هەرێم - ئێران
تاران / ئیرناپلاس ـ "نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران سەبارت بە "مستەفا سەلیمی" زیندانی هەڵاتووی زیندانی سەقز گوتی: ئەو بە هیچ شێوەیەک نەهاتۆتە ناو هەرێمی کوردستانەوە کە هەرێم بیەوێت ئەو ڕادەست بکات.
"نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستانی عێراق لە تاران، وێڕای وەدرۆ خستەوە گەڕاندنەوەی "مستەفا سەلیمی" زیندانی هەڵاتووی زیندانی سەقز کە سەر لە بەیانی ئەمڕۆ لەم بەندیخانەیەدا لە سێدارە درا بە پەیامنێری "ئیرناپلاس"ی ڕاگەیاند: لە بنەڕەتدا ئەو کەسە نەهاتبووە ناو خاکی هەرێمی کوردستانەوە کە حکوومەتی هەرێمی کوردستانی بیەوێت ئەو ڕادەست بکات. ئەو کەسە لە ناو خاکی ئێران و لە دەورووبەریی شاری بانە گیراوە.
لینکی هەواڵ:
https://plus.irna.ir/news/83746930/نماینده-اقلیم-کردستان-هم-استرداد-مصطفی-سلیمی-را-تکذیب-کرد
"نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران گوتی: سەردار سلێمانی شارەزاییەکی تەواویی بە سەر دانووستان و پەیوەندییەکانی نیوان ئێران و کوردەکان هەبوو و بە هۆی لایەنگریی بوێرانەی "جەلال تاڵەبانی" لە ئێران لە بەرانبەر ئەمەریکا هۆگرییەکی تایبەتی هەبوو.
"نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران لە وتووێژ لەگەڵ پەیامنێری بەشی ڕۆژئاوای ئاسیا و میحوەری خۆڕاگریی گرووپی نێودەوڵەتی ئاژانسی "ئانا" گوتی: گۆڕانکارییەکانی وەکوو سڕکردنی ڕیفڕاندۆمی سەربەخۆیی هەرێمی کوردستان و هەروەها چوونەدەرەوەی هێزە کوردییەکان لە کەرکووک، بووە هۆی ئەوەی کە پەیوەندییەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و ئێران بەرەو زیادبوون بڕوات. لە سەرەتادا دانیشتنی نێوان پارتی دیموکراتی کوردستان و ئێران بەڕێوەچوو کە سەردار سپەهبود شەهید حاجی قاسم سلێمانی لە چەندین دانیشتندا بەشداربوو و هەوڵیدا بێجگە لە پاراستنی ئاسایش و سەقامگیری هەرێمی کوردستان، پەیوەندیی نێوان تاران و هەولێر بەهێزتر بکرێت.
گوتیشی: لەو لایەنەوە کە کۆماری ئیسلامی ئێران بڕوای بە لاوازکردنی پەیوەندییەکانی لەگەڵ کوردەکان نییە، هەوڵیدا هاوپەیمانی نێوان کوردەکان و هاوسەنگی نێوان هەولێر و بەغدا بپارێزێت. من ئاگاداریی وردەکارییەکانی پەیوەندیی نێوان پارتی دیموکرات و ئێران نیم، بەڵام بە بڕوای من پەیوەندیی ئێران لەگەڵ ئەم حیزبە باشترە لە پەیوەندیی لەگەڵ بەرەکانی دیکە.
دەباغ ئەوەشی خستەڕوو: پێش کۆچی دوایی "جەلال تاڵەبانی" سکرتێری کۆچکردووی یەکێتی نیشتمانی کوردستان، فڕۆکەی سەردار سلێمانی لە فڕۆکەخانە سلێمانی دەنیشتەوە، بەڵام دوای نەخۆشی ئەو، فڕۆکەخانەی هەولێر شوێنی نیشتنەوەی فڕۆکەی سەردار بوو.
گوتیشی: حاجی قاسم "مەسعوود بارزانی" بە پیاوێکی ڕاستگو وەسف دەکرد و ئەویی بە یەکێک لە ڕێبەران و کەسایەتییە سەرنجڕاکێشەکان دەزانی. حاجی قاسم، نێچیرڤان بارزانیشی خۆش دەویست.
بیرەوەیی دیدار لەگەڵ سەردار سلێمانی
نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران لە درێژەی قسەکانیدا گوتی: من لە زۆربەی کۆبوونەوەکانی نێوان سەردار قاسم سلێمانی و نێچیرڤان بارزانی ئامادەبووم و لەگەڵ یەکتریی لەسەر مێزێک نانمان دەخوارد. بە گشتیی ئەگەر بارزانی سەردانی تارانی بکردایە، لە بەرپرسی پەیوەندییەکانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان و ئێران سەبارەت بە ئاستی ئامادەبوونی پرسیارم دەکرد کە ئایا وەکوو سەرۆک وەزیری هەرێمی کوردستان یا خود جێگری ڕێبەری پارتی دیموکرات سەردانی تاران دەکات؟ ئەگەر وەکوو سەرۆک وەزیری هەرێمی کوردستان ئامادە دەبوو، تەنانەت ئەگەر بانگهێشتی کۆبوونەوەکەش نەکرابام، دیسانەوە بەشدارییم دەکرد، چونکە نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران بووم.
گوتیشی: هەندێک جار بە بێ ئەوی کە مام جەلال داوای لێکردبام، لە کۆبوونەوەی نێوان ئەو و سەردار سلێمانی ئامادە دەبووم. هەندێک جار لە کۆبوونەوەکە دەهاتمە دەرێی و لە وڵامی پرسیاریی مام جەلال سەبارەت بە هۆی چوونەدەرەوەم لە کۆبوونەوەکە جەختم دەکردەوە کە دانیشتن و وتووێژی تایبەتە و پەیوەندیی بە خۆیانەوە هەیە و بە ئیزنی بەشداربووان لە شوێنی کۆبوونەوەکە داهاتمە دەرێی.
"نازم دەباغ" سەبارەت بە تیڕۆرکردنی سەردار سلێمانی لە بەغدا و ئەوەی کە "ئایا ئەم بابەتە کاریگەریی لەسەر پەیوەندییەکانی نێوان ئێران و عێراق دەبێت؟" ڕایگەیاند: من کاتێک قسە لەسەر تیڕۆڕی حاجی قاسم دەکەم، نامهەوێت لە وشەی کوشتن کەڵک وەربگرم و ئەو بە شەهید دەزانم، لەبەر ئەوەی کە ئەم پیاوەی بەرخۆدان، بۆ وڵاتەکەی خۆی شەڕیی دەکرد و کاریگەریی چالاکییەکانی ئەو بەڕێزە و ئەو هەوڵانەی کە بۆ دوو نەتەوەی ئێران و عێراق ئەنجامیدا چاوپۆشی لێناکرێت. ئەو شارەزاییەکی تەواویی بە سەر دانووستانەکان و پەیوەندییەکانی نیوان ئێران و کوردەکان هەبوو.
لینکی چاوپێکەوتن:
https://ana.ir/fa/news/33/478849/سردار-سلیمانی-بر-روابط-میان-ایران-و-کردها-اشراف-داشتدفاع-تمام‌قد-جلال-طالبانی-از-جمهوری-اسلامی-در-برابر-آمریکا
نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران گفت: سردار سلیمانی بر تمام تعاملات و روابط ایران و کردها اشراف کامل داشت و به جلال طالبانی به دلیل دفاع تمام‌قد از ایران در برابر آمریکا علاقه‌مند بود.
ناظم دباغ، نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران در گفتگو با خبرنگار حوزه غرب آسیا و محور مقاومت گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا گفت: تحولاتی همچون لغو شدن برگزاری همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان و نیز خروج نیروهای کُرد از کرکوک باعث شد تا پیوندهای میان اقلیم کردستان و ایران افزایش یابد. در ابتدا نشست میان حزب دموکرات کردستان و ایران برگزار شد که سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی در چند نشست حضور داشت و تلاش کرد تا علاوه بر حفظ آرامش و ثبات اقلیم، روابط میان تهران و اربیل تقویت شود.
وی افزود: از آن جهت که جمهوری اسلامی ایران به گسستن روابط با کردها اعتقادی ندارد، تلاش کرد هم‌پیمانی میان کردها و تعادل و توازن میان اربیل و بغداد حفظ شود. من از جزئیات روابط حزب دموکرات و ایران اطلاع کاملی ندارم، اما به نظرم روابط ایران با این حزب بهتر از روابط با سایر جریان‌هاست.
حاج قاسم، جلال طالبانی را فردی جوانمرد و میهن‌پرست می‌دانست و مام جلال را به این دلیل دوست داشت که در مقابل آمریکایی‌ها تمام قد از ایرانی‌ها دفاع می‌کرد.
پیش از درگذشت جلال طالبانی، دبیرکل فقید اتحادیه میهنی کردستان، هواپیمای سردار سلیمانی در فرودگاه سلیمانیه بر زمین می‌نشست، اما پس از بیماری وی، فرودگاه اربیل مقصد هواپیمای سردار شد.
حاج قاسم مسعود بارزانی را نیز مردی راستگو توصیف می‌کرد و وی را یکی از رهبران و شخصیت‌های با جذبه می‌دانست. حاج قاسم، نیچروان بارزانی را نیز دوست داشت.
خاطره ملاقات با سردار سلیمانی
نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران افزود: من در برخی نشست‌های میان سردار قاسم سلیمانی و نیچروان بارزانی حضور داشتم و به همراه یکدیگر بر سر یک میز غذا صرف می‌کردیم. معمولاً اگر بارزانی تهران می‌آمد، از مسئول روابط دولت اقلیم کردستان و ایران درباره سطح حضورش می‌پرسیدم که آیا به‌عنوان نخست وزیر اقلیم کردستان یا به عنوان معاون رهبر حزب دموکرات به تهران می‌آید. اگر به‌عنوان نخست وزیر حضور می‌یافت، حتی اگر به نشست دعوت نمی‌شدم، باز هم حضور می یافتم، زیرا نماینده دولت اقلیم در تهران بودم.
وی افزود: گاهی بدون اینکه مام جلال از من خواسته باشد، در جلسه میان وی و سردار سلیمانی حضور می‌یافتم. برخی مواقع جلسه را ترک می‌کردم و در پاسخ به پرسش مام جلال درباره علت خروجم از جلسه تأکید داشتم که نشست و گفتگویی خصوصی و مربوط به خود آنان است و با اجازه حاضران از محل نشست بیرون آمدم.
من وقتی از ترور حاج قاسم صحبت می‌کنم، او را شهید می‌دانم، زیرا این مرد مقاومت برای میهن خود جنگید و تأثیر فعالیت‌های وی انکارناپذیر است. وی بر تمام تعاملات و روابط ایران و کردها اشراف کامل داشت.
ناظم دباغ درباره ترور سردار سلیمانی در بغداد و اینکه «آیا این موضوع بر روابط میان ایران و عراق تأثیر می‌گذارد»؟ عنوان کرد: من وقتی از ترور حاج قاسم صحبت می کنم، عادت ندارم از لفظ کشته شدن استفاده کنم و او را شهید می‌دانم، زیرا این مرد مقاومت برای میهن خود جنگید و تأثیر فعالیت‌های وی و اقداماتی که برای دو ملت ایران و عراق انجام داد، انکارناپذیر است. وی بر تمام تعاملات و روابط ایران و کردها اشراف کامل داشت. وی افزود: گاهی بدون اینکه مام جلال از من خواسته باشد، در جلسه میان وی و سردار سلیمانی حضور می‌یافتم. برخی مواقع جلسه را ترک می‌کردم و در پاسخ به پرسش مام جلال درباره علت خروجم از جلسه تأکید داشتم که نشست و گفتگویی خصوصی و مربوط به خود آنان است و با اجازه حاضران از محل نشست بیرون آمدم.
انتهای پیام/۴۰۳۳/پ
نازم دەباغ نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان له تاران دەڵێت" بڵاوبونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا لە ئێران نەبۆتە هۆی داخستنی سنورەکان و ڕاگرتنی مامەڵەی بازرگانی نێوان هەرێمی کوردستان و ئێران بەپێچەوانەوە لەژێر چاودێری ئاسایش و تیمی تەندروستی بەردەوامە، هەر ئەمڕۆ بەیانی هه‌زار ئۆتۆمبێلی "ترانزه‌یت " لەبەندەر عەباسەوە چاوەڕێێان دەکرد بێنە باشماخ ڕێگەیان پێدرا بپەڕنەوە، دەشڵێت جارێکی تر لەدوێنێ (1/3) وه درێژکرایەوە و بۆ ماوەی هەفتەیەکی تر بڕیاری بەکراوەیی هێشتنەوەی سنورەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و ئێران."
" ئەمڕۆ بەیانی نزیکەی هەزار ئۆتۆمبێلی "تڕانزه‌یت" لەبەندەر عەباس چاوەڕێ بوون لەڕێگای مەرزەکانەوە بچنە هەرێمی کوردستان، هەر ئەمڕۆ بەیانی ڕێگەیان پێدرا جوڵە بکەن و بارەکانیان بەرەو باشماخ ببەن و بپەڕنەوە هەرێمی کوردستان "
لەسەرەتای وتووێژەکەدا دەباغ دەڵێت" ئێمە لەسەر خەتین بۆ هەفتەیەک ڕێگای بازرگانی کراوەبوو، هەموو بارێک برابوو بۆ کوردستان لەڕێگای تیمی تایبەتی بازرگانی و ئاسایشی و تەندروستی کە وردبینی ئەو ئۆتۆمبێلانە بکەن، واتە مەرزەکانی هەرێمی کوردستان کراوەیە بۆ کاروباری بازرگانی لەگەڵ ئێران بەڵام بەومەرجەی ئەو ئۆتۆمبێلانەی کەدەچن لە خەتێکی تایبەتیەوە دەڕۆن بە چاودێری کردنی ئاسایش و تەندروستی و پشکنینی ئەو کەسانەی کەنەخۆشیان هەبێت یا گومانیان لێبکرێت تا ڕێگە نەدەن بڕۆن."
نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لەشاری تاران ئەوەشی وت" دوێنێ (1/3) جارێکی تر بۆ ماوەی یەک هەفتەی تر مامەڵەی بازرگانی لەنێوان هەرێمی کوردستان و ئێران لەڕێگای سنورەکانەوە (واته كردنه‌وه‌ی سنوره‌كان) درێژکرایەوە."
نازم دەباغ ڕاشیگه‌یاند" ئەمڕۆ بەیانی نزیکەی هەزار ئۆتۆمبێلی "تڕانزه‌یت" لەبەندەر عەباس چاوەڕێ بوون لەڕێگای مەرزەکانەوە بچنە هەرێمی کوردستان، هەر ئەمڕۆ بەیانی ڕێگەیان پێدرا جوڵە بکەن و بارەکانیان بەرەو باشماخ ببەن و بپەڕنەوە هەرێمی کوردستان، واتە من نەمدیوە و نەبیستووە ڕێگای مەرزەکان گیرابێت هەتا 1/3 ئەوەتا جارێکی تریش کردنەوەی ئەو ڕێگایەبەکراوەیی بۆ ماوەی یەک هەفتەی تر درێژکرایەوە."
"ئەم بابەتی (کۆرۆنا)یەش ئەوەندەی خەریکە دەبێتە کارێکی سیاسی ئەوەندە ناکڕیت بکرێتە ڕووداوێکی سروشتی کەساڵانە چەندین نەخۆشی تری وا بڵاوبۆتەوە و خەڵکی زیاتریشیان کوشتووە "
دەباغ ڕونیكرده‌وه" هۆکاری ئەوەی کە حکومەتی هەرێمی کوردستان ئەو بڕیارە دەدات بۆ ئەوەیە کە پێویستی بەوبازاڕ و کەلوپەلانەیە کە لە ئێرانەوە دێت بۆیە ئەو کەلوپەلانەی کە لە ئێران و چینەوە دێن وەک وتم دەخرێنەژێر چاودێری وەزارەتی تەندروستی هەروەها ئەو کۆمسیۆنەی کە بۆ ڕوبەڕوبونەوەی کۆرۆنا کاردەکەن، ئێمە ئەمڕۆ سنورێکی دورودرێژمان لەگەڵ کۆماری ئیسلامی ئێراندا هەیە ئەم بابەتی (کۆرۆنا)یەش ئەوەندەی خەریکە دەبێتە کارێکی سیاسی ئەوەندە ناکڕیت بکرێتە ڕووداوێکی سروشتی کەساڵانە چەندین نەخۆشی تری وا بڵاوبۆتەوە و خەڵکی زیاتریشیان کوشتووە بۆیە دەکرێت مرۆڤ بە پشوو و بێ سترێس خۆی بپارێزێت لەو پەتایەنەی کەبڵاودەبنەوە."
"بەداخەوە حکومەتی هەرێم نەیتوانیووە جێگرەوەی هەندێک بەرهەم بەبەرهەمی ناوخۆیی دابین بکات. "
هەروەها ڕایگەیاند" من ناتوانم بڵێم هەرێمی کوردستان دەتوانێت جێگرەوەی ئێران یاخود جێنه‌گرەوەی بدۆزێتەوە، بەڵام ئەوەندە دەزانم تا ئێستا بازرگانی لەگەڵ کۆماری ئیسلامی ئێران بەشیکی ئەساسی و پێداویستی و ژیان و گوزەرانی هەرێمی کوردستانه، هەر ئەمڕۆ درێژی قافڵەکانی ئۆتۆمبێل لەسنوری باشماخ نزیکەی پانزە کیلۆمەترە، بەداخەوە حکومەتی هەرێم نەیتوانیووە جێگرەوەی هەندێک بەرهەم بەبەرهەمی ناوخۆیی دابین بکات."
جەختی کردەوە" بڵاوبەوەی کۆرۆنا لە ئێران نەبۆتە هۆی وەستانی بازرگانی لەنێوان ئێران و هەرێمی کوردستان ."
دەباغ ئەوەشی " خۆ ئەگەر هەرێمی کوردستان بڕیاری داخستنی سنورەکانی بدایە هێشتا نەگەێشتوینەتە ئەو قۆناغەی بڵێین ئێران چ هەڵوێستێکی دەبوو بەڵام بەدڵنیایی کە خۆی ئێستا کۆنترۆڵی دۆخەکە دەکات پێویستە بۆ هەرێمی کوردستانیشذی بەڕەوا ببینێت، بەڵام هێشتا نەگەیشتوینەتە ئەو قۆناغە."
لەوەڵامی ئەو پرسیارەی ئەگەر سبەی بەهۆی بەردەوامی بازرگانی لەگەڵ ئێران ڤایرۆسی کۆرۆنا گواسترایەوە هەرێمی کوردستان، ئێران ئامادەیە هاوکاری هەرێمی کوردستان بکات؟ نازم دەباغ وتی" من پێم وایە ئێران لەزۆر ڕوەوە و لەشەڕی داعش-دا هاوکاری هەرێمی کوردستانی کردووە بێگومان ئه‌وەی لەتوانایدا بێت ئەگەر حکومەتی هەرێم داواکاری لێبکات پێشبینی دەکەم ئێران بەدەم داواکارییەکەیەوە بچێت."
https://www.dengiamerika.com/a/iran/5311166.html
"نازم دەباغ" نوێنەری هەرێمی کوردستان لە ئێران گوتی: تۆڵەی خوێنی سەردار سلێمانی بۆ خەڵکی دەسکەوتی باشی دەبێت و هیوادارم هەموو رێبەران، وەکوو ئەو بەڕێزە بن و ئەو بکەنە نموونەی خۆیان.
گرووپی خۆڕاگری ئاژانسی تەسنیم ـ دۆسیەی تایبەتی "دووری حەبیب": "نازم دەباغ" نوێنەری هەرێمی کوردستان لە تاران لەو کەسانەیە کە بە بۆنەی ئەو بەرپرسیارییەتییەی کە لە ساڵانی ڕابردوودا تا ئێستا بوویەتی، لە قۆناغە جۆراوجۆرەکاندا لە نزیکەوە لەگەڵ سەرداری شەهید "قاسم سلێمانی" کاری کردووە و ئاشنایەتی لەگەڵی بووە.
"نازم دەباغ" نزیکەی بیست ساڵە کە نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کردستان لە ئێرانی لە ئەستۆدایە و لە هەڤاڵانی نزیکی "جەلال تاڵەبانی" سکرتێری کۆچکردووی یەکێتی نیشتمانی کوردستانی عێراق دێتە ئەژمار کە ئەویش پەیوەندییەکی دۆستانەی یەگجار زۆریی لەگەڵ سەردار سلێمانی هەبوو.
بەڕێز دەباغ لە وتووێژ لەگەڵ ئاژانسی تەسنیم، هەندێک بیرەوەریی خۆی لەگەڵ سەردار "قاسم سڵێمانی" گێڕایەوە کە دەقەکەی لە خوارەوە دەخوێننەوە.
سپاستان دەکەین بۆ ئەو دەرفەتەی کە بۆ ئێمەتان تەرخانکردووە، تکایە بفەرموون چۆن لەگەڵ سەردار سلێمانی و لە کوێی و چۆن ئاشنا بوون؟
ئاشنایی ئێمە بۆ ساڵی ۱۹۹۱ دەگەڕێتەوە کە وەکوو نوێنەری خواڵێخۆشبوو بەڕێز "جەڵاڵ تاڵەبانی" سکرتێری یەکێتی نیشتمانی و پاشان سەرۆک کۆماری عێراق ئەم چاوپێکەوتنانە ئەنجامدەدرا. زۆربەی پەیوەندییەکانی کوردەکان لە ڕێگای قەرارگای ڕەمەزانەوە بوو کە یەکێکە لە لقەکانی هێزی قودس. من بۆخۆم یەکەمین جار دوای ڕاپەڕینی هەرێمی کوردستان و دامەزراندنی یەکەمین کابینەی حکومەتی هەریمی کوردستان لەگەڵ شاندێک بە سەرۆکایەتی شەهید "سامی عەبدوالڕەحمان" هاتین بۆ ئێران و لەگەڵ خوالێخۆشبوو "حەسەن حەبیبی" کە ئەوکات جێگری یەکەمی سەرۆک کۆماری ئێران بوو و پاشان لەگەڵ فەرماندەی هێزی قودس چاوپێکەوتنمان کرد. هەڵبەت لەو قۆناغەدا ئێمە شارەزایی ئەوتۆمان لەگەڵ ئەو نەبوو، بەڵام دواتر ئەو ئاشنایی و چاوپێکەوتنانە زیاتر بوو و هەر کات کە پێویست بوایە، وەکوو نوێنەری بەڕێز تاڵەبانی داواکاریی چاوپێکەوتن بووم و ئەو دیدارە ئەنجامدەدرا.
لە لایەنی کەسایەتییەوە سەردار سلێمانیتان چۆن بینی؟ کام یەک لە تایبەتمەندییەکانی ئەو لە لایەنی ئێوەوە زیاتر لەوانی دیکەوە بەرچاوتر بوو؟
ئەو فەرماندەیەکی ئازا، ڕاستگۆ، بەوەفا، سیاسەتمەدار، بە هزر و بیر و دڵپاک بوو. لە تەواویی ئەو کۆبوونەواوەی کە لەگەڵ ئەودا بووم دەمبینی کە لەوپەڕیی سەرنج و هێمنی گوێی لە قسەکانی بەرانبەرەکەی دەگرێت و پاشان بیرووڕای خۆی دەردەبڕیی و ئەگەر بابەتێکی گرینگ بخرایەتە ڕوو، هەوڵیدەدا زۆر بە خێرایی بە سەرئەنجامی بگەیەنێت. شارەزایی تەواویی بەسەر بابەتەکاندا هەبوو و کارەکانی بە وتووێژ دەبردە پێشەوە و لەم ڕێگایەدا بە دڵێکی کراوەوە هەڵسووکەوتی دەکرد.
سەبارەت بە هەرێمی کوردستان لە چاوپێکەوتن لەگەڵ سەردار سلێمانی لەسەر چ بابەتێک قسەتان دەکرد؟
سەردار سلێمانی پەیوەندیی و ڕۆڵێکی باشی لەسەر بابەتەکانی پەیوەندیدار بە عێراقەوە هەبوو. ئاشکرایە کە ئەم کۆبوونەوانە تا ئەو ڕادەیە لە دەزگاکانی ڕاگەیاندن باسی لێنەدەکرا و تەنانەت تۆماریش نەدەکرا، بەڵام ئەم بوونە بوونێکی زۆر دیار و گاریگەر بوو.
لە بیرمە دوای ماوەیەکی کورت لە ڕاپەڕینی هەرێمی کوردستان، بە شوێن ئەوەوە بووین کە کەرەستە و خزمەتگوزاری زیاتر پێشکەش بە خەڵکی خۆمان بکەین. کۆمپانیایەکی ئێرانی ڕەزامەندیی دەربڕیی کە بۆ ئێمە بیر لێبدات بەڵام چونکە دەترسا ئەمەریکییەکان جیهازەکانی ئەوان لێبدات، هەر بەم هۆیەوە داوای گەرەنتی لە ئێومە کرد و جەختیشی کردەوە کە ئەم گەڕەنتییە دەبێت لە ئێران دابین بکرێت. بەڵام بۆ ئێمە کارێکی سەخت بوو. بابەتەکەمان بە گوێی سەردار سلێمانی ڕاگەیاند و چیرۆکەکەمان بۆ گێڕاوە. پێمان گوت کە ئەم کۆمپانیایە داوای گە’ڕەنتی یەک میلیۆن دوڵاری لە ئێمە دەکات. بە زووترین کات، ئەو چەکێکی یەک میلیۆن دوڵاری نووسی و بەو کۆمپانیایەیدا و گوتیان ئەگەر جیهازەکانتان بۆ ئێران نەگەڕاوە ئەم چەکە بۆخۆتان هەڵبگرن. بۆ دابینکردنی کارەباش دیسان ئەو ڕۆڵێکی کاریگەری هەبوو کە وەزارەتی وزەی ئێران قەبووڵیکرد هەزار مێگاوات کارەبای عێراق دابین بکات کە لەم ڕێژەیە، 300 مێگاواتیش بۆ هەرێمی کوردستان بێت.
ئێمە لە بواریی سووتەمەنی (نەوت و گاز)یش گرفتمان هەبوو و هێنانی ئەوانە لە سنوورەکانەوە بۆ ئێمە کارێکی سەخت بوو. پاراستنی سنوور لە ئێران لە ئەستۆی دەزگایەکی دیکە بوو بەڵام سەردار سلێمانی لەگەڵ ناوەندەکانی جۆراوجۆر لەوانە: قەرارگای حەمزە و دەوڵەت، هەماهەنگی کرد تاکوو سنووری پەرویزخان بە شێوەی کاتی بۆ ماوەی 6 مانگ بۆ ئاڵووگۆڕیی سووتەمەنی بۆ ناوچەکانی گەرمیان، کەلار و سلێمانی بکرێتەوە و دوای شەش مانگیش دیسانەوە ئەو ماوەیە نوێی بکرێتەوە.
ئەو دوای کۆتایی هاتنی نوێی کردنەوەی دووهەم، گوتیان کاتێک هەم خەڵکی ئێران و هەم خەڵکی کوردستان لەسەر ئەم بابەتە بەرژەوەندییان هەیە، بۆچی سنوورەکان بە تەواویی نەکەینەوە؟ ئەم هەنگاوانە لە کاتێکدا کرا کە خەڵکی ئێمە پێویستی ئەوتۆی بە ئاو، کارەبا، نەوت و گاز هەبوو و هەر ئەو کاریگەرییەی سەردار سلێمانی بوو کە بووە هۆی ئەوەی کە سنوورەکان چالاک بکرێت.
تەنانەت چەند ڕۆژ پێش لە هێرشی داعش، خودی شەهید سلێمانی لە ناوچەی مەخموور و هەولێر ئامادەبوو و سەردانی ئەم ناوچە جۆراوجۆرانەی کرد. لەو باوەڕەدابوو کە هێزەکانی پێشمەرگە لە بەرەکەکانی شەڕ پێویستی بە هاوکاریی و کەرەستەی زیاتر هەیە، هەر بەم هۆیەوە کاتێک شەو پەیوەندیی گرت و گوتی داعش هێرشی کردووە و داوای یارمەتی کرا، چون ئەو زانیاریی پێشووتریی هەبوو بۆ ناردنی یارمەتی و ئامادەبوونی ڕاوێژکارانی لەشکری و سوپای ئێرانی بە خێرایی هەنگاویی هەڵێنا.
ئەو یارمەتییانەی کە لەگەڵ شەڕی داعش بۆ هەرێمی کوردستان لە ئارادا بوو بە چ شێوەیەک بوو و سەردار سلێمانی چۆن هاتن بۆ ئەوێی و چ کارێکیان کرد؟
ئەو شەوەی کە داعش هێرشی بۆ سەر هەولێر کرد، بەرپرسانی هەرێمی کوردستان لەگەڵ بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی ئێران و بەڕێز سلێمانی پەیوەندییان گرت.
ماوەیەک پێش ئەو کاتەش یەکێک لە فەرماندەکانی ئەڕتەشی ئێران لەمبارەیەوە قسەی کرد کە قەرارگای شەڕ لەگەڵ داعشمان لە هەرێمی کوردستان عێراق هەبوو.
لە زاخۆ تا جەبەل حەمری لە ناوچەی خانەقین و کەلار ئەم قەرارگایە بۆ ڕاوێژ و ڕێنوێنی و ناردنی یارمەنی نیزامی بۆ هێزەکانی پێشمەرگە و شەڕ لەگەڵ داعش بوونی هەبوو.
هەندێک وێنەش لە بوونی سەردار سلێمانی لە تەنیشت هێزەکانی پێشمەرگە و هێزەکانی دیکەش لە کوردستان بڵاوکرایەوە کە لە کاتی ڕووبەڕووبوونە لەگەڵ داعش بوو و هەڵبەت هەر وەکوو گوتم، ئەو پێش لە دەسپێکردنی پێکدادانەکانیش لەوێی ئامادەبوو.
کاتێک کە داعش هێرشی کرد و عێراق لە ئێران داوای یارمەتی کرد، ئەگەر ئێران هاوکاریی نەدەکرد، چ شتێک ڕوویدەدا؟
من پێشتریش گوتوومە کە ئەگەر ئێران و یارمەتییەکانی ئێران نەبوایە هەر لە سەرەتادا بەغدا وەدەستی داعش دەکەوت. ئێران یارمەتی زۆریدا و ئەگەرچی یارمەتییە ئاسمانییەکانی وڵاتانی دیکەش کاریگەر بوو، بەڵام چارەسەریی شەڕ لەسەر عەرز وەدیار دەکەوێت و ئێران لەم بوارەدا یارمەتییەکی زۆریدا.
ئەگەر ئەم یارمەتیانە نەبوایە کارەساتی گەورە بۆ ئەو ناوچانەی کە داعش هێرشی بۆ سەر کردبوون دەهاتە پێشێی و بە ئاسانی نەدەکرا ئەم کارەساتە قەرەبوو بکرێتەوە، بەڵام بە خۆشحاڵییەوە بە هاوکاریی ئێران پێشی ئەم مەسەلەیە گیرا.
لە دواییشدا کە بەڕێز "مەسعوود بارزانی" وەکوو سەرۆکی هەرێمی کوردستان، سوپاسنامەی بۆ سەرۆک کۆماری ئێران نارد و سوپاسی هەنگاوەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران کرد کە وەکوو وڵاتێک کە هەر لە یەکەمین ساتەکاندا یارمەتییەکانی خۆی بۆ ڕووبەڕووبوونەوە لەگەڵ داعش نارد.
بەڕێز بارزانی لەم نامەیەدا نووسیبووی کە ئێمە هەر ئەو چاوەڕوانییەمان لە کۆماری ئیسلامی ئێران هەبوو و خۆشبەختانە ئەم هەنگاوە ئەنجامدرا کە لە کاتی پێویست و لە ساتی یەکەمدا ئەم یارمەتیانە گەیشت.
پەیوەندییەکانی سەردار سلێمانی و بەڕێز تاڵەبانی بە چ شێوەیەک بوو و ئەم پەیوەندییە لە بەرەپێشبردنی ئامانجەکانی دوو لایەن چ کاریگەرییەکی هەیە؟ ئەگەر سەبارەت بە پەیوەندییەکانی ئەم دوو کەسایەتییە بیرەوەرییەکتان هەیە بۆمان باس بکەن.
من بە گشتیی لە کۆبوونەوەکانی ئەواندا ئامادەبووم و هەندێک جاریش دەهاتمە دەرێی تاکوو ئەوان بە ئاسانی لەگەڵ یەکتری قسە بکەن.
ئەوەی کە من لە پەیوندیی سەردار سلێمانی و مام جەلالدا بۆم دەرکەوتووە، پەیوەندییەکی برایانە، ڕاستگۆیانە و وەفادارانە لە سەر بنەمای ڕابردوو و پەیوەندییەکی باش بوو کە لە لایەنی سیاسی، ئایدیۆلۆژیای هزری و نەتەوایەتییەوە لەگەڵ یەکتریی هەیانبوو.
چەندین جار سەردار سلێمانی بە منی گوت کە من یەگجار زۆر ئەو برا گەورەیەم (جەلال تاڵەبانی)م خۆش دەوێت چونکە کەسایەتییەکی ڕاستگۆیە، وەکوو هەندێک کەسی دیکە نییە کە لە پێش ئەمەریکییەکان دژی ئێمە بێت و لە پێش ئێمەش لە دژی ئەوان بێت.
بەڕێز تاڵەبانیش ڕێزیکی زۆریی لە سەردار سلێمانی دەگرت و دەیگوت ئەو کەسێکە کە بە باشی هەست بە من دەکات و لە کاتی پێویست یارمەتیمان دەدات و جەختی دەکرد کە ئەم پەیوەندییە دەبێت بپارێزێت. سەردار سلێمانی مرۆڤێکی ڕاستگۆ، خۆماڵی و خۆشەویست بوو، هیچ کاتێک لە بیرم ناچێت کە شتێکی بۆ خۆی یا بۆ بنەماڵەکەی ویستبێت بۆ نموونە لە هەرێمی کوردستان بۆ منداڵەکانی چالاکییەکی ئابووریی دابمەزرێنێت.
خەڵکی هەرێمی کوردستان چ بیرووڕایەکیان سەبارەت بە سەردار سلێمانی هەیە و تا چەندە ئەویان دەناسی؟
سەردار سلێمانی لە هەر شەڕێک کە هێزەکانی پێشمەرگە لەگەڵ داعش بوویان، ئامادەدەبوو و ئەگەر بۆخۆشی نەبوایە، هاوکارەکانی دەنارد. دیارە هێزەکانی پێشمەرگە کاتێک کە بۆ ماڵەکانی خۆیان دەگەڕانەوە ئەم بایەتەیان دەگێڕاوە و کەسانی دیکەش لەگەڵ ئەو کەسایەتییە ئاشنا دەبوون. هەر لە بەر ئەم هۆیە خەڵکی ئێمە شارەزاییەکی باشیان لەگەڵ ئەو و یارمەتییەکانی بۆ هەرێمی کوردستان هەیە.
ئەو جەختی زۆری لەسەر یەکێتی و هاوکاریی گرووپە کوردییەکان، شیعە و سوننە لەگەڵ یەکتری دەکردەوە و ئەوەی لە کۆبوونەوە جۆراوجۆرەکان بە ئامادەبوونی هەموو کەسایەتییەکان دووبارە دەکردەوە.
چۆن ئاگاداریی شەهیدبوونی ئەو بوون؟
بەیانی زوو یەکێک لە هاوکارەکانم پەیامی بۆ ناردم و گوتی کە بەداخەوە ئەم کارەساتە ڕوویداوە. هەواڵێکی دڵتەزێن بوو و ئەگەر کاریگەرییەکەی بۆ من زیاتر لە بیستنی هەواڵی کۆچی دوایی بەڕێز تاڵەبانی نەبوو، لەویش کەمتر نەبوو. مردنی ئەو خەسارەیەکی قەرەبوونەکراوە و بە لەبەرچاوگرتنی ئەو شارەزایی و پەیوەندییە تاکەکەسییەی کە لەگەڵ ئەو بووم، لەو بڕوایەدام بە ئاسانی کەسێک وەکوو ئەو پەیدا نابێت.
زۆر یەک لەو بڕوایەدان دوای شەهیدبوونی ئەو، بەڕێکردنی تەرمی ئەو لە لایەن خەڵکی عێراق لە لایەنی سیاسی و نێودەوڵەتییەوە پەیامێکی گەورە بوو و ئەو ڕووداوە یەکێتی نێوان خەڵکی ئێران و عێراقی زیاتر کرد، هەڵسەنگاندنی ئێوە لەمبارەیەوە چییە؟
ئەم بەشدارییە زۆرەی خەڵکی ڕووداوێکی دەگمەن بوو و هەموو شیعەکان و نە تەنیا ئێرانییەکانی خستە ژێر کاریگەریی خۆیەوە. ئێوە ئەگەر چاو لە وێنە و ئەو فیلمانەی کە لە ئێران و عێراق بڵاوبۆوە بکەن، خەڵکی عێراقیش بە ئەرکی خۆیان زانی کە سوپاس و پێزانینی خۆیان ئاراستەی سەردار سلێمانی بکەین.
بە بڕوای ئێویە بۆچی ئەمەریکییەکان سەردار سلێمانییان تیڕۆڕ کرد؟
لە لایەنی یەکەمەوە تیڕۆڕی حاج قاسم لە لایەن سەرۆک کۆماری عراق ئیدانە کرا کە ئەم مەحکوومکردنە مانا و هۆی خۆی هەیە. ئەمەریکا بەم کارە سەروەریی عێراقی پێشێل کرد کە ئەوە کارێکی قێزەونە کە بە هیچ شێوەیەک جێگای پەسەند نییە.
ئەو هەنگاوە تەنانەت لە نێوان خودی ئەمەریکییەکانیش جێگای ناکۆکی بیرووڕا بوو کە ئایا کارێکی پۆزێتیڤ بوو یا نا؟
کردەوەی سەردار سلێمانی لە عێراق و سووریە و لوبنان، هەنگاوی دژ بە تیرۆڕیسم بوو بەڵام من فکر دەکەمەوە لە لۆبی زایۆنیسزم و تڕامپ کەسانێک بوون کە ئەم کارەیان لە بەرژەوەندیی خۆیان دەزانی تا لەم ڕێگایەوە پەیوەندیی ئێران و عێراق خراب بکەن و هەروەها هۆی سەرەکی بەرەنگاربوونەوە لەگەڵ تیرۆڕیسم لە ناوچەکە لەناوبەرن، چونکە ئەو نائارامییە لە ناوچەکە لە بەرژەوەندیی ئەواندایە بەڵام من لەوبڕوایەدام زەرەریی ئەم هەنگاوە بۆ ئەمەریکییەکان لە بەرژەوەندییەکەی زیاترە.
ئەوە ڕاستییەکە کە قوربانی بوونی کەسانی گەورە، بەرهەمی بە بەرەکەتی بۆ خەڵکی ئەو وڵاتە دەبێت و ئەو کەسانە هەرمان دەبن.
من فکر دەکەمەوە تۆڵەی خوێنی سەردار سلێمانی بۆ خەڵکی دەسکەوتی باشی دەبێت و هیوادارم هەموو رێبەران وەکوو ئەو بەڕێزە بن و ئەو بکەنە نموونەی خۆیان.
ئەگەر بتانەوێت بە چەند وشە قسە لەگەڵ سەردار سلێمانی بکەن، وەکوو هەڤاڵێک چی پێدەڵێن؟
پێی دەڵێم تۆ زیندووی و جێگات خاڵی نییە. تۆ لە دڵی خەڵکی نەتەوەکەدا جێگات هەیە. هیوادارم بە هێمنی بخەویی. ئەوەی کە کردت لە یاد و دڵی خەڵکیدا دەمێنێتەوە و مردنەکەت بە شانازیی و سەربڵندی بوو. خەڵکی خۆشەویستی خۆیان لە ڕێوڕەسمی شینگێڕییەکەت بە تۆ نیشاندا و ئیشەڵڵا جێگات لە بەهەشتی بەرین بێت. ماڵئاوا.
بۆ زانیاریی زیاتر:
بەشی عێراق و هەرێمی کوردستان- نوێنەری هەرێمی کوردستان لە ئێران ڕایگەیاند هەردوو لایەنی ئێران و هەرێمی کوردستان لە هەوڵدان بۆ بەردەوام بوون لە ئاڵوگۆڕی بازرگانیی نێوانیان
بەپێی هەواڵی کوردپرێس، پاش ئەوەی کە بەشێوەی فەرمی بڵاو بوونەوەی ڤایرۆسی کرۆنا لە ئێران ڕاگەیێندرا، عێراق بەشێوەی ڕەسمی ڕایگەیاند هیچ موسافیرێک لە ئێران وەرناگرێت و ڤیزەیش بۆ هاووڵاتییانی ئێرانی دەرناکرێت.
نازم عومەر دەباغ نوێنەری هەرێمی کوردستان لە گفتوگۆ لەگەڵ کوردپرێسدا لەباەری بەردەوام بوونی ئاڵوگۆڕی بازرگانی و هاتوچۆی موسافیر لە دەروازە فەرمییەکانەوە وتی: بەپێی زانیارییەکانی من دەروازەکانی هەرێمی کوردستان لە دیاری کردنی ئەو ڕێنمایانەن بۆ ئەوەی کە پڕۆسەی بازرگانی بەردەوام بێت لەنێوان ئێران و هەرێمی کوردستان.
ناوبراو ئاماژەی بەوە دا کە لەلایەن هەرێمی کوردستانەوە ڕاگەیێندراوە کە هەموو دەروازەکان داخراوە بەڵام دیسان خەریکی ڕێکاری تازەن بۆ ئەوەی کە بەشێک لەو کەسانەی کە پێویستە هاتوچۆ بکەن، ئەنجامی بدەن و لە هەمان کاتیشدا ئەوانەی کە شکی نەخۆشیەکەیان لێدەکرێت تا ئێستا بڕیاری قەرەنتینە کردنیان دراوە لە کۆتاییدا دەبێت چاوەڕێ بکەین کە دوابڕیار چی دەبێت.
شایانی باسە عێراق شەوی پێنجشەممەی ڕابردوو لە هەوڵێکدا بۆ ڕێگری کردن لە تەشەنەسەندنی ڤایرۆسی کرۆنا سنوورە زەوینییەکانی لەگەڵ ئێران داخست و ئیدارەی دەروازەی سنوورییەکانی عێراق لەمبارەوە وتی تا سێ ڕۆژ سنوورە زەوینییەکانی وڵاتەکەیان بەڕووی موسافیرە ئێرانییەکاندا داخست.
بەگوێرەی ڕاگەیێندراوی بەڕێوەبەرایەتیی دەروازە سنوورییەکانی عێراق، هاووڵاتییانی عێراقی کە لە ئێراندان ئەم یاسایە نایانگرێتەوە و هاوردەکردنی بەرهەمە جیاوازەکان لە ئێرانەوە بەردەوام دەبێت
http://www.kurdpress.com/ku/details.aspx?id=149749
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- ههرێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ لهگهڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» لهگهڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی ههولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی لهگهڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات