی گرفته شود چون این گروهک برای کل منطقه، خطرآفرین خواهد شد.

حکومت اقلیم کردستان عراق نیز مواضع نیروهای خود را در مناطق مرزی تقویت کرده و آنهایی که از این حکومت درخواست کمک کرده‌اند با همراهی این نیروها مواجه شده‌اند. تصمیم بر حفاظت از منطقه کردی است و پس از آن، نیروهای اقلیم همانند زمانی که علیه صدام در مناطق مختلف می‌جنگیدند آمادگی دارند برای حمایت از کل وحدت عراق با نیروهای پیشمرگ کُرد در مناطقی که لازم است حضور یابند. این نیازمند همراهی حکومت مرکزی و درخواست از حکومت خودمختار اقلیم کردستان عراق است.

روزنامه شرق، سرمقاله، پنجشنبه 22 خردادماه 1393، سال یازدهم، شماره 2037، صفحات 1 و 2

خبر حمله گسترده گروه تروريستي داعش به موصل و تصرف اين شهر در زماني کوتاه، بسيار تکان دهنده بود. اين گروه خشن کنترل بخشهاي عمده‌اي از اين استان را به‌دست گرفته و براي تسلط بر ساير نواحي با نيروهاي دولتي در نزاع است. ماحصل اين حمله کشته و زخمي شدن شماري از نيروهاي دولتي، فرار برخي از نيروهاي خطرناک داعش از زندانهاي موصل و از همه مهمتر، آوارگي شمار زيادي از شهروندان عراقي ساکن اين استان است.

ديدن وضعيت آوارگان ناشي از اين حمله، بسيار تأثر برانگيز و موجب رنجش وجدان هر فرد انسان دوستي است. اساساً تروريسم بر وحشت و ترس ابتناء دارد. اين مفهوم نوعي خشونت لجام گسيخته عليه شهروندان و نيروهاي دولتي و عملي غيراخلاقي و غيرانساني در جهت دستيابي به اهداف سياسي و امنيتي است.

طي سالهاي اخير خاورميانه به مهمترين کانون چهره نمايي تروريسم بدل شده است. عمدتاً دولتهاي شکست خورده و يا در حال شکست، با اين پديده دست و پنجه نرم مي‌کنند، چراکه گروه‌هاي واپسگرا با طرح قرائتي خاص از اسلام (در کشورهاي اسلامي) قلمرو چنين دولتهايي را براي پيگيري اهداف مورد نظر مساعد يافته‌اند. پس از فروپاشي شوروي، بالاخص با ظهور حملات يازده سپتامبر، تروريسم به مهمترين نقطه تمرکز در مباحث امنيتي بدل شده است.

حمله آمريکا به افغانستان (2001) و عراق (2003) عموماً با هدف مقابله با تروريسم توجيه مي‌شد، اما اين عملياتها نتوانست از دامنه اين پديده غيرانساني بکاهد.به نظر مي‌رسد مقابله با تروريسم به يکي از اولويتهاي امنيتي دولتهاي خاورميانه بدل شده است. برخورد با اين پديده، به طور منطقي نيازمند راهبردي جامع است، به‌طوري که با واکاوي همه ابعاد و لحاظ نمودن عوامل ظهور و توسعه اين پديده، راهکارهايي را براي برخورد ريشه‌اي با آن در نظر گيرد.

حمله گروه داعش که امروزه در عراق شاهد آن هستيم بحران جانکاهي را براي مردم اين کشور موجب شده است. پيشتر، مقامات اقليم کردستان عراق به مقامات دولت فدرال در خصوص آينده وضعيت امنيتي اين کشور در صورت تداوم سياستهاي موجود، ضعف ارتش و ناتواني آن در مقابله با تهديدات پيش رو و ... هشدارهايي داده بودند و حتي پيشنهاداتي را براي مقابله با ظهور بحرانهاي احتمالي ارائه داده بودند. اما بغداد معمولاً به اين هشدارها توجهي نکرده و بيش از هر چيز، خود را درگير يک سري از اقدامات حاشيه‌اي، حتي بعضاً تفرقه افکنانه، اعمال قدرت و نمايش اقتدار و ... نموده بود. آنچه در اين ميان مغفول ماند، منافع ملي و مصلحت عمومي مردم عراق نوين بوده

است.

برخورد با تروريسم، تنها با سازوکارهاي نظامي، موجب تشديد اوضاع امنيتي به سان آنچه در موصل طي اين روزها روي داده، خواهد شد. ترديدي وجود ندارد که گروهک داعش بدون حمايتهاي مالي و اطلاعاتي در درون عراق و سطح منطقه، قادر نيست دست به چنين اقدامات دامنه‌دار تروريستي بزند. اين گروه خشن با توسل جستن به شعارهاي توجه برانگيز و ذهن‌ربا (مثل حمايت از منافع اقليت سني عرب و ...) شرايطي را در عراق به‌وجود آورده که در مناطق سني‌نشين عرب، انگيزه‌اي براي مقابله با آنها در مردم وجود ندارد. بي‌هيچ شبهه‌اي اين شعارها صحت ندارد و آنها مخالف هرگونه توسعه، پيشرفت، رشد سياسي، دموکراسي و ... در کشور عراق هستند.

نخست وزير اقليم کردستان عراق، آقاي «نيچروان بارزاني» درپيامي، گفته‌اند ما (کردها) تلاش زيادي کرديم که هماهنگي لازمه ميان نيروهاي اقليم و دولت فدرال براي دفاع از موصل به‌وجود آيد، اما موضع بغداد به شکلي نبوده که هدف مورد نظر حاصل آيد. وي در ادامه از مردم اقليم کردستان خواست که به همه مردم موصل صرف نظر از گرايشات نژادي و مذهبي ياري رسانند. از اين رو شاهد بوده‌ايم که در چند روز اخير ده‌ها هزار پناهنده، از استان موصل وارد قلمرو اقليم شوند. دولت اقليم به آنها پناه داده و زمينه‌هايي را براي اسکان آنها فراهم آورده است، اقدامي که مورد تقدير مقامات سازمان ملل نيز واقع شده است. بحران کنوني در موصل در نتيجه ناتواني ارتش عراق در محافظت از اين بخش از قلمرو کشور به‌وجود آمده است.

مشکل عراق امروز اين است که پس از فروپاشي حکومت صدام، هنوز يک اقتدار مشروع مقتدر نتوانسته کنترل لازمه بر کشور را در دست گيرد، اقتداري که نماينده همه مردم عراق باشد و از حقوق همه شهروندان عراق، بدون در نظر گرفتن تفاوت‌هاي نژادي و فرقه‌اي، دفاع نمايد.

موضع کردهاي عراق اين است که بر اساس توافقات سياسي و آنچه که در قانون اساسي عراق تصريح گرديده براي استقرار يک دموکراسي واقعي در کشور تلاش شود، دموکراسي که هيچ بخشي از مردم عراق را مورد کم توجهي قرار ندهد و اين ديدگاه را در هيچ يک از اقليتها به‌وجود نياورد که مورد بي‌مهري دولت مرکزي قرار گرفته‌اند.

دموکراسي که در آن تمهيداتي در نظر گرفته شود که به طور عملي و عيني حقوق همه شهروندان عراقي را به منصه ظهور برسد. آگاهان امور عراق به خوبي واقفند که هر جا که نيروهاي پيشمرگ حضور داشته‌اند بسيار به ندرت گروه‌هاي تروريستي امکاني براي نفوذ، انجام عمليات خرابکارانه و ترور يافته‌اند. اين خود نشان از آمادگي مردم و حکومت اقليم و نيروهاي پيشمرگ در مواجهه با تهديدات امنيتي است. هم از اين رو بوده که رهبران اقليم کردستان عراق همواره آمادگي خود را براي کمک به دولت فدرال اعلام داشته‌اند، موضعي که هنوز هم پابرجا است. هم اکنون که نيروهاي تروريست داعش وارد شهر موصل شده‌اند همکاري مقدماتي ميان نيروهاي پيشمرگ و ارتش عراق بويژه در استان کرکوک پديد آمده است تا نفوذ اين نيروها به مناطق ياد شده متوقف گردد.

بي هيچ ترديدي اگر رهبران دولت فدرال برخورد آني و توأم با احساس از مسئوليت در قبال مصالح عالي عراق داشته باشند. اين امکان وجود دارد که اراده و نيرويي قوي براي مقابله با تروريسم توسط خود عراقيان به‌وجودآمده و زمينه‌هاي عبور مردم اين کشور از اين خطر برجسته که همه منطقه تهديد مي‌کند را فراهم آورد. کردهاي عراق آرزومندند که در روزهاي آينده چنين انسجامي ميان نيروهاي مترقي و دموکراسي خواه عراق پديد آيد تا با برخورد قاطع با پديده داعش و يا هر گونه اقدام شوم تروريستي، زمينه بازپس گيري سرزمين‌هاي اشغال شده، استقرار ثبات و آرامش، بازگشت آوارگان رنج ديده به خانه و کاشانه‌شان، و در ادامه رشد و ترقي چند بعدي اين کشور مهيا شود.

حدوث چنين انسجامي نيازمند اجتناب از سياستهاي تکروانه، جدلهاي بي حاصل و التفات ويژه به مصالح و منافع عالي مردم عراق با اطماح نظر به حقوق حقه همه شهروندان و ترکيبهاي جمعيتي عراق امکان پذير است. گرچه برخورد نظامي با تروريسم اجتناب ناپذير است، اما اين روش براي خشکاندن اين پديده کافي نيست، از اين رو لازم است تا با اتخاذ سياستهاي متعادل، مترقي، دموکراسي خواه و ... زمينه هر گونه گرايشي به گروه‌هاي افراطي از سوي اقليتهاي عراقي از بين برود و اين هنري است که دولت فدرال بايد از خود نشان دهد.

يقيناً براي تحقق چنين امري هنوز دير نشده و بغداد قادر است با تجديد نظر در سياستهاي اقتدارگرايانه و روآوردن به شکل‌دهي اراده قوي ملي، متشکل از پتانسيلهاي همه گروه‌هاي سياسي و با تأکيد بر حقوق اساسي و مصرح آنها در قانون اساسي، با گرفتاري تروريسم برخورد قاطع و اصولي بنمايد. از آنجا که ثبات در عراق و منطقه موضوع علاقه‌مندي برخي کشورهاي سطح منطقه است، علاوه بر استفاده از تجربه موفق اقليم کردستان در ريشه‌کن کردن تروريسم در منطقه کردستان، دولت فدرال مي‌تواند از پتانسيل اين کشورها براي عبور موفقيت‌آميز از شرايط بحراني کنوني بهره گيرد.

در اين ميان نقش جمهوري اسلامي ايران نقشي برجسته است، چراکه به واسطه ارتباطات تاريخي و گسترده با اغلب جريانهاي سياسي و مردم عراق، ايران از توان بالايي در ايجاد زمينه‌هاي لازمه براي تقويت انسجام ميان اين جريانها برخوردار است.

روزنامه ابتکار، پنجشنبه 22 خرداد ماه 1393، سال دهم، شماره 2884، صفحات 1 و 15.

فرارو ـ نماینده دولت اقلیم کردستان عراق در ایران با اشاره به تصرف موصل توسط نیروهای داعش گفت: «وضعیتی که اکنون در موصل روی داده جای سوال است. یعنی این سوال مطرح است که نهادهای مخابراتی و اطلاعاتی عراق، چطور غافلگیر شدند تا نیروهای داعش بتوانند در مدت 24 ساعت شهری به این بزرگی را به کنترل خود درآورند؟!»

گروه تروریستی داعش ساعاتی پس از تسلط بر شهر موصل، فرودگاه و ساختمان استانداری و همه مقرهای امنیتی آن، در حال پیشروی به سوی استان صلاح‌الدین هستند و مناطق الساحل الایسر در شرق الشرقاط در شمال تکریت را به اشغال خود درآورده‌اند.
منابع امنیتی عراقی افزودند: مناطق قنیطره، الخمیسات، شیخ حمد در 120 کیلومتری شمال تکریت به طور کامل تحت کنترل داعش درآمده است.
به گفته منابع آگاه، داعش با پرچم های سیاه در حال جولان دادن در این مناطق هستند و از مردم می‌خواهند که به آنها بپیوندند.
در پی تسلط شبه نظامیان وابسته به القاعده به بخش‌هایی از استان نینوا و تحت کنترل گرفتن سلاح‌های سنگین موجود در این استان، دولت عراق بسیج عمومی اعلام کرد و از پارلمان خواست تا حالت فوق‌العاده وضع کند.
«ناظم دباغ» نماینده دولت اقلیم کردستان عراق در ایران در گفتگو با فرارو گفت: «مناطقی که اکنون در اشغال گروه داعش درآمده به لحاظ ژئواستراتژیک اهمیت بسیار زیادی دارد.»
وی با بیان اینکه موصل بعد از بغداد و بصره بزرگترین شهر عراق محسوب می شود اظهار کرد: «قسمت شرقی این شهر بیشتر کردنشین هستند در حالی که بخش غربی آن بیشتر اهل سنت و عرب می باشند و بسیاری از بعثی‌های سابق نیز در بخش غربی موصل حضور دارند.»
وی افزود: «لذا وضعیتی که اکنون در موصل روی داده، جای سوال است. یعنی این سوال مطرح است که نهادهای مخابراتی و اطلاعاتی عراق چطور غافلگیر شدند تا نیروهای داعش بتوانند در مدت 24 ساعت شهری به این بزرگی را به کنترل خود درآورند؟!»
دباغ در پاسخ به این سوال که با توجه به آنکه بخش شرقی موصل کردنشین هستند، دولت اقلیم کردستان چه واکنشی در برابر این اتفاق نشان خواهد داد؟ گفت: «دولت اقلیم کردستان از دیروز که این اتفاق روی داد نیروهای پیشمرگ خود را آماده باش داده است تا بتوانند از این مناطق حمایت کنند.»
وی ادامه داد: «ولی در چارچوب قانون اساسی عراق و پروتکل توافقاتی که وجود دارد هیچکدام از نیروهای ارتش عراق یا نیروهای پیشمرگ کردستان حق ندارند از منطقه خود خارج شوند.»
وی افزود: «به عبارت دیگر نیروهای پیشمرگ نمی‌توانند بدون درخواست رئیس اقلیم کردستان و نیروهای ارتش بدون درخواست نخست وزیر عراق وارد مناطق یکدیگر شوند.»
دباغ در پاسخ به این سوال که اگر نیروهای داعش به سمت اقلیم کردستان پیشروی کنند چه خواهید کرد؟، گفت: «اگر نیروهای داعش وارد منطقه اقلیم کردستان شوند آنگاه دفاع و حمایت از مناطق اقلیم بر عهده نیروهای پیشمرگ خواهد بود.»
نماینده دولت اقلیم کردستان عراق در ایران درباره آینده این بحران و اینکه آیا ارتش عراق خواهد توانست داعش را شکست دهد گفت: «من خیلی خوش بین نیستم اما امیدوارم مشکلات حل شود و امنیت به عراق بازگردد.»
وی ادامه داد: «به نظر من اتفاقی که روی داده نتیجه عدم حضور نیروهای ارتش در صحنه درگیری است وگرنه نباید چنین اتفاقی روی می داد.»
وی افزود: «مسلما دفاع کردن از مناطق، آسان‌تر از حمله کردن و پاتک زدن برای بیرون کردن گروه داعش از مناطق است و لذا بروز این اتفاق واقعا برای من جای سوال است و نمی‌توانم نظری مبنی بر اینکه به زودی این شرایط تغییر خواهد کرد ارائه کنم.»